Skip to content

Skip to table of contents

Jehova Ulabakatalusya Ibakatede

Jehova Ulabakatalusya Ibakatede

Jehova Ulabakatalusya Ibakatede

“[Jehova] ulakatalusya bakateede, abaabo batakwe inguzu ulabayumya.”—ISAYA 40:29.

1. Amupe citondezyo canguzu zijanika muzintu nzyaakalenga Leza.

JEHOVA ulaanguzu ziteeli. Elo kaka tazilikomeneni nguzu izijanika muzintu nzyaakalenga! Ikabeela kacintu cili coonse kategwa ka atom—nkokuti nzila mbuzipangidwe zintu zyoonse nkantu kaniini kapati cakuti idosi lyamaanzi lyomwe buyo lijisi ma atom aali 100,000,000,000,000,000,000, (one hundred billion billion). * Ibuumi boonse anyika buyeeme aanguzu zipangwa kwiinda mukusangana kwamaatomu alaa zuba. Pele ino kuyandika nguzu zipati buti zizwa kuzuba ikutegwa buumi buzumanane anyika? Inyika itambula buyo kabeela kasyoonto kapati ikanguzu zyoonse zipangwaa zuba. Nokuba boobo, ikabeela aako nkoonya kasyoonto ikanguzu zya zuba ikasika anyika kalaanguzu zinji kapati kwiinda zeezyo zyoonse zibelesegwa mumafakitali nyika yoonse mbwiizulwa.

2. Ncinzi kapati caambwa kujatikizya nguzu zya Jehova kuli Isaya 40:26?

2 Kunyina makani naa tuyeeya ma atom naa tutelaika bupati bwabubumbo, nguzu zya Jehova zinji kapati zilatukankamanisya. Anu nkakaambo kaako ncaakaambila kuti: “Amuululale mubone kujulu. Ezi zyoonse nguni wakazilenga? Ulapozya makamu aazyo cakubala mweelwe wazyo. Zyoonse buyo ulaziita mazina. Mubupati bwakwe bugambya, mbwali singuzu, taakwe niiba yomwe iibulika”! (Isaya 40:26) Inzya, Jehova ‘mmupati,’ alimwi kuli Nguwe nkokuzwa “nguzu” zyakabelesegwa mukulenga julu anyika.

Kuyandika Nguzu Zigambya

3, 4. (a) Nzintu nzi zimwi zinga zyatupa kukatala? (b) Mmubuzyo nzi uuyandika kapati kuti tuulange-lange?

3 Nokuba kuti nguzu zya Leza tazyeeli, ibantunsi balakatala. Kufwumbwa nkotuunka tujana bantu bakatede. Balabuka kabakatede, balaunka kumilimo kabakatede, balapiluka kumaanda kabakatede alimwi baunka mukoona inga takucili nkokukatala pe, inga balikatede kapati. Ibamwi inga balombozya kwiile kuunka kubusena bumwi nkobanga baakujana kulyookezya nkobayandika kapati. Mbotuli babelesi ba Jehova, aswebo ncimwi buyo tulakatala mbwaanga ibuumi bwesu bwabukombi buyandika kusolekesya. (Marko 6:30, 31; Luka 13:24; 1 Timoteo 4:8) Alimwi kuli zintu zimbi zinji zitumanya nguzu.

4 Nokuba kuti tuli Banakristo, kunyina notuzandudwe kumapenzi aacitikila bantu boonse. (Jobu 14:1) Kuciswa, bucete naa imapenzi aambi aali woonse aadumide mubuumi alatyompya kapati. Kuyungizya kumapezi ayo kuli masunko aasikila baabo bapenzyegwa nkaambo kabululami. (2 Timoteo 3:12; 1 Petro 3:14) Akaambo kamapenzi aatucitikilaa buzuba munyika alimwi akukazigwa kwamulimo wesu wakukambauka Bwami, ibamwi akati kesu balakonzya kutyompwa kapati cakuti inga balombozya kuyozya-yozya mumulimo wa Jehova. Kunze lyaboobo, Saatani Diabolosi uli mukubelesya nzila zili zyoonse nzyajana kutegwa anyonganye kusyomeka kwesu kuli Leza. Aboobo, ino inga twazijana buti nguzu zyakumuuya ziyandika zyakuti tutakatali akucileka?

