Skip to content

Skip to table of contents

Sena Muyoojanika Munyika Impya?

Sena Muyoojanika Munyika Impya?

Sena Muyoojanika Munyika Impya?

“Taakwe cintu cibotela bantu kwiinda eci: kukondwa akulibotezya mubuumi bwabo. Alimwi cipo ca-Leza nceeci: kuti muntu alye akunywa akukondwa mumilimo yakwe yoonse.”—MUKAMBAUSI 3:12, 13.

1. Nkaambo nzi ncotukonzya kubaa bulangizi bubotu kujatikizya bukkale bwakumbele?

IBANTU banji Leza Singuzuzyoonse bamuyeeyela kuti mmuyumu moyo. Pele ilugwalo luli atalaawa lwaamba kaambo kamasimpe ikajanika mu Jwi lyakwe lyakasololelwaa muuya. Kaleendelanaa makani aakuti ngu “Leza uuli acoolwe” alimwi nkakaambo ncaakabikkila bazyali besu bataanzi muparadaiso anyika. (1 Timoteo 1:11; Matalikilo 2:7-9) Tatweelede kugambwa pe eelyo notwiiya bukkale buyootuletela lukkomano lutamani eelyo notusoleka kumvwisya makani aazisyomezyo zyakumbele Leza nzyasyomezya bantu bakwe.

2. Nzintu nzi nzyomulangila kumbele?

2 Mucibalo camusyule, twalanga-langa masena otatwe muli one ooko Bbaibbele nkolisinsima “julu ipya anyika impya.” (Isaya 65:17) Bomwe akati kabusinsimi obo busyomeka bulilembedwe ku Ciyubunuzyo 21:1. Itupango tutobela twaamba ciindi Leza Singuzuzyoonse nayoocinca bukkale bwaanyika kuba bubotu mukaindi kasyoonto buyo. Uyoosindula misozi yabuumba yoonse. Kunyina bantu nobanooyoofwa limbi akaambo kakucembaala, malwazi alimwi antenda. Kulila akoomoka alimwi amacise aali woonse anoomaninide. Tabuliboteli bulangizi obo! Pele sena tulakonzya kusinizya kuti ezi ziyoocitika ncobeni, alimwi ino bulangizi buli boobo bweelede kutukulwaizya kucita nzi lino?

Itwaambo Ncotweelede Kusyoma

3. Nkaambo nzi ncotunga twasyoma zisyomezyo zya Bbaibbele kujatikizya bukkale bwakumbele?

3 Amubone bbuku lya Ciyubunuzyo 21:5 mbolizumanana. Lizubulula majwi aa Leza kakkede aacuuno cakwe cabwami kujulu, kaamba kuti: “Amubone, ndalengulula zintu zyoonse, zibe zipya.” Eco cisyomezyo ca Leza ncibotu kwiinda cisyomezyo calwaanguluko lwacisi cili coonse, cilaindaa zyeelelo zyacisi naaba makanze aabantunsi aali woonse kujatikizya bukkale bwakumbele. Calo ncisyomezyo cisyomeka kapati icakaambwaa Yooyo Ibbaibbele ngolyaamba kuti ngu Leza “uutabeji.” (Tito 1:2) Mulakonzya kuyeeya kuti makani amvwugwa kale, kucinyina bumboni bumbi buciyandika kujatikizya bulangizi obu bubotu kapati mbotujisi alimwi amakani aakusyoma Leza. Pele tatweelede kucileka pe. Kucili makani manji ngotweelede kwiiya kujatikizya makani aabukkale bwesu kumbele.

4, 5. Mbusinsimi nzi bwamu Bbaibbele mbotwalanga-langa kale ibunga bwayumya lusyomo lwesu kujatikizya bukkale bwakumbele?

