Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 38

“Amuboole Kulindime, . . . Eelyo Ndilamukatalusya”

“Amuboole Kulindime, . . . Eelyo Ndilamukatalusya”

“Amuboole kulindime nyoonse nomukatede akulemenwa, eelyo ndilamukatalusya.”—MT. 11:28.

LWIIMBO 17 “Ndilayanda”

IZILI MUCIBALO *

1. Kweelana alugwalo lwa Matayo 11:28-30, ncisyomezyo nzi Jesu ncaakaamba?

JESU wakaamba cisyomezyo cibotu kunkamu yabantu ibakali kumuswiilila. Wakati: “Amuboole kulindime, . . . eelyo ndilamukatalusya.” (Amubale Matayo 11:28-30.) Cisyomezyo eeci tiicakali cabuyo. Mucikozyanyo, amuyeeye ncaakacita kumukaintu iwakali kuciswa bulwazi bukatazya.

2. Ino ncinzi Jesu ncaakacita kumukaintu iwakali kuciswa?

2 Mukaintu ooyu wakali kuyandika lugwasyo cakufwambaana. Wakaunka kubasilisi banji, kajisi bulangizi bwakuti ulapona. Wakali kuciswa kwamyaka iili 12, pele kunyina iwakali kukonzya kumuponya. Kweelana a Mulawo, mukaintu ooyu wakalisofweede. (Lev. 15:25) Mpoonya wakamvwa kuti Jesu wakali kubaponya aabo ibakali kuciswa, aboobo wakaunka kuyoomulangaula. Naakamujana, wakajata maaya aacisani cakwe caatala, ndilyonya wakapona! Pele Jesu wakacita zinji kunze buyo lyakumuponya. Kweelana ambwaakamweendelezya, mukaintu ooyu wakalimvwa kuti wakali kuyandwa alimwi akulemekwa. Mucikozyanyo, ciindi Jesu naakali kwaambaula anguwe, wakatondezya kuti wakali kumuyanda alimwi akumulemeka kwiinda mukwaamba kuti “mwanaangu.” Eelo kaka mukaintu ooyu wakakatalusyigwa alimwi akuyumizyigwa!—Lk. 8:43-48.

3. Ino tulaingula mibuzyo nzi?

3 Amubone kuti mukaintu ooyu wakaunka kuli Jesu. Wakabweza ntaamu yakuunka kulinguwe. Mbubwenya buyo amazuba aano, tweelede kubweza ntaamu yakuunka kuli Jesu. Muciindi eeci ncotupona, Jesu kunyina nayakubaponya munzila yamaleele aabo ibaunka kulinguwe. Pele ulatutamba kati: “Amuboole kulindime, . . . eelyo ndilamukatalusya.” Mucibalo eeci, tulaingula mibuzyo eeyi yosanwe: Mbuti mbotukonzya kuunka kuli Jesu? Ino ncinzi Jesu ncaakali kupandulula ciindi naakaamba kuti: “Amulikulike joko lyangu”? Ncinzi ncotukonzya kwiiya kuli Jesu? Nkaambo nzi mulimo ngwaakatupa ncoukatalusya? Mbuti mbotukonzya kuzumanana kukatalusyigwa mujoko lya Jesu?

“AMUBOOLE KULINDIME”

4-5. Muunzila nzi motukonzya kuunka kuli Jesu?

4 Nzila imwi mbotukonzya kuunka kuli Jesu nkwiinda mukwiiya zinji kujatikizya zintu nzyaakaamba alimwi akucita. (Lk. 1:1-4) Mukuli wesu kutugama kubala zibalo zyamu Bbaibbele zijatikizya Jesu. Kuyungizya waawo, tulaunka kuli Jesu ciindi notusala kubbapatizyigwa alimwi akuba sikwiiya wa Kristo.

