Skip to content

Skip to table of contents

‘O Leza, Tuma Mumuni Wako’

‘O Leza, Tuma Mumuni Wako’

‘O Leza, Tuma Mumuni Wako’

“Tuma mumuni wako alusinizyo lwako, zindeenzye.”—INTEMBAUZYO 43:3.

1. Ino Jehova waayubununa buti makanze aakwe?

JEHOVA ucita zintu munzila iigwasya nazyibya makanze aakwe kubabelesi bakwe. Muciindi cakuyubununa kasimpe ndilyonya elyo mumumuni omwe buyo uutowa, ulatuzyibya bucebuce. Ilweendo lwesu mubuumi lulakonzya kweezyanisigwaa lweendo lulamfwu muntu ndweenda. Ulafwuma mbu kakucisiya ansi, katalangi akabotu. Silweendo oyu ulatalika kuzibona kabotu lino zintu zimwi zili mumbali lyakwe izuba mboliyaabuzwa bucebuce kubusena bulibonyaanga nkuumaswaanganino aajulu anyika. Izintu zimwi uzibona buyo mugubeube. Pele izuba mbolizumanana kuzwa, meso aakwe alakonzya kutalika kubona zintu zili kule. Ncimwi buyo amumuni wakumuuya Leza ngwapa. Ulatuzumizya kuti tuteelele zintu aciindi comwe-comwe. Mwanaa Leza, Jesu Kristo wakapa mumuni wakumuuya munzila njoona eyi. Atulange-lange Jehova mbwaakabapa mumuni bantu bakwe kuciindi cansiku alimwi ambwabapa sunu.

2. Ino mbuti Jehova mbwaakapa mumuni kabutanatalika Bunakristo?

2 Kulangilwa kuti ibaimbi ba Intembauzyo 43 bakali bana ba Kora. Mbwaanga bakali ba Levi, bakalijisi coolwe cakuyiisya bantu Mulawo wa Leza. (Malaki 2:7) Jehova ngowakali Mwiiyi wabo Mupati alimwi bakali kumusyoma kuti Nkokuzwa busongo boonse. (Isaya 30:20) Sintembauzyo oyo wakapaila ategwa, “O Jehova, . . . tuma mumuni wako alusinizyo lwako, zindeenzye.” (Intembauzyo 43:1, 3) Lyoonse bana Israyeli nobakali kusyomeka kulinguwe, Jehova wakabayiisya nzila zyakwe. Nokwakainda myaanda yamyaka, Jehova wakabapa mumuni akasimpe zilibedelede. Eeco Leza wakacicita naakatuma Mwanaakwe kuboola anyika.

3. Muunzila nzi ba Juda mobakasunkwa anjiisyo zya Jesu?

3 Jesu Kristo Mwanaa Leza kali mwaalumi, wakali “mumuni wenyika.” (Johane 8:12) Wakayiisya bantu “makani manji muzikozyano”—makani mapya. (Marko 4:2) Wakaambila Ponto Pilato kuti: “Bwami bwangu tabuli bwaansi ano.” (Johane 18:36) Aako kakali kaambo kapya kuba Roma akuli basicisi iba Juda akaambo kakuti bakali kuyeeya kuti Mesiya wakali kuzoozunda Bulelo bwaba Roma akubweedezya cisi ca Israyeli kubulemu mbocakajisi. Jesu wakali mumuni wakazwide kuli Jehova, pele majwi aakwe kunyina naakabakkomanisya beendelezi baci Juda balo bakali “kuyanda kulumbaizigwa bantu kwiinda kulumbaizigwa Leza.” (Johane 12:42, 43) Ibunji bwabantu bakasala kukakatila kuziyanza zyabantunsi muciindi cakutambula mumuni wakumuuya akasimpe kazwa kuli Leza.—Intembauzyo 43:3; Matayo 13:15.

