Skip to content

Skip to table of contents

‘Koba Sicamba, Uubeleke Mulimo’

‘Koba Sicamba, Uubeleke Mulimo’

“Koyuma akuba sicamba, uubeleke mulimo ooyu. Utayoowi nokuba kukankama, nkaambo Jehova  . . uli anduwe.”—1MAK. 28:20.

NYIMBO: 38, 34

1, 2. (a) Ino mulimo nzi uuyandika kapati Solomoni ngwaakapegwa? (b) Ino nkaambo nzi Davida ncaakalibilika kujatikizya Solomoni?

SOLOMONI wakalaililwa kulanganya mulimo umwi uuyandika kapati wakuyaka—kuyaka tempele mu Jerusalemu. Tempele eelyo lyakeelede kuba ŋanda “yeebeka kapati, kutegwa mpuwo abubotu bwanjiyo zizyibwe kubantu bamumasi oonse.” Ciinda zyoonse, tempele eelyo lyakeelede kuba “ŋanda ya Jehova Leza mwini-mwini.” Jehova wakalailila kuti Solomoni abe mulangizi wamulimo ooyu.—1Mak. 22:1, 5, 9-11.

2 Mwami Davida wakalijisi lusyomo lwakuti Leza ulagwasyilizya, pele Solomoni ‘wakacili muniini alimwi tanaakajisi luzyibo.’ Sena wakali kuyooba abusicamba bwakuzumina mulimo wakuyaka tempele? Sena ikuba muniini akubula luzyibo zyakali kuyooba cisinkilizyo? Kutegwa azwidilile, Solomoni wakeelede kuba sicamba alimwi akuubeleka mulimo.

3. Ino ncinzi Solomoni ncaakali kukonzya kwiiya kuli bausyi kujatikizya busicamba?

3 Solomoni ambweni wakaiya zinji kujatikizya busicamba kuli bausyi. Mubukubusi bwakwe, Davida wakalwana banyama bamusyokwe ibakajatide mbelele zyabausyi. (1Sam. 17:34, 35) Wakatondezya busicamba kapati ciindi naakalwana mubbabbani iwakacibwene kulwana munkondo. Inzya, kwiinda mukugwasyigwa a Leza alimwi akubelesya bbwe, Davida wakamuzunda Goliyati.—1Sam. 17:45, 49, 50.

4. Nkaambo nzi Solomoni ncaakeelede kuba sicamba?

4 Eelo kaka cakali kweelela kuti Davida akulwaizye Solomoni kuba sicamba alimwi akuyaka tempele! (Amubale 1 Makani 28:20.) Ikuti Solomoni naatakatondezya busicamba, buyoofwu nobwakamumana nguzu, nkokuti, kumulesya nokuba kuutalika mulimo. Aboobo kutasolela limwi kuutalika mulimo nocakainda kubija kwiinda kwaalilwa.

5. Nkaambo nzi ncotuyandika busicamba?

5 Mbubwenya mbuli Solomoni, andiswe tuyandika kugwasyigwa a Jehova kutegwa tube basicamba alimwi akuubeleka mulimo wesu. Kutegwa eeco cikonzyeke, tulakonzya kulanga-langa zikozyanyo zimwi zyabantu bakatondezya busicamba kaindi. Kunze lyaboobo, tulakonzya kuyeeya mbotukonzya kutondezya busicamba alimwi akuubeleka mulimo wesu.

ZIKOZYANYO ZYABANTU IBAKATONDEZYA BUSICAMBA

6. Ino ncinzi cimukkomanisya kujatikizya busicamba bwa Josefa?

6 Atulange-lange busicamba mbwaakatondezya Josefa ciindi mukaintu wa Potifara naakamusunka kuti bacite bwaamu. Kweelede kuti wakalizyi kuti ulakonzya kupenga kapati ikuti wamukakila. Nokuba boobo, muciindi cakuzumina, wakatondezya busicamba alimwi akubweza ntaamu.—Matl. 39:10, 12.