5. Nkaambo nzi ncokuyandika nguzu zinji kapati kwiinda zyabuntunsi kutegwa mulimo wa Bunakristo ucitwe?

5 Ikutegwa tujane nguzu zyakumuuya, tweelede kusyoma Jehova, Mulengi singuzuzyoonse. Imwaapostolo Paulo wakatondezya kuti imulimo wa Bunakristo wakali kuzyooyandika nguzu zigambya kwiinda zyabantunsi batalondokede. Wakalemba kuti: “Cintu eci ciyandisi tulicijisi munongo zyabulongo, kukutondezya kuti ezi inguzu zigambya zilazwa kuli-Leza, tazizwi kulindiswe tubeni pe.” (2 Ba-Korinto 4:7) Banakristo bananike bali mukubeleka “milimo yaluyanzano” kwiinda mukugwasigwaa beenzinyina ibajisi bulangizi bwakuponaa nyika. (2 Ba-Korinto 5:18; Johane 10:16; Ciyubunuzyo 7:9) Mbwaanga swebo tobantunsi batalondokede tuli mukucita mulimo wa Leza kumwi katupenzyegwa, kunyina notunga twazwidilila kuucita munguzu zyesu tobeni. Jehova ulatugwasya kwiinda mumuuya wakwe uusalala, elyo kukompama kwesu kusumpula nguzu zyakwe. Alimwi tulaumbulizyigwa kapati kaka mucisyomezyo cakuti “Jehova ulatabilila baluleme”!—Intembauzyo 37:17.

‘Jehova Nenguzu Zyesu’

6. Mbuti Magwalo mbwaatusyomezya kuti Jehova nguutupa nguzu?

6 Taateesu wakujulu “[ngu]singuzu” alimwi tacikonzyi kumukatazya kutuyumya. Kayi twaambilwa kuti: “[Jehova] ulakatalusya bakateede, abaabo batakwe inguzu ulabayumya. Basankwa-sankwa balakataala akuwizuka, abalo bakubusi ncobeni balalebwa, pele abo babikide myoyo yabo kuli-Jehova balabukulusya inguzu zyabo, balaya butanta amababa mbuli basikwaze, balazuzaana akutakataala, balaya bweenda cakutawizuka.” (Isaya 40:29-31) Akaambo kamapenzi aali mukuvwula, zimwi ziindi tulakonzya kulimvwa mbuli sikuzuzaana walema cakuti kunyina nacicikonzya kutaamuka ntaamu niiba imbi. Pele imbaakani yamamanino yalubilo lwabuumi ilaafwaafwi kapati, aboobo tatweelede kuwizuka pe. (2 Makani 29:11) Sinkondoma, Diabolosi uleendeenda “mbuli syuumbwa wabutambo” alimwi uyanda kutwiimika. (1 Petro 5:8) Katuyeeya kuti ‘Jehova ninguzu zyesu alimwi nintobo yesu,’ alimwi wapa zipego zinji ikutegwa ‘abakatalusye bakatede.’—Intembauzyo 28:7.

7, 8. Mbumboni nzi buliko bwakuti Jehova wakayumya Davida, Habakuku alimwi a Paulo?

