Skip to content

Skip to table of contents

Lusyomo Lulakonzya Kucinca Buumi Bwanu

Lusyomo Lulakonzya Kucinca Buumi Bwanu

Lusyomo Lulakonzya Kucinca Buumi Bwanu

“NCOBENI cilakonzyeka ikubaa ciimo cibotu kakunyina kweendelezyegwaa Leza.” Obo mbwaakaamba umwi uutasyomi kuti Leza nkwali ncobeni. Imukaintu oyu wakati wakabalela bana bakwe azyeelelo zyakulilemeka zisumpukide kapati, alimwi abalo bakalela bana babo azyeelelo zikozyenye kakunyina kusyoma muli Leza.

Sena eci caamba kuti taciyandiki kubaa lusyomo muli Leza? Kulibonya kuti mbwaakali kuyeeya muntu oyu. Alimwi ncakasimpe kuti tabali boonse ibatasyomi muli Leza ibajisi bukkale bubyaabi. Imwaapostolo Paulo wakaamba makani aabantu “bamasi” ibatamuzi Leza, pele ibacita “camumoyo makani aamu-Mulao.” (Ba-Roma 2:14) Ibantu boonse—kubikkilizyaa baabo ibatasyomi kuti Leza nkwali ncobeni bakazyalwaa manjezeezya. Ibanji balasola kutobela caamba manjezeezya aabo nokuba kuti tabasyomi muli Leza iwakabapa nguzu ezyo zyakuziba kwaandaanya cintu ciluzi acitaluzi.

Nokuba boobo, ilusyomo luyumu muli Leza—ilusyomo luyeeme aa Bbaibbele—ninguzu zigwasya kapati mukucita zintu ziluzi ikwiinda busolozi bwamanjezeezya aanyina lugwasyo lubotu. Ilusyomo luyeeme aa Jwi lya Leza Ibbaibbele, lulaayiisya manjezeezya, lupa kuti apakamane mukwaandaanya akati kazintu ziluzi azitaluzi. (Ba-Hebrayo 5:14) Kunze lyaboobo, ilusyomo lulabayumya bantu kuti bakakatile kuzyeelelo zisumpukide nociba ciindi nobapengana kapati. Mucikozyanyo, mumwaanda wamyaka wa 20 izisi zinji zyakatalika kweendelezyegwaa mfwulumende zibyaabi zyalo zyakasinikizya bantu ibajisi bukkale bubotu kuti batalike kucita milandu iitaambiki. Pele aabo ibakajisi lusyomo lwini-lwini muli Leza bakakaka ikuleka kutobela njiisyo nzyabo neliba leelyo nobakali kukongwa kujaigwa. Kunze lyaboobo, ilusyomo luyeeme aa Bbaibbele lulakonzya kubacinca bantu. Lulakonzya kufwutula bantu ibaboneka kuti balisweekede alimwi inga lwabagwasya ikweeleba kulubizya munzila iindilide. Atulange-lange zikozyanyo zisyoonto.

Lusyomo Lulakonzya Kucinca Buumi Bwamumukwasyi

“Akaambo kalusyomo ndomujisi, mwakonzya kuzwidilila muzintu zyatali kukonzyeka.” Obo mbwaakaamba mubetesi wakucisi ca England naakaambilizya kukosoka kwamakani aajatikizya kulelwa kwabana ba John a Tania. Imakani aaba John a Tania naakasika kumfwulumende, tiibakatwelene pe alimwi ibukkale bwabo bwaaŋanda bwakali bubyaabi kapati. John, iwakajisi penzi lyakubelesya misamu iikola alimwi acilengwa cakwe cakusobana njuka wakatalikide kubba ikutegwa ajane mali aakuzumananaa zilengwa zyakwe ezi zibyaabi. Wakaleka kubabikkila maanu ibana bakwe abanyina babana aaba. Aboobo, ino “mmaleele” nzi aakacitika?

