Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 36

Amagedoni, Makani Mabotu!

Amagedoni, Makani Mabotu!

‘Akababunganya antoomwe ku . . . Amagedoni.’—CIY. 16:16.

LWIIMBO 150 Amumuyandaule Leza Kutegwa Mukafwutuke

IZILI MUCIBALO *

1-2. (a) Nkaambo nzi Amagedoni ncaali makani mabotu kubantu? (b) Mibuzyo nzi njotutiilange-lange mucibalo eeci?

SENA mwakamvwa kale bantu kabaamba “Amagedoni” kuti ninkondo yanyukkiliya naa kuti nkunyonyooka kwanyika? Mukwiimpana, ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya Amagedoni cibikkilizya makani mabotu, icintu cikkomanisya! (Ciy. 1:3) Nkondo ya Amagedoni taikabanyonyooni bantu, pele iyoobafwutula buya! Munzila nzi?

2 Bbaibbele litondezya kuti nkondo ya Amagedoni iyoobafwutula bantu kwiinda mukumanizya bweendelezi bwabantu. Nkondo eeyi iyoobafwutula bantu kwiinda mukunyonyoona bantu babi alimwi akufwutula balulami. Alimwi iyoobafwutula bantu kwiinda mukukwabilila nyika kukunyonyoonwa. (Ciy. 11:18) Kutegwa tutumvwisye kabotu twaambo ootu, atulange-lange mibuzyo eeyi yone: Ino Amagedoni ninzi? Nzintu nzi iziyoosololela ku Amagedoni? Mbuti mbotukonzya kuba akati kabaabo ibayoofwutuka lya Amagedoni? Mbuti mbotukonzya kuzumanana kusyomeka mamanino mbwaayaabuswena afwaafwi?

INO AMAGEDONI NINZI?

3. (a) Ino bbala lyakuti “Amagedoni” lyaamba nzi? (b) Kweelana alugwalo lwa Ciyubunuzyo 16:14, 16, nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba kuti Amagedoni tabuli busena bwini ibuli anyika?

3 Amubale Ciyubunuzyo 16:14, 16. Ibbala lyakuti “Amagedoni” lijanika buyo ciindi comwe mu Magwalo, alimwi lizwa kubbala lya Chihebrayo ilyaamba “Cilundu ca Megido.” (Ciy. 16:16; bupanduluzi buyungizyidwe) Megido wakali munzi wamu Israyeli yansiku. (Jos. 17:11) Pele bbala lya Amagedoni talyaambi busena bwini ibuli boonse anyika. Kwaamba masimpe, lyaamba bukkale ooko “bami bamunyika yoonse” nkobabunganizyigwa kutegwa balwane Jehova. (Ciy. 16:14) Nokuba boobo, mucibalo eeci, ibbala lya Amagedoni tulalibelesya ikwaamba nkondo iiyootobela baakumana buyo kubunganizyigwa bami bamunyika. Ino tuzyi buti kuti Amagedoni yaamba busena bwacikozyanyo? Cakusaanguna, kunyina cilundu cini iciitwa kuti Megido. Cabili, busena bwa Megido mbusyoonto kapati cakuti “bami bamunyika yoonse” ampi zyabasikalumamba babo alimwi azilwanyo zyabo zyankondo tazikonzyi kukkwana. Catatu, kweelana ambotutiibone mucibalo eeci, nkondo ya Amagedoni iyootalika ciindi “bami” bamunyika baakubukila bantu ba Leza ibajanika munyika yoonse.

4. Nkaambo nzi Leza ncaakabelesya busena bwa Megido kuulika nkondo yakwe mpati yamamanino?

4 Nkaambo nzi Leza ncaakabelesya busena bwa Megido kuulika nkondo yakwe mpati yamamanino? Megido alimwi amasena aali afwaafwi a Kkuti lya Jezreeli akali masena ikwakali kulwaninwa nkondo zinji. Zimwi ziindi, Jehova wakali kubagwasya bantu bakwe kutegwa bazunde munkondo eezyo. Mucikozyanyo, “kumbali amaanzi aa Megido,” Leza wakagwasya Mubetesi Baraki, imuna Israyeli kuzunda basikalumamba bana Kanana ibakali kusololelwa asilutwe wazina lya Sisera. Baraki alimwi amusinsimi mukaintu Debora, bakamulumba Jehova iwakabapa kuzunda munzila yamaleele. Bakaimba kuti: “Nyenyeezi zyakalwana kujulu . . . zyakalwana Sisera. Kalonga ka Kisoni kakabatola.”—Bab. 5:19-21.