5 Nzila aimbi mbotuunka kuli Jesu nkwiinda mukulomba lugwasyo kubaalu bamumbungano ikuti naa kwayandika kucita boobo. Jesu ulazibelesya ‘zipego eezyi mubantu’ kulanganya mbelele zyakwe. (Ef. 4:7, 8, 11; Joh. 21:16; 1Pet. 5:1-3) Tweelede kubweza ntaamu kulomba lugwasyo kulimbabo. Tatukonzyi kulangila kuti baalu inga bazizyiba nzyotuyeeya alimwi anzyotuyandika. Amubone ncaakaamba mukwesu wazina lya Julian. Wakaamba kuti: “Ndakazwa a Beteli akaambo kakuciswa-ciswa, mpoonya mulongwe wangu umwi wakandikulwaizya kulomba baalu kuti bandiswaye kutegwa bandiyumye-yumye. Kumatalikilo, ndakali kuyeeya kuti tandiyandiki lugwasyo lwabaalu. Pele nokwakainda ciindi ndakalomba lugwasyo, kuswaigwa abaalu ooku kwakaba akati kazipego ziinda kubota nzyondakatambula. Baalu basyomeka ibali mbuli baabo bobilo ibakaswaya ba Julian, balakonzya kutugwasya kuzyiba “mizeezo ya Kristo,” nkokuti kumvwisya, kwiiya mizeezo yakwe alimwi ambwazibona zintu. (1Kor. 2:16; 1Pet. 2:21) Masimpe, eeci ncecipego cipati ncobakonzya kutupa.

“AMULIKULIKE JOKO LYANGU”

6. Ino ncinzi Jesu ncaakali kupandulula ciindi naakaamba kuti: “Amulikulike joko lyangu”?

6 Ciindi Jesu naakati: “Amulikulike joko lyangu,” ambweni wakali kupandulula kuti “Amuzumine bweendelezi bwangu.” Ambweni wakali kwaamba kuti “Amunjile mujoko lyangu antoomwe andime, kutegwa tubelekele Jehova antoomwe.” Kufwumbwa mbocibede, twaambo ootu twaamba kuti tweelede kubeleka canguzu mumulimo wa Leza.

7. Kweelana alugwalo lwa Matayo 28:18-20, ino mulimo nzi ngotwakapegwa alimwi ncinzi ncotukonzya kuba masimpe?

7 Tulakuzumina kutamba kwa Jesu ciindi notulyaaba kuli Jehova alimwi akubbapatizyigwa. Kutamba ooku kulapegwa kubantu boonse alimwi Jesu kunyina nayakukaka kutambula muntu uuli woonse uuyanda ncobeni kubelekela Leza. (Joh. 6:37, 38) Basikutobela Kristo boonse balipedwe coolwe cakutola lubazu mumulimo Jehova ngwaakapa Jesu kuti aubeleke. Tulakonzya kuba masimpe kuti Jesu unooli andiswe lyoonse kutegwa atugwasye kuubeleka mulimo ooyu.—Amubale Matayo 28:18-20.

“MWIIYE KULINDIME”

Amubakatalusye bamwi mbubwenya mbwaakacita Jesu (Amubone muncali 8-11) *

8-9. Nkaambo nzi bantu balicesya ncobakali kukwelelezyegwa kuli Jesu alimwi ino mibuzyo nzi njotweelede kulibuzya?

8 Bantu balicesya bakali kukwelelezyegwa kuli Jesu. (Mt. 19:13, 14; Lk. 7:37, 38) Nkaambo nzi? Atubone kwiindana ikwakaliko akati ka Jesu alimwi aba Farisi. Basololi bazikombelo aaba tiibakajisi luyando alimwi bakali kulisumpula. (Mt. 12:9-14) Jesu wakali siluyando alimwi uulicesya. Ba Farisi bakali kulisumpula akaambo kazyuuno zyaatala nzyobakajisi. Jesu wakaukasya muuya wakulisumpula ooyu, wakayiisya basikwiiya bakwe kulicesya alimwi akubelekela bamwi. (Mt. 23:2, 6-11) Ba Farisi bakali kudyaaminina bamwi kwiinda mukubakonga. (Joh. 9:13, 22) Jesu wakali kubakatalusya bamwi kwiinda mumilimo yaluyando alimwi amajwi aaluzyalo.

9 Sena mulamwiiya Jesu? Amulibuzye kuti: ‘Sena bamwi bandibona kuti ndili mubombe alimwi ndilalicesya? Sena ndilalyaaba kucita milimo yaansi kugwasya bamwi? Sena ndilabafwida luzyalo bamwi?

