Skip to content

Skip to table of contents

Ncomweelede Kuziba Kujatikizya Bulozi

Ncomweelede Kuziba Kujatikizya Bulozi

Ncomweelede Kuziba Kujatikizya Bulozi

BULOZI bwamazubaano bulakatazya kupandulula. Mbuyumu kupandulula akaambo kakuti aabo baambwa kuti mbalozi mbanji kapati alimwi baliindene-indene. Tabajisi mweendelezi naa lwiiyo ndobatobela naa bbuku lisalala lili lyoonse boonse mobasyoma. Alimwi baliindene muziyanza, mumilimo njobakutauka, muzilengwa alimwi amumizeezo kujatikizya baleza mbobeelede kulemekwa. Sikulemba umwi waamba kuti: “Basimasalamuzi bajisi mizeezo ‘minji’ muntu njayelede kusala.” Alimwi umwi wakati: “Ibunji bwabo aaba Basikukulwaizya Kutakomba kunyina cintu niciba comwe ncobamvwana.”

Ikwiindana ooku talili penzi pe kuli bamwi. Ibbuku limwi liyiisya baabo bayanda kuba balozi lyaamba kuti: “Ikuti naa mwanyonganizigwaa makani aindene-indene, amwaalangisye makani aayo mpoonya akulisalila ngomutiitobele. Amutobele ncowaamba moyo wanu. Nkokwaamba kuti, mulaangulukide kulisalila nobeni icili kabotu kulindinywe akati kazilengwa zilembedwe alimwi amabbuku azilengwa.”

Kulibaabo bazi ncocaamba kwaamba zintu zyamasimpe, cilabayumina kwaateelela makani aaya aaindene-indene. Ikasimpe caamba zintu zyancobeni, iziliko ncobeni. Zintu tazikonzyi kuba zyamasimpe akaambo kakuti umwi mbwaziyeeyela naa akaambo kakuti usyoma kuti nzyamasimpe. Mucikozyanyo, aciindi cimwi bamadokotela bakali kusyoma kuti balakonzya kuponya bulwazi bwakasinga kwiinda mukutenda nkuku inzumi muzibeela zyobilo akuzibikkaa camba camulwazi. Cakutadooneka, balwazi banji bakasyoma kuti eci cakali kukonzya kubaponya. Pele lusyomo lwabo abulangizi ndobakajisi tezyakeendelana azintu zyakasimpe, ibusilisi buli boobu tabuponyi kasinga pe. Ibantu tabasi mbabakaanza kasimpe; basoleka buyo kukatobela.

Ibbaibbele lyaamba zyamasimpe kujatikizya zintu zyakumuuya. Naakali anyika Jesu Kristo wakaambila Wisi mumupailo kuti: “Ijwi lyako mbobwini.” (Johane 17:17) Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Magwalo aya oonse akazwa kuli-Leza.” (2 Timoteo 3:16) Ibalozi banji tabaazuminizyi makani aaya. Pele basyoma zyaano zitako izyakulengelezya buyo zizuminwaa bantu, abukombi bwansiku kubikkilizyaa zyaano nzyobalengelezya basayaansi kutegwa zibeendelezye. Pele sena tacili camaanu ikulanga-langa ncolyaamba Bbaibbele? Eci ncamaanu nkaambo bantu balizi nyika yoonse mboizulwa kuti ndebbuku lisalala. Alimwi ndibbuku limwi lyabukombi lyakaindi kapati alimwi liciliko aino. Ibbaibbele lyakalembwa mumyaka iinda ku 1,600 pele zyoonse njiisyo zyalyo zileendelana. Atweezyanisye njiisyo zyamu Bbaibbele anjiisyo nzyobasyoma lino aabo basumpula bulozi.

Nguni Uukkala Mubusena Bwamyuuya?

Ngooyu imubuzyo mupati weelede kubuzigwa ikutegwa tumvwisye zintu zyakumuuya, Nguni uukkala mubusena bwamyuuya? Nokuba kuti bunji bwabalozi bamazubaano basyoma muzintu zyacilengwaleza, mbantu basyoma baleza banji, ibamwi bakomba leza mukaintu mupati walo uujisi zibeela zyotatwe, nakalindu, mutumbu alimwi amucembele ikwiiminina ziimo zyoonse zyabuumi. Syamwali wakwe ngu leza uujisi meja. Balozi bamwi bakomba baleza boonse bobilo, leza mwaalumi aleza mukaintu. Imulembi umwi waamba kuti: “Leza mukaintu a Leza mwaalumi baiminina nguzu zyacilengwaleza zyamwanakazi alimwi azyamwaalumi. Umwi aumwi kajisi nguzu zilibedelede zyalo zizyala cintu cizumi zyaswaanganizigwa.” Mweendelezi umwi awalo wakalemba kuti: “Icintu cipati kapati mu Bulozi cijatikizya baleza umwi mbaasala kubelekaa mbabo (Baleza baalumi/Baleza bamakaintu). . . . Bulozi bumupa coolwe cakulisalila nobeni, mwamana mweelede kuzitobela zintu zya Buleza oobo mbomwasala.”