5. Ino nkondo ya Amagedoni inooyindene buti ankondo njaakalwana Baraki?

5 Baraki alimwi a Debora bakamanizya lwiimbo lwabo amajwi aakuti: “Aboobo basinkondonyoko boonse bafwe mbubonya oobo, O Jehova, pele aabo bakuyanda babe mbuli zuba nolipasula mubulemu bwalyo.” (Bab. 5:31) Mbubwenya buyo, lyankondo ya Amagedoni, basinkondonyina a Leza abalo bayoonyonyoonwa, pele aabo ibamuyanda Leza bayoofwutuka. Pele kuli kwiindana kupati akati kankondo zyobilo eezyi. Lyankondo ya Amagedoni, bantu ba Leza tabakalwani. Alimwi buya, tabanoojisi zilwanyo! Bayooba ‘anguzu kufwumbwa buyo kuti kabanoobateme akuba alusyomo’ muli Jehova alimwi ampi zyakwe zyabasikalumamba bakujulu.—Is. 30:15; Ciy. 19:11-15.

6. Mbuti Leza mbwayoobazunda basinkondonyina lyankondo ya Amagedoni?

6 Mbuti Leza mbwayoobazunda basinkondonyina lyankondo ya Amagedoni? Ambweni uyoobelesya nzila zinji iziindene-indene. Mucikozyanyo, ulakonzya kubelesya muzuzumo wanyika, civwulamabwe alimwi alulabo. (Job. 38:22, 23; Ezk. 38:19-22) Ulakonzya kupa basinkondonyina kujayana mulicabo. (2Mak. 20:17, 22, 23) Kuyungizya waawo, ambweni ulakonzya kubelesya bangelo bakwe kujaya basizibi. (Is. 37:36) Kufwumbwa nzila njayoobelesya Leza, uyoozunda. Basinkondonyina boonse bayoonyonyoonwa. Mpoonya balulami boonse bayoofwutuka.—Tus. 3:25, 26.

NZINTU NZI IZIYOOSOLOLELA KU AMAGEDONI?

7-8. (a) Kweelana alugwalo lwa 1 Batesalonika 5:1-6, ino nkwaambilizya kuli buti kutanacitikide nkobayoocita beendelezi bamunyika? (b) Nkaambo nzi kwaambilizya ooko ncobunooli bubeji bubyaabi kapati?

7 Kwaambilizya kwakuti “Luumuno akuliiba” kuyoocitika kabutanasika “buzuba bwa Jehova.” (Amubale 1 Batesalonika 5:1-6.) Kulugwalo lwa 1 Batesalonika 5:2, “buzuba bwa Jehova” bwaamba “mapenzi mapati.” (Ciy. 7:14) Ino tuyoozyiba buti kuti mapenzi mapati aayo alaafwaafwi kutalika? Bbaibbele litwaambila kuti kuyooba kwaambilizya kutanacitikide. Kwaambilizya ooko cinooli citondezyo cakuti mapenzi mapati alaafwaafwi kutalika.

8 Ooko kuyooba kuzuzikizyigwa kwabusinsimi bwakwaambilizya kwakuti “luumuno akuliiba.” Ncinzi ciyoopa kuti beendelezi bamunyika baambe boobo? Sena basololi bazikombelo abalo bayoobasangana? Ambweni. Nokuba boobo, kwaambilizya ooko bunooli bubeji buzwa kumadaimona. Pele bubeji oobu bunooli bubyaabi kapati nkaambo buyoopa kuti bantu bayeeye kuti balikwabilidwe, kakuli mubwini mapenzi mapati aatanacitikide mubuumi bwabantu anooli afwaafwi kutalika. Inzya, “cakutayeeyela lunyonyooko luyoobasikila cakufwambaana mbubonya mbuli kumyongwa kwamukaintu uumitide nayanda kutumbuka.” Pele ino ncinzi ciyoocitika kubabelesi ba Jehova basyomeka? Akaambo kakuti tabazyi ciindi cini mapenzi mapati naayootalika, bayoogambwa aakutalika, pele banoolibambilide.

