Skip to content

Skip to table of contents

Ikubyala Mbuto Zyakasimpe Ka Bwami

Ikubyala Mbuto Zyakasimpe Ka Bwami

Ikubyala Mbuto Zyakasimpe Ka Bwami

“Cifumofumo byala imbuto zyako, aciindi cagoko utalesyi maanza aako.”—MUKAMBAUSI 11:6.

1. Muunzila nzi Banakristo mobali mukubyala mbuto sunu?

IBULIMI wakali mulimo uuyandika kapati kuba Hebrayo bansiku. Nkakaambo kaako Jesu iwakakomenena mu Nyika Yakasyomezyegwa naakali muntunsi wakabikkilizyaa makani aajatikizya bulimi muzikozyanyo zyakwe. Mucikozyanyo, wakeezyanisya kukambauka makani mabotu aa Bwami bwa Leza kukuminza mbuto. (Matayo 13:1-9, 18-23; Luka 8:5-15) Kusikila sunu, kunyina makani naa tukkala munyika yabulimi naa pe, ikubyala mbuto zyakumuuya munzila iili boobu ngomulimo uuyandika kwiinda yoonse uucitwaa Banakristo.

2. Ino mulimo wesu wakukambauka uyandika buti, alimwi ino nzintu nzi zimwi zili mukucitwa sunu ikutegwa uyaambele?

2 Ncoolwe cipati kapati ikutola lubazu mukubyala kasimpe ka Bbaibbele kuciindi eci camamanino. Ilugwalo lwa Ba-Roma 10:14, 15 lulakaamba ikaambo mulimo oyu ncouyandika kapati noluti: “Bamvwe buti nikutakwe sikukambauka? Alimwi, bantu bakambauke buti, batatumwa? Mbubonya mbokulembedwe kuti, Abota loko maulu aabaabo bakambauka Ivangele lyamakani mabotu.” Ikuyaambele katujisi bulangizi bubotu mukuzuzikizya mulimo oyu ngotwakapegwaa Leza kulayandika kapati sunu kwiinda lyoonse. Akaambo kaceeci, Bakamboni ba Jehova balijatikizidwe cakumaninina mukusimba akumwaya ma Bbaibbele alimwi amabbuku aagwasya kwiiya Bbaibbele mumyaambo iili 340. Ikutegwa mulimo oyu ucitwe, kuyandika babelesi basikulisungula ibainda ku 18,000 kuofesi pati alimwi akumaofesi aamitabi muzisi ziindene-indene. Alimwi Bakamboni ibatandila kutuulunzuma tuli cisambomwi balijatikizidwe mukumwaya mabbuku aaya aapandulula Bbaibbele nyika yoonse mbwiizulwa.

3. Ncinzi cili mukuzuzikizigwa kwiinda mukubyala kasimpe ka Bwami?

3 Ino mmicelo nzi yazyalwa mumulimo oyu uubelekwa cabusungu? Mbubwenya mbuli kumatalikilo aa Bunakristo, ibanji sunu bali mukukazumina kasimpe. (Incito 2:41, 46, 47) Pele icipati kwiinda mweelwe mupati wabasikumwaya ba Bwami babbapatizidwe, ncakuti ibumboni obu bupati bulagwasya mukusalazya zina lya Jehova alimwi amukusinizya kuti ngo Leza wakasimpe alikke. (Matayo 6:9) Kunze lyaboobo, iluzibo lujatikizya Jwi lya Leza luli mukusumpula bukkale bwabantu banji alimwi lulakonzya kubasololela kulufwutuko.—Incito 13:47.

4. Ino baapostolo bakajatikizidwe buti abantu mbobakali kukambaukila?

4 Ibaapostolo bakalizyi kabotu-kabotu mbwaakali kuyandika makani mabotu aapa buumi, alimwi bakabeetelela kapati aabo mbobakakambaukila. Eci cilalibonya mumajwi aamwaapostolo Paulo naakalemba kuti: “Mbuli mbotwakali kumusukamina, cintu ncitwakali kuyanda kumwaambila kaciteensi Makani aa-Leza luzutu pele amyoyo yesu tubeni, nkaambo mwakali bayandwi besu.” (1 Ba-Tesalonika 2:8) Kwiinda mukubalanganya kabotu boobo bantu, Paulo abaapostolo bambi bakali kwiiya Jesu alimwi abaangelo bakujulu ibajatikizidwe kapati mumulimo oyu wakufwutula bantu. Atulange-lange milimo iiyandika kapati iicitwaa babelesi ba Leza aaba bakujulu mukubyala kasimpe ka Bwami, alimwi atubone cikozyanyo cabo mbocitukulwaizya kuzuzikizya mulimo wesu.