4. Ino tuzyi buti kuti basikwiiya ba Jesu bakeelede kuzumanana kuyaambele mukuteelela kwabo?

4 Nokuba boobo, ibasyoonto akati kabaalumi abanakazi babombe myoyo bakakatambula cakukondwa ikasimpe nkaakayiisya Jesu. Bakazumanana kuyaambele mukuteelela kwabo kwamakanze aa Leza. Pele iciindi cakufwa kwa Mwiiyi wabo nocakaswena afwaafwi, bakacijisi zinji zyakwiiya. Jesu wakabaambila kuti: “Ndicili amakani manji aakumwaambila, pele tamwaakonzya sunu.” (Johane 16:12) Inzya, basikwiiya bakali kuyoozumanana kuyaambele mukuteelela kasimpe ka Leza.

Imumuni Wazumanana Kumweka

5. Mmubuzyo nzi wakabuka mumwaanda wamyaka wakusaanguna, alimwi ino mbaani ibakajisi mukuli wakuuingula?

5 Naakafwa akubusigwa Jesu, mumuni uuzwa kuli Leza wakamwekesya kwiinda lyoonse. Mucilengaano ncaakabona Petro, Jehova wakayubununa kuti Bamasi ibatakapaludwe bakali kukonzya kuba basikutobela Kristo kuzwa ciindi eco. (Incito 10:9-17) Eco cakali ciyubunuzyo! Nokuba boobo, kumbele kwakazikubuka mubuzyo wakuti: Sena Jehova wakali kuyanda kuti aabo Bamasi bakapalulwe baakumana kuba Banakristo? Imubuzyo oyo kunyina nowakaingulwa pe mucilengaano alimwi wakapa kuti kube kukazyanya akati ka Banakristo. Imakani aya akeelede kululamikwa ikutegwa lukamantano lwabo lubotu lutanyonganizigwi. Aboobo ku Jerusalemu “bakabungana baapostolo abapati kuti baambaule makani aya.”—Incito 15:1, 2, 6.

6. Ninzila nzi ibaapostolo abapati nzyobakatobela nobakali kulanga-langa mubuzyo wakupalulwa?

6 Ino aabo ibakabungene kumuswaangano oyo bakali kunoozizyiba buti Leza nzyaakali kuyanda kuti zicitwe kuli Bamasi ibakasyoma? Jehova tanaakatuma mungelo kuti ayendelezye mibandi eyo alimwi kunyina naakabatondezya cilengaano cimwi aabo ibakajanika. Nokuba boobo, ibaapostolo alimwi abapati kunyina nobakalekelezyegwa kakunyina busololi. Bakalanga-langa bumboni kuzwa ku Banakristo ba Juda ibakalibonena Leza mbwaakatalikide kubajatikizya bantu bamasi kwiinda mukutila muuya wakwe uusalala kubantu Bamasi ibatakapaludwe. Alimwi bakavwuntauzya mu Magwalo kutegwa basololelwe. Akaambo kakucita boobo, sikwiiya Jakobo wakakosola makani kweelana akumunikilwa kwalugwalo lumwi. Kwiinda mukuzinzibala kuyeeya aabumboni, bakalumvwisya luyando lwa Leza. Aabo ibamasi tiibakeelede kupalulwa pe ikutegwa bazuminwe a Jehova. Cakufwambaana, ibaapostolo abapati bakalemba kukosola kwamakani aayo ikutegwa Banakristonyina basololelwe angawo.—Incito 15:12-29; 16:4.

7. Muunzila nzi Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna mobakali kuyaambele?

7 Mukwiimpana abasololi bacikombelo iba Juda ibakakakatila kuziyanza zyabamawisi, ibunji bwa Banakristo ba Juda bakakkomana akuteelela oku kupya kulibedelede kujatikizya makanze aa Leza kubantu bamasi nokuba kuti kwakayandika kuti bacince kulanga nkobakajisi kujatikizya Bamasi boonse ikutegwa bakutobele. Jehova wakabalongezya akaambo kakulibombya kwabo, aboobo “imbungano zyakayumizigwa kulusyomo, akuvuzigwa mazuba oonse.”—Incito 15:31; 16:5.

