Skip to content

Skip to table of contents

Mwiime Nji Mutabi Bateteete

Mwiime Nji Mutabi Bateteete

Mwiime Nji Mutabi Bateteete

“Lyoonse ulamuyeeya mukukomba kwakwe, kuti mwiime nji, mutabi bateteete mukucita zyoonse nzyayanda Leza.”—BAKOLOSE 4:12, Ci.

1, 2. Ncinzi bakunze ncobakabona akati ka Banakristo bakusaanguna? (b) Mbuti bbuku lyaba Kolose mbolitondezya kubikkila maanu kwaluyando?

BASIKUMUTOBELA Jesu bakababikkila maanu kapati bakombinyina. Tertullian (sikulemba mabbuku wamumwaanda wamyaka wabili alimwi awatatu C.E.) wakaamba kujatikizya luzyalo ndobakatondezya kuli bamucaala, ibacete alimwi abacembeede. Oolo luyando lwakatondezyegwa lwakabanjila kapati batasyomi cakuti nobakali kwaamba Banakristo, bamwi akati kabo bakati, ‘Amubone mbobayandana.’

2 Ibbuku lya Ba-Kolose lilakutondezya kubikkila maanu kwaluyando oko nkwaakajisi Paulo alimwi amweenzinyina Epafra kubakwesu abacizi baku Kolose. Paulo wakabalembela kuti: Epafra “lyoonse ulamuyeeya mukukomba kwakwe, kuti mwiime nji, mutabi bateteete mukucita zyoonse nzyayanda Leza.” Mumwaka uno wa 2001, ilugwalo lwamwaka lwa Bakamboni ba Jehova luzwide ku Bakolose 4:12, Ci kuli majwi aakuti: “Mwiime nji, mutabi bateteete mukucita zyoonse nzyayanda Leza.”

3. Nzintu nzi zyobile nzyaakapailila Epafra?

3 Mulakonzya kubona kuti mipailo Epafra njaakapailila bayandwa bakwe yakajisi zibeela zyobile: (1) ikuti ‘baime nji’ alimwi (2) akuti ‘batabi bateteete mukucita zyoonse nzyayanda Leza.’ Imakani aaya akabikkilizyigwa mu Magwalo ikutegwa atugwasye. Aboobo amulibuzye kuti, ‘Ncinzi mebo lwangu ncondiyandika kucita kutegwa ndiime nji, nditateteeti mukucita zyoonse nzyayanda Leza? Alimwi ino ncinzi ciyoocitika ndanoocita boobo?’ Atubone.

Amuzuunyane ‘Kwiima Nji’

4. Ino muunzila nzi bana Kolose mobakeelede kwiima “nji”?

4 Epafra wakayandisya kuti ibanyina abacizi bakumuuya ku Kolose ‘baime nji.’ Ibbala Paulo ndyaakabelesya awa kusandulula bbala lyakuti “nji,” lilakonzya kubaa muzeezo wakulondoka naa kusima. (Matayo 19:21; Ba-Hebrayo 5:14; Jakobo 1:4, 25) Cakutadooneka, nyoonse mulizi kuti ikubbapatizigwa kwamuntu kali Kamboni wa Jehova tacaambi kuti mpoonyaawo waba kale Munakristo uusimide. Paulo wakalembela bana Efeso bakali kukkala kumbo kwa Kolose kuti, ibeembezi alimwi abamayi kabasoleka kugwasya ‘boonse kuba abujatane bomwe bwabuzumini abwaluzibo lwa-Mwana a-Leza, kuba abuntu bulondokede abwiime buzulide bwa-Kristo.’ Kubbuku limbi Paulo wakakulwaizya Banakristo kuti “amusime mukuyeeya kwanu.”—Ba-Efeso 4:8-13; 1 Bakolinti 14:20, Ci.

