Skip to content

Skip to table of contents

Bulangizi Bwabubuke Bulaanguzu

Bulangizi Bwabubuke Bulaanguzu

Bulangizi Bwabubuke Bulaanguzu

“Nkindakalekela zintu zyoonse . . . Njandisya kuziba [Jesu] Kristo anguzu zyabubuke bwakwe.”—BA-FILIPI 3:8-10.

1, 2. (a) Mbuti mweendelezi wacikombelo umwi mbwaakabupandulula bubuke myaka iili mbwiibede yainda? (b) Ino bubuke buyoocitika buti?

KUMATALIKILO kwamyaka yakuma 1890, basimulemba twaambo mumiteende bakaluula makani amwi aalibedelede aakaambwaa musololi wacikombelo umwi ku Brooklyn, mu New York mucisi ca U.S.A. Wakati ibubuke buyoojatikizya kubungika alimwi akubukulusya mafwuwa oonse anyama zyoonse izyakali cibeela camubili wamuntu, kunyina makani naa wakanyonyoonwaa mulilo naa nintenda, naa wakaligwaa munyama naa wakaba camutuzya. Imuvangeli oyo wakali kusyoma kuti mubuzuba bomwe buyo, muuwo uyoosizyanya camaanza, maboko, zituta, minwe, mafwuwa, milambi alimwi amibili yazyuulu-zyuulu zyatuulunzuma twabantu bafwide. Izibeela ezi zinooyandaula zibeela zimbi zyamubili oyo ngoona. Mpoonya myuuya yakali kunooboola kuzwa kujulu akuhelo kuti izookkale mumibili eeyi iinoobusidwe.

2 Bubuke kwiinda mukuswaanganizigwa kwatubeela-beela tabuli bwamaanu pe, alimwi bantunsi banyina buumi butafwiki. (Mukambausi 9:5, 10; Ezekieli 18:4) Jehova, Leza wabubuke tayandiki kubungika tubeela-beela itwakali kupanga mubili wamuntu. Ulakonzya kupanga mibili mipya kuli baabo ibabusigwa. Kuli Jesu Kristo Mwanaakwe, Jehova wapa nguzu zyakubusya bafwide kabajisi bulangizi bwakubaa buumi butamani. (Johane 5:26) Aboobo Jesu wakati: “Ndime kubuka abuumi. Oyo uusyoma ndime, naanooli wakafwa, unooli muumi.” (Johane 11:25, 26) Cikkazika moyo kaka cisyomezyo eco! Citupa kuti tuliyumye mumasukusyo alimwi mane akutayoowa kufwa katuli Bakamboni ba Jehova basyomeka.

3. Nkaambo nzi Paulo ncaakayandika kupandulula makani aabubuke?

3 Ibubuke tabweendelani pe anjiisyo yakuti bantunsi bajisi buumi butafwiki, injiisyo yakali kusyomwaa syaabusongo muna Giliki, Plato. Aboobo ncinzi cakacitika mwaapostolo Paulo naakakambaukila Bagiliki balupati-pati ku Areopagi mu Atene eelyo naakaamba makani aa Jesu alimwi akuti Leza wakamubusya? Icibalo caamba kuti: “Eno nobakamvwa makani aakubuka kwabafu, bamwi bakasabula.” (Incito 17:29-34) Kwakali bantu banji ibakamubwene Jesu Kristo kabukide ibakacili kupona alimwi nokuba kuti bakaweelwa, bakapa bumboni bwakuti wakabusigwa kuzwa kubafwu. Pele bamayi babeji ibakali kuyanzanaa mbungano yamu Korinto bakabukaka bubuke. Aboobo Paulo wakapa bumboni businizizye kujatikizya njiisyo eyi ya Bunakristo kulugwalo lwa 1 Ba-Korinto caandaano ca 15. Ikwaaiya kabotu makani aakwe kulabusinizya cakusalazya bulangizi bwabubuke anguzu zyabo.