Akati katwaambo ootu kunyina nkolizuminizya Bbaibbele. Jesu Kristo wakalyaaba mumulimo wakwe wakuyiisya bamwi kujatikizya Jehova, ‘Leza mwini-mwini, uuli alikke.’ (Johane 17:3) Bbaibbele lyaamba kuti: “Jehova ngumupati, watembaulika loko, wayooweka kwiinda mizimu yoonse. Nkaambo baleza boonse babamasi mituni buyo.”—1 Makani 16:25, 26.

Ino mbuti walo Diabolosi? Bbuku lya Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary bulozi libupandulula kuti “nkubandikaa Diabolosi.” Taakwe mulozi naaba omwe sunu uukonzya kukazuminizya kaambo aka akaambo kakuti bunji bwabo tabazumini akuti Saatani Diabolosi nkwali. Mwanakazi umwi uucili mwana-mwana wakaambwa mumuteende uutegwa The Irish Times kuti “mmulozi mupati kapati alimwi akuti ngomweendelezi wakabunga kabalozi kamwi kadumide kucisi ca Ireland,” waamba kuti: “Ikusyoma kuti Diabolosi nkwali ncobeni caamba kuzuminizya Bunakristo . . . [Diabolosi] takonzyi kukkala mububumbo mutakwe Leza.”

Bbaibbele lilasinizya kuti Diabolosi nkwali ncobeni alimwi akuti nguucitya mapenzi manji amanyongwe aali munyika. (Ciyubunuzyo 12:12) Jesu tanaakayiisya buyo kuti Diabolosi nkwali ncobeni, pele wakatondezya muntu mbwakonzya kucita kuyanda kwa Diabolosi cakutayeeyela. Mucikozyanyo, basololi bacikombelo basikulisumpula bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakalyaamba kuti bakali bana ba Leza akusyoma kuti bakali kucita kuyanda kwa Leza. Pele Jesu walo wakali kukonzya kuziba izimbi zyakali mumyoyo yabo, wakazi bumbi. Wakabaambila cakutaindaa mbali kuti: “Nywebo muzwa kuliuso Saatani, muyanda kucita iziyanda uso.” (Johane 8:44) Kunze lyaboobo, ibbuku lyamu Bbaibbele lya Ciyubunuzyo lyaamba Diabolosi kuti “nguuena bantu boonse baansi.”—Ciyubunuzyo 12:9.

Sena Kuli Masalamuzi Mabotu?

Kutalikila kaindi masalamuzi ali kujatikizya nguzu zigambya izitali zyabuntunsi. Ibantu banji kuciindi cansiku amazubaano basyoma kuti, masalamuzi ngobacita balozi balaacita kutegwa bapenzye bamwi. Ibalozi bajisi nguzu zyakupenzya bantu akubapa kuti baciswe kapati alimwi akubajaya kwiinda mumasalamuzi. Ibalozi bazizilwe kuti mbabapa kuti zintu zibi kazicitika, ezi zijatikizya malwazi, lufwu akutakomena kabotu kwazisyango.

Ibalozi sunu balaakazya makani aaya. Nokuba kuti ibanji balazumina kuti balozi ibacita zintu zibyaabi nkobali, ibunji bwabo baamba kuti masalamuzi aabo baabelesya buyo kucita zintu zibotu ikutali zipenzya pe. Ibakabunga kamwi kabalozi bayiisya kuti masalamuzi aamwi aabelesyegwaa muntu, ooyo waabelesya ayoomuletela mpindu ziyungizidwe ziindi zyotatwe. Aboobo baamba kuti eeci ncecalesya bantu kubelesya masalamuzi mukupenzya bamwi. Zikozyanyo zyamasalamuzi ngobaamba kuti alagwasya zibikkilizya misamu yakulikwabilila omwini, yakusalazya ŋanda kugusya zyeelo zyakasiya bakali kukkala mumo, misamu yaluyando, akusama zitumwa kuti batatandwi amulimo alimwi awabuvwubi. Akaambo kanguzu zili boobu zitaambiki zyaambwa kuti zizwa kubulozi, tacigambyi ncobudumide boobu bulozi.

Pele Bbaibbele talyaambi kuti kuli masalamuzi mabotu amabi. Leza wakacisalazya kabotu mu Mulawo ngwaakapa Musa. Wakati: ‘Mutasondi.’ (Levitiko 19:26) Alimwi tubala kuti: “Kutajanwi akati kanu muntu . . . muŋanga, naba mulozi, naba mucape, naba simabibo, naba sibusangu.”—Deuteronomo 18:10, 11.