5. Mbuti kwiima nji mbotukozya kukucita kuti ibe nembaakani yesu iiyandika kapati?

5 Ikuti naa bamwi mu Kolose tiibakayina kusima munzila yakumuuya, eyo nembaakani njebakeelede kubaanjiyo. Sena taceelede kuba mbubwenya obo asunu? Kunyina makani naa kwainda makumi-makumi aamyaka katubbapatizidwe naa twaabbapatizigwa lino-lino, sena cilalibonya kabotu-kabotu kuti twayaambele mukuyeeya alimwi ambuli mbotuzilanga zintu? Sena tulazilingaula njiisyo zyamu Bbaibbele katutana kusala kucita cintu cili coonse? Sena makani aajatikizya Leza alimwi ambungano ngamakani ngotubikkila maanu kapati mubuumi bwesu muciindi cakuti abe aakubbatikizya buyo kwajanika ciindi? Aawa tatukonzyi kupa zikozyanyo zyanzila zyoonse motukonzya kutondezya kusima kuli boobo kwakwiima nji, pele amulange-lange zikozyanyo zyobile.

6. Ndubazu nzi omo umwi mwanga wayaambele mukulondoka mbubwenya Jehova mbwabede?

6 Cikozyanyo cakusaanguna: Amweezeezye kuti mwakakomenena mubusena bantu mobalangana ziimo naa mobasulaika baabo bamusyobo umbi, cisi naa cooko. Lino tulizi kuti Leza tasalululi akuti aswebo tweelede kuba mbuli nguwe. (Incito 10:14, 15, 34, 35) Mumbungano yesu naa bbazu, nkobali ibakakomenenena mubusena buli boobu, aboobo tulayanzana ambabo. Pele, ino mumoyo tusikaali akulimvwa kubyaabi naa kuyeeyela kubyaabi kujatikizya bantu bakakomenena mubusena buli boobo? Sena ‘tulabikkilila,’ akufwambaana kuyeeya cintu cimwi cibyaabi ikuti umwi wakakomenena mubusena buli boobo watulubizizya asyoonto? Amulibuzye kuti, ‘Sena ndeelede kuyaambele mukubaa kulanga kwa Leza kwakutasalulula?’

7. Ino kwiima nji katuli Banakristo inga kwajatikizya kubalanga buti bamwi?

7 Cikozyanyo cabili: Kweelanaa Ba-Filipi 2:3, tatweelede kucita “cintu niciba comwe cabbivwe nanka cakulisumpula, pele umwi aumwi akati kanu alibombye mumoyo, akuyeeya kuti mweenzuma mubotu kwiinda ndime.” Mbuti mbotuyaambele mumakani aya? Muntu amuntu kuli mbazu mwakompeme amwali muyumu. Ikuti naa musyule twakali kufwambaana kubona kukompama kwabamwi, sena twayaambele mumbazu eyi kwiinda mukutalangila bambi kuti mane babe mbuli “[ba]londosi”? (Jakobo 3:2) Lino ikwiinda lyoonse, sena tulakonzya kubona nokuba kujana nzila oomo beenzuma mobali babotu kwiinda ndiswe? ‘Mmasimpe, imucizi oyu ulandiinda kukkazika moyo.’ ‘Uulya ulaalusyomo luyumu kwiinda lwangu.’ ‘Ncobeni, ulya mmwiiyi uucibwene kwiinda ndime.’ ‘Ulatwiinda tobanabunji mucizi ulya kutafwambaana kunyema.’ Ambweni bana Kolose bakali kuyandika kuyaambele mumakani aya. Sena swebo tulacita obo?

8, 9. (a) Nkubapailila kuti babe buti bana Kolose nkwaakacita Epafra naakati ‘baime’ nji? (b) Ncinzi ‘kwiima nji’ ncokwakali kwaamba kujatikizya zyakumbele?

8 Epafra wakapaila kuti bana Kolose ‘baime nji.’ Cakutadooneka, Epafra wakali kupaila kuli Leza kuti mbubwenya mbobakali Banakristo basimide, bana Kolose bakeelede ‘kwiima’ naa kuzumanana muciimo eco ncicona.