Bumboni Businizide Bwakubuka kwa Jesu

4. Mbumboni nzi bwabakamboni bakalibonena ameso kubuka kwa Jesu mbwaakapa Paulo?

4 Amubone mbwaakatalika makani aakwe Paulo. (1 Ba-Korinto 15:1-11) Ccita kuti bana Korinto bakasyoma cabuyo, bakeelede kukakatila kumakani mabotu aalufwutuko. Kristo wakafwa, wakazikkwa alimwi wakabusigwa akaambo kazibi zyesu. Ncobeni, Jesu iwakabusigwa wakalibonya kuli Kefa (Petro), “lumwi wakabonwa akuli bali ikumi ababili.” (Johane 20:19-23) Wakabonwaa bantu basika ku 500, ambweni eci cakacitika naakabalailila kuti: ‘Kamuya, mukayiisye bantu kuba basikwiiya.’ (Matayo 28:19, 20) Jakobo wakamubona mbubwenya bwakamubona baapostolo boonse basyomeka. (Incito 1:6-11) Munsi-munsi aku Damasko, Jesu wakalibonya kuli Saulo ‘mbuli kumwana uubelulwa,’ nkokuti mbuli kuti wakalibusidwe kale kubuumi bwakujulu. (Incito 9:1-9) Bana Korinto bakasyoma akaambo kakuti Paulo wakabakambaukila alimwi bakaazumina makani mabotu.

5. Nkuyeeya nzi nkwaakajisi Paulo mbuli mbokulembedwe ku 1 Ba-Korinto 15:12-19?

5 Amukutobelezye kuyeeya kwa Paulo. (1 Ba-Korinto 15:12-19) Mbwaanga ibakalibonenaa meso baamba kuti Kristo wakabusigwa kuzwa kubafwu, ino inga caambwa buti kuti kunyina bubuke bwabafwu? Ikuti naa Jesu tanaakabusigwa kuzwa kubafwu, nkokuti kukambauka kwesu alusyomo nzyabuyo, alimwi tuli babeji ibapa bumboni bwakubeja kuli Leza kwiinda mukwaamba kuti wakabusya Kristo kubafwu. Ikuti bafwide tabakabusigwi kuzwa kubafwu, nkokuti ‘tucili mukati kazibi zyesu,’ alimwi aabo ibakafwa muli Kristo balifwidilide. Kunze lyaboobo, “kuti mubuumi obuno luzutu mutupangikide moyo ali-Kristo, tulafwidika insoni kwiinda bantu boonse.”

6. (a) Ncinzi Paulo ncaakaamba kusinizya kubuka kwa Jesu kuzwa kubafwu? (b) Ino “sinkondonyina musyaalizi” nguni, alimwi uzyoolobesyegwa buti?

6 Paulo wasinizya kuti Jesu wakabusigwa ncobeni. (1 Ba-Korinto 15:20-28) Mbwaanga Kristo wakali “kabalwebalwe” wabaabo iboona mulufwu, ibambi bakali kuyoobusigwa kuzwa kubafwu. Mbubwenya lufwu mbolwakaboola akaambo kakubisya kwamuntu Adamu, abwalo bubuke buyooba kwiinda mumuntu—Jesu. Aabo ibakwe Kristo bakali kuyoobusigwa kuciindi cakubako kwakwe. Kristo mpoonya “[u]yoolobesezya boonse beendelezi abami abasimutwe” ibakazya bulelo bwa Leza alimwi uyooyendelezya kusikila leelyo Leza nayoobikka basinkondonyina boonse kunsi aamaulu aakwe. Naba “sinkondonyina musyaalizi”—lufwu lwakakonwa kuzwa kuli Adamu—luyoolobesegwa kwiinda mucituuzyo ca Jesu. Mpoonya Kristo uyoopa bweendelezi bwa Bwami kuli Leza wakwe a Wisi, akulibombya “kuliyooyo iwakamubombesezya zintu zyoonse, kuti Leza abe malondwedo aazintu zyoonse.”

Sena Nkubbapatizigwa Akaambo Kabafwu?

7. Mbaani “babapatizigwa nkaambo kabafu,” alimwi ino eci caamba nzi kuli mbabo?

7 Ibakazya bubuke babuzyigwa mubuzyo wakuti: “Nkutyeni abo babapatizigwa nkaambo kabafu?” (1 Ba-Korinto 15:29) Paulo tanaakali kwaamba kuti ibapona banoobbapatizilwa baabo ibafwide nkaambo umwi aumwi lwakwe mwini akati kabasikwiiya ba Jesu weelede kwiiya, kusyoma alimwi akubbapatizigwa. (Matayo 28:19, 20; Incito 2:41) Banakristo bananike ‘balabapatizigwa nkaambo kabafu’ kwiinda mukumaninina mubuumi busololela kulufwu abubuke. Ikubbapatizigwa oku kutalika leelyo muuya wa Leza nuusinizya bulangizi bwabuumi bwakujulu muli mbabo alimwi akumana eelyo nobabusigwa kuzwa kubafwu akuba abuumi bwamuuya butafwiki kujulu.—Ba-Roma 6:3-5; 8:16, 17; 1 Ba-Korinto 6:14.

