Skip to content

Skip to table of contents

Amusyome Musololi Wesu Uubeleka Canguzu​—Kristo

Amusyome Musololi Wesu Uubeleka Canguzu​—Kristo

“Mujisi buyo Musololi omwe, Kristo.”—MT. 23:10.

NYIMBO: 16, 14

1, 2. Mbuyumu-yumu nzi mbwaakayaanya Joshua ciindi naakafwa Musa?

JEHOVA wakaambila Joshua kuti: ‘Mubelesi wangu Musa wafwa. Lino kolibambila, uzabuke Mulonga wa Jordano, yebo abantu aaba boonse, munjile munyika eeyo njendiyoobapa.’ (Jos. 1:1, 2) Eelo kaka ooku kwakali kucinca kupati nkwaatakali kuyeeyela Joshua walo iwakali sikugwasyilizya Musa kwamyaka iitandila ku 40!

2 Akaambo kakuti Musa wakali musololi kwaciindi cilamfwu, kweelede kuti Joshua wakali kulibuzya kujatikizya mbobakali kuyoocita bantu ba Leza kubusolozi bwakwe. (Dt. 34:8, 10-12) Bbuku limwi lyaamba zyamu Bbaibbele, lyakaamba boobu kujatikizya lugwalo lwa Joshua 1:1, 2: “Kaindi alimwi amazuba aano kucinca bweendelezi ncintu cipati icibikka bukwabilizi bwacisi muntenda.”

3, 4. Ino tuzyi buti kuti Joshua tanaakaleka kumusyoma Leza, alimwi mubuzyo nzi ngotweelede kulibuzya?

3 Kwakali twaambo tulimvwisya itwakamupa kuyoowa Joshua, pele mumazuba buyo masyoonto, wakabweza ntaamu zyeelede. (Jos. 1:9-11) Kunyina naakaleka kusyoma Leza. Kweelana ambolitondezya Bbaibbele, Jehova wakamusololela Joshua alimwi abantu bakwe bana Israyeli, kwiinda mubusolozi bwamungelo. Kweelede kuti mungelo ooyu wakali Jwi, Mwana wa Leza mutaanzi kuzyalwa.—Kul. 23:20-23; Joh. 1:1.

4 Kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, bana Israyeli bakacikonzya kucinca kuzwa kubweendelezi bwa Musa akutalika kweendelezyegwa a Joshua. Mbubwenya buyo, andiswe tupona muciindi zintu nozicinca-cinca aboobo tulakonzya kulibuzya kuti, ‘Ciindi mbunga ya Leza noili mukweenda cakufwambaana, sena kuli twaambo tubotu tweelede kutupa kusyoma Jesu Musololi wesu uusalidwe?’ (Amubale Matayo 23:10.) Kwiingula mubuzyo ooyu, atulange-lange Jehova mbwaakeendelezya bantu bakwe kaindi ciindi nokwali kucinca.

KUSOLOLELA BANTU BA LEZA KUYA KU KANANA

5. Ino ncinzi cakamucitikila Joshua naakali afwaafwi a Jeriko? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

5 Ciindi bana Israyeli nobakazabuka buyo mulonga wa Jordano, Joshua wakacitikilwa cintu cimwi ncaatakali kuyeeyela. Naakali afwaafwi a Jeriko, wakaswaangana amwaalumi wakajisi panga lisomwedwe. Katazyi kuti naa mwaalumi ooyu wakali ni, Joshua wakabuzya kuti: “Sena uli kulubazu lwesu naa kulubazu lwabasinkondoma?” Joshua wakagambwa ciindi mwaalumi ooyu naakaliyubununa. Wakali “silutwe wampi ya Jehova,” iwakalibambilide kuvwuna bantu ba Leza. (Amubale Joshua 5:13-15.) Nokuba kuti cibalo eeci muzibeela zimwi citondezya kuti Jehova wakali kubandika cacigaminina a Joshua, tacidoonekwi kuti Leza wakali kwaambaula kwiinda mumungelo wakwe, kweelana ambwaakali kucita ziindi zinji kaindi.—Kul. 3:2-4; Jos. 4:1, 15; 5:2, 9; Mil. 7:38; Gal. 3:19.

6-8. (a) Nkaambo nzi malailile aa Jehova aamwi ncaakali kulibonya kuti taagwasyi kweelana akuyeeya kwabantu? (b) Ino mbuti malailile aaya mbwaakaba abusongo alimwi aakapegwa aciindi ceelede? (Amubone bupanduluzi buyungizyidwe.)