7 Jehova wakapa Davida inguzu nzyaakali kuyandika ikutegwa aliyumye mumapenzi mapati. Aboobo kajisi lusyomo, Davida wakalemba kuti: “Muli-Leza tuyoocita canguzu, nkaambo nguwe uuyoolyataula basinkondoma.” (Intembauzyo 60:12) Alimwi Jehova wakamuyumya Habakuku ikutegwa aumanizye mulimo wakwe kali musinsimi. Ibbuku lya Habakuku 3:19 lyaamba kuti: “Mwami Jehova ninguzu zyangu. Ulaubya maulu aangu mbuli insya, ulandeenzya amasena aakujulu.” Icikozyanyo cimbi ciyandika nceeco ca Paulo iwakalemba kuti: “Zintu zyoonse buyo ndazikonzya nkaambo kanguzu nzimpedwe kuli-Kristo.”—Ba-Filipi 4:13.

8 Tweelede kusyoma munguzu zya Leza zyakutuyumya alimwi akutuvwuna mbubwenya bwakacita Davida, Habakuku alimwi a Paulo. Mbwaanga twazyiba kuti ku Mwami Mupati Jehova Nkokuzwa “nguzu” zyesu, ono atulange-lange inzila mbotunga twajana nguzu munzila yakumuuya kuzwa kuzipego zinji Leza nzyaabila.

Zipego Zyakumuuya Izituyumya

9. Mmulimo nzi mabbuku aa Bunakristo ngwaajisi mukutupa cakulya ncotuyandika?

9 Ikwiiya Magwalo cabunkutwe kwiinda mukugwasigwaa mabbuku aa Bunakristo kulakonzya kutupa nguzu akutuyumya. Sintembauzyo wakaimba kuti: “Ngusicoolwe . . . [ooyo uukondelwa] Mulao wa-Jehova, amulao wakwe ulauyeeya lyoonse masiku asikati. Uyooba mbubonya mbuli musamu uuzikidwe kumbali atulonga twamaanzi, uuzyala micelo yawo kuciindi ceelede, uujisi matu aatayumi; zyoonse nzyacita ziyooba acoolwe.” (Intembauzyo 1:1-3) Mbubwenya buyo mbotweelede kulya kutegwa tujane nguzu, ncimwi buyo ambotweelede kulya zyakulya zyakumuuya Leza nzyaabila kwiinda mu Jwi lyakwe alimwi amumabbuku aa Bunakristo ikutegwa tuzumanane katuli bayumu munzila yakumuuya. Aboobo ikubaa ciiyo cigwasya alimwi akuzinzibala kuyeeya nzyotwiiya kulayandika kapati.

10. Ndilili notunga twajana ciindi cakwiiya alimwi akuzinzibala kuyeeya?

10 Ncintu cilaampindu kapati ncobeni ikuzinzibala kuyeeya “makani malamfu aabulondo bwa-Leza.” (1 Ba-Korinto 2:10) Pele ino ndilili notunga twajana ciindi cakuzinzibala kuyeeya? Imwana wa Abrahamu wazina lya Izaka “wakali kuya bweendeenda musokwe ciindi cagoko” ikutegwa azinzibale kuyeeya. (Matalikilo 24:63-67) Sintembauzyo Davida ‘wakazinzibala kuyeeya Leza ziindi zyamasiku.’ (Intembauzyo 63:6) Tulakonzya kwiiya Jwi lya Leza alimwi akuzinzibala kuyeeya alindilyo ciindi camafwumofwumo, imangolezya, imasiku—inzya, kufwumbwa ciindi. Ikwiiya kuli boobo alimwi akuzinzibala kuyeeya kusololela kucipego cimbi akati kazipego ziyumya munzila yakumuuya Jehova nzyaabila—nkokuti mupailo.

11. Nkaambo nzi ncotweelede kukubikkila maanu kapati kupaila lyoonse?

11 Ikupaila lyoonse kuli Leza kulatugwasya kuti tuyume. Aboobo, ‘atujatisye kukomba.’ (Ba-Roma 12:12) Zimwi ziindi tuyandika kukugama buya kulomba busongo anguzu ziyandika kutegwa tuliyumye mupenzi limwi. (Jakobo 1:5-8) Alimwi atumulumbe akumutembaula Leza notulibonena kuzuzikizigwa kwamakanze aakwe naa eelyo natuyumya kuzumanana mumulimo wakwe. (Ba-Filipi 4:6, 7) Ikuti naa katupaila kuli Jehova lyoonse, kunyina nayootulekelezya pe. Davida wakaimba kuti: “Leza ngumugwasyi wangu.”—Intembauzyo 54:4.