9. Sena Leza uyakwiinyonyoona nyika ya Saatani aciindi comwe buyo? Amupandulule.

9 Jehova takainyonyooni nyika ya Saatani yoonse aciindi comwe mbuli mbwaakacita kumazuba aa Nowa. Muciindi caboobo, uyoocita oobo muzibeela zyobilo. Cibeela cakusaanguna, uyoonyonyoona Babuloni Mupati, ibulelo bwanyika yoonse bwabukombi bwakubeja. Cabili, lyankondo ya Amagedoni, uyoonyonyoona nyika ya Saatani yoonse, kubikkilizya abasimapolitikisi, basinkondo alimwi abasimakwebo. Lino atubandike kujatikizya zibeela eezyi zyobilo iziyandika kapati.

10. Kweelana alugwalo lwa Ciyubunuzyo 17:1, 6 a 18:24, nkaambo nzi Jehova ncayoomunyonyoona Babuloni Mupati?

10 “Lubeta lwamuvwuule imupati.” (Amubale Ciyubunuzyo 17:1, 6; 18:24.) Babuloni Mupati walisampaula kapati zina lya Leza. Wayiisya zyakubeja kujatikizya Leza. Mbubwenya mbuli mukaintu muvwuule, tanaali kusyomeka kuli Jehova kwiinda mukugwasyilizya mfwulumende. Wali kubadyaaminina alimwi akubabbida mali bantu bakwe. Alimwi wajaya bantu banji, kubikkilizya ababelesi ba Leza bamwi. (Ciy. 19:2) Ino Jehova uyoomunyonyoona buti Babuloni Mupati?

11. Ino “munyama uusalala pyu” wiiminina nzi alimwi ino Leza uyoomubelesya buti kulwana Babuloni Mupati?

11 Jehova uyoomunyonyoona “muvwuule imupati” kwiinda mukubelesya “meja aali kkumi” “aamunyama uusalala pyu.” Munyama ooyo wacikozyanyo wiiminina United Nations (Lukamantano Lwazisi). Meja aali kkumi ayiminina mfwulumende izigwasyilizya mbunga eeyo. Aciindi ncabikkide Leza, mbunga zyatwaambo twacisi eezyo ziyoomulwana Babuloni Mupati. “Ziyoomusaala akumusiya mantanda” kwiinda mukumunyanga lubono lwakwe alimwi akuyubununa zibi zyakwe kubantu boonse. (Ciy. 17:3, 16) Lunyonyooko oolo luyoocitika muciindi cisyoonto, luyooba mbuli kuti lwacitwa mubuzuba bomwe buyo. Aboobo aabo ibagwasyilizya bukombi bwakubeja bayoogambwa akaambo kakuti muvwuule imupati wakali kulisumpula akwaamba kuti: “Ndilikkede aano ndemwami mukaintu, tandili mukamufwu alimwi kunyina pe nondiyakoomoka kulila.”—Ciy. 18:7, 8.

12. Ncinzi Jehova ncatakazumizyi zisi kuti zicite alimwi nkaambo nzi?

12 Leza takazumizyi zisi kuti zinyonyoone bantu bakwe. Calukkomano bantu bakwe baitwa azina lyakwe alimwi bakaatobela malailile aakwe aakuzwa muli Babuloni Mupati. (Mil. 15:16, 17; Ciy. 18:4) Kunze lyaboobo, bakabeleka canguzu kutegwa bagwasye bamwi kuzwa mulinguwe. Aboobo babelesi ba Jehova ‘tabakasikilwi zipenzyo zyakwe zimwi.’ Nokuba boobo, lusyomo lwabo luyoosunkwa.

Kufwumbwa nkobajanika munyika, bantu ba Leza bayoosyoma mulinguwe ciindi basinkondonyina baakutalika kubalwana (Amubone muncali 13) *

13. (a) Ino Gogo nguni? (b) Kweelana alugwalo lwa Ezekieli 38:2, 8, 9, ndilili Gogo nayoosika abusena bwacikozyanyo ibwiitwa kuti Amagedoni?