Bumwi buzuba, John wakamvwa mujwaakwe musankwa kakanana makani aajatikizya Paradaiso. Kajisi luyandisisyo, wakabuzya bazyali bamusankwa oyo. Ibazyali bakwe bakali Bakamboni ba Jehova, elyo bakamugwasya John ikwiiya Bbaibbele. Bucebuce, John a Tania bakabaa lusyomo luyeeme aa Bbaibbele lwalo ilwakacinca maumi aabo. Bakalembya lukwatano lwabo kumfwulumende elyo bakazileka zilengwa zyabo zibyaabi. Ibamfwulumende nibakalingula mukwasyi wabo bakajana cintu cimwi icakali kulibonya kuti tiicakali kukonzyeka kucitika musyule—imukwasyi uukkomene muŋanda iitakwe tombe, bwalo bwakaba busena buli kabotu bwakukomezezya bana. Imubetesi wakaliluzi ikwaamba kuti “mmaleele” aya akacitika akaambo kalusyomo lupya lwaba John a Tania.

Izyuulu-zyuulu zyamakkilomita kuzwa kucisi ca England, imukaintu umwi mwana-mwana wakucooko icili akati ka Asia nkwiili Kumusanza Lwaambo alimwi a Afulika nkwiili Kunyika Lwaajwe wakatibe akati kamweelwe wabantu umwi uusisya nsoni kapati. Wakali kukanza kuba akati katuulunzuma twabantu tuli mbotubede balo ibamanizya makwatano aabo amwaka kwiinda mukulekana. Wakalijisi mwana omwe, pele mulumaakwe wakali mupati kwiinda nguwe. Akaambo kaceeci, ibasazinyina bakali kumusungilizya kuti azwe buyo kumulumaakwe oyo, awalo lwakwe wakalitalikide kale kucita bubambe bwakuti balekane. Pele imukaintu oyu wakali kwiiya Bbaibbele aumwi wa Bakamboni ba Jehova. Kamboni oyo naakaazyiba makani aayo, wakapandulula ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya lukwatano—mucikozyanyo, wakapandulula kuti lukwatano ncipego kuzwa kuli Leza akuti ncintu citeelede kulekwa buyo kufwumbwa ciindi. (Matayo 19:4-6, 9) Imukaintu oyo wakalyaambauzya ulaamba, ‘Cilagambya kuti imukaintu oyu imutuba usoleka kukamantanya mukwasyi wesu kakuli ibasazima bayanda kuumwaya.’ Ilusyomo lwakwe lupya lwakamugwasya kubamba lukwatano lwakwe.

Imweelwe uumbi uusisya ngooyo uujatikizya kugusya mada. Ilipooti yakazwa kuciinga ciiminina luumuno ca Lukamantano Lwazisi yakati imwaka amwaka ibana batanazyalwa ibasika kutuulunzuma tuli 45 balajaigwa acaali. Icintu comwe-comwe icili boobu icicitika ndipenzi lipati. Iluzibo lwa Bbaibbele lwakagwasya mukaintu umwi ku Philippines ikutaba akati kabantu bali mumweelwe oyo.

Imukaintu oyu wakaswaigwa a Bakamboni ba Jehova, wakazumina kubweza broshuwa libelesyegwa kwiiya Bbaibbele ilyakuti Ncinzi Leza Ncayanda Kulindiswe?, * elyo wakatalika kwiiya Bbaibbele. Nokwakainda myezi iili mbwiibede, wakapandulula ncaakazuminina kwiiya. Imukaintu oyo wakalimitide nobakamuswaya ciindi cakusaanguna Bakamboni ba Jehova, pele walo amulumaakwe bakasalide kuti baligwisye buyo da elyo. Pele icifwanikiso camwana uutanazyalwa icili apeeji 24 mubroshuwa eyo cakamunjila kapati mukaintu oyo. Ibupanduluzi bwamu Bbaibbele bucisindikizya ibwakuti buumi bulisetekene akaambo kakuti ‘Leza nkakasensa kabuumi’ bwakamupa kuti ayeeye kutaligwisya da elyo. (Intembauzyo 36:9) Oyu mukaintu ono mmuzyali wamwana muvwanda imubotu.