9 Tatukonzyi kusyoma kuti woonse uuba Munakristo naba wooyo uusimide kale uyoozumanana kali boobo pe. Jesu wakati, akati kabana ba Leza bangelo umwi ‘tanaakakkala mubwini pe.’ (Johane 8:44) Alimwi Paulo wakayeezya bana Korinto zyabamwi bakaliko musyule ibakabelekela Jehova kwaciindi cili mbocibede pele ibakakakilwa kuzumanana. Wakacenjezya ibanyina bananike kuti: “Oyo uuyeeya kuti ndiimvwi kabotu acenjele kuti atawi.” (1 Ba-Korinto 10:12) Eci cilayungizyaa kaambo ncouyandika mupailo wakuti bana Kolose ‘baime nji.’ Mbobakali kuyaabusima boobo munzila yakumuuya, bakali kuyandika kuzumanana, ikutali kupilukila munsi akukompama naa kuzanduka. (Ba-Hebrayo 2:1; 3:12; 6:6; 10:39; 12:25) Aboobo bakali kuyandika ‘kunoosimide’ mubuzuba bwakulingulwa kwabo alimwi akusolwa kwamamanino.—2 Ba-Korinto 5:10; 1 Petro 2:12.

10, 11. (a) Ncikozyanyo nzi ncaakatubikkila Epafra kujatikizya kupaila? (b) Mmakanze nzi ngomuyanda kucita kweelanaa cakacita Epafra?

10 Twabandika kale ncokuyandika kupailila bamwi kwiinda mukubabanda buya mazinaabo, ikugaminina mukulomba Jehova kuti abagwasye, abaumbulizye, abalongezye alimwi akubaabila muuya uusalala. Mboyakabede obo imipailo ya Epafra naakali kupailila bana Kolose. Alimwi tulakonzya, atwaambe kuti tweelede kujana nzila zilaampindu mumajwi aayo kujatikizya zintu zitujatikizya, eezyo nzyotwaambila Jehova mumupailo. Cakweelela, tweelede kuzumanana kulomba lugwasyo lwa Jehova kusikila leelyo umwi aumwi wandiswe ‘nayooima nji.’ Sena mulacita obo?

11 Ino mulekela nzi kuzyaamba buya zyabukkale bwanu mumupailo? Amumwaambile Leza zyambomwayaambele ‘mukwiima nji’ akuba muntu uusimide. Amumukombelezye kuti amugwasye kuzyiba mbazu momuciyandika kukomena munzila yakumuuya. (Intembauzyo 17:3; 139:23, 24) Masimpe, kuli mbazu momweelede kucita boobo. Aboobo, muciindi cakutyompokelwaa kaambo kaceeci, amumukombelezye Leza cakutainda mumbali, mumwaambile cacigaminina buya kuti muyanda kugwasigwa kuyaambele. Amucite obo ziindi zinji. Mubwini, ino mulekela nzi kukanza kuti kwaciindi cili mbocibede insondo eyi iboola mukapailile kuti “mwiime nji.” Alimwi amukanze kwiindilizya mbomunootelaikaa lugwalo lwamwaka. Mumipailo yanu, amubikkile maanu aatumpenda tunga twamupa kupilukila munsi, kukompama naa kuzanduka kuzwa kumulimo wa Leza alimwi ambomunga mweeleba kucita boobo.—Ba-Efeso 6:11, 13, 14, 18.

Amupailile Kuti Mutabi Bateteete

12. Nkaambo nzi kapati bana Kolose ncobakali kuyandika ‘kutaba bateteete’?

12 Kuli acimbi cakali kuyandika kapati Epafra ncaakapailila bana Kolose ikutegwa bakajanike baliimvwi nji akukkomaninwaa Leza. Akulindiswe cilayandika mbubwenya. Ino eco cakali cinzi? Wakapaila kuti baime ‘cakutaba bateteete mukucita zyoonse nzyayanda Leza.’ Bakakkede mubusena bwakadumide njiisyo zitali zyakasimpe pele zyabusyaabusongo, zimwi zyakali kulibonya mbuli kuti nzyabukombi bwakasimpe. Mucikozyanyo, bakasinikizigwa kutobela ziyanza zyakali kucitwa mubukombi bwaba Juda mbuli zyakubaa mazuba aalubazu aakuliimya kulya naa mapobwe. Bamayi babeji bakabikkila maanu kubaangelo, eeyo myuuya ilaanguzu yakabelesegwa kupa Musa Mulawo. Amweezeezye buyo kuba mubukkale bukatazya buli boobo! Kwakali mizeezo minji iikatazya kuteelela alimwi iikazyanya.—Ba-Galatiya 3:19; Ba-Kolose 2:8, 16-18.