8. (a) Ino tuzyi buti kuti imumuni uuyungizidwe wakali kulangilwa kumbele imwaanda wamyaka wakusaanguna kaumanide kale? (b) Mmibuzyo nzi yeelede njotutiilange-lange?

8 Imumuni wakumuuya wakazumanana kumweka mumwaanda wamyaka wakusaanguna woonse. Pele Jehova tanaakayubununa zintu zyoonse zijatikizya makanze aakwe ku Banakristo bakusaanguna. Imwaapostolo Paulo wakaambila basyominyina bamumwaanda wamyaka wakusaanguna kuti: “Makani ngetubona sunu ali mbuli zintu zyamuciboniboni, ali mbuli kalabi.” (1 Ba-Korinto 13:12) Icimbonimboni eco tiicakali kabotu pe. Aboobo kumatalikilo, ikuteelela mumuni wakasimpe kwakali kusyoonto. Ibaapostolo boonse nobakafwa, imumuni wakaceya kwaciindi cili mbocibede, pele calino iluzibo lwamu Magwalo lwayungizigwa. (Daniele 12:4) Ino Jehova ubamunikila buti bantu bakwe sunu? Alimwi ino tweelede kucita nzi eelyo nayungizya kuteelela kwesu kujatikizya Magwalo?

Mumuni Uyaabumwekesya Bucebuce

9. Ninzila nzi yakwiiya Bbaibbele iilibedelede alimwi iigwasya iyakabelesyegwaa Basikwiiya Bbaibbele bakusaanguna?

9 Kuciindi cesu eci, ibbalabala lyamumuni lyakatalika kulibonya kumamanino kwamwaanda wamyaka wa 19, eelyo ikakamu kabaalumi abanakazi Banakristo nokakatalika kwiiya Magwalo cabusungu. Bakajana nzila iigwasya yakwiiya Bbaibbele. Omwe akati kabo wakali kubuzya mubuzyo; mpoonya caantoomwe mukakamu bakali kuzilanga-langa zibalo zya Magwalo zyoonse izyakali kuguma makani ayo. Ikapango kamu Bbaibbele komwe nokalibonya kuti kalakazyanya akambi, aaba Banakristo basinizizye bakasolekesya kutweendelanya tupango oto. Mukwiimpanaa basololi bacikombelo bakuciindi eco, Basikwiiya Bbaibbele (izina ndyobakali kwiitwa Bakamboni ba Jehova ciindi eco) bakakanzide buyo kusololelwaa Magwalo Aasalala ikutali ziyanza naa njiisyo zyabantu. Nobakamana kulanga-langa bumboni bwamu Magwalo ibwakaliko boonse, bakaalemba akwaayobola makani ngobakamvwana. Munzila eeyi njiisyo zinjaanji zyantalisyo zyamu Bbaibbele bakaziteelela kabotu.

10. Mmabbuku nzi aagwasya kwiiya Bbaibbele ngaakalemba Charles Taze Russell?

10 Omwe wakali kumbele akati ka Basikwiiya Bbaibbele ngu Charles Taze Russell. Wakalemba mabbuku aagwasya kwiiya Bbaibbele aali cisambomwi aategwa Studies in the Scriptures. Imukwesu Russell wakakanzide kulemba bbuku limbi lyaciloba, ilyakali kunoopandulula mabbuku aamu Bbaibbele aa Ezekieli alimwi a Ciyubunuzyo. Wakati: “Kufwumbwa buyo ndaakubumvwisya bupanduluzi, ndiyoolemba Volyumu Lyaciloba.” Pele wakayungizya kuti: “Ikuti Mwami wapa bupanduluzi kumuntu uumbi, nkokuti nguuyoolilemba.”