13 Kulwanwa a Gogo waku Magogo. (Amubale Ezekieli 38:2, 8, 9.) Jehova aakumana kunyonyoonwa bukombi bwakubeja boonse, kunooli buyo cikombelo comwe munyika. Balikke babelesi ba Jehova mbabayoocaala. Aboobo Saatani uyookalala kapati. Uyootondezya kukalala kwakwe kwiinda mukubelesya majwi aasololelwa amadaimona, nkokuti ‘majwi aasofweede aasololelwa amyuuya,’ akupa kuti nkamu yazisi ilwane babelesi ba Jehova. (Ciy. 16:13, 14) Nkamu yazisi eeyi iitwa kuti “Gogo wakucisi ca Magogo.” Aciindi eeco zisi zyaakutalika kulwana babelesi ba Jehova, zinoosikide kale abusena bwacikozyanyo ibwiitwa kuti Amagedoni.—Ciy. 16:16.

14. Ino ncinzi Gogo ncayoozyiba?

14 Gogo uyoosyoma ‘janza lyakwe lyanyama,’ nkokuti basikalumamba bakwe basinguzu. (2Mak. 32:8) Pele swebo tuyoosyoma Jehova Leza wesu, calo kuzisi iciyoolibonya mbuli kuti mbufwuba-fwuba. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti Babuloni Mupati wakalijisi nguzu zinji, pele tuleza twakwe twakaalilwa kumuvwuna “kumunyama” alimwi ‘ameja aakwe aali kkumi’! (Ciy. 17:16) Aboobo Gogo uyoobona mbuli kuti cinooli cuuba-uba kutuzunda. Uyoobalwana bantu ba Jehova “mbuli makumbi aavwumba cisi.” (Ezk. 38:16) Pele muciindi buyo cisyoonto, Gogo uyoobona kuti walinjizya mukakole. Mbubwenya mbuli Farao ku Lwizi Lusalala, Gogo uyoozyiba kuti ulwana Jehova.—Kul. 14:1-4; Ezk. 38:3, 4, 18, 21-23.

15. Muunzila nzi Kristo mwayoozunda cakumaninina?

15 Kristo abasikalumamba bakwe bakujulu bayoobakwabilila bantu ba Leza akuzinyonyoona cakumaninina zisi alimwi abasikalumamba banzizyo. (Ciy. 19:11, 14, 15) Pele ino mbuti kujatikizya sinkondo mupati wa Jehova, Saatani ooyo iwakeena zisi alimwi akuzipa kuti zilwane bantu ba Leza kunkondo ya Amagedoni? Jesu uyoomuwaala antoomwe amadaimona aakwe mumulindi uutagoli, oomo mobayakwaangwa kwamyaka iili 1,000.—Ciy. 20:1-3.

MBUTI MBOMUKONZYA KUYOOFWUTUKA LYA AMAGEDONI?

16. (a) Mbuti mbotutondezya kuti ‘tulimuzyi Leza’? (b) Ncinzi iciyoocitika kubantu bamuzyi Jehova lyankondo ya Amagedoni?

16 Kufwumbwa naa twali mukasimpe kwamyaka minji naa pe, kutegwa tukafwutuke lya Amagedoni, tweelede kutondezya kuti ‘tulimuzyi Leza’ alimwi akuti ‘tulaswiilila makani mabotu aa Mwami wesu Jesu.’ (2Tes. 1:7-9) ‘Tulamuzyiba Leza’ ciindi notuzyiba nzyayanda, nzyatayandi alimwi azyeelelo zyakwe. Kuyungizya waawo, tulatondezya kuti tulimuzyi ciindi notumuyanda, notumuswiilila alimwi anotukomba buyo nguwe alikke. (1Joh. 2:3-5; 5:3) Ciindi notutondezya kuti tulimuzyi Leza, tulaba acoolwe ‘cakuzyibwa anguwe,’ calo iciyoopa kuti tukafwutuke lya Amagedoni! (1Kor. 8:3) Munzila nzi? Nkaambo ‘kuzyibwa anguwe’ caamba kukkomaninwa a Leza.