Lusyomo Lulabagwasya Aabo Ibanyansyigwa

Kucisi ca Ethiopia, ibaalumi bobile ibatakasamide kabotu bakajanika kumuswaangano wa Bakamboni ba Jehova. Nowakamana muswaangano, Kamboni umwi wakalipandulula kulimbabo munzila yabulongwe. Ibaalumi aba bakalomba lugwasyo. Kamboni taakabapa mali pe, pele wakabapa cintu cimwi ciinda kubota. Wakabakulwaizya kubaa lusyomo muli Leza, lwalo ‘luli nduyandisi kwiinda ingolida.’ (1 Petro 1:7) Omwe akati kabo wakaazumina makani ayo elyo wakatalika kwiiya Bbaibbele. Eci cakacinca buumi bwakwe. Mbwaakali kuyabuyaambele mulusyomo lwakwe wakaleka kufweba tombwe, ibudakwi, bwaamu alimwi akufweba lubanje. Wakaiya kulibelekela muciindi cakulombelela, aboobo lino ujisi buumi bubotu bulaampindu.

Ku Italy, imwaalumi uujisi myaka yakuzyalwa iili 47 wakaangwa muntolongo kwamyaka iili kkumi elyo wakaangilwa kucibbadela cabasincinko. Umwi wa Bakamboni ba Jehova uuzumizidwe kunjila muntolongo eyo ikutegwa ape lugwasyo lwakumuuya wakaiya Bbaibbele amwaalumi oyo. Imwaalumi oyo wakayaambele cakufwambaana. Lusyomo lwakabucinca kapati buumi bwakwe cakuti mbocaangidwe limwi basyoma nguwe lino kumakani aalulayo kujatikizya mbobanga baalanganya mapenzi aabo. Ilusyomo lwakwe luyeeme aa Bbaibbele lwapa kuti basintolongo bamulemeke akumusyoma.

Mumyaka yalino-lino imiteende yali kuluula kujatikizya nkondo zyamasi aamu Afulika. Icintu ciyoosya kapati mmakani aajatikizya bana basankwa ibali mukuyiisigwa kuba basikalumamba. Ibana aba bapegwa misamu iikola, balaumwa akusinikizigwa kucita zintu zyabunyama kubasazinyina ikutegwa basinizye kuti bayoosyomeka cakumaninina kunkamu eyo njobalwanina. Sena lusyomo luyeeme aa Bbaibbele nduyumu cakuti inga lwakonzya kucinca maumi aabana bali boobo? Lwakakonzya kucita obo muzyakuluula zyobile.

Kucisi ca Liberia, Alex wakali kubeleka kali mugwasilizyi wakucipaililo camulalilo mu Cikombelo caba Katolika. Pele naakasisya myaka yakuzyalwa iili 13, wakanjila munkamu yabasikalumamba elyo wakaba sikalumamba mubyaabi cini-cini. Ikutegwa abe sicamba munkondo, wakalisyomya bulozi. Alex wakalibonena beenzinyina banji kabajaigwa, pele walo wakali kufwutuka. Mu 1997 wakaswaanganaa Bakamboni ba Jehova, elyo wakabona kuti kunyina nobakamunyansya. Muciindi caboobo, bakamugwasya kwiiya ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya kulwana. Alex wakaleka mulimo wabusikalumamba. Ilusyomo mbolwakali kuyaabukomenena, wakatobela lulayo lwa Bbaibbele lwakuti: “Aleye kububi, acite kabotu. Ayandaule luumuno akulutobela.”—1 Petro 3:11.