11. Ino ciindi alimwi akuteelela kwesu kwamakanze aa Leza ziswaangene buti?

11 Ikaambo ako ika C. T. Russell katondezya cibeela cimwi ciyandika kapati mukucikonzya kuteelela zibalo zimwi zyamu Bbaibbele, nkokuti iciindi. Mukwesu Russell wakalizyi kuti kunyina naakali kuyoosinikizya mumuni kumweka kujatikizya bbuku lya Ciyubunuzyo mbubwenya silweendo uulibilikide mbwatakonzyi kukombelezya zuba kuti lipasule kacitanasika ciindi calyo ncolibikkilidwe.

Zyayubununwa—Pele Muciindi Ncabikkide Leza

12. (a) Ndilili businsimi bwa Bbaibbele nobuteelelwa kabotu? (b) Ncikozyanyo nzi citondezya kuti ikubuteelela kabotu businsimi bwa Bbaibbele kuyeeme aaciindi ncabikkide Leza? (Amubone kagwalo kakunsi.)

12 Mbubwenya mbuli baapostolo mbobakateelela makani aabusinsimi manji-manji aajatikiza Mesiya, Jesu kafwide kale akubusigwa, abalo Banakristo sunu balabuteelelesya businsimi bwa Bbaibbele eelyo nobwazuzikizigwa. (Luka 24:15, 27; Incito 1:15-21; 4:26, 27) Ciyubunuzyo ndibbuku lyabusinsimi, aboobo tulakonzya kuliteelela kabotu-kabotu izintu nzyolipandulula mboziyaabuzuzikigwa. Mucikozyanyo, C. T. Russell kunyina naakali kunga waciteelela kabotu ncocaamba cinyama cisalala tyu icaambwa ku Ciyubunuzyo 17:9-11, mbwaanga imbunga zya League of Nations alimwi a United Nations izimininwaancico kunyina nozyakaliko, zyakazikuba kafwide kale. *

13. Ncinzi cicitika zimwi ziindi imumuni noumweka kujatikizya cibalo cimwi camu Bbaibbele?

13 Ibanakristo bakusaanguna nobakazyiba kuti Bamasi batapaludwe bakali kukonzya kuba basyominyina, ikucinca oko kwakabusya mubuzyo mupya kujatikizya kuyandika kwakuti bantu bamasi bapalulwe. Eci cakapa kuti baapostolo alimwi abapati baainduluke alimwi kwaalanga-langa makani oonse aajatikizya kupalulwa. Eeyo njenzila iicibelesyegwa asunu. Ikumwekesya kwamumuni akaambo kamwi kamu Bbaibbele cimwi ciindi kupa kuti babelesi ba Leza bananike nkokuti, “muzike musyomesi uucenjede,” bainduluke twaambo tukozyenye akaako, mbubwenya mbuli mbocitondezya cikozyanyo eci calino-lino.—Matayo 24:45.

14-16. Mbuti kucinca kujatikizya mbotwakali kuliteelela tempele lya Ezekieli ilyakumuuya mbokwakacinca kuteelela kwesu kujatikizya zyaandaano 40 kusikila ku 48 zyabbuku lya Ezekieli?

14 Mu 1971 ibupanduluzi bwabusinsimi bwa Ezekieli bwakamwaigwa mubbuku litegwa “The Nations Shall Know That I Am Jehovah”—How? Icibalo cimwi mubbuku elyo cakapandulula cilengaano ca Ezekieli icatempele. (Ezekieli, zyaandaano 40 kusikila ku 48) Kuciindi eco, imakani mapati aakabandikwa akali kujatikizya mbocakali kuyoozuzikizigwa cilengaano catempele lya Ezekieli munyika mpya.—2 Petro 3:13.