8. Ino Banakristo basinizizye nzi nokuba kuti bajaigwaa Saatani ababelesi bakwe?

8 Mbubwenya majwi aa Paulo mbwaatondezya, ibulangizi bwabubuke bulabagwasya Banakristo ikutayoowa ntenda alufwu zibacitikila lyoonse akaambo kakubeleka mulimo wakukambauka makani aa Bwami. (1 Ba-Korinto 15:30, 31) Balizyi kuti Jehova inga wababusya kuzwa kubafwu ikuti wamuzumizya Saatani ababelesi bakwe ikujaya babelesi bakwe Jehova. Alikke Leza nguukonzya kunyonyoona buumi bwabo mu Gehena, calo ciiminina lunyonyooko lutamani.—Luka 12:5.

Ikupakamana Kulayandika

9. Ncinzi ncotweelede kweeleba ikuti katuyanda kuti bulangizi bwabubuke kabujisi nguzu zyakutuyumya mubuumi bwesu?

9 Bulangizi bwabubuke bwakamuyumya Paulo. Naakali mu Efeso, basinkondonyina kulangilwa kuti bakamuwaalila mubbuwa kutegwa alwane abanyama bamusokwe. (1 Ba-Korinto 15:32) Ikuti naa eco cakacitika, wakafwutulwa mbubwenya Daniele mbwaakavwunwa kuli basyuumbwa. (Daniele 6:16-22; Ba-Hebrayo 11:32, 33) Mbwaanga wakali kusyoma mububuke, Paulo zintu tanaakazilanga mbuli mbobakali kuzilanga basiluleyo baku Juda kuciindi ca Isaya. Bakati: “Atulye akunywa, nkaambo junza tulafwa.” (Isaya 22:13) Ikuti naa katuyanda kuti tuyumizigwe abulangizi bwabubuke mubuumi bwesu mbubwenya mbobwakacita kuli Paulo, tweelede kweeleba kubaa muuya mubyaabi uli boobo. Paulo wakacenjezya kuti: “Mutalyeeni. Mweenda abamineme, anywebo mulaminama.” (1 Ba-Korinto 15:33) Ee, injiisyo eyi ilabeleka mumbazu ziindene-indene zyabukkale.

10. Mbuti bulangizi bwesu bwabubuke mbobunga bwazumanana?

10 Kuli baabo ibakali kudooneka bubuke, Paulo wakati: “Amusinsimuke cakululama, mutabi nimucita zibi, nkaambo bamwi banu tabajisi luzibo lwa Leza. Ndaamba cakumuusya insoni.” (1 Ba-Korinto 15:34) Kuno “kumamanino aaciindi,” tweelede kupona kweelana aluzibo lwini-lwini lwa Leza a Kristo. (Daniele 12:4; Johane 17:3) Eci ciyoopa kuti bulangizi bwesu bwabubuke buzumanane.

Kubusigwa Mumubili Uuli Buti?

11. Mbuti Paulo mbwaakapa cikozyanyo cabubuke bwa Banakristo bananike?

11 Mpoonya Paulo wakabandika mibuzyo imwi. (1 Ba-Korinto 15:35-41) Ambweni akaambo kakusoleka kudooneka bubuke, imuntu ulakonzya kubuzya kuti: “Ino bafu balabuka buti? Baleza amibilinzi?” Mbubwenya Paulo mbwaakatondezya, imbuto iyabyalwa muvwu ilafwa eelyo noyamena kuba kasamu. Mbubwenya buyo, imuntunsi uuzyalwaa muuya weelede kufwa. Mbubwenya ikasamu mbokakomena kuzwa kumbuto kakajisi mubili mupya, awalo mubili wabusigwa wa Munakristo munanike uliindene amubili wabuntunsi. Nokuba kuti inga kajisi buumi mbubonya mbwaakajisi katanafwa, ulabusigwa kali cilenge cipya kajisi mubili wamuuya uukonzya kupona kujulu. Aabo ibayoobusigwa kubaa buumi bwaanyika bayoobusigwa mumibili yabantunsi.