13. Makani nzi ngibakeelede kuziba aakali kunoogwasya bana Kolose, alimwi ino inga kwatugwasya buti swebo?

13 Paulo wakaakazya makani aayo kwiinda mukukankaizya mulimo ngwajisi Jesu Kristo. “Mbuli mbumutambwide Kristo Jesu Mwami, amweende mulinguwe. Miyanda yanu imusimpye, kamuciya buyakwa mulinguwe, amuliyumye mumakani aalusyomo mbuli mbumwakaiisigwa.” Inzya, kwakali kuyandika kuti (bana Kolose alimwi andiswe) tusyome mulimo ngwajisi Kristo mumakanze aa Leza amubuumi bwesu. Paulo wakapandulula kuti: “Muli-Kristo mubukede bu-Leza boonse buzulide camubili, nkabela mulinguwe mumonya mumuzulizidwe inywe, alimwi ngonguwe simutwe waboonse basinguzu abasibwami.”—Ba-Kolose 2:6-10.

14. Nkaambo nzi bulangizi ncobwakali cintu cisinizide kuli baabo ibakali ku Kolose?

14 Ibana Kolose bakali Banakristo bananike. Bakajisi bulangizi butazumbauziki, ibwabuumi kujulu alimwi bakajisi twaambo tunji ncobakeelede kubukkomanina lyoonse bulangizi oobo. (Ba-Kolose 1:5) Kwakali ‘kuyanda kwa Leza’ kuti batabi bateteete kujatikizya kusyomeka kwabulangizi bwabo. Sena kulangilwa kuti bamwi akati kabo bakabudooneka bulangizi obo? Peepe! Sena kuli kwiimpana kweelede kuba sunu kuli baabo boonse ibajisi bulangizi mbwaakapa Leza bwakuyoopona muparadaiso anyika? Peepe! Ibulangizi obo busyomeka ncibeela ‘camakanze aa Leza.’ Lino amulange-lange mibuzyo eyi: Ikuti naa musoleka kuyooba umwi wa “inkamu impati” uuyoofwutuka “mapenzi mapati,” ino bulangizi bwanu businizide buti? (Ciyubunuzyo 7:9, 14) Sena ncibeela camakanze aanu aakuti “mutabi bateteete mukucita zyoonse nzyayanda Leza”?

15. Mmulongo nzi wazintu ngwaakaamba Paulo iwakali kubikkilizyaa bulangizi?

15 Notwaamba “bulangizi,” tatwaambi kulombozya kwabuyo naa kwiile kulabalika pe. Tulakonzya kucibona eci mumulongo watwaambo Paulo ntwaakalembela bana Roma musyule. Mumulongo oyo, cintu acintu ncaamba kuli mbociswaangene munzila imwi naa kuli mbocisololela kucintu citobela. Amubikkile maanu aabusena Paulo mpaabikka “bulangizi” mumubandi wakwe: “Atutangale mumafwabi esu, nkaambo tulizi kuti mafwabi alaleta lukakatilo, alwalo lukakatilo lulaleta ziimbo zisunke, azyalo ziimbo zisunke zilaleta bulangizi, nkabela bulangizi tabuusyi bweeme, nkaambo kakuti luyandisyo lwa-Leza lulapaya mumyoyo yesu kuzwa ku-Muuya Uusalala.”—Ba-Roma 5:3-5.

16. Mbulangizi nzi mbomwakajana kwiinda mukwiiya kasimpe ka Bbaibbele?

16 Bakamboni ba Jehova nobakamwaambila mulumbe wamu Bbaibbele ciindi cakusaanguna, imakani aakasimpe amwi alakonzya kuti akamubotela kapati mbuli aaciimo cabafwide naa bubuke. Kubantu banji, imakani mapya aakababotela mbulangizi bwamu Bbaibbele bwakuyoopona muparadaiso anyika. Amuyeeye ciindi nomwakasaanguna kumvwa njiisyo eyo. Tabuliboteli kaka bulangizi obo—malwazi akucembaala tazikabi limbi, kuyookkomanaa micelo yamulimo wanu alimwi akuti kuyooba luumuno abanyama! (Mukambausi 9:5, 10; Isaya 65:17-25; Johane 5:28, 29; Ciyubunuzyo 21:3, 4) Elo mwakabaa bulangizi kaka butaliboteli!