Jesu—Ngusikuminza Kasimpe ka Bwami

5. Mmulimo nzi Jesu ngwaakali kubikkila maanu kapati naakali anyika?

5 Jesu, imwaalumi uulondokede wakalijisi nguzu zyakwaabila zintu zibotu zinji zyakumubili kubantu bakuciindi cakwe. Mucikozyanyo, naakaasalazya imakani aabusilisi aatakali kumvwugwa kabotu kuciindi cakwe, nokuba kusumpula luzibo lwabantunsi kujatikizya makani aambi aasayaansi. Pele, kakucili kumatalikilo kwini kwamulimo wakwe, wakacisalazya kuti mulimo wakwe wakali wakukambauka makani mabotu. (Luka 4:17-21) Alimwi kumamanino aamulimo wakwe, wakapandulula kuti: “Ncendakazyalilwa, ncendakasikila ansi ano, kuti nkalungulule bwini.” (Johane 18:37) Aboobo imulimo ngwaakali kucita lyoonse ngooyo wakubyala mbuto zyakasimpe ka Bwami. Ikuyiisya bantu mbocakali kukkala limwi kujatikizya Leza amakanze aakwe ncecakali cintu ciyandika kwiinda lwiiyo lumbi luli loonse ndwaakali kunga wapa bantu Jesu.—Ba-Roma 11:33-36.

6, 7. (a) Ncisyomezyo nzi cikulwaizya ncaakaamba Jesu katanaunka kujulu, alimwi ino uli mukucizuzikizya buti? (b) Ino kulimvwa kwa Jesu kujatikizya mulimo wakukambauka kumukulwaizya buti nywebo?

6 Jesu wakalyaamba kuti ngo Sikusyanga kasimpe ka Bwami. (Johane 4:35-38) Wakamwaya imbuto zyamakani mabotu ciindi coonse nokwakali kuyandika kucita boobo. Neliba leelyo naakali afwaafwi kuti afwe aacisamu, wakaambilizya makani mabotu kujatikizya paradaiso yakumbele anyika. (Luka 23:43) Kunze lyaboobo, ikuyandisisya kwakwe kwakuti makani mabotu akambaukwe tiikwaagola naakafwa aacisamu cakupenzezya pe. Katanaunka kujulu, wakalailila baapostolo kuti bazumanane kubyala mbuto zyakasimpe ka Bwami alimwi akugwasya bantu kuba basikwiiya. Mpoonya Jesu wakasyomezya cisyomezyo cikulwaizya. Wakati: “Amulange, ndaba anywe mazuba oonse nikuba kusikila kumamanino aaciindi.”—Matayo 28:19, 20.

7 Kwiinda mukwaamba majwi aaya, Jesu wakali kwaamba kuti unoogwasilizya, kweendelezya alimwi akukwabilila mulimo wakukambauka makani mabotu “mazuba oonse nikuba kusikila kumamanino aaciindi.” Mane kusikila kuciindi ncotukkede, Jesu wazumanana kubikkila maanu kapati mumulimo wakukambauka. Ngomusololi wesu, nguuendelezya kubyala kwakasimpe ka Bwami. (Matayo 23:10) Mbwali Silutwe wambungano ya Bunakristo, ulijisi kaambo kuli Jehova kujatikizya mulimo oyu wanyika yoonse.—Ba-Efeso 1:22, 23; Ba-Kolose 1:18.

Ibaangelo Baambilizya Makani Mabotu

8, 9. (a) Ino baangelo balutondezya buti luyandisisyo lwini-lwini muzintu zicita bantunsi? (b) Muunzila nzi mocinga caambwa kuti tuli ceebelo kubaangelo?

8 Jehova naakalenga nyika, ibaangelo ‘bakaimba . . . bakoompolola mukusekelela kwabo.’ (Jobu 38:4-7) Ikuzwa leelyo, eezi zilenge zyakujulu zilayandisisya kutola lubazu muzintu zicitwaa bantunsi. Jehova wababelesya kwaambilizya milumbe yakwe kubantu. (Intembauzyo 103:20) Eeci cacitika ikapati kujatikizya kumwayigwa kwamakani mabotu mumazubeesu ano. Muciyubunuzyo ncaakatondezyegwa, mwaapostolo Johane wakabona “angelo umbi uuluka mujulu” uujisi “Makani Mabotu aateeli aakukambaukila . . . baabo ibakala ansi akubamasi boonse akumisyobo yoonse akumyaambo yoonse akumikowa yoonse. Wakati ajwi ipati, Amuyoowe Leza akumupa bulemu, nkaambo casika ciindi calubeteko lwakwe.”—Ciyubunuzyo 14:6, 7.