15 Pele izibalo zyobile izyakamwaigwa mu Ngazi Yamulindizi yamu December 1, 1972 zyakacinca kuteelela kwesu kwacilengaano ca Ezekieli. Izibalo ezyo zyakali kubandika tempele lyakumuuya pati mwaapostolo Paulo ndyakapandulula kuba Hebrayo caandaano 10. Ngazi Yamulindizi eyo yakapandulula kuti cibeela Cisalala alimwi abbuwa lyamukati lyatempele lyakumuuya zyaamba ciimo cabananike nobacili anyika. Nokwakainda myaka iili mbwiibede eelyo zyaandaano 40-48 zyabbuku lya Ezekieli nozyakaindululwa, kwakateelelwa kuti mbubwenya itempele lyakumuuya mbolibeleka sunu, alyalo tempele ndyaakabona Ezekieli lyeelede kuti kalibeleka mbubwenya sunu. Munzila nzi?

16 Mucilengaano ca Ezekieli, bapaizi bakabonwa kabeendeenda mubbuwa lyatempele kabakutaukila misyobo iitali yabapaizi. Ibapaizi aba baiminina babelesi ba Jehova bananike, “bapaizi bami.” (1 Petro 2:9) Nokuba boobo, tabanoobelekeli mubbuwa lyaanze lyatempele yaanyika mu Bulelo bwa Kristo bwa Myaka iili Cuulu yoonse pe. (Ciyubunuzyo 20:4) Ibunji bwaciindi eco ambweni coonse buya, ibananike banoobelekela Leza mucibeela catempele lyakumuuya citegwa Busena Busalalisya nkokuti, “kujulu kwini buya.” (Ba-Hebrayo 9:24) Mbwaanga bapaizi balalibonya kabeendeenda oku akooku mumabbuwa aatempele lya Ezekieli, icilengaano eco ceelede kuti cili mukuzuzikizigwa lino bananike nobacili anyika. Aboobo, imagazini eyi yamu March 1, 1999 yakatondezya kucinca kuliko kujatikizya makani aya. Aboobo, ciindi coonse eci kuzyoosika kumamanino aamwaanda wamyaka wa 20, mumuni wakumuuya wali kumunika kujatikizya businsimi bwa Ezekieli.

Amulisungule Kucinca Kuteelela Kwanu

17. Nkucinca nzi nkomwacita kuzwa leelyo nomwakaiya kasimpe kajatikizya zintu nzyomwakazyibide kucita, alimwi ino kwamugwasya buti?

17 Imuntu woonse uuyanda kuzyiba kasimpe weelede kulisungula ‘kwaanga makanze oonse kuti aswiilile Kristo.’ (2 Ba-Korinto 10:5) Talili lyoonse eci nocili cuuba-uba, ikapati eci nocijatikizya zeezyo nzyotwazyibide kwaciindi cilamfwu. Mucikozyanyo, kamutana kwiiya kasimpe ka Leza, antela nywebo amukwasyi wanu mwakali kusekelela mapobwe amwi aabukombi aacitwa ciindi cakulyookezya. Nomwakatalika kwiiya Bbaibbele, mwakazyiba kuti imapobwe ayo akatalisigwaa bantu batakombi. Kumatalikilo ambweni mwakali kuwayawaya kutobela zintu nzyomwakali kwiiya. Pele nokwainda ciindi, luyando lwanu kuli Leza lwakayuma kwiinda mizeezo yabukombi, aboobo mwakaleka kutola lubazu mumapobwe aamunyemya Leza. Sena tanaakuleleka kusoleka kwanu Jehova?—Amweezyanisye Ba-Hebrayo 11:25.

18. Ino tweelede kulimvwa buti eelyo kuteelela kwesu kwakasimpe kamu Bbaibbele nokwasalazigwa?

18 Lyoonse notucita zintu munzila njayanda Leza tulagwasigwa. (Isaya 48:17, 18) Aboobo eelyo kuteelela kwesu kwacibalo cimwi mu Bbaibbele nokusalazyigwa, atukondwe akaambo kakuyaambele kwakasimpe! Ncobeni, ikuzumanana kumunikilwa kusinizya kuti tuli munzila iiluzi. “[N]inzila yabaluleme” iili “mbuli mumuni uumweka, uuya bungwengwemuka mane bwaca buzuba.” (Tusimpi 4:18) Ee, noliba lino kuli zibeela zimwi zyamakanze aa Leza nzyotubona kazili buyo “mbuli kalabi.” Pele iciindi Leza ncabikkide caakusika, tuyoolibonena kasimpe mububotu bwako boonse kufwumbwa kuti maulu esu azumanane kwiima nji ‘munzila.’ Calino, atukkomane amakani aakasimpe ngaatusalazizya Jehova, katulindila kumunikilwa kujatikizya yaayo aatana kuteelelwa kabotu.