17, 18. (a) Mbuti mulongo wazintu Paulo nzyaakalembela bana Roma mbozisololela kubulangizi? (b) Mbulangizi buli buti ibwaambwa ku Ba-Roma 5:4, 5, alimwi sena mbobulangizi mbomujisi obo?

17 Ambweni mukuya kwaciindi mwakatalika kukazigwa naa kupenzegwa munzila imwi. (Matayo 10:34-39; 24:9) Nomuba mumazubaano, Bakamboni muzisi zinji banyonyweedwa maandaabo naa kusinikizigwa kuba bazangalisi. Ibamwi bali kuumwa, bali kunyangwa mabbuku aabo aapandulula Bbaibbele naa kubejelezyegwa muli sikapepele. Kufwumbwa naa nkupenzegwa kuli buti nkomwakacitikilwa, mbubwenya ibbuku lya Ba-Roma 5:3 mbolyaamba, mwakatangala mumafwabi alimwi akamuletela zintu zibotu. Mbubwenya mbwaakalemba Paulo, imafwabi akamupa kukakatila. Mpoonya lukakatilo lwakapa kuti mutambulike. Mwakalizi kuti mwakali kucita zintu ziluzi, mwakali kucita kuyanda kwa Leza, aboobo mwakalisinizide kuti mwakali kutambulika kulinguwe. Mumajwi aa Paulo, mwakaziba kuti ‘mulatambulika kuli Leza,’ (Ci). Paulo wakazumanana kulemba kuti ooko ‘kutambulika kuli Leza kuletela bulangizi.’ Eci inga calibonya mbuli kuti taceendelani kabotu pe. Nkaambo nzi Paulo ncaakabikka “bulangizi” kule kapati mumulongo oyo? Sena tiimwakajisi bulangizi kuzwa kaindi eelyo nomwakamvwa makani mabotu ciindi cakusaanguna?

18 Masimpe, Paulo aawa tali mukwaamba mbotwakalimvwa ciindi cakusaanguna kujatikizya bulangizi bwabuumi bulondokede pe. Ncaamba cilaindaawo; ncipati alimwi cilainda kukulwaizya. Notuliyumya cakusyomeka alimwi akuziba kuti tulatambulika kuli Leza, eci cipa kuti bulangizi bwesu bwakusaanguna businizigwe akuyumizigwa. Ibulangizi mbotwakajisi ono inga bwasinizigwa, bwayumizigwa alimwi bwagaminina kwiinda lyoonse. Oobu bulangizi bwini-bwini bulaindila kumweka. Bulatunjila kapati cakutatusiya kabeela. “Nkabela bulangizi tabuusyi bweeme, nkaambo kakuti luyandisyo lwa-Leza lulapaya mumyoyo yesu kuzwa ku-Muuya Uusalala.”

19. Mbuti bulangizi bwanu mbobweelede kuba cibeela camipailo njomupaila lyoonse?

19 Epafra wakali kulombozya kapati kuti, ibanyina bakumuuya alimwi abacizi ku Kolose kabanjidwe lyoonse alimwi akutaba bateteete kujatikizya zyakali kumbele lyabo, kuti ‘batabi bateteete mukucita zyoonse nzyayanda Leza.’ Aboobo umwi aumwi wandiswe mbubwenya buyo atusikile Leza lyoonse kujatikizya bulangizi bwesu. Mumipailo njomupaila nobeni, amubikkilizye abulangizi bwanu kujatikizya nyika mpya. Amumwaambile Jehova mbomwiilombozya, kamulaa lusyomo lwakuti iyooba ncobeni. Amumukombelezye kuti amugwasye kuyumya akuvwuzya lusyomo lwanu. Mbubwenya Epafra mbwaakapaila kuti bana Kolose ‘batabi bateteete mukucita zyoonse nzyayanda Leza,’ anywebo amucite mbubwenya. Amucite obo lyoonse.