7. Amupandulule Rahabu mbwaakatondezya busicamba. (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

7 Rahabu ncikozyanyo cimbi camuntu iwakatondezya busicamba. Ciindi basikutwela bana Israyeli nobakaunka kuŋanda yakwe ku Jeriko, naakayoowa mpoonya akubatanda basikutwela aaba. Pele akaambo kakuti wakajisi lusyomo muli Jehova, cabusicamba wakabasisa baalumi aaba bobilo alimwi wakabagwasya kuti bazwe mumunzi muluumuno. (Jos. 2:4, 5, 9, 12-16) Rahabu wakazumina kuti Jehova ngu Leza mwini-mwini alimwi wakasyoma kuti munzila imwi Jehova wakali kuyoopa bana Israyeli nyika eeyo. Tanaakalekela kuyoowa bantu, kubikkilizya amwami waku Jeriko abaalumi bakwe kuti kumumane nguzu. Muciindi caboobo, wakacita zintu munzila yakapa kuti kumamanino walo alimwi abamukwasyi wakwe bafwutuke.—Jos. 6:22, 23.

8. Mbuti busicamba bwa Jesu mbobwakabagwasya baapostolo?

8 Baapostolo ba Jesu basyomeka bakatondezya cikozyanyo cibotu cabusicamba. Bakabona busicamba Jesu mbwaakali kutondezya. (Mt. 8:28-32; Joh. 2:13-17; 18:3-5) Cikozyanyo cakwe cakabagwasya kuba abusicamba. Iciindi nobakali kukazyigwa aba Saduki, baapostolo tiibakacileka kuyiisya akaambo kazina lya Jesu.—Mil. 5:17, 18, 27-29.

9. Ino lugwalo lwa 2 Timoteyo 1:7 lutugwasya buti kuzyiba kwini nkotukonzya kujana busicamba?

9 Josefa, Rahabu, Jesu alimwi abaapostolo bakatondezya busicamba ibwakabakulwaizya kucita milimo mibotu. Busicamba mbobakatondezya tiikwakali kuciindizya kulisyoma pe. Busicamba oobo bwakaboola akaambo kakusyoma Jehova. Andiswe tulakonzya kusikilwa bukkale ibuyandika kutondezya busicamba. Muciindi cakulisyoma tobeni, tweelede kusyoma Jehova. (Amubale 2 Timoteyo 1:7.) Atulange-lange bukkale bobilo mubuumi motuyandika kutondezya busicamba: mumukwasyi wesu alimwi amumbungano.

BUKKALE IBUYANDIKA KUTONDEZYA BUSICAMBA

10. Ino nkaambo nzi bakubusi Banakristo ncobayandika busicamba?

10 Bakubusi Banakristo balasikilwa bukkale bwiindene-indene mwalo mobayandika kutondezya busicamba kutegwa bamubelekele Jehova. Balakonzya kwiiya kucikozyanyo ca Solomoni mbwaakatondezya busicamba kwiinda mukusala cabusongo kutegwa abeleke mulimo wakuyaka tempele. Nokuba kuti bakubusi Banakristo balakonzya alimwi akuti beelede kutambula busolozi kubazyali babo, bakubusi lwabo kubagama beelede kulisalila mumakani aayandika kapati. (Tus. 27:11) Kusala cabusongo nkobacita kujatikizya balongwe bali kabotu, zyakulikondelezya zili kabotu, kusalala mukulilemeka, alimwi akubbapatizyigwa zyoonse ziyandika busicamba. Cili boobo akaambo kakuti bakubusi ibali boobo bacita ciimpene akuyanda kwa Saatani, walo uusampaula Leza.

11, 12. (a) Mbuti Musa mbwaakapa cikozyanyo cibotu cakutondezya busicamba? (b) Mbuti bakubusi mbobakonzya kwiiya cikozyanyo ca Musa?