6 Joshua wakali kutambula malailile aasalede kuzwa mumungelo aatondezya mbwaakeelede kuuzunda munzi wa Jeriko. Kumatalikilo, malailile aamwi taakali kulibonya kuti alikabotu kwaatobela. Mucikozyanyo, Jehova wakalailila kuti baalumi boonse bakeelede kupalulwa, calo cakali kukonzya kupa kuti kabataciti cintu cili coonse kwamazuba manji. Sena cakali ciindi ceelede cakupalula baalumi aaba basinguzu?—Matl. 34:24, 25; Jos. 5:2, 8.

7 Kweelede kuti basikalumamba bana Israyeli aaba bakali kulibuzya kujatikizya mbobakali kukonzya kwiikwabilila mikwasyi yabo ikuti naa basinkondonyina baizinguluka nkambi yabo. Pele muciindi cisyoonto buyo, kwakasika mulumbe wakuti munzi wa Jeriko “wakajalwa cakulomya akaambo kabana Israyeli.” (Jos. 6:1) Eelo kaka kweelede kuti mulumbe ooyu wakayumya lusyomo lwabo mubusolozi bwa Leza!

8 Kuyungizya waawo, bana Israyeli bakalaililwa kuti bataulwani munzi wa Jeriko pele bakeelede kuuzinguluka ciindi comwe abuzuba kwamazuba aali cisambomwe alimwi aziindi zili ciloba mubuzuba bwaciloba. Ambweni basikalumamba bamwi bakali kulyaambauzya kuti, ‘Ooku nkusowa buyo ciindi anguzu!’ Pele Musololi wabana Israyeli, Jehova, wakalicizyi ncaakali kucita. Nzila eeyi tiiyakayumya buyo lusyomo lwabana Israyeli, pele alimwi yakapa kuti batalwani cacigaminina abasikalumamba basinguzu bakali mu Jeriko.—Jos. 6:2-5; Heb. 11:30. *

9. Nkaambo nzi ncotweelede kwaatobela malailile ngotutambula kuzwa kumbunga ya Leza? Amupe cikozyanyo.

9 Ino ncinzi ncotukonzya kwiiya kucibalo eeci? Zimwi ziindi tatukonzyi kutumvwisya twaambo toonse itupa kuti mbunga ibikke bubambe bupya. Mucikozyanyo, ambweni kumatalikilo twakali kubona kuti taciluzi kubelesya tuncini kucita ciiyo cesu tobeni, mumulimo wakukambauka, alimwi akumiswaangano. Pele lino kweelede kuti twabubona bubotu ibuliko ikutubelesya ikuti kacikonzyeka. Ciindi notubona bubotu buliko nokuba kuti twakali kudooneka kumatalikilo, lusyomo lwesu lulayuma alimwi tulaba alukamantano.

BUSOLOZI BWA KRISTO MUMWAANDA WAMYAKA WAKUSAANGUNA

10. Ino nguni wakapa kuti kube muswaangano uuyandika kapati wakabunga keendelezya ku Jerusalemu?

10 Nokwakainda myaka iitandila ku 13 kuzwa ciindi Korneliyo naakasanduka, ba Juda bamwi basyomi bakacili kukulwaizya cilengwa cakupalulwa. (Mil. 15:1, 2) Ciindi nokwakaba kukazyanya ku Antiokeya, kwakabikkwa bubambe bwakuti Paulo aatole makani aaya kukabunga keendelezya ku Jerusalemu. Pele ino nguni wakapa kuti abweze ntaamu eeyi? Paulo wakaamba kuti: “Ndakaunka ooko akaambo kakuti ndakayubunudwa kuti nduunke.” Cakutadooneka, Kristo ngowakasololela kutegwa bakabunga keendelezya baabambe makani aaya.—Gal. 2:1-3.

Busolozi bwa Kristo bugwasya bwakalibonya mumwaanda wamyaka wakusaanguna (Amubone muncali 10 a 11)

11. (a) Ino mbukkale buli buti bujatikizya kupalulwa ibwakazumanana akati kaba Juda basyomi? (b) Ino luyandisisyo lwa Paulo lwakugwasya baalu bamu Jerusalemu lwakasunkwa buti? (Amubone abupanduluzi buyungizyidwe.)

