Skip to content

Skip to table of contents

Amukkomane Akaambo Kakuti Mwakajana Alimwi Mucijana Luzibo Lwa Jehova

Amukkomane Akaambo Kakuti Mwakajana Alimwi Mucijana Luzibo Lwa Jehova

Amukkomane Akaambo Kakuti Mwakajana Alimwi Mucijana Luzibo Lwa Jehova

“Bali acoolwe abaswiilila makani aa-Leza akwaacita.”—LUKA 11:28.

1. Ino ndilili Jehova naakatalika kukananaa bantu?

JEHOVA ulabayanda bantu alimwi ulayandisya kuti kabapona kabotu. Aboobo tacigambyi kuti ulakanana ambabo akubapa luzibo. Ikupa luzibo ooku kwakatalikila mumuunda wa Edeni. Ikweelanaa bbuku lya Matalikilo 3:8, ciindi cimwi “izuba nelyakatalika kubomba,” ba Adamu a Eva “bakamvwa ijwi lya-Jehova Leza.” Bamwi baamba kuti cakali cilengwa buya kuli Jehova ikukanana Adamu aciindi nciconya eeci, antela buzubaa buzuba. Kufwumbwa naa oobu mbwini naa pe, Ibbaibbele lilacibikka antangalala kuti Leza wakali kujana ciindi kutali buyo cakupa malailile kumuntu wakusaanguna pe, pele alimwi akumuyiisya nzyaakeelede kuzyiba kutegwa anyamune kabotu mikuli yakwe.—Matalikilo 1:28-30.

2. Ino banabubili bakusaanguna bakalizandula buti kubusolozi bwa Jehova, alimwi ino ncinzi cakatobela?

2 Jehova wakapa Adamu a Eva buumi, bweendelezi kuzinyama alimwi anyika yoonse. Pele bakakasyigwa buyo cintu comwe—tiibakeelede kulya micelo yamusamu wakuzyiba bubotu abubi. Akaambo kakuyungwaa Saatani, ba Adamu a Eva tiibakaswiilila mulawo wa Leza. (Matalikilo 2:16, 17; 3:1-6) Bakayandisya lwaanguluko, ikulisalila cintu ciluzi alimwi acitaluzi. Kwiinda mukucita boobo, bakafwubaala akaambo kakuti bakalizandula kuzwa kubusolozi bwa Mulengi wabo siluyando. Cakatobela mmapenzi kuli mbabo alimwi akubana babo ibakali kuzoozyalwa. Ba Adamu a Eva bakacembaala alimwi bakazoofwa kabanyina bulangizi bwabubuke. Imazyalani aabo akakona cibi kubikkilizyaa lufwu lwalo luletelezyegwa ancico.—Ba-Roma 5:12.

3. Ino nkaambo nzi Jehova ncaakaambauda a Kaini, alimwi ino Kaini wakacita buti?

3 Nokuba kuti kwakaba kuzanga mu Edeni, Jehova wakazumanana kwaambaulaa bantu mbaakalenga. Kaini imwana wakusaanguna wa Adamu a Eva wakali muntenda yakukonzya kuzundwaa cibi. Jehova wakamucenjezya kuti micito yakwe yakali kumusololela kumapenzi mapati, aboobo wakamulaya kuti ‘acite kabotu.’ Kaini wakalukaka lulayo olu alimwi wakamujaya munyina. (Matalikilo 4:3-8) Aboobo, bantu botatwe bakusaangunaa nyika bakabukaka busolozi busalala ibwakapegwaa yooyo iwakabapa buumi, Leza uupa malailile kubantu bakwe kutegwa bagwasyigwe. (Isaya 48:17) Elo kaka eeci cakamutyompya Jehova!

Jehova Waliyubununa Kubaalumi Bansiku Basyomeka

4. Ikujatikizya luzubo lwa Adamu , ino ncinzi Jehova ncaakasinizyide, alimwi mmakani nzi aabulangizi ngaakaambilizya akaambo kaceeci?

4 Nokuba kuti Jehova wakalijisi nguzu zyakukonzya kulekelalyo kupa luzibo kubantu, pele kwiina naakacita boobo pe. Wakalisinizyide kuti bamwi baluzubo lwa Adamu bakali kuzootobela kabotu busolozi Bwakwe. Mucikozyanyo, iciindi naakali kukosola makani kuli Adamu a Eva, wakasinsima zyakuboola kwa “lunyungu” lwakali kuzookazya Nzoka, Diabolosi Saatani. Mukuya kwaciindi, Saatani wakali kuzoowumwa kumutwe calufwu. (Matalikilo 3:15) Oobu businsimi akali makani akkomanisya kapati aabulangizi kulibaabo ‘ibaswiilila makani aa Leza akwaacita.’—Luka 11:28.