12. Nkaambo nzi ncotweelede kukumbila Leza kuti atupe muuya wakwe uusalala?

12 Taateesu wakujulu ulatuyumya kwiinda mumuuya wakwe uusalala naa inguzu zyakwe nzyabelesya. Paulo wakalemba kuti: “Ndafugama kuli-Wisi, . . . Ndakomba kuti bulemu bwakwe bugambya bucite kuti kujanza lya-Muuya wakwe muyumisigwe canguzu mubuntu bwanu bwamumoyo.” (Ba-Efeso 3:14-16) Tweelede kupailila muuya uusalala, katusinizizye kuti Jehova ulatupa nguwo. Imakani aya Jesu wakaayeeyela boobu: Ikuti mwana walomba nswi, sena wisi siluyando inga wamupa nzoka? Peepe. Aboobo wakaakosola makani ulaamba: “Nywebo, [nomutalondokede alimwi nomunga mweelela kwiitwa kuti] nobabi, mbomuzi kupa bana banu zintu zibotu, Usowanu uuli kujulu sena takooindilila kubapa Muuya Uusalala abakumbila kulinguwe?” (Luka 11:11-13) Atupaile katusinizizye boobo alimwi lyoonse katuyeeya kuti babelesi ba Leza basyomeka balakonzya ‘kuyumisigwa canguzu’ kwiinda munguzu zyamuuya wakwe.

Imbungano Ilatuumbulizya

13. Ino miswaangano ya Bunakristo tweelede kwiilanga buti?

13 Jehova ulatuyumya kwiinda mumiswaangano yambungano ya Bunakristo. Jesu wakati: “Nkubabede bantu bobile nanka botatwe babungene muzina lyangu, nkukonya oko nkumbede ambebo akati kabo.” (Matayo 18:20) Jesu naakasyomezya boobo, wakali kwaamba makani aakali kuyandika kulanganizigwa abaabo ibasololela mumbungano. (Matayo 18:15-19) Nokuba boobo, majwi ayo alabeleka kumiswaangano yesu yambungano yoonse, miswaangano misyoonto amipati yalo iitalika akumanaa mupailo muzina lyakwe. (Johane 14:14) Aboobo, ncoolwe cipati ikujanika kumiswaangano ya Bunakristo ili boobo kunyina makani naa mbasyoonto buyo bajanika naa nzyuulu-zyuulu. Aboobo atutondezye kuti tulazilumba kapati ziindi ezi izyakutuyumya munzila yakumuuya alimwi akutukulwaizya kuyandana akucita milimo mibotu.—Ba-Hebrayo 10:24, 25.

14. Ndugwasyo nzi ndotujana kwiinda mukusoleka kucitwaa baalu Banakristo?

14 Baalu Banakristo balapa lugwasyo lwakumuuya alimwi balakulwaizya. (1 Petro 5:2, 3) Paulo wakabagwasya alimwi akubakulwaizya bamumbungano nzyaakaswaya mbubwenya balangizi beendeenda mbobacita mazubaano. Mubwini wakali kulombozya kubaa basyominyina ikutegwa kube kukulwaizyanya ikuyumya. (Incito 14:19-22; Ba-Roma 1:11, 12) Katubalumba lyoonse baalu besu banyenzi alimwi abalangizi bambi Banakristo ibajisi mukuli mupati wakutuyumya munzila yakumuuya.