11 Kusala kumwi ikuyandika kapati nkobeelede kusala bakubusi kubikkilizya mbaakani zyabo. Mumasi amwi, bakubusi basinikizyigwa kulibikkila mbaakani iziyeeme akuba alwiiyo lwaatala alimwi amulimo uuvwolwa mali manji. Mumasi aambi, bukkale bulakonzya kupa kuti bakubusi balimvwe kuti beelede kubikkila maano kugwasya mikwasyi yabo kwiinda mukubajanina nzyobayandika kumubili. Ikuti kamuli mubukkale bumwi akati kabukkale ibwaambwa waawa, amulange-lange cikozyanyo ca Musa. Akaambo kakuti wakakomezyegwa amwana musimbi wa Farao, Musa naakakonzya kulibikkila mbaakani izyakali kuyoomupa kuba ampuwo naa kuvwuba munzila yakumubili. Eelo kaka kweelede kuti wakasinikizyigwa kucita boobo kuzwa kumukwasyi wakwe muna Egepita, bamayi bakwe alimwi abasikumulaya! Muciindi cakuzumina, cabusicamba Musa wakakaka kutegwa aiminine bukombi bwakasimpe. Mbwaakabusiya buyo buvwubi bwamu Egepita Musa, cabusicamba wakasyoma Jehova. (Heb. 11:24-26) Eeco cakamuletela zilongezyo kuciindi eeco alimwi cakutadooneka zilongezyo zinji zilamulindila Musa kumbele.

12 Mbubwenya buyo, Jehova uyoobalongezya bakubusi ibatondezya busicamba kwiinda mukulibikkila mbaakani zyakumuuya alimwi akubikka zintu zya Bwami mubusena bwakusaanguna mubuumi bwabo. Uyoobagwasya kujana nzyobayandika bamikwasyi yabo. Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, mukubusi Timoteyo wakabikkila maano kumbaakani zyakumuuya, andinywe mulakonzya kucita oobo. *Amubale Bafilipi 2:19-22.

Sena mulikanzide kuba basicamba mumbazu zyoonse zyabuumi bwanu? (Amubone muncali 13-17)

13. Nkaambo nzi mucizyi umwi mukubusi ncaakali kuyandika busicamba kutegwa azuzikizye mbaakani zyakwe?

13 Mucizyi Munakristo kucisi ca Alabama, U.S.A, wakeelede kuba sicamba kutegwa alibikkile mbaakani zyakumuuya. Wakalemba kuti: “Ciindi nondakali kukomena, ndakali muntu wansoni kapati. Ndakali kwaalilwa kubandika abantu ku Ŋanda ya Bwami, ciindile kukonkomona amilyango yabantu mbonditazyi naaceya.” Kwiinda mukugwasyigwa abazyali bakwe alimwi abamwi mumbungano, mukubusi Munakristo ooyu wakaizuzikizya mbaakani yakwe yakuba mupainiya waciindi coonse. Wakaamba kuti: “Nyika ya Saatani isumpula lwiiyo lwaatala, kuba ampuwo, kuba amali manji alimwi akuba azintu zinji zyakumubili kuti nembaakani zibotu. Kanji-kanji, zintu eezyi inga tazijaniki alimwi ziletela buyo mapenzi aamumizeezo. Mukwiimpana, ikubelekela Jehova kwandeetela lukkomano kapati alimwi akukkutila.”

14. Nziindi zili buti bazyali Banakristo nobeelede kuba basicamba?

14 Bazyali Banakristo abalo beelede kuba basicamba. Mucikozyanyo, mupati wamulimo lyoonse inga kalomba kuti kamubeleka ovataimu kumangolezya alimwi akumamanino aansondo—nkokuti aziindi nzyomwakabikka ambali kukomba mumukwasyi, kuunka mumulimo wakukambauka alimwi akujanika kumiswaangano ya Bunakristo. Busicamba bulayandika kutegwa mucikonzye kukaka kulomba ooko alimwi akuba cikozyanyo cibotu kubana banu. Naa ambweni bazyali bamwi mumbungano balakonzya kulekela bana babo kucita zintu nzyomutayandi kuti bana banu kabacita. Ibazyali aabo balakonzya kubuzya kaambo ibana banu ncobatajatikizyigwi muzintu eezyo. Sena muyooba basicamba alimwi akupandulula cabupampu ikaambo ncomutabazumizyi bana banu kujatikizyigwa muzintu eezyo?