4 Amutelaike azintu zyasinizigwa mucibalo camusyule kujatikizya zisyomezyo zyamu Bbaibbele zya ijulu ipya anyika impya. Isaya wakasinsima kujatikizya bweende bupya, alimwi businsimi bwakwe bwakazuzikizigwa bama Juda nobakapiluka kucisi cokwabo akutalisya bukombi bwakasimpe alimwi. (Ezara 1:1-3; 2:1, 2; 3:12, 13) Pele sena ezyo nzyezintu zilikke zyakaambwa mubusinsimi bwa Isaya? Peepe! Izintu nzyaakasinsima zyakali kuzyoozuzikizigwa munzila mpati kumbele. Ino nkaambo nzi ncotwaakosola boobo makani? Nkaambo kaceeco ncotubala kuli 2 Petro 3:13 alimwi aku Ciyubunuzyo 21:1-5. Izibalo ezyo zyaamba ijulu ipya anyika impya iziyoogwasya Banakristo munyika yoonse mbwiizulwa.

5 Mbubwenya mbokwaambwa kale, Ibbaibbele lilakabelesya kaambo kakuti “julu ipya anyika impya” zindi zyone. Izili zyotatwe twazibandika alimwi twaziteelela munzila iikulwaizya. Ibbaibbele lilasinsima caantangalala kuti Leza uyoogwisya bubi alimwi azyoonse zileta mapenzi akuti kuciindi eco uyoobalongezya bantu mubweende bwakwe bupya mbwaakasyomezya.

6. Ncinzi businsimi bwane ibwaamba “ijulu ipya anyika impya” ncobusinsima?

6 Ono atulange-lange aamwi aceede aawo aajanika kaambo aka ka “julu ipya anyika impya,” kubbuku lya Isaya 66:22-24 lyalo lyaamba kuti: “Nkaambo mbubonya mbuli ijulu ipya anyika impya nzinsi lenge mbuziyookalilila kubusyu bwangu, mbwaamba Jehova, lunyungu lwanu azina lyanu ziyookalilila mbubonya. Nkabela kuzwa kumwezi mupya akusikila kulyuumwi mupya, akuzwa kubuzuba bwa-Sabata akusikila kulibumwi bwa-Sabata, bantu boonse bayoosika kuzookomba kubusyu bwangu, mbwaamba Jehova. Lino bayooinka kuyoobona mitunta yabantu ibakandipapila, nkaambo imvunyu zyabo tazikwe nizifwa, amulilo wabo tuukwe nuuzima, pele bayoobeda bantu boonse cisesemyo.”

7. Nkaambo nzi ncotweelede kusyoma kuti ibbuku lya Isaya 66:22-24 liyoozuzikizigwa kumazubaa kumbele?

7 Ibusinsimi obu bwakazuzikizigwa kuli bama Juda nobakapilukila munyika yabo, pele kwakali kuzooba kuzuzikizigwa kumbi kupati. Eco cakali kuzoocitika kumbele kakwiindide myaka minji kuzwa ciindi Petro naakalemba lugwalo lwakwe lwabili alimwi anolyakalembwa bbuku lya Ciyubunuzyo, nkaambo ezi zyakali kwaamba “julu ipya anyika impya” izyakacili kumbele. Tulakonzya kulangila kuzuzikizigwa oko kupati alimwi kwamamanino mubweende bupya. Atulange-lange zimwi zintu nzyotweelede kulangila kuyoobaa nzizyo.

8, 9. (a) Muunzila nzi bantu ba Leza ‘mobayookkalilila’? (b) Ncinzi caambwa mubusinsimi bwakuti babelesi ba Jehova bayoomukomba “kuzwa kumwezi mupya akusikila kulyuumwi mupya, akuzwa kubuzuba bwa-Sabata akusikila kulibumwi bwa-Sabata”?

8 Ibbuku lya Ciyubunuzyo 21:4 lyatondezya kuti takukabi limbi lufwu. Icibalo kubbuku lya Isaya 66 cileendelana amakani ayo. Mukapango ka 22 tulakonzya kubona kuti Jehova ulizi kuti ijulu ipya anyika impya tazikabi buyo zyakaindi kasyoonto, iziyooba kwaciindi cilimbocibede buyo. Mbubwenya buyo abalo bantu bakwe bayooliyumya; ‘bayookkalilila’ kulinguwe. Izintu nzyaabacitila kale Leza ibantu bakwe basale, zitupa kaambo kakubaa lusyomo. Ibanakristo beni-beni bali kupenzyegwa kapati mane anzila zyalunya zyakusoleka kubanyonyweeda limwi. (Johane 16:2; Incito 8:1) Pele nobaba basinkondo basinguzu mbuli Mwami wa Roma Nero, alimwi a Adolf Hitler kwiina nobaakonzya kubanyonyweeda limwi bantu ba Leza basyomeka balo ibaitwaa zina lyakwe. Jehova waibamba mbungano yabantu bakwe alimwi tuli masimpe kuti uyoozumanana kwiicita kuti kailiko lyoonse.