12. Ncinzi caambwa mutwaambo twakuti “mibili yakujulu” alimwi a “mibili yaansi”?

12 Mbubwenya Paulo mbwaakaamba, nyama yabantu ilaandeene anyama yabanyama. Noiba nyama yabanyama iliindene kweelana amusyobo wamunyama umwi aumwi. (Matalikilo 1:20-25) “Mibili yakujulu” yazilenge zyamuuya iliindene kubulemu “[ku]mibili yaansi” yanyama. Alimwi kuli kwiindana kubulemu bwazuba, mwezi alimwi anyenyeezi. Pele bananike babusidwe bajisi bulemu bwiinda zyoonse ezi.

13. Ncinzi cibyalwa akubusigwa kweelana a 1 Ba-Korinto 15:42-44?

13 Naakamana kwaamba kwiindana kuliko, Paulo wakayungizya kuti: “Mbubonya obo mbobubede bubuke bwabafu.” (1 Ba-Korinto 15:42-44) Wakati: “Cibyalwa cilafwika, cibuka tacifwiki.” Awa Paulo ulangilwa kuti wakali kwaamba kabunga kabananike. Nobafwa balabyalwa kabafwika, pele balabuka kabatafwiki, kabanyina cinyonyoono. Nokuba kuti cilasampaulwa anyika, cilabusigwa kubuumi bwakujulu alimwi akutondezyegwa kuli Kristo mubulemu. (Incito 5:41; Ba-Kolose 3:4) Aciindi cakufwa, balabyalwa kabali “mubili wamuntunsi” alimwi balabusigwa kabali “mubili wamuuya.” Mbwaanga eci cilakonzyeka ku Banakristo bazyedwe amuuya, tulakonzya kusinizya kuti ibambi akati kabantu balakonzya kubusigwa kubuumi anyika.

14. Ino Paulo wakakwaamba buti kwiindana kuliko akati ka Kristo a Adamu?

14 Mpoonya Paulo wakaamba kwiindana kuliko akati ka Kristo a Adamu. (1 Ba-Korinto 15:45-49) Adamu, imuntu mutaanzi “wakaba muntunsi muumi.” (Matalikilo 2:7) “Adamu musyaalizi”—Jesu—“wakaba muuya uupa buumi.” Wakaaba buumi bwakwe kuba cituuzyo cacinunuzyo, lutaanzi kuli basikumutobela bananike. (Marko 10:45) Mbobali bantunsi, ‘bajisi cinkozya casibulongo,’ pele nobabusigwa baba mbuli Adamu musyaalizi. Ee, cituuzyo ca Jesu ciyoogwasya bantu boonse ibamvwa kubikkilizyaa baabo ibayoobusilwa kubuumi bwaanyika.—1 Johane 2:1, 2.

15. Nkaambo nzi Banakristo bananike ncobatabusigwi aamubili wabuntunsi, alimwi ino babusigwa buti mukubako kwa Kristo?

15 Banakristo bananike nobafwa, tababusigwi kabajisi mubili wabuntunsi pe. (1 Ba-Korinto 15:50-53) Imubili uufwika wanyama abulowa taukonzyi kuba uutafwiki alimwi akunjila mu Bwami bwakujulu. Ibamwi akati kabananike tabakayandiki kukkala kwaciindi cilamfwu kaboona mulufwu. Mbobayoomanina buyo buumi bwabo bwaanyika kabasyomeka kuciindi cakubako kwa Jesu, ‘bayoosanduka mukaindi kaniini loko, mbuli mululabo lomwe lwaliso.’ Bayoobusigwa ndilyonya kubuumi bwamuuya butafwiki alimwi bwabulemu. Mukuya kwaciindi, “nabwiinga” wa Kristo wakujulu uyoobaa mweelwe wabantu bali 144,000.—Ciyubunuzyo 14:1; 19:7-9; 21:9; 1 Ba-Tesalonika 4:15-17.

Ikuzunda Lufwu!