11 Kwiinda mukusololelwa a Kristo, bakabunga keendelezya bakacisalazya kuti Banakristo ibatakali ba Juda tiibakeelede kupalulwa. (Mil. 15:19, 20) Pele kakwiindide myaka minji kuzwa naakakosolwa makani aayo, ba Juda basyomi banji bakazumanana kupalula bana babo. Ciindi baalu bamu Jerusalemu nobakamvwa makani aakuti Paulo tatobeli Mulawo wa Musa, bakamupa malailile ngaatakali kuyeeyela. * (Mil. 21:20-26) Bakamwaambila kuti aunke kutempele abaalumi bone kutegwa bantu bakabone kuti Paulo “ulautobela Mulawo.” Paulo wakali kukonzya kubuzya kaambo ikakapa kuti bamwaambile kucita boobo, alimwi wakali kukonzya kubaambila kuti ibakajisi penzi bakali ba Juda Banakristo ibatakali kwaamvwisya kabotu makani aakupalulwa. Nokuba boobo, Paulo wakamvwisya kuti baalu bakali kuyanda kuti kakuli luumuno akati ka Banakristo, aboobo wakaatobela malailile ngobakamwaambila. Pele tulakonzya kulibuzya kuti, ‘Nkaambo nzi Jesu ncaakalekela makani aaya kuti atabambwi kwaciindi cilamfwu kakuli lufwu lwakwe lwakaumanizya Mulawo wa Musa?’—Kol. 2:13, 14.

12. Ncinzi cakapa kuti Kristo alekele kuti kwiinde ciindi cilamfwu kuti abambwe makani aakupalulwa?

12 Kubantu bamwi, citola ciindi kutegwa bakuzumine kucinca kwaba mukumvwisya. Ba Juda Banakristo bakali kuyandika ciindi kutegwa bacince mbobakali kuzyibona zintu. (Joh. 16:12) Bamwi cakabayumina kuzumina kuti kupalulwa tiicakacili citondezyo cakuba acilongwe cilibedelede a Leza. (Matl. 17:9-12) Bamwi akaambo kakuyoowa kupenzyegwa, bakali kuwaya-waya kupona buumi bwiindene abwaba Judanyina mbobakali kukkala limwi. (Gal. 6:12) Nokuba boobo, mukuya kwaciindi, Kristo wakapa busolozi abumbi kwiinda mumagwalo aakasololelwa amuuya ngaakalemba Paulo.—Rom. 2:28, 29; Gal. 3:23-25.

KRISTO UCISOLOLELA MBUNGANO YAKWE

13. Ino ncinzi cikonzya kutugwasya kulumba busolozi bwa Kristo mazuba aabo?

13 Ikuti naa katutatumvwisyi kabotu twaambo itupa kuti kube kucinca kumwi mumbunga, tweelede kuyeeya busolozi bwa Kristo bwakaindi. Kufwumbwa naa muumazuba aa Joshua naa mumwaanda wamyaka wakusaanguna, Kristo lyoonse wali kupa busolozi bubotu kutegwa akwabilile bantu ba Leza boonse, kuyumya lusyomo lwabo, alimwi akupa kuti lukamantano luli akati kabantu ba Leza luzumanane.—Heb. 13:8.

14-16. Mbuti busolozi ‘bwamuzike uusyomeka alimwi uucenjede’ mbobutondezya kuti Kristo uyanda kutugwasya kuzumanana kuyumya lusyomo lwesu?

14 Mazuba aano, “muzike uusyomeka alimwi uucenjede,” ulatupa busolozi mbotuyandika aciindi ceelede. (Mt. 24:45) Busolozi oobu butondezya kuti Jesu ulatubikkila maano. Ba Marc, balo ibajisi bana bone bakaamba kuti: “Saatani usola kunyonganya mbungano kwiinda mukulwana mikwasyi. Aboobo lino kwiinda mukukulwaizya kucita ciiyo camukwasyi nsondo ansondo, mulumbe ulisalede kuli basilutwe bamikwasyi, wakuti amukwabilile mikwasyi yanu!”

15 Ciindi notuyeeyesya kujatikizya busolozi bwa Kristo, tulabona mbwayandisya kapati kuti tuyaambele kumuuya. Ba Patrick, ibabeleka kabali baalu bakaamba kuti: “Kumatalikilo, bamwi tiibakali kucikkomanina kubungana mutubunga kulibambila kuunka mumulimo wamumuunda kumamanino aansondo. Pele bube buyandika kapati bwa Jesu, ibujatikizya mbwababikkila maano bapengede, bulalibonya kapati mububambe oobu. Bakwesu abacizyi ibajisi nsoni naa ibatali basungu balimvwa kulumbwa alimwi akuti balijisi mulimo, aboobo eeci capa kuti bayaambele kumuuya.”

16 Kunze lyakutulanganya munzila yakumuuya, Kristo ulatugwasya kuzumanana kuubikkila maano mulimo uuyandika kapati uuli mukucitwa anyika mazuba aano. (Amubale Marko 13:10.) Ba André, imwaalu wakasalwa caino-ino, balabikkila maano lyoonse kukucinca kubusolozi mumbunga ya Leza. Bakaamba kuti: “Kucesyegwa kwabakwesu babelekela mumitabi kutuyeezya mbocibindide ciindi alimwi ambociyandika kubelesya nguzu zyesu mumulimo wakukambauka.”