20. Nkaambo nzi ncociteelede kututyompya eelyo bamwi nobaleya munzila ya Bunakristo?

20 Tamweelede kusinkililwa naa kutyompokelwa akaambo kakuti teensi boonse ibaimvwi nji alimwi ibalaa lusyomo luyumu. Ibamwi balakonzya kukakilwa, kuleesyegwa nokuba kucilekela limwi. Eco cakacitika akati kabaabo bakali balongwe ba Jesu bayandwa, ibaapostolo bakwe. Pele Judase naakaba sikumwaaba, sena baapostolo bambi bakayozya-yozya nokuba kucilekela limwi? Peepe! Petro wakabelesya majwi aali ku Intembauzyo 109:8 ikutondezya kuti kuli uumbi wakali kuyoonjila abusena bwa Judase. Kwakasalwa wakunjila abusena alimwi bantu ba Leza basyomeka bakazumananaa mulimo wabo wakukambauka. (Incito 1:15-26) Bakalikanzide kuzumanana kwiima nji cakutaba bateteete.

21, 22. Muunzila nzi ikwiima nji kwanu cakutaba bateteete mbokuyoobonwa?

21 Mulakonzya kubaa lusyomo lwakuti ikwiima nji kwanu cakutaba bateteete mukucita zyoonse nzyayanda Leza takukabi kwabuyo pe. Kuyoobonwa alimwi kuyoolumbwa kapati. Abani?

22 Ibanyoko bakumuuya abacizi bamuzi alimwi ibamuyanda bayookubona. Neliba leelyo ibunji bwabantu nobatakamwaambili buya, iciyoocitika cinookozyenye aceeco ncotubala ku 1 Ba-Tesalonika 1:2-6 kuti: “Tulamulumba Leza lyoonse anywebo nyoonse, tulamwaambilizya kukukomba kwesu, mbotuyeeya cakutaleka milimo yanu yalusyomo akubeleka kwanu kwaluyando akukakatila kwabulangizi mbumulangila Mwami wesu Jesu Kristo kumeso aa-Leza Taateesu. . . . Nkaambo Makani Mabotu ngitukambauka naakasika kulindinywe, teeakasika amajwi alike pe, akeza anguzu a-Muuya Uusalala akulamwa kunji kwamumoyo. . . . Nkabela mwakaba batobeli bandiswe aba-Mwami.” Banakristo basyomeka mbomuyanzana limwi bayoolimvwa mbubwenya obo mbobanoomubona kuti ‘muliimvwi nji cakutaba bateteete mukucita zyoonse nzyayanda Leza.’—Ba-Kolose 1:23.

23. Ncinzi ceelede kuba makanzeenu mumwaka uno woonse?

23 Mbubwenya buyo, Usowanu wakujulu uyoomubona alimwi uyookkomana. Amucisinizye eco. Nkaambo nzi? Nkaambo muliimvwi cakutateteeta “mukucita zyoonse nzyayanda Leza.” Paulo wakalembela bana Kolose cakubakulwaizyaa kaambo kakuti bakali kweenda “munzila iielede cakubotezya Mwami [Jehova] muziyanza zyoonse.” (Ba-Kolose 1:10) Inzya, cilakonzyeka kubantunsi batalondokede ikumukkomanisya munzila zyoonse. Ibanyoko bakumuuya abacizi baku Kolose bakacita obo. Ibanakristo mbomuyanzana limwi lino bali mukucita obo. Anywebo mulakonzya kucita obo! Aboobo mumwaka oyu woonse, imipailo yanu njomupailaa buzuba alimwi amicito yanu yalyoonse ayitondezye kuti mukanzide ‘kwiima nji cakutateteeta mukucita zyoonse nzyayanda Leza.’

Sena Inga Mwayeeya?

• Ncinzi cijatikizidwe ‘mukwiima nji’ kwenu?

• Nzintu nzi zimujatikizya nzyomweelede kubikkilizya mumipailo yanu?

• Mbulangizi buli buti mbomuyanda kubaa mbubo mbubwenya mbokutondezyedwe ku Ba-Roma 5:4, 5?

• Iciiyo cesu camukulwaizya kubaa mbakaani nzi mumwaka uno woonse?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 13]

Epafra wakapaila kuti ibanyina bakumuuya bazumanane kabali Banakristo basimide, kabasinizizye lusyomo lwabo muli Kristo amubulangizi bwabo

[Zifwanikiso izili apeeji 16]

Ibulangizi bwanu businizide alusyomo bulajanwa mutuulunzuma twabantu bambi