17. Ino ‘kuswiilila makani mabotu aa Mwami wesu Jesu’ caamba nzi?

17 “Makani mabotu aa Mwami wesu Jesu” abikkilizya kasimpe koonse nkaakayiisya Jesu, ikajanika mu Jwi lya Leza. Tulaswiilila makani mabotu ciindi notucita kweelana ancaamba. Kuswiilila ooku kulabikkilizya akubikka zintu zya Bwami mubusena bwakusaanguna, kupona kweelana azyeelelo zya Leza ziluleme alimwi akwaambilizya Bwami bwa Leza. (Mt. 6:33; 24:14) Kuyungizya waawo, kuswiilila kulabikkilizya akugwasyilizya banabokwabo Kristo bananike ciindi nobalanganya mulimo wabo uuyandika kapati.—Mt. 25:31-40.

18. Muunzila nzi banabokwabo Kristo bananike mobayoobalumbula ‘ibambelele zimbi’ akaambo kalugwasyo loonse ndobakabapa?

18 Lino-lino, babelesi ba Leza bananike bayoobalumbula ‘ibambelele zimbi’ akaambo kalugwasyo loonse ndobakabapa. (Joh. 10:16) Munzila nzi? Kaitanatalika nkondo ya Amagedoni, boonse iba 144,000 banoowunkide kale kujulu kabali zilenge zyamuuya zitafwi. Mpoonya bayooba cibeela cabasikalumamba bakujulu ibayoonyonyoona Gogo alimwi akukwabilila “nkamu mpati” yabantu ba Jehova. (Ciy. 2:26, 27; 7:9, 10) Eelo kaka bankamu mpati bayookkomana kapati kuti bakabagwasyilizya babelesi ba Jehova bananike ciindi nobakali anyika!

MBUTI MBOTUKONZYA KUZUMANANA KUSYOMEKA MAMANINO MBWAAYAABUSWENA AFWAAFWI?

19-20. Nokuba kuti tulasikilwa mapenzi, ino mbuti mbotukonzya kuzumanana kusyomeka mamanino mbwaayaabuswena afwaafwi?

19 Mumazuba aano aamamanino aakatazya kapati, bantu ba Jehova banji bali mukulwana masunko. Nokuba boobo, tulakonzya kuliyumya cakukondwa. (Jak. 1:2-4) Cintu iciyootugwasya kapati, nkuzumanana kupaila kuzwa ansi aamoyo. (Lk. 21:36) Kunze buyo lyakupaila, tweelede kubala Jwi lya Leza abuzuba alimwi akuzinzibala kuyeeya nzyotubala, kubikkilizya abusinsimi ibujatikizya zintu ziyoocitika ino-ino. (Int. 77:12) Ikuti twazicita zintu eezyi alimwi akutola lubazu mumulimo wakukambauka cakumaninina, tuyooyumya lusyomo lwesu alimwi abulangizi bwesu!

20 Amuyeeye buyo mbomuyookkomana ciindi Babuloni Mupati aakunyonyoonwa alimwi aciindi nkondo ya Amagedoni yaakumana! Kuyungizya waawo, amuciyeeyele buyo mbomuyookkomana ciindi bantu boonse nobayoolilemeka zina lya Leza alimwi akweelela kwakwe kwakweendelezya! (Ezk. 38:23) Masimpe, Amagedoni makani mabotu kuli baabo ibamuzyi Leza, ibamuswiilila Mwanaakwe alimwi ibaliyumya kusikila kumamanino.—Mt. 24:13.

LWIIMBO 143 Amuzumanane Kubeleka, Kulangila Akulindila

^ munc. 5 Bantu ba Jehova bali kwiilangila Amagedoni kwaciindi cilamfwu. Mucibalo eeci, tulabandika ncoyaamba Amagedoni, zintu iziyoosololela ku Amagedoni alimwi ambotukonzya kuzumanana kusyomeka mamanino mbwaayaabuswena afwaafwi.

^ munc. 71 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Zintu iziyoocitika. (1) Tuyoozumanana kukambauka kufwumbwa buyo kuti kacikonzyeka, (2) tuyoozumanana apulogilamu yesu yakwiiya alimwi (3) tuyoozumanana kusyoma mubukwabilizi bwa Leza.

^ munc. 85 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Bamapulisa bayanda kunjila muŋanda yamukwasyi Munakristo walo uujisi lusyomo lwakuti Jesu alimwi abangelo bakwe balizibwene zicitika.