10. Ino Jesu wakacita buti kutegwa basikwiiya bakwe bazwidilile?

10 Jesu wakali kukulwaizya muuya waluumuno, wakali kubeendelezya kabotu babelesinyina alimwi wakali kukkomana kubayiisya. (Lk. 10:1, 19-21) Bube bwa Jesu bwakali kubapa kwaanguluka basikwiiya bakwe kumubuzya mibuzyo. Kuyungizya waawo, wakali kuyanda kuswiilila kumizeezo yabo. (Mt. 16:13-16) Mbubwenya mbuli zisyango izikwabilidwe mbozikomena kabotu, basikwiiya ba Jesu bakazwidilila. Bakabikkila maano kuziiyo nzyaakali kubayiisya Jesu alimwi akuzyala micelo kwiinda mukucita milimo mibotu.

Amube bantu basikilika alimwi ibalongwe

Amube basungu

Amube bantu balicesya alimwi ibabeleka canguzu *

11. Mibuzyo nzi njotweelede kulibuzya?

11 Sena kuli nguzu zimwi nzyomujisi zyakweendelezya bamwi? Ikuti naa mbocibede oobo, amulibuzye kuti: ‘Ino ndibeendelezya buti bamwi kumulimo alimwi akuŋanda? Sena ndisumpula luumuno? Sena bube bwangu bupa bamwi kwaanguluka kubuzya mibuzyo? Sena ndilaiswiilila mizeezo yabo?’ Tatweelede kuba mbuli ba Farisi. Bakali kunyema ciindi bantu nobatakali kuzizumina zintu nzyobakali kwaamba alimwi bakali kubeendelezya calunya bantu ibakajisi mizeezo iindene ayabo.—Mk. 3:1-6; Joh. 9:29-34.

“MULAKATALUSYIGWA”

12-14. Nkaambo nzi mulimo ngwaakatupa Jesu ncoukatalusya?

12 Nkaambo nzi ncocitukatalusya kubeleka mulimo ngwaakatupa Jesu? Kuli twaambo tunji, pele tulalanga-langa buyo tusyoonto.

13 Tulijisi beendelezi ibainda kubota. Jehova, Mweendelezi wesu Mupati, tali simalelo ulaalunya alimwi uutatondezyi kulumba kubabelesi bakwe. Ulalumba kumulimo ngotubeleka. (Heb. 6:10) Ulatupa nguzu nzyotuyandika kutegwa tuunyamune mukuli ngwaakatupa. (2Kor. 4:7; Gal. 6:5) Mwami wesu Jesu, wakatupa cikozyanyo cibotu icijatikizya mbotweelede kubeendelezya bamwi. (Joh. 13:15) Kuyungizya waawo, baalu ibatulanganya balasoleka kumwiiya Jesu, “mweembezi mupati.” (Heb. 13:20; 1Pet. 5:2) Balasoleka kusikila mpobagolela kuba basiluzyalo, balakulwaizya alimwi cabusicamba balatuyiisya akutukwabilila.

14 Tulijisi balongwe ibali kabotu. Kunyina bantu bambi ibajisi balongwe basiluyando alimwi amulimo uukkomanisya ngotujisi. Amuyeeye buyo kaambo aaka: Tulijisi coolwe cakubeleka abantu ibajisi zyeelelo zyakulilemeka izisumpukide kapati, pele ibalicesya. Balijisi luzyibo lunji, pele tabalisumpuli alimwi babona bamwi kuti balabainda. Tabatuboni buyo kuti tuli babelesinyina, pele akuti tuli balongwe. Kuyungizya waawo, luyando ndobajisi kulindiswe nduyumu kapati cakuti balilibambilide kufwa akaambo kandiswe.

15. Ino tweelede kulimvwa buti kujatikizya mulimo ngotucita?

15 Tulijisi mulimo wiinda kubota. Tulabayiisya bantu kasimpe kajatikizya Jehova alimwi akuyubununa bubeji bwa Diabolosi. (Joh. 8:44) Saatani ulabapenzya bantu kwiinda mukubaambila zintu zyakubeja zyalo izibapa kutyompwa. Mucikozyanyo, Saatani uyanda kuti tusyome kuti Jehova takatulekeleli zibi zyesu alimwi akuti tatuyandi. Oobu mbubeji bubyaabi ibupa bantu kutyompwa kapati. Ciindi notuunka kuli Kristo, zibi zyesu zilalekelelwa. Bwini mbwakuti Jehova ulatuyanda kapati toonse. (Rom. 8:32, 38, 39) Eelo kaka ncoolwe cipati kugwasya bantu kusyoma Jehova alimwi akubona mbobacinca buumi bwabo kuti bubote!