9 Ibaangelo Bbaibbele libaamba kuti “myuuya iimubelekela, mbatuma kuya bumubelekela kulibaabo abayoojana kufutuka.” (Ba-Hebrayo 1:14) Ibaangelo aba mbobazuzikizya mikuli yabo, balaa coolwe cakutubona swebo alimwi amulimo ngotucita. Mbuli kuti tuli abusena bulaantangalala bwakweebelela, tucita mulimo wesu kumbele lyabaswiilizi banji bakujulu. (1 Ba-Korinto 4:9) Cikkazyika ansi kaka kuyeeya eci alimwi cilakkomanisya kuzyiba kuti tatuli tolikke notubeleka katuli basikuminza bakasimpe ka Bwami!

Tulauzuzikizya Mulimo Wesu Cabusungu

10. Ino mbuti lulayo lugwasya ku Mukambausi 11:6 mbolunga lwabelesegwa kujatikizya mulimo wesu wakukambauka?

10 Ino nkaambo nzi Jesu alimwi abaangelo ncobaubikkilide maanu kapati mulimo wesu? Jesu wakapa kaambo komwe naakati: “Ndamwaambila kuti nkokuli kubotelwa kubaangelo ba-Leza nkaambo kaumwi mucitazibi uwasanduka.” (Luka 15:10) Aswebo tulilujisi luyandisisyo olo lwini-lwini kubantu. Aboobo tulasoleka mpotugolela kumwaya mbuto zyakasimpe ka Bwami koonse-koonse. Imajwi aabbuku lya Mukambausi 11:6 alakonzya kubelesegwa kwaamba mulimo wesu. Kubbuku elyo Ibbaibbele litwaambila kuti: “Cifumofumo byala imbuto zyako, aciindi cagoko utalesyi maanza aako, nkaambo tozi na nzizili zisi kule akati kazyo, na zyoonse zyobile zilaba kabotu.” Ee, kumuntu amuntu uuzumina mulumbe wesu kulakonzya kakuli myaanda naa zyuulu zyabamwi ibaukaka. Pele mbubwenya mbuli baangelo, tulakkomana eelyo naba ‘mucitazibi omwe’ buyo nazumina mulumbe walufwutuko.

11. Ino kubelesya mabbuku aapandulula Bbaibbele inga kwagwasya buti?

11 Nzinji zijatikizidwe mukukambauka makani mabotu. Icintu cigwasya comwe ciyandika kapati mumulimo oyu mmabbuku aapandulula Bbaibbele aabelesegwaa Bakamboni ba Jehova. Mumbazu zimwi, imabbuku aaya ali mbuli mbuto izimwaigwa koonse-koonse. Tatuzi naa nkuukuli nkwaayoozwidilila. Zimwi ziindi mabbuku aaya alakonzya kwiinda mumaanza manji kaatabalwi. Jesu abaangelo mane balakonzya kusololela zicitika zimwi ikutegwa eci cikonzyeke kugwasya babombe myoyo. Amulange-lange zyakuluula zimwi izitondezya mbwakonzya kucita zintu Jehova, izintu zitayeeyelwi alimwi zibotu ikubelesya mabbuku aakasiilwa bantu nzyokwaleta.