19. Ninzila nzi yomwe njotukonzya kutondezya kuti tulakayanda kasimpe?

19 Muunzila nzi motukonzya kutondezya luyando ndotujisi kujatikizya mumuni? Inzila yomwe nkwiinda mukubala Jwi lya Leza ciindi coonse, abuzuba naa kacikonzyeka. Sena mulabutobela lyoonse bubambe bwakubala Bbaibbele? Aalo mamagazini aa Ngazi Yamulindizi alimwi a Awake! atupa cakulya cakumuuya cibotu alimwi cinji cakuti tulye. Alimwi amuyeeye mabbuku, mabroshuwa alimwi amabbuku aambi aakabambilwa kuti atugwasye. Alimwi ino mbuti kujatikizya malipooti aamilimo yakukambauka Bwami aamwaigwa mu Yearbook of Jehovah’s Witnessess?

20. Ino mumuni akasimpe izizwa kuli Jehova ziswaangene buti akujanika kwesu aamiswaangano ya Bunakristo?

20 Inzya, Jehova wawiingula mupailo waambidwe ku Intembauzyo 43:3 munzila mbotu kapati. Kumamanino aakapango ako tubala kuti: “[Mumuni wako alusinizyo] zindeenzye akundisisya kucilundu cako cisalala akucikalilo cako.” Sena mulacilangila ciindi nomuyookomba Jehova antoomwe amakamu-makamu aabantu bamwi? Imalailile aakumuuya aapegwa kumiswaangano yesu ninzila iiyandika kapati Jehova mwatumunikila sunu. Ncinzi ncotunga twacita ikutegwa twiiyandisisye miswaangano ya Bunakristo? Amwaabikkile maanu kapati makani aya mucibalo citobela.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 12 C. T. Russell kafwide kale, ibbuku lyakabambilidwe kuti libe volyumu lyaciloba lya Studies in the Scriptures lyakalembwa kusoleka kupa bupanduluzi bwamabbuku aa Ezekieli alimwi a Ciyubunuzyo. Mumbazu zimwi ivolyumu elyo lyakayeeme aatwaambo Mukwesu Russell ntwaakaambide kujatikizya mabbuku aa Bbaibbele aayo. Pele iciindi cakuyubununa ncaakali kwaamba makani aabusinsimi ayo tiicakaningasika, aboobo bupanduluzi ibwakapegwa muvolyumu elyo lya Studies in the Scriptures bwakali bwagubeube buyo. Mumyaka iyakatobela, luzyalo lwa Jehova alimwi azintu zyakacitika nyika yoonse mbwiizulwa zyakapa kuti Banakristo bamvwisye kabotu-kabotu cakali kwaambwa mumabbuku aayo aabusinsimi.

Sena Inga Mwaingula?

• Nkaambo nzi Jehova ncayubunununa makanze aakwe bucebuce?

• Ino baapostolo alimwi abapati ku Jerusalemu bakaayendelezya buti makani aajatikizya kupalulwa?

• Ninzila nzi yakwiiya Bbaibbele njobakabelesya Basikwiiya Bbaibbele bakusaanguna, alimwi ino nkaambo nzi ncoyakalibedelede?

• Amupe citondezyo kujatikizya mbouyubununwa mumuni wakasimpe muciindi Leza ncabikkide.

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 10]

Charles Taze Russell wakalizyi kuti mumuni wakali kuzoolimunikila bbuku lya Ciyubunuzyo kuciindi Leza ncaakabikkide