15. Mbuti basyomima mumbungano yesu mbobatondezya kuti ‘mbaasikutuumbulizya moyo’?

15 Basyomima ibali mumbungano yesu balakonzya kuba ‘basikutuumbulizizya moyo.’ (Ba-Kolose 4:10, 11) Mbobali ‘bazwalani’ beni-beni, balakonzya kutugwasya muziindi zyamapenzi. (Tusimpi 17:17) Mucikozyanyo, mu 1945 ibabelesi ba Leza bali 220 nobakagwisigwa munkambi yacibbalo ya Sachsenhausen kumwi kabagatelwa abasikalumamba ba Nazi, bakabikkilwa musinzo wamakkilomita aali 200 wakuti beende. Bakeenda antoomwe mumbunga alimwi ibakacili anguzu bakakwela baabo bakamaninide kukompama mutulayi. Ino ncinzi cakacitika? Mulweendo lwalufwu imwakafwida bantu bakazwa munkambi yacibbalo ibali 10,000, kunyina naba omwe akati ka Bakamboni ba Jehova iwakafwa. Izibalo zijanika mumabbuku aa Watch Tower mbuli Yearbook of Jehovah’s Witnesses alimwi a Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom zitondezya kuti Leza ulabayumya bantu bakwe ikutegwa batawizuki pe.—Ba-Galatiya 6:9. *

Mulimo Wesu Wamumuunda Ulatuyumya

16. Mbuti ikutola lubazu lyoonse mumulimo mbokutuyumya munzila yakumuuya?

16 Ikutola lubazu lyoonse mumulimo wakukambauka Bwami kulatuyumya munzila yakumuuya. Imulimo uuli boobu utugwasya kugamika mizeezo yesu ku Bwami bwa Leza alimwi akubikkila maanu kubulangizi bwabuumi butamani azilongezyo zinooswaangene ambubo. (Juda 20, 21) Izisyomezyo zyamu Magwalo nzyotubandika mumulimo zitupa bulangizi alimwi zilakonzya kutupa kuti tube amakanze aakajisi musinsimi Mika iwakati: “Swebo tuleenda muzina lya-Jehova Leza wesu lyoonse mane kukabe kutamani.”—Mika 4:5.

17. Ninzila nzi zigwasya zyapegwa kujatikizya ziiyo zya Bbaibbele zyaaŋanda?

17 Icilongwe cesu a Jehova cilayumizigwa mbotwaabelesya lyoonse Magwalo mukuyiisya bamwi. Mucikozyanyo, nomucitya ciiyo ca Bbaibbele caaŋanda kwiinda mukubelesya bbuku lya Luzibo Lutola Kubuumi Butamani, ncibotu ikwaabala akwaabandika magwalo aali mbwaabede aabikkidwe buyo mucibalo. Eci cilamugwasya sikwiiya alimwi ciyumya kuteelela kwesu kwazintu zyakumuuya. Ikuti naa sikwiiya camuyumina kuteelela njiisyo imwi mu Bbaibbele naa cikozyanyo, mulakonzya kwiiya ziindi zili mbozibede acibalo comwe eco mubbuku lya Luzibo. Cilagwasya kapati kaka ikuti twalibambila kabotu akusolekesya kugwasya bamwi kubaa cilongwe a Leza!

18. Amupe citondezyo kujatikizya bbuku lya Luzibo mbolili mukubelesegwa munzila iigwasya.

18 Mwakaa mwaka, ibbuku lya Luzibo lilabelesegwa munzila mbotu ikugwasya zyuulu zyabantu kuba babelesi ba Jehova balyaabide, alimwi eci cilabikkilizyaa bantu banji batakajisi luzibo lwa Bbaibbele noluceya. Mucikozyanyo, naakacili mwana, imwaalumi umwi imu Hindu kucisi ca Sri Lanka wakamvwa Kamboni umwi kaamba makani aajatikizya Paradaiso. Nokwakainda myaka iili mbwiibede wakamusikila mucizi oyu mpoonya mulumi wamucizi oyu wakatalisya ciiyo ca Bbaibbele kumulombwana oyo. Imulombwana oyo wakali kuunkaa buzuba kuyooiya, elyo bbuku lya Luzibo lyakamanizigwa muciindi cisyoonto buyo. Wakatalika kujanika kumiswaangano yoonse, wakalizandula cakumaninina kucikombelo cakwe cakaindi akuba sikumwaya wa Bwami. Kuzikusikaa ciindi cakubbapatizigwa, wakali kweendelezya kale ciiyo ca Bbaibbele caaŋanda kumweenzinyina umwi.