KUBUTOBELA CAKUSYOMEKA BUSOLOZI BWA KRISTO

17, 18. Nkaambo nzi ncocigwasya kuyeeya bubotu mbotwajana kukucinca kwakacitika caino-ino?

17 Kweelana ambobutondezya busolozi bwakwe bugwasya, Mwami wesu uuli acuuno cabwami, Jesu Kristo, tacidoonekwi kuti ulangila kuzintu ziyoocitika kumbele. Aboobo, atukkomane akaambo kabubotu mbotwajana kukucinca kwakacitika caino-ino. Mulakonzya kukulwaizyigwa kuti ciindi nomucita ciiyo camukwasyi kamubandika mbomwagwasyigwa akaambo kakucinca kwakacitwa kumiswaangano iicitwa nsondo ansondo naa mumulimo wabukambausi.

Sena mulaugwasya mukwasyi wanu alimwi abambi kuzumanana kweendela antoomwe ambunga ya Jehova? (Amubone muncali 17 a 18)

18 Ikuti naa twaazyiba makanze aamalailile ngotutambula kuzwa kumbunga ya Jehova alimwi ambwaatugwasya, tuyoobutobela busolozi oobu calukkomano. Tulabulumba bubambe bwakucesya mabbuku aapulintwa nkaambo cipa kuti mali aabelesyegwa aceye; kubelesya nzila zipya zyamincini kupa kuti tumwaye mulimo wesu wa Bwami munyika yoonse. Aboobo kuti kacikonzyeka, katwaabelesya kapati mabbuku alimwi amavidiyo aali mutuncini. Kwiinda mukucita boobu, tuyootondezya kuti tulamugwasyilizya Kristo walo uuyanda kuti katuzibelesya kabotu zintu nzyoipa mbunga.

19. Nkaambo nzi ncotweelede kubutobela busolozi bwa Kristo?

19 Ciindi notukakatila kubusolozi bwa Kristo, tulaluyumya lusyomo lwabamwi alimwi tupa kuti kakuli lukamantano. Kabayeeya kujatikizya kucesyegwa kwamweelwe wabantu mumikwasyi ya Beteli, ba André bakaamba kuti: “Muuya mubotu ngobakatondezya bakwesu aabo ibakakuzumina kucinca ooko wakandikulwaizya kuba alusyomo alimwi abulemu. Beendela antoomwe ankalaki ya Jehova kwiinda mukukkomana amulimo uuli woonse ngobapegwa.”

ATUMUSYOME MUSOLOLI WESU

20, 21. (a) Nkaambo nzi ncotweelede kumusyoma Kristo, Musololi wesu? (b) Mubuzyo nzi ngotuyoolanga-langa mucibalo citobela?

20 Musololi wesu, Jesu Kristo, ino-ino ‘uyoomanizya kuzunda’ alimwi ‘uyoocita zintu zigambya kapati.’ (Ciy. 6:2; Int. 45:4) Kwaciindi cino, uluujisi kugwasya bantu ba Leza kulibambila buumi bwakumbele ciindi umwi aumwi wesu nayootola lubazu mumulimo mupati wakuyiisya alimwi awakuyaka walo uuyoocitwa ciindi bantu baakubusyigwa.

21 Mwami wesu uunanikidwe uyoozwidilila mukutusololela kunjila munyika mpya, uyoocita oobo kuti naa twazumanana kumusyoma nokuba kuti kwaba kucinca. (Amubale Intembauzyo 46:1-3.) Zimwi ziindi cilakonzya kutukatazya kucinca, kwaambisya kuti bukkale bwesu bwacinca cakutayeeyelwa. Aboobo, ino mbuti mbotukonzya kuzumanana kuba aluumuno lwamumizeezo alimwi akusyoma Jehova cakumaninina? Mubuzyo ooyu uyoobandikwa mucibalo citobela.

^ munc. 8 Basikuvwukkula zyakaindi bakajana maila manji mumatongo a Jeriko, citondezya kuti munzi tiiwakasaalwa kwaciindi cilamfwu; alimwi zyakulya tiizyakamanide. Mbwaanga bana Israyeli tiibakazumizyidwe kubweza zintu zyamumunzi wa Jeriko, eeci cakali ciindi ceelede kulimbabo kuulwana munzi ooyu, nkaambo cakali ciindi cakutebula alimwi kwakali zyakulya zinji mumyuunda.—Jos. 5:10-12.

^ munc. 11 Amubone kabbokesi kakuti “Paulo Walibombya Kumusunko Walusyomo” mu Ngazi Yamulindizi, yamu April 1, 2003, peeji 16.