9 Mbubwenya buyo, abo ibasyomeka kuli Leza kabali cibeela canyika mpya, inkamu yabakombi beni-beni munyika mpya, bayookkalilila umwi aumwi kumugama nkaambo banookomba Mulengi wazintu zyoonse munzila iisalala. Ikukomba oko takunoocitwi buyo muziindi naa munzila aumwi njayanda. Imulawo wa Leza iwakapegwa kubana Israyeli kwiinda muli Musa wakali kubalailila kukomba munzila imwi mwezi amwezi kweelana amwezi mupya, alimwi nsondo ansondo kweelana abuzuba bwa Sabata. (Levitiko 24:5-9; Myeelwe 10:10; 28:9, 10; 2 Makani 2:4) Aboobo Isaya 66:23 yaamba kukomba Leza wakasimpe kucitwa lyoonse alimwi ikuzumanana nsondo ansondo alimwi mwezi amwezi. Ikutasyoma muli Leza alimwi akukomba kwakuupaupa buyo ameso ikudumide kapati sunu takunooliko pe kuciindi eco. “Bantu boonse bayoosika kuzookomba kubusyu” bwa Jehova.

10. Nkaambo nzi ncomukonzya kusinizya kuti nyika mpya taikazumanani kupilinganizigwaa bantu babyaabi?

10 Ibbuku lya Isaya 66:24 litusyomezya kuti luumuno abululami munyika mpya tazikanyonganizigwi pe. Tabakayinyonyooni pe nyika bantu babyaabi. Amuyeeye ncolyaamba bbuku lya 2 Petro 3:7 kuti ncotulangila kumbele ‘mbuzuba bwalubeta alimwi akunyonyoonwa kwabantu basikasampusampu.’ Aabo ibayoomanizigwa ‘mbaasikasampusampu.’ Kunyina bubi buyoosikila bantu banyina mulandu mbuli mbokucitika munkondo zyabantunsi mwalo munga ibantu batali basikalumamba mbabafwa kapati kwiinda basikalumamba. Imubetesi Mupati utusyomezya kuti buzuba bwakwe buyooba bwakunyonyoona bantu basikasampusampu.

11. Ncinzi Isaya ncatondezya kuti nceciyoocitikila baabo boonse ibazangila Leza abukombi bwakwe?

11 Abo baluleme ibayoofwutuka bayoolibonena kuti ijwi lya Leza lyabusinsimi ndyamasimpe. Ikapango ka 24 kasinsima kuti ‘mitunta yabantu ibakamupapila’ Jehova njiyootondezya lubeta lwakwe. Imwaambo uulimvwisya ngwaakabelesya Isaya ulakankamanisya. Pele uleendelana azintu zyakali kucitika ncobeni. Kunze aamalambo amunzi wa Jerusalemu yansiku kwakali busena bwakusowela tombe alimwi zimwi ziindi kwakali kujanika amitunta yabantu basimilandu ibakali kujayigwa batakali kweelela kuzikkwa kabotu-kabotu. * Imvwunyu alimwi amulilo zyakali kunyonyoona tombe elyo antoomwe amitunta eyo. Isaya wakabelesya cikozyanyo eci ikutondezya kumaninina kwalubeta lwa Jehova kujatikizya basizibi.

Ncaasyomezya

12. Nzitondezyo nzi zimbi Isaya nzyapa kujatikizya bukkale bwamunyika impya?

12 Ibbuku lya Ciyubunuzyo 21:4 litwaambila zimwi zintu zitakoyoojanika pe mubweende bupya ibulangilwa. Pele, ino nzintu nzi izinooliko kuciindi eco? Ino buumi bunooli buti? Sena kuli bumboni bugwasya bukonzya kutusololela? Inzya. Ibbuku lya Isaya caandaano 65 lilapandulula munzila yabusinsimi kujatikizya bukkale mbotuyoobaa mbubo ikuti naa Jehova watuzumizya ikuyoopona ciindi aakulengulula munzila yamamanino julu ipya anyika mpya. Abo bayoolongezyegwa kuti bakkalilile munyika mpya tabakacembaali pe alimwi tabakafwi. Ibbuku lya Isaya 65:20 litusyomezya kuti: “Tamukooyooba limbi mulinguwo mucece uufwa natana kukula, nanka mucembele uufwamba kufwa niitana kuzulila myaka yakwe. Mwana uyoofwa naamana myaka iili mwanda. Pele sizibi uuli amyaka iili mwanda uyooba mutusi.”