Ino nkaambo nzi Leza ncakaambila boobo? Takuli kuti uyanda kutwiima cintu cimwi cigwasya. Jehova wakapa bantu bakwe milawo eeyi akaambo kakuti ulabayanda alimwi tanaakayanda kuti kabayoowa zintu zitako. Muciindi cakuyoowa, uyanda kuti babelesi bakwe kabamusikila akumukumbila zintu zili zyoonse nzyobayanda. Nguupa “zipego zibotu zyoonse azyoolwe zyoonse zilondokede.” (Jakobo 1:17) Mwaapostolo Johane wakasyomezya basyominyina kuti: “Coonse ncitukumbila kuli [Leza] tulacitambula, nkaambo tulabamba milazyo yakwe akucita ezyo zintu zibotezya kumeso aakwe.”—1 Johane 3:22.

Ino Mbuti Kujatikizya Myuuya Mibi?

Ibalozi banji balalizuminizya Bbaibbele akaambo aka kakuti: Myuuya mibi nkoili ncobeni. Sikukulwaizya bulozi umwi mumulaso umwi ngwaakalemba wakacenjezya kuti: “Zyeelo nkozili: Nkozili munyika iitabonwi iili mbuli yesu, iizwide zilenge zipona. . . . Mazina aakuti ‘Diabolosi’, ‘Muuya Mubi’ alimwi a ‘Daimona’ taali mabi kapati, aliluzi. Zyeelo zilaanguzu kapati. . . . Eezyo zicenjede kapati . . . zilakonzya (ikuti naa kakuli umwi uulaa luse ukonzya kuzijalwida mulyango) kutunjilila munyika yesu. . . . Zilakonzya kunjila mumubili wanu . . . , akutalika kumweendelezya. Inzya eeci cili buyo mbuli zyaano zyakaindi zyakunjilwa ama Daimona.”

Kuciindi ca Bbaibbele, kunjilwa madaimona kwakali kubapenzya bantu munzila zinji. Bamwi ibakanjidwe madaimona tebakali kukonzya kwaambaula, bamwi bakali koofwaazigwa, bamwi bakali kusondosegwa, alimwi bamwi bakalaa nguzu kapati kwiinda zyabuntunsi. (Matayo 9:32; 12:22; 17:15, 18; Marko 5:2-5; Luka 8:29; 9:42; 11:14; Incito 19:16) Zimwi ziindi penzi lyakali kwiindila eelyo muntu naakali kunjilwa madaimona manji aciindi comwe. (Luka 8:2, 30) Aboobo Jehova uujisi kaambo kabotu ncaacenjezyela bantu kutajatikizigwa mubulozi alimwi amuziyanza zyamasalamuzi.

Bukombi Buyeeme Abwini

Sunu banji balabuyanda bulozi akaambo kakuti buboneka kuba cikombelo cili kabotu calubomba alimwi cijisi nguzu zyacilengwaleza. Balacizuminizya lino eeci mumasenaamwi. Tabaciyoowi pe. Muciindi caboobo, tabacicibikkili amaanu pe. Akaambo kalwaanguluko lwakunjila kufwumbwa cikombelo ncoyanda, ibanji mane batalika kutobela ziyanza zipya alimwi balabulemeka kapati bulozi.

Masimpe, zikombelo sunu zyaile kuba mbuli kuti nkuumusika kwalo bantu nkobakonzya kulisalila beni nzyobayanda mbubwenya buyo umwi mbwaakonzya kuula mabbusu. Pele Jesu wakaamba nzila zyakusala zyobilo buyo. Wakati: “Amunjile mumulyango uumanikide, nkaambo mulyango uukwazeme anzila impati njiitola kukunyonyooka, nkabela abo banjila mulinjiyo mbanjibanji. Mulyango uumanikide anzila iipatide njiitola kubuumi, nkabela abo biijana mbace.” (Matayo 7:13, 14) Ee, tulaangulukide kulisalila tobeni nzila njotweelede kweenda. Pele akaambo kakuti buumi bwesu bwakumbele buli muntenda, ikusala nkotucita kulayandika kapati. Ikutegwa tuzumanane mumumuni wakumuuya, tuyandika kuzumanana kweenda munzila yabwini—nzila yalo iijanwa buyo mu Jwi lya Leza, Ibbaibbele.

[Cifwanikiso icili apeeji 5]

Ibanji sunu bulozi babubona kuti ncikombelo cibotu cilaanguzu zyacilengwaleza

[Cifwanikiso icili apeeji 6]

Kutalikila kaindi masalamuzi ali kujatikizya nguzu izitali zyabuntunsi

[Cifwanikiso icili apeeji 6]

Sena balozi bacita kuyanda kwa Diabolosi cakutaziba?

[Zifwanikiso izili apeeji 7]

Bbaibbele lilatwaambila nzila yabwini