Mpoonya umwi iwakali sikalumamba imwana-mwana wazina lya Samson wakali mudolopo imwakali kukkala Alex lino. Wakali umwi wabaimbi mucikombelo pele mu 1993 wakaba sikalumamba alimwi wakali kubelesyaa misamu iikola, mizimu alimwi abwaamu. Mu 1997 wakagusigwa mumulimo wabusikalumamba. Samson wakali kuya kudolopo lya Monrovia kuyoonjila mulimo munkamu imwi iilibedelede yalukwabililo ciindi imulongwaakwe naakamukombelezya kuti aiye Bbaibbele a Bakamboni ba Jehova, aboobo wakajana lusyomo lwamu Bbaibbele. Eci cakamukulwaizya kuleka nzila zyabusinkondo zyoonse nzyaakajisi. Lino ba Alex a Samson bapona buumi bwaluumuno alimwi balaa bukkale bubotu. Sena kuli cintu cimbi kunze lyalusyomo luyeeme aa Bbaibbele icinga cacinca maumi aakanyongene boobo?

Imusyobo Walusyomo Uuyandika

Eezi nzikozyanyo zisyoonto buyo aakati kazikozyanyo zinji kapati izinga zyaaluulwa ikutondezya inguzu zijanwa mulusyomo lwini-lwini iluyeeme aa Bbaibbele. Ee, tabali boonse ibalitaminina kusyoma Leza ibatobela zyeelelo zya Bbaibbele zisumpukide. Ncobeni, ibantu bamwi ibatasyomi kuti Leza nkwali ncobeni balakonzya kabajisi bukkale bubotu kwiinda baabo ibalyaamba kuti Mbanakristo. Nkaambo kakuti ilusyomo luyeeme aa Bbaibbele lujatikizya zintu zinji kunze lyakulitaminina buyo kuti muntu usyoma muli Leza.

Imwaapostolo Paulo wakaamba kuti lusyomo “nkutadonaika azintu nzyotulangila akusinizya kuti zintu nzyotutaboni nkozili ncobeni.” (Bahibulu 11:1, Ci) Aboobo, ilusyomo lwini-lwini lulijatikizidwe lwalo iluyeeme aabumboni butakwe bukazye ibwamu zintu zitalibonyi. Icipati cijatikizidwe nkutadonaika naaceya kuti Leza nkwali akuti ulatubikkila maanu alimwi akuti uyoobalongezya aabo ibacita kuyanda kwakwe. Alimwi imwaapostolo wakati: “Kufumbwa uuswena kuli Leza uleelede kuzumina kuti Leza mpali, alimwi akuti ulapa bulumbu kuli baabo bamuyandaula.”—Bahibulu 11:6, Ci.

Oyu ngomusyobo walusyomo iwakacinca maumi aa John a Tania abamwi-bamwi. Lwakabapa kuti kabalisyoma kapati Jwi lya Leza Ibbaibbele, mukubasololela kusala zintu zyakucita. Lwakabagwasya kuliimya zintu zimwi kwaaciindi cisyoonto ikutegwa batatoli nzila iilibonya buyo kuti ilagwasya pele iilubide. Nokuba kuti zyakuluula ezi ziliindene, zyoonse buyo zyakatalika munzila yomwe. Umwi wa Bakamboni ba Jehova wakaiya Bbaibbele abantu aba elyo bakalibonena bwini bwakaambo kamu Bbaibbele kakuti: “Jwi lya-Leza lili abuumi, lili anguzu.” (Ba-Hebrayo 4:12) Inguzu zya Jwi lya Leza zyakagwasya muntu amuntu ikujana lusyomo luyumu ilwakacinca buumi bwakwe kuti bubote.

Bakamboni ba Jehova balabeleka canguzu mumasi aainda ku 230 amunsumbu. Balamutamba kuti mube aciiyo ca Bbaibbele. Nkaambo nzi? Nkaambo balisinizizye kuti lusyomo iluyeeme aa Bbaibbele lulakonzya kubusumpula abwalo buumi bwanu.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 10 Lyakamwaigwa aba Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

[Zifwanikiso izili apeeji 3]

Ilusyomo luyeeme aa Bbaibbele lwakacinca buumi bwakwe kuti bubote