15. Mbuti lugwalo lwa Intembauzyo 37:25 alwa Bahebrayo 13:5 mbolukonzya kubagwasya bazyali?

15 Tulatondezya busicamba ciindi notugwasya bana besu kulibikkila mbaakani zyakumuuya akuzizuzikizya. Mucikozyanyo, bazyali bamwi balakonzya kuwayawaya kukulwaizya mwanaabo kuti abeleke mulimo wabupainiya, akabelekele kubusena kubulide bakambausi, kunjila mulimo waku Beteli, naa kubeleka milimo yamayake aasumpula bukombi bwakasimpe. Bazyali balakonzya kulibilika kuti mwanaabo takacikonzyi kubalanganya baakucembaala. Pele, bazyali basongo balatondezya busicamba akusyoma zisyomezyo zya Jehova. (Amubale Intembauzyo 37:25; Bahebrayo 13:5.) Aimbi nzila mbomukonzya kutondezya busicamba alimwi akusyoma Jehova nkwiinda mukugwasya mwanaanu kuti awalo kacita mbuli ndinywe.—1Sam. 1:27, 28; 2Tim. 3:14, 15.

16. Mbuti bazyali bamwi mbobagwasya bana babo kulibikkila mbaakani zyakumuuya, alimwi ino kucita boobo kwagwasya buti?

16 Banabukwetene baku United States bakagwasya bana babo kulibikkila mbaakani zyakumuuya. Balumi bakapandulula kuti: “Bana besu kabatanatalika kweenda alimwi akwaambaula, twakali kubaambila kujatikizya lukkomano lujanwa kwiinda mukubeleka mulimo wabupainiya alimwi akugwasya mbungano. Eeyi nembaakani njobajisi lino. Kuba ambaakani zyakumuuya akuzizuzikizya cigwasya bana besu kukaka kuyunga kwanyika ya Saatani alimwi akubikkila buyo maano kuli Jehova.” Mukwesu uujisi bana bobilo wakalemba kuti: “Bazyali banji balabelesya nguzu zyabo alimwi amali kugwasya bana babo kuzuzikizya mbaakani mbuli mumakani aazisobano, zyakulikondelezya alimwi alwiiyo. Ncamaano kubelesya nguzu alimwi amali kugwasya bana besu kuzuzikizya mbaakani ziyoobagwasya kuzumanana kuba acilongwe cibotu a Jehova. Cilatukkomanisya kapati kubona bana besu kabazuzikizya mbaakani zyakumuuya alimwi akubagwasya kucita boobo.” Mulakonzya kuba masimpe kuti Leza uyoobalongezya bazyali ibagwasya bana babo kulibikkila mbaakani zyakumuuya akuzizuzikizya.

KUTONDEZYA BUSICAMBA MUMBUNGANO

17. Amupe zikozyanyo zyakutondezya busicamba mumbungano ya Bunakristo.

17 Cilayandika alimwi kutondezya busicamba mumbungano. Mucikozyanyo, baalu bayandika kutondezya busicamba ciindi nobalanganya makani aalubeta naa nobagwasya baabo ibajisi malwazi aacibukila mbuta aabikka buumi muntenda. Baalu bamwi balaswaya ntolongo kutegwa balanganye nzyobayandika kumuuya baange. Mbuti kujatikizya bacizyi batakwetwe? Balijisi zyoolwe zinji zyakuyungizya mulimo wabo kwiinda mumulimo wabupainiya, kuunka kubusena kubulide bakambausi, kubelekela mudipatimenti ya Kupanga Mapulani Akuyaka Mayake Mucisi (Local Design/Construction program), alimwi akulembela ku Cikolo Cabakambausi ba Bwami. Mane bamwi balacikonzya kunjila Cikolo ca Gileadi.