AMUZUMANANE KUKATALUSYIGWA MUJOKO LYA JESU

16. Mbuti mukuli ngwatupede kunyamuna Jesu mbowiindene amikuli iimwi njotukonzya kunyamuna?

16 Mukuli ngwatupede kunyamuna Jesu uliindene amikuli iimwi njotukonzya kunyamuna. Mucikozyanyo, ciindi bantu nobakotoka kumilimo yakumubili, banji balimvwa kukatala kapati alimwi akutakkutila. Mukwiimpana, ciindi notwamana kubeleka mulimo ngwatupede Jehova alimwi a Kristo, tulakkomana kapati. Ambweni inga twalimvwa kukatala akulisinikizya kuya kumiswaangano yambungano kumangolezya aayo. Pele bunji bwaziindi tulapiluka kuzwa kumiswaangano eeyi katukatalusyidwe. Tulalimvwa mbubwenya oobu ciindi notukambauka alimwi akucita ciiyo cesu tobeni. Ciindi notusoleka kucita oobu, tulakatalusyigwa alimwi akuyumizyigwa.

17. Nkaambo nzi ncotweelede kuzilanga munzila yeelede zintu alimwi akubikkila maano?

17 Tweelede kuzilanga munzila yeelede zintu. Aumwi nguzu nzyajisi kuli mpozigolela. Aboobo tweelede kubikkila maano kujatikizya zintu nzyotucita. Mucikozyanyo, tulakonzya kunyonyoona nguzu zyesu kujana lubono. Amubone Jesu ncaakamwaambila mulombwana muvwubi iwakamubuzya kuti: “Ino ncinzi ncondeelede kucita kutegwa ndikajane buumi butamani?” Mulombwana ooyu wakali kuutobela Mulawo. Weelede kuti wakali muntu uuli kabotu akaambo kakuti Makani Mabotu aa Marko cacigaminina aamba kuti Jesu ‘wakamuyanda.’ Jesu wakatamba muleli mulombwana ooyu. Wakamwaambila kuti: “Koya ukasambale zintu nzyojisi, . . . wamana uboole ube sikunditobela.” Mulombwana ooyu wakausa, pele kulibonya kuti wakaalilwa kusiya “lubono lunji” ndwaakajisi. (Mk. 10:17-22) Aboobo mulombwana ooyu wakalikaka joko eelyo Jesu ndyaakamupa alimwi wakazumanana kubelekela “Lubono.” (Mt. 6:24) Ino nywebo nomwakasala nzi?

18. Ncinzi ncotweelede kucita ciindi aciindi alimwi nkaambo nzi?

18 Ciindi aciindi, cilayandika kuyeeya kujatikizya zintu nzyotubikka mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu. Nkaambo nzi? Kutegwa tube masimpe kuti nguzu zyesu tuzibelesya cabusongo. Amubone ncaakaamba mulombwana wazina lyakuti Mark. Wakaamba kuti: “Kwamyaka minji, ndakali kuyeeya kuti ndakali kupona buumi buuba-uba. Ndakali painiya, pele lyoonse ndakali kubelesya ciindi cinji anguzu kusola kujana mali kutegwa kandipona buumi bubotu kapati. Ndakali kulibuzya kaambo ncobwakandiyumina buumi. Mpoonya ndakazyiba kuti ndakali kubikkila kapati maano kuzintu nzyondiyandika ndemwini muciindi cakubikkila maano kumulimo wa Jehova.” Mark wakacinca mbwaakali kuyeeya alimwi abukkale bwakwe kutegwa acite zinji mumulimo wa Jehova. Wakati: “Zimwi ziindi ndilalibilika, pele kwiinda mulugwasyo lwa Jehova alimwi a Jesu, ndabuzunda buyumuyumu oobu.”

19. Nkaambo nzi kuzilanga munzila yeelede zintu ncokuyandika kapati?

19 Tuyoozumanana kukatalusyigwa mujoko lya Jesu ikuti twacita zintu zyotatwe. Cakusaanguna, tweelede kuzilanga munzila yeelede zintu. Mulimo ngotucita nguwa Jehova, aboobo weelede kucitwa munzila njayanda. Swebo tuli babelesi, mpoonya Jehova ngu Simaleleesu. (Lk. 17:10) Ikuti twasola kucita mulimo wakwe munzila njotuyanda, inga twaliletela mapenzi. Naba mupoho ulaanguzu kapati ulakonzya kuliletela mapenzi kuti ciindi aciindi kasola kuunka nkwayanda akutatobela malailile aasimalelo. Pele kuti katucita mulimo wa Jehova munzila njayanda, tulakonzya kucita zintu nzyotwali kuyeeyela kuti inga tiitwacikonzya kuzicita alimwi inga twacikonzya kuzunda buyumuyumu oobo mbotwali kuyeeya kuti inga tiitwacikonzya kubuzunda. Amuyeeye kuti kunyina uukonzya kulesya Jehova kuzuzikizya makanze aakwe!—Rom. 8:31; 1Joh. 4:4.