Imulimo wa Leza Mwini-Mwini

12. Ino imagazini yakaindi yakabeleka buti mukugwasya mukwasyi umwi kuzyiba Jehova?

12 Mu 1953, Robert a Lila alimwi abana babo bakalonga kuzwa mudolopo pati akuya kuminzi yaku Pennsylavania, ku U.S.A. ooko nkobakaakukkala muŋanda yampulazi yakaindi iizakede. Mbobakasikila buyo oko, Robert wakayanda kuti ayake cisambilo munsi aamatantilo aaŋanda. Naakamana kugusya zipulanga zili mbozibede, wakabona kuti mumbali-mbali aabwaanda imbeba zyakabungikide mapepa aavwunyaudwe, imakwa aamicelo alimwi amafwisila aambi. Oomo, aakati kamafwisila aaya woonse kwakali magazini iitegwa The Golden Age. Robert wakakkomanina cibalo cimwi cakajisi mutwe wakukomezya bana. Wakaakkomanina kapati malailile aasalede aabusolozi bwamu Bbaibbele aakapegwa mumagazini eyo cakuti wakaambila Lila kuti bakatalike kuyanzanaa “cikombelo ca The Golden Age.” Mbokwakainda buyo nsondo zisyoonto, kwakabaswaya Bakamboni ba Jehova, pele Robert wakabaambila kuti imukwasyi wakwe wakali kuyanda buyo “cikombelo ca The Golden Age.” Bakamboni abo bakapandulula kuti imagazini ya The Golden Age ono yakajisi mutwe mupya wakuti Awake! Ba Robert a Lila bakatalika kwiiya Bbaibbele lyoonse a Bakamboni, mpoonya mukuya kwaciindi bakabbapatizigwa. Abalo mukuya kwaciindi bakabyala mbuto zyakasimpe mubana babo alimwi bakatebula kapati. Sunu, ibamukwasyi oyu ibainda ku 20 kubikkilizyaa bana baba Robert a Lila ibali ciloba mbabelesi ba Jehova Leza babbapatizidwe.

13. Ncinzi cakakulwaizya banabukwetene bamwi ku Puerto Rico ikujana luyandisisyo mu Bbaibbele?

13 Imyaka iitandila ku 40 iyainda, William a Ada, ibanabukwetene baku Puerto Rico tiibakali kuyanda pe kwiiya Bbaibbele. Lyoonse Bakamboni ba Jehova nobakali kukonkomona amulyango wabo, aaba banabukwetene bakali kuumuna wii mbuli kuti tabako aŋanda. Bumwi buzuba William wakaunka kubusena buyobodwa zibelesyo zyakaindi kuti akaule cintu cimwi cakali kuyandika kubelesya aŋanda. Naakali kuzwa kubusena obo, wakabona bbuku lyamusyobo wanyanzabili uutuba-tuba mucingungulu cipati. Lyakali bbuku litegwa Religion, ilyakamwaigwaa Bakamboni ba Jehova mu 1940. Wakalibweza bbuku elyo William akulitola kuŋanda alimwi wakakkomana naakabala makani aajatikizya kwiimpana kuliko akati kabukombi bwakubeja abwakasimpe. Nobakazikubaswaya alimwi Bakamboni ba Jehova, William a Ada bakateelela cakukondwa kumulumbe wabo alimwi bakatalika kwiiya Bbaibbele ambabo. Nokwakainda myezi iili mbwiibede, bakabbapatizigwa mu 1958 ku Muswaangano Wamasi wakajisi mutwe wakuti Divine Will. Kuzwa leelyo, bagwasya bantu ibainda ku 50 ikuba cibeela cabunyina bwa Bunakristo.

14. Ncinzi cilangilwa kucitika kwiinda mumabbuku esu aapandulula Bbaibbele mbubwena cakuluula cimwi mbocitondezya?

14 Karl wakacili amyaka yakuzyalwa iili 11 buyo, pele wakali silunya. Wakalibona mbuli kuti lyoonse wakali kulijana mumapenzi. Bausyi, ibakali bavangeli baku German ibacikombelo ca Methodist bakamuyiisya kuti bantu babyaabi balapya muhelo mbobafwida buyo. Aboobo Karl wakali kuuyoowa kapati helo. Bumwi buzuba mu 1917, Karl wakabona kapepa kakwaambilizya kamwi kakaalabana mumugwagwa elyo wakakabweza. Naakakabala, imeso aakwe akaindililaa kubona mubuzyo wakuti: “Ino helo ninzi?” Ikapepa ako kakali kutamba bantu kumakani aabuleya aamutwe wamakani wahelo aakali kuyoobandikwaa Basikwiiya Bbaibbele, aabo sunu ibaitwa kuti Bakamboni ba Jehova. Nokwakainda mwaka omwe, naakamana kwiiya Bbaibbele kwaciindi cili mbocibede, Karl wakabbapatizigwa, aboobo wakaba umwi wa Basikwiiya Bbaibbele. Mu 1925 wakatambwa kuti akabelekele kuofesi pati lyanyika yoonse lya Bakamboni ba Jehova—ooko nkwacibelekela asunu. Ibukkale bwa Bunakristo ibwiinda kumyaka iili 80 bwakatalika kwiinda mukapepa ikakajanwa mumugwagwa.