19. Ncinzi ncotukonzya kusinizya eelyo notubikka Bwami mubusena butaanzi?

19 Ikubikka Bwami mubusena butaanzi kutuletela lukkomano lutuyumya. (Matayo 6:33) Nokuba kuti tulijana mumasukusyo aayindene-indene, tulazumanana kwaambilizya makani mabotu cabunkutwe alimwi kumwi katukkomene. (Tito 2:14) Ibunji bwesu tuli mukuzuzikizya zyeelelo zyamulimo wabupainiya bwaciindi coonse alimwi ibamwi babelekela kumasena kubulide basikukambauka. Kunyina makani naa tusumpula zintu zya Bwami cakukondwa mumbazu ezi naa zimbi, tulisinizizye kuti Jehova takalubi mulimo wesu aluyando ndotutondezya kuzina lyakwe.—Ba-Hebrayo 6:10-12.

Amuzumanane Anguzu Nzyapa Jehova

20. Mbuti mbotunga twatondezya kuti tusyoma Jehova kuti nguukonzya kutupa nguzu?

20 Cakulisungula amoyo woonse, atutondezye kuti tusyoma muli Jehova kuti nguukonzya kutuyumya. Tulakonzya kucita obo kwiinda mukubelesya zipego zyoonse nzyapa kwiinda ‘mumuzike musyomesi.’ (Matayo 24:45) Ikwiiya Jwi lya Leza nkotucita tobeni alimwi amumbungano kwiinda mukubelesya mabbuku aa Bunakristo, kupaila camoyo woonse, lugwasyo lwakumuuya lupegwaa baalu, izikozyanyo zibotu zyabasyomima alimwi akutola lubazu lyoonse mumulimo zili akati kazipego iziyumya cilongwe cesu a Jehova alimwi zitupa nguzu zyakuti tuzumanane mumulimo wakwe uusetekene.

21. Mbuti baapostolo ba Petro alimwi a Paulo mbobakatondezya kuyandika kwanguzu Leza nzyapa?

21 Nokuba kuti tuli bantunsi bakompeme, Jehova uyootuyumya kucita kuyanda kwakwe ikuti twamusyoma kuti uyootugwasya. Kazyi kuyandika kwalugwasyo luli boobo, imwaapostolo Petro wakalemba kuti: “Naakuli uubeleka milimo, abeleke kunguzu nzyamupa Leza.” (1 Petro 4:11) Alimwi Paulo wakatondezya kuti ulazisyoma nguzu nzyapa Leza naakati: “Makompami azyuumo amapakasyo amapenzi amamanikizi, ezi zyoonse buyo ndazibotelwa nkaambo ka-Kristo, ikuti ciindi ncinkompeme nciconya ncindi singuzu.” (2 Ba-Korinto 12:10) Aswebo atutondezye lusyomo luli boobo alimwi atulemye Mwami Mupatikampatila Jehova uupa bakatede inguzu.—Isaya 12:2.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 1 Ooyu mmweelwe kweelanaa kubala kwaku United States.

^ munc. 15 Akamwaigwa aba Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Nkaambo nzi bantu ba Jehova ncobayandika nguzu zigambya?

• Mbumboni nzi bwamu Magwalo buliko bwakuti Leza ulabayumya babelesi bakwe?

• Nzipego nzi zyakumuuya nzyaapa Jehova kuti zituyumye?

• Mbuti mbotunga twatondezya kuti tusyoma Leza kuti nguukonzya kutupa nguzu?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 22]

Icilongwe cesu a Jehova cilayumizigwa mbotubelesya Bbaibbele kuyiisya bamwi