16. Ncinzi ciyoocitika kulufwu lwakakonwa kuli Adamu sizinyonyoono kweelanaa bwakaamba Paulo alimwi abasinsimi bakaindi?

16 Cabusungu Paulo wakaambilizya kuti lufwu lwakali kuyoomenwa kukabe kutamani. (1 Ba-Korinto 15:54-57) Icibola alimwi akufwika caakusamikwa kutabola akutafwika, imajwi aaya ayoozuzikizigwa aakuti: “Lufu walumenenena mane kukabe kutamani.” “Yebo olufwu, luli kuli luzundo lwako? Yebo olufwu, luli kuli lumoola lwako?” (Isaya 25:8; Hosea 13:14, NW) Lumoola luleta lufwu ncinyonyoono, alimwi inguzu yazinyonyoono wakali Mulawo iwakasinganya basizibi kulufwu. Pele akaambo kacituuzyo alimwi abubuke, lufwu lwakakonwa kuzwa kuli Adamu sizinyonyoono talucinoozundi pe.—Ba-Roma 5:12; 6:23.

17. Mbuti majwi aa 1 Ba-Korinto 15:58 mbwaabeleka sunu?

17 Mpoonya Paulo wakati: “Mbubo, bakwesu bayandika, amukakatile, mutazungaani. Amupangike myoyo yanu lyoonse kumilimo ya-Mwami, nkaambo mulizi kuti milimo yanu yamu-Mwami tiikonzyi kuba yabuyo pe.” (1 Ba-Korinto 15:58) Imajwi aayo alabeleka kapati kubananike basyeede sunu alimwi aku “mbelele zimwi” zya Jesu nokuba kuti bafwa mumazubaano aakumamanino. (Johane 10:16) Imilimo yabo kabali basikukambauka ba Bwami taili yabuyo pe, nkaambo balindila bubuke. Aboobo, mbotuli babelesi ba Jehova, atujate bubi mumulimo wa Mwami mbotulindila buzuba oobo calukkomano notuyoowongolola kuti: “Yebo olufwu, luli kuli luzundo lwako?”

Ikuzuzikizigwa Kwabulangizi Bwabubuke!

18. Ino bulangizi bwa Paulo bwabubuke bwakali buyumu buti?

18 Imajwi aa Paulo aalembedwe ku 1 Ba-Korinto caandaano 15 alacisalazya kuti bulangizi bwabubuke bwakajisi nguzu mubuumi bwakwe. Wakalisinizizye kuti Jesu wakabusigwa kuzwa kubafwu alimwi akuti ibambi bakali kuyoobusigwa kuzwa muzyuumbwe. Sena andinywe mujisi lusyomo luyumu boobo? Izintu zyakuliyandila Paulo wakazibona kuba “masifwisifwi buyo” alimwi ‘wakaleka zintu zyoonse’ ikutegwa ‘azibe Kristo anguzu zyabubuke bwakwe.’ Imwaapostolo wakalilisungwide kulibombya kulufwu mbuli bwakacita Kristo akaambo kakuti wakajisi bulangizi ‘bwabubuke kuzwa kulufu.’ Obo bubuke bwaambwa kuti “[m]bubuke butaanzi” bulabacitikilaa basikutobela ba Jesu bananike ibali 144,000. Inzya, babusilwa kubuumi bwakujulu, pele “bamwi bafu boonse bakasyaala” bayoobusilwa anyika.—Ba-Filipi 3:8-11; Ciyubunuzyo 7:4; 20:5, 6.

19, 20. (a) Mbantu nzi ibaambwa mu Bbaibbele ibayoobusilwa kubuumi bwaanyika? (b) Mbubuke bwabani mbomulangila?

19 Ibulangizi bwabubuke caba cintu cabulemu ncobalibonena kacibacitikila ibananike ibazumanana kabasyomeka mane kusikila kukufwa. (Ba-Roma 8:18; 1 Ba-Tesalonika 4:15-18; Ciyubunuzyo 2:10) Aabo ibayoofwutuka “mapenzi ayo mapati” bayoolibonena bulangizi bwabubuke kabubacitikila anyika eelyo ‘lwizi lwaakubweedezya bafu bali mulindulo, alwalo lufu acikalilo cabafu zyoonse zyaakubweedezya bafu bali mulinzizyo.’ (Ciyubunuzyo 7:9, 13, 14; 20:13) Akati kabaabo ibayoobusilwa kubuumi bwaanyika kunooli Jobu, iwakafwidwa bana basankwa bali ciloba abasimbi botatwe. Amweezeezye buyo lukkomano ndwanoojisi aakubatambula alimwi abalo mbobanookkomene kubaa ibanyina bambi bali ciloba alimwi abacizi babo babotu ibambi botatwe!—Jobu 1:1, 2, 18, 19; 42:12-15.