13. Mbuti bbuku lya Isaya 65:20 mbolitusinizya kuti bantu ba Jehova bayooliiba?

13 Naakazuzikizigwa ciindi cakusaanguna makani aya kubantu bakuciindi ca Isaya, cakali kwaamba kuti bana bavwanda tiibakali muntenda pe. Kunyina basinkondo bakali kunjila mbuli mbubakacitide bana Babuloni cimwi ciindi akubweza bana naa kujaya baalumi bacili basyoonto. (2 Makani 36:17, 20) Mbubwenya buyo, ibantu banooliibide munyika mpya iilangilwa, bayookonzya kupona kabotu. Ikuti naa muntu wasala kuzangila Leza, takazumizigwi pe kuzumanana kupona. Leza uyoomugwisya. Ino kuti naa oyo walisalila kubisya ujisi myaka iili mwaanda yakuzyalwa? Uyoofwa kacili “mwana” muciindi cakupona buumi butamani.—1 Timoteo 1:19, 20; 2 Timoteo 2:16-19.

14, 15. Mmilimo nzi mibotu njomulangila kuyoocita kweelana abbuku lya Isaya 65:21, 22?

14 Muciindi cakugama kubandika mbuli mbwayoogwisigwa sizibi uubisya caali, Isaya upandulula bukkale bunooli munyika mpya. Amweezeezye kuti muli muciimo eeci. Izintu nzyomukonzya kweezeezya kusaanguna nzintu nzyomuyandisya kapati. Ayo ngamakani ngaamba Isaya mukapango ka 21 alimwi a 22 kuti: “Lino bayooyaka maanda akukala mulingao, bayoobyala myuunda yamisaansa akulya micelo yayo. Maanda ngebayaka taakooyookalwa umbi, amicelo njibabyala tiikooyooligwa umbi pe, nkaambo mazuba aabantu bangu ayooba mbuli mazuba aamusamu, abantu mbensalide bayoongozya milimo yamaanza aabo.”

15 Ikuti naa kwiina ncomuzi kumakani aakuyaka naa kwiina nomwakalimide, ibusinsimi bwa Isaya obu bulakonzya kabwaamba kuti kuli lwiiyo ndomuyooyandika kwiiya kumbele. Nokuba boobo, sena inga tamuyandi kuti bamuyiisye bamayi bacibwene kabotu alimwi bazibide ambweni nokuba kugwasigwa abasimukobonyoko basilubomba? Isaya tanaakaamba kuti naa ŋanda yanu iyoobaa mpulungwido zipati zinyina magilazi izijisi amilembo yamumpulungwido ikutegwa kakunjila kawo katontola, naa impulungwido izinoojisi magilazi mapati kutegwa kamulangilida mpawo kucinca kwaziindi. Sena ciluli caŋanda yanu muyoociyaka kaciseleleka kulubazu lomwe kutegwa kaaselemuka maanzi aamvwula alimwi acaanda? Naa sena ibukkale bwamucisi canu buyoopa kuti mukayake ciluli ciselebete—mbuli zyeezyo zijanika ku Middle East—iciluli mpomunga mwakkala amukwasyi wanu akulida mpawo naa kwiizya?—Deuteronomo 22:8; Nehemiya 8:16.