18. Ino mbuti bacizyi bacembeede mbobakonzya kutondezya busicamba?

18 Bacizyi baceembede ncilongezyo kumbungano. Eelo kaka tulabayanda bacizyi aaba! Bamwi inga tiibacikonzya kucita zinji mbuli mbobakali kucita kaindi mumulimo wa Leza, pele balakonzya kutondezya busicamba akuubeleka mulimo. (Amubale Tito 2:3-5.) Mucikozyanyo, mucizyi uusimide weelede kuba sicamba kuti waambilwa kuti abandike amucizyi uucili mwana kujatikizya nsamino iitali kabotu. Inga taamunyemena mucizyi kujatikizya nsamino yakwe, pele ulakonzya kumukulwaizya mucizyi uucili mwana ikulanga-langa nsamino yakwe mboikonzya kubajatikizya bamwi. (1Tim. 2:9, 10) Ikumwaambila munzila iili boobo yaluyando kulakonzya kumugwasya kapati.

19. (a) Mbuti bakwesu babbapatizyidwe mbobakonzya kuba basicamba? (b) Mbuti lugwalo lwa Bafilipi 2:13 alwa 4:13 mbolukonzya kugwasya bakwesu kuba basicamba?

19 Abamwi ibeelede kuba basicamba alimwi akuubeleka mulimo mbakwesu babbapatizyidwe. Baalumi basicamba ibayanda kupegwa mikuli iimwi ncilongezyo kumbungano. (1Tim. 3:1) Nokuba boobo, bamwi balakonzya kuwayawaya kutegwa beelele kupegwa mikuli. Ambweni mukwesu kuli nzyaakalubizyide kaindi, mpoonya lino ulimvwa kuti teeleli kuba mukutausi naa mwaalu. Mukwesu uumbi ulakonzya kulimvwa kuti inga waalilwa kuzuzikizya mulimo. Ikuti kamulimvwa boobo, Jehova ulakonzya kumugwasya kuba basicamba. (Amubale Bafilipi 2:13; 4:13.) Amuyeeye kuti aciindi cimwi Musa wakalimvwa kuti tanaakali kweelela kuubeleka mulimo ngwaakapegwa. (Kul. 3:11) Pele Jehova wakamugwasya alimwi mukuya kwaciindi, Musa wakaba abusicamba bwakuubeleka mulimo ngwaakapegwa. Mukwesu uubbapatizyidwe ulakonzya kuba abusicamba buli boobu kwiinda mukuyandaula lugwasyo lwa Leza kwiinda mumupailo alimwi akubala Bbaibbele abuzuba. Kuzinzibala kuyeeya zibalo zyabantu bakatondezya busicamba akwalo kulakonzya kugwasya. Cakulicesya mukwesu ulakonzya kulomba baalu kuti bamuyiisye alimwi weelede kuti kalibambilide kubelesyegwa mumulimo uuli woonse uuyandika. Tukulwaizya bakwesu boonse babbapatizyidwe kuba basicamba alimwi akubeleka canguzu kugwasya mbungano!

“JEHOVA . . . ULI ANDUWE”

20, 21. (a) Ino ncisyomezyo nzi Davida ncaakapa Solomoni? (b) Ino ncinzi ncotukonzya kusinizya?

20 Mwami Davida wakayeezya Solomoni kuti Jehova unooli anguwe kusikila mulimo wakuyaka tempele ukamane. (1Mak. 28:20) Kaayeeyede majwi aabausyi, Solomoni tanaakalekela bukubusi bwakwe akubula luzyibo kuti zibe cisinkilizyo. Wakatondezya busicamba kapati, wakaubeleka mulimo, alimwi kwiinda mukugwasyigwa a Jehova wakamanizya kuyaka tempele yeebeka kapati mumyaka iili ciloba acisela.

21 Mbubwenya Jehova mbwaakamugwasya Solomoni, ulakonzya kutugwasya kutegwa tube basicamba akuubeleka mulimo wesu, mumukwasyi wesu alimwi amumbungano. (Is. 41:10, 13) Ciindi notutondezya busicamba mubukombi bwesu kuli Jehova, tulakonzya kusinizya kuti uyootupa zilongezyo lino alimwi akumbele. Aboobo, ‘amube basicamba . . . akuubeleka mulimo.’

^ munc. 12 Mulakonzya kujana nzila zigwasya zyakulibikkila mbaakani zyakumuuya izilembedwe mucibalo cakuti “Use Spiritual Goals to Glorify Your Creator,” icakamwaigwa mu Ngazi Yamulindizi yamu Chingisi yamu July 15, 2004.