15. Ncinzi Jehova ncakonzya kucita kufwumbwa leelyo naayanda?

15 Masimpe, imuntunsi takonyi kuzyiba kabotu mbobakajatikizyigwa cakaanzambwene ibaangelo muzyakuluula ezi. Nokuba boobo, tatweelede kudooneka kuti Jesu alimwi abaangelo bajisi mulimo mupati mumulimo wakukambauka alimwi akuti Jehova ulakonzya kweendelezya zintu mbubwenya mbuli mbwayanda mwini. Eezi alimwi azyakuluula zimbi izikozyenye zitondezya zintu zibotu izinga zyacitika notusiya mabbuku esu kubantu.

Twapegwa Mulimo Wakulanganya Cintu Ciyandisi

16. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kumajwi aaku 2 Ba-Korinto 4:7?

16 Imwaapostolo Paulo wakaamba zyacintu “ciyandisi . . . munongo zyabulongo.” Icintu eco ciyandisi mmulimo wakukambauka wakapegwaa Leza, alimwi inongo zyabulongo mbantunsi Jehova mbapede cintu eci ciyandisi. Mbwaanga bantunsi aabo tabalondokede alimwi balalubizya, Paulo ulazumanana kwaamba kuti ikupegwa nkobapegwa mulimo oyo nkwakuti ‘kutondezyegwe kuti ezi inguzu zigambya zilazwa kuli-Leza, tazizwi kulindiswe tubeni pe.’ (2 Ba-Korinto 4:7) Inzya, tulakonzya kusyoma Jehova kuti ulatupa inguzu ziyandika kutegwa tumanizye mulimo ngotujisi lino.

17. Ncinzi ncotuyoojana mukubyala imbuto zyakasimpe ka Bwami, alimwi nkaambo nzi ncotweelede kuzumanana kubaa bulangizi bubotu nokuba kuti zintu zili boobo?

17 Kanjikanji tweelede kulyaaba munzila zimwi. Ambweni cilakatazya kubelekela muzilawo zimwi. Kuli mbazu zimwi ibunji bwabantu nkobalibonya kuti banyina luyandisisyo luli loonse, mane ibamwi mbakali. Muntu ulakonzya kusolekesya pele katazwidilili mumasena muli boobo. Pele ikusoleka nkotucita kulayandika kapati akaambo kakuti izintu zinji zili muntenda. Kamuyeeya kuti imbuto nzyomubyala zilakonzya kuletela bantu lukkomano lino alimwi mane abuumi butamani kumbele. Imajwi aaku Intembauzyo 126:6 ngamasimpe lyoonse, ayo aakuti: “Muntu uuya bulila uuyumwide imbuto zyakubyala ncobeni uyooboola cakusekelela amilumbu yakwe.”

18. Ino inga twalibamba buti kujatikizya mulimo wesu, alimwi nkaambo nzi ncotweelede kucita boobo?

18 Atubelesye ciindi cili coonse ceelede mukubyala mbuto zyakasimpe ka Bwami cabwaabi. Tutalubi kuti, nokuba kuti ndiswe notubyala akutililila mbuto, ngu Jehova uuzikomezya. (1 Ba-Korinto 3:6, 7) Pele, mbubwenya buyo Jesu alimwi abaangelo mbobamanizya cibeela cabo camulimo, awalo Jehova ulangila kuti tuyooumanizya mulimo wesu cabulondo. (2 Timoteo 4:5) Lyoonse katulibamba kabotu kunjiisyo nzyotuyiisya, kukulanga kwesu alimwi akukusungwaala kwesu mumulimo. Nkaambo nzi? Paulo wiingula kuti: “Nkaambo wacita oobo, inga ulalifutula omwini, abaabo bakuswiilila.”—1 Timoti 4:16, Ci.

Ino Twaiya Nzi?

• Muunzila nzi mulimo wesu wakubyala mouli mukuzwidilila?

• Ino Jesu Kristo alimwi abaangelo bajatikizidwe buti mumulimo wakukambauka sunu?

• Nkaambo nzi ncotweelede kuba baabi mbotuli basikubyala bakasimpe ka Bwami?

• Ncinzi ceelede kutukulwaizya kuzumanana eelyo notuswaanganaa bantu ibanyina luyandisisyo naa bantu ibakali mumulimo wesu?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 25]

Mbubwenya mbuli balimi bamu Israyeli yansiku, sunu Banakristo balazimwaya imbuto zyakasimpe ka Bwami cabwaabi

[Cifwanikiso icili apeeji 26]

Bakamboni ba Jehova balasimba akumwaya mabbuku aapandulula Bbaibbele manji mumyaambo iili 340