20 Cinooli cilongezyo kaka Abrahamu a Sara, Izaka alimwi a Rabeka—inzya abambi ibanji kubikkilizyaa “basinsimi boonse”—ibaakubusigwa kuti babe aabuumi anyika! (Luka 13:28) Umwi wabasinsimi abo ngu Daniele, iwakasyomezyegwa bubuke mubweendelezi bwa Mesiya. Kwamyaka iisika ku 2,500, Daniele walyookezya mucuumbwe, pele kwiinda munguzu zyabubuke, lino-lino ‘uyooima kubusena mbwabambilidwe’ kali umwi “[wa]bami munyika yoonse.” (Daniele 12:13; Intembauzyo 45:16) Cinookkomanisya kaka ikutambula ibakasyomeka ikaindi alimwi abamatata, bamamama, bana balombe, ibasimbi naa ibayandwa besu ibakatusiya kwiinda mulisinkondoma, ilufwu!

21. Nkaambo nzi ncotuteelede kumuka kucitila bantu bamwi zintu zibotu?

21 Ibamwi akati kabalongwe alimwi abayandwa besu balakonzya kuti bamubelekela Leza kwamakumi yamyaka alimwi balicembeede kapati lino. Balakonzya kwaalilwa kulwana buyumuyumu bwamubuumi akaambo kakucembaala. Ncintu caluyando kapati kaka ikubagwasya mbotukonzya kuzintu kufwumbwa nzyibayandika lino! Ikuti twacita obo tatukausi insoni pe kuti twakakakilwa kubalanganya munzila imwi eelyo baakufwa. (Mukambausi 9:11; 12:1-7; 1 Timoteo 5:3, 8) Tulakonzya kusyoma kuti Jehova takalubi zintu zibotu nzyotucitila bamwi, kunyina makani aciimo cabo naa bukkale. Paulo wakalemba kuti: “Nitujisi ciindi cibotu, atucitile bantu boonse milimo mibotu, pele kwaambisya kulibaabo baciinga calusyomo.”—Ba-Galatiya 6:10; Ba-Hebrayo 6:10.

22. Ncinzi ncotweelede kukanza kucita kusikila leelyo bwaakuzuzikizigwa bulangizi bwabubuke?

22 Jehova ngu “Taateesu siluzyalo, Leza siluumbulizyo loonse.” (2 Ba-Korinto 1:3, 4) Ijwi lyakwe lilatuumbulizya alimwi lilatugwasya kuumbulizya bamwi abulangizi bulaanguzu bwabubuke. Kusikila leelyo notuyoolibonena kuzuzikizigwa kwabulangizi obo kwiinda mukubusigwa kwabafwu kuti babe aabuumi anyika, atube mbuli Paulo iwakajisi lusyomo mububuke. Ikapati atwiiye Jesu, ooyo inguzu zya Leza zyakubusya muzyakazuzikizigwa. Aabo ibali muzyuumbwe nzyayeeyede Leza lino-lino bayoomvwa jwi lya Kristo elyo bayoozwa omo. Imakani aya aatuumbulizye akutukkomanisya. Pele kwiinda zyoonse, atumulumbe Jehova iwapa kuti kukonzyeke kuzunda lufwu kwiinda mu Mwami wesu Jesu Kristo!

Ino Mwiingula Buti?

• Mbumboni nzi bwabasikulibonena ameso bwabubuke mbwaakaamba Paulo?

• Ino “sinkondoma musyaalizi” nguni, alimwi uyoonyonyoonwa buti?

• Ncinzi cibyalwa akubusigwa kujatikizya Banakristo bananike?

• Mbantu nzi ibaambwa mu Bbaibbele mbomulombozya kuyooswaanganaa mbabo ibaakubusigwa kubuumi anyika?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 16]

Imwaapostolo Paulo wakaambilizya cabusungu kujatikizya makani aabubuke

[Zifwanikiso izili apeeji 20]

Ikubuka kwa Jobu, mukwasyi wakwe alimwi abamwi ibanji kapati kuyoopa lukkomano lunji kapati!