20. Ino tweelede kuba amakanze nzi ciindi notuli mujoko lya Jesu?

20 Cabili, tweelede kubeleka katujisi makanze mabotu. Makanze eesu ngakupa bulemu kuli Taateesu siluyando, Jehova. Bantu bamumwaanda wamyaka wakusaanguna ibakali basyaacivwulemwangu naa ibakali kuyanda kulipangila mpuwo, tiilyakalampa lukkomano lwabo lwakamana alimwi bakalisiya joko lya Jesu. (Joh. 6:25-27, 51, 60, 66; Flp. 3:18, 19) Mukwiimpana, aabo ibakali kukulwaizyigwa aluyando lwa Leza alimwi akuyanda basimukobonyina bakalinyamuna joko calukkomano mubuumi bwabo boonse, kabajisi bulangizi bwakuyoobeleka antoomwe a Kristo kujulu. Mbubwenya mbuli mbabo, tulakonzya kuzumanana kukkomana kwiinda mukunyamuna joko lya Jesu katujisi makanze mabotu.

21. Kweelana alugwalo lwa Matayo 6:31-33, ndusyomo nzi ndotujisi muli Jehova?

21 Catatu, tweelede kuba alusyomo lwakuti Jehova unooli aandiswe. Twakasala kupona buumi bwakulyaaba alimwi akubeleka canguzu. Jesu wakatucenjezya kuti tuyoopenzyegwa. Pele tulijisi lusyomo lwakuti Jehova unootupa nguzu zyakuliyumya kubuyumuyumu buli boonse. Ikuti twazumanana kuliyumya, lusyomo lwesu luyoouma kapati. (Jak. 1:2-4) Tulijisi lusyomo lwakuti Jehova unootupa zintu nzyotuyandika, Jesu unootukwabilila, akuti bakwesu alimwi abacizyi banootukulwaizya. (Amubale Matayo 6:31-33; Joh. 10:14; 1Tes. 5:11) Tulijisi zintu zyoonse nzyotuyandika kutegwa tucikonzye kuliyumya kubuyumuyumu buli boonse.

22. Ino ncinzi iceelede kutupa kulumba?

22 Mukaintu ngwaakaponya Jesu wakakatalusyigwa mubuzuba mbubwenya mbwaakaponesyegwa. Pele wakali kunoozumanana kukatalusyigwa kukabe kutamani lilikke buyo kuti naakaba sikwiiya wa Kristo uusyomeka. Ino nywebo muyeeya kuti mukaintu ooyo wakacita buti? Amuyeeye buyo bulumbu mbwaakali kunooba aambubo ikuti naakazumina kuba sikwiiya wa Jesu. Wakali kuyooba antoomwe a Jesu kujulu! Kufwumbwa cintu ncaakali kunoosiya kutegwa atobele Kristo tacikonzyi kweezyanisyigwa naaceya abulumbu mbwaakali kunooba ambubo. Aboobo, tacikwe makani naa bulangizi bwesu mbwakuyoopona kukabe kutamani kujulu naa anyika, tulalumba kapati kuti twakakuzumina kutamba kwa Jesu kwakuti: “Amuboole kulindime!”

LWIIMBO 13 Kristo, Ncitondezyo Cesu

^ munc. 5 Jesu ulatutamba kuunka kulinguwe. Ino ncinzi cibikkilizyidwe mukuzumina kutamba kwakwe? Tulawiingula mubuzyo ooyu mucibalo eeci alimwi tulabona mbotukonzya kukatalusyigwa kwiinda mukubelekela antoomwe a Kristo.

^ munc. 60 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Jesu wakabakatalusya bamwi munzila zinji.

^ munc. 66 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Mbubwenya buyo, mukwesu watondezya kuti ulabakatalusya bamwi munzila ziindene-indene.