16. Nkaambo nzi ncomunga mwalangila kuti nyika mpya inooli yalukkomano kukabe kutamani?

16 Icintu ciyandika kapati ikwiinda twaambo ootu nkuziba kwaamba kuti munoojisi aakukkala aamugeme. Uyooba munzi wanu buya ikutali mbuli mbozibede sunu zintu cakuti mwapengana kuyaka kwamana muntu umbi nguukkomana. Alimwi ibbuku lya Isaya 65:21 lyaamba kuti muyoobyala myuunda akulya micelo yayo. Imakani ayo akosola mbobuyooba bukkale boonse. Muyooikkomanina milimo yanu, impindu zijanika mukusolekesya kwanu. Munooyoocita obo kwaciindi cilamfwu—“mbuli mazuba aamusamu.” Obo bukkale bweelela ncobeni bupanduluzi bwakuti—“zintu zyoonse, zibe zipya”!—Intembauzyo 92:12-14.

17. Ncisyomezyo nzi icikonzya kubakulwaizya kapati bazyali?

17 Ikuti naa muli bazyali, imajwi aaya aatobela alamunjila: “Tabakooyoobeleka cabuyo nikuba kubelekela mapenzi, nkaambo bayooba bana bacoolwe ca-Jehova, alunyungu lwabo mbubonya. Lino nibatana kwiita njoobavwiila, nibacili mukwaamba njooswiilila.” (Isaya 65:23, 24) Sena mulicizi mbocicisa “kubelekela mapenzi”? Tatuyandiki kwaandandamika buya makatazyo ngobabaangawo bana aakonzya kuleta mapenzi kubazyali akubantu bambi. Alimwi toonse twababona bazyali kabajisi bubi mumilimo yabo naa mukulikondelezya cakuti bajisi buyo ciindi cisyoonto cakukkala abana babo. Mukwiimpana, Jehova utusyomezya kuti uyootuteelela alimwi akutuvwiila kujatikizya zintu nzyotuyanda noziba zeezyo nzyotulombozya buyo.

18. Nkaambo nzi ncomunga mwalangila kuyookkomanina banyama munyika impya?

18 Nomucitelaika kujatikizya zintu nzyomuyoobaa nzizyo, amweezeezye zintu ezi zyaambwaa jwi lya Leza lyabusinsimi kuti: “Umpe akabelele, zyoonse ziyoolya mucilido comwe; mulavu uyoocela bwizu mbubonya mbuli iŋombe; anzoka, bulongo buyooba cilyo cayo. Tabakooyooluma nikuba kunyonyoona moonse mucilundu cangu cisalala, mbwaamba Jehova.” (Isaya 65:25) Basikuzekaula bantunsi basoleka kuzekaula bukkale buli boobu, pele izintu ezi tazili zintu izyazekaulwa amuzeezo wakuzibotezya buyo. Ibukkale obu buyoocitika ncobeni. Kunooli luumuno akati kabantu alimwi ndoluumuno ndulonya ilunooliko akubanyama. Sunu, basikwiiya bukkale bwabanyama azisamu alimwi abantu ibayandisya banyama batola myaka minji mubuumi bwabo ikwiiya misyobo misyoonto yabanyama ambweni nouba musyobo omwe buyo. Pele amuyeeye buyo kuvwula nzyomuyookonzya kwiiya ibanyama baakuleka kuyoowa bantu. Mpoonya muyookonzya kusika munsi-munsi aabayuni alimwi azilenge zimwi zisyoonto kapati izikkala musokwe—ikuzilangilila akuziiya alimwi akukkomanina mbuli mboziboneka. (Jobu 12:7-9) Munoocita obu cakuliiba kamutayoowi amuntu naa munyama. Jehova waamba kuti: “Tabakooyooluma nikuba kunyonyoona moonse mucilundu cangu cisalala.” Oku kunooli kucinca kupati kaka kwazintu nzyotubona sunu!

19, 20. Nkaambo nzi bantu ba Leza ncobaindene abanamunji sunu?

19 Mbubwenya mbotwaamba kale musyule, ibantu tabakonzyi kusinsima kabotu-kabotu kujatikizya buumi bwakumbele nokuba kuti bantu banji balalibilika akaambo kacuulu camyaka cipya. Eco cipa kuti banji kabatyompedwe, kabanyongene naa kulibilika. Imweendelezi wakuyunivesiti imwi yaku Canada wazina lya Peter Emberley wakalemba kuti: “Ibantu [bapati-pati] banji balalibuzya mibuzyo mipati kujatikizya ncobaponena. Ino ndaampindu nzi? Ino mubwini ncinzi ncondisoleka kujana? Ndubono nzi ndondiyoosiila zyalani liboola kumbele? Bajisi bubi kuyandaula luumuno alimwi akujana mpindu yabuumi bwabo nobacili mumyaka yabo yaakati ka 40 a 60.”