5, 6. Ino munzila nzi Jehova mbwaakali kwaambila bantu musule lyamwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., alimwi ino eeci cakabagwasya buti?

5 Jehova wakaamba kujatikizya kuyanda kwakwe kubaalumi bansiku mbuli Nowa, Abrahamu, Izaka, Jakobo alimwi a Jobu. (Matalikilo 6:13; Kulonga 33:1; Jobu 38:1-3) Kwiinda muli Musa, kumbele wakaazikutumina milawo yoonse kumusyobo wa Israyeli. Imulawo wa Musa wakabagwasya munzila zinji. Kwiinda mukutobela mulawo, bana Israyeli bakalizandula kuzwa kumisyobo imwi kabali bantu ba Leza balibedelede. Leza wakabasyomezya bana Israyeli kuti ikuti naa baswiilila Mulawo, wakali kuzoobalongezya kutali buyo kumubili, pele alimwi akumuuya akubacita cisi cabapaizi, musyobo uusalalisya. Imulawo alimwi wakali kubikkilizyaa milawo kumakani aazyakulya alimwi abulondo calo cakabapa kubaa buumi bubotu. Nokuba boobo, Jehova wakacenjezya ikujatikizya penzi lyakali kukonzya kutobela akaambo kakutaswiilila.—Kulonga 19:5, 6; Deuteronomo 28:1-68.

6 Mukuya kwaciindi, mabbuku aambi aakasololelwaa muuya akazooyungizigwa kumulongo wamabbuku aamu Bbaibbele. Makani aansiku alaamba kujatikizya milimo ya Jehova njaakacitila bantu. Imabbuku akweema alabupandulula kabotu-kabotu bube bwakwe. Imabbuku abusinsimi alapandulula kabotu-kabotu mbuli kuyanda kwa Leza mbokuyoocitwa kumbele. Baalumi bansiku basyomeka bakaiya alimwi akwaabelesya makani aaya akalembwaa muuya uusalala. Umwi wakalemba kuti: “Ijwi lyako ndilampi kuzituta zyangu, lilamunikila inzila yangu.” (Int. 119:105) Ikuli baabo ibakali kuyanda kuswiilila, Jehova wakapa lwiiyo alimwi akubamunikila munzila yakumuuya.

Mumuni Wamwekesya

7. Nokuba kuti Jesu wakacita maleele, ino wakalizyibidwe kapati akaambo kanzi, alimwi nkaambo nzi?

7 Kuzikusikila mumwaanda wamyaka wakusaanguna, tubunga twabukombi bwaci Juda twakaliyungizyide zilengwa zyabantu ku Mulawo. Mulawo tiiwakabelesyegwa kabotu, aboobo muciindi cakupa mumuni munzila yakumuuya, cakaba cintu ciminya akaambo kazilengwa eezyo. (Matayo 23:2-4) Nokuba boobo, mu 29 C.E., Jesu wakalibonya kali Mesiya. Mulimo wakwe tiiwakali kujatikizya buyo kwaaba buumi bwakwe kubantu pe, pele akuti ‘alungulule bwini.’ Nokuba kuti wakacita maleele, wakalizyibidwe kapati kuti “Mufundisi.” Ikuyiisya kwakwe kwakalikozyenyi amumuni uumweka mumudima wakumuuya iwakali kukwabilila mizeezo yabantu. Jesu wakaliluzi naakaamba kuti: “Ndime mumuni wenyika.”—Johane 8:12; 11:28; 18:37.

8. Ino mabbuku nzi aakalembwaa muuya uusalala mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., alimwi ino akabagwasya buti Banakristo bakusaanguna?

8 Kumbele kwakazooyungizigwa mabbuku aamakani mabotu aali one apandulula buumi bwa Jesu alimwi abbuku lya Incito ilijisi makani aapandulula kumwaika kwa Bunakristo kuzwa ciindi Jesu naakafwa. Alimwi kwakali magwalo aakasololelwaa muuya akalembwaa basikwiiya ba Jesu alimwi abbuku lyabusinsimi ilya Ciyubunuzyo. Imalembe aaya kubikkilizyaa Magwalo aa Cihebrayo ngaakazulizya mabbuku aa Bbaibbele azumizyidwe. Kwiinda mukugwasigwaa mabbuku aaya aakasololelwaa muuya wa Leza, Banakristo bakali kukonzya “kumvwisya, antoomwe abasalali boonse, mbububede busasa abulamfu” bwakasimpe. (Ba-Efeso 3:14-18) Bakali kukonzya kubaa “miyeeyo ya-Kristo.” (1 Ba-