20 Mulaciteelela ncozili boobo zintu kubantu banji. Balakonzya kuyanda kukkomana kwiinda mukujana tulimo-limo twakucita naa misyobo imbi yakulikondelezya. Pele tabacizi pe ncobalangila kumbele, aboobo ibuumi obu buboneka kuti bunyina mpindu ini-ini abweendelezi, alimwi akuti tabugwasyi pe. Pele lino amulange mbobwaandeene buumi bwabo abwanu kweelana azintu nzyotwalanga-langa kale. Mulizyi kuti ijulu ipya alimwi anyika mpya nzyaakasyomezya Jehova tuyookonzya kulanga oku akooku cakulumba amoyo woonse akwaamba kuti, ‘Ncobeni, Leza walengulula zintu zyoonse kuti zibe zipya!’ Elyo tuyookondwa kaka!

21. Mmakani nzi aakozyenye ngotujana kuli Isaya 65:25 alimwi akuli Isaya 11:9?

21 Takuli kulipeekezya buyo pe ikweezeezya kupona munyika mpya ya Leza. Leza ulatutamba, mane akutukulwaizya lino kuti tumukombe mukasimpe alimwi akuti tweelele kuyoopegwa buumi ciindi banyama ‘nobatanoolumi akunyonyoona moonse mucilundu cakwe cisalala.’ (Isaya 65:25) Pele sena mulizyi kuti musyule Isaya wakabelesya makani ngoonaaya alimwi akuti wakabikkilizyaa kaambo kamwi ikayandika kapati kutegwa tukanjile munyika impya? Ibbuku lya Isaya 11:9 lyaamba kuti: “Tabakooyooluma nikuba kunyonyoona moonse mucilundu cangu cisalala, nkaambo nyika iyoozula luzibo lwa-Jehova mbubonya mbuli maanzi mbwaazuzya lwizi.”

22. Ino kulanga-langa nkotwalanga-langa businsimi bone bwamu Bbaibbele kweelede kutuyumya kuti tucite nzi?

22 “Luzibo lwa-Jehova.” Ee, Leza aakulengulula zintu zyoonse kuti zibe zipya, ibantu balongezyedwe ibayookkala munyika bayoobaa luzibo lwini-lwini kujatikizya nguwe alimwi akuyanda kwakwe. Eco ciyoojatikizya zinji kunze lyakwiiya buyo banyama. Ijwi lyakwe lyakasololelwaa muuya lilijatikizidwe. Mucikozyanyo, amutelaike aazintu nzyotwabona kwiinda mukulanga-langa businsimi bone buyo ibwaamba “ijulu ipya anyika impya.” (Isaya 65:17; 66:22; 2 Petro 3:13; Ciyubunuzyo 21:1) Mulaa kaambo kapati ncomweelede kubala Bbaibbele abuzuba. Sena eco ncecilengwa canu? Ikuti kacitali ncecilengwa canu, ino nkucinca nzi nkomweelede kucita ikutegwa mujane ciindi cakubala makani amwi ngaamba Leza abuzuba? Muyoojana kuti kunze lyakukulwaizigwa buyo akaambo kazintu zinooli munyika mpya, muyookondwa kapati noliba lino, mbubwenya buyo mbwaakalimvwa sintembauzyo.—Intembauzyo 1:1, 2.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 11 Amubone bbuku lya Insight on the Scriptures, Volyumu 1, peeji 906, ilyakamwaigwa aba Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Nkaambo nzi ncotunga twaamba kuti ibbuku lya Isaya 66:22-24 lisinsima zintu zicili kumbele?

• Nzintu nzi nzyomuyandisisya kuyoocita akati kazyeezyo zyaambidwe mubusinsimi kuli Isaya 66:22-24 alimwi a Isaya 65:20-25?

• Ntwaambo nzi itumupa kubaa lusyomo mubukkale bwanu bwakumbele?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 15]

Isaya, Petro alimwi a Johane bakasinsima mbazu zimwi zya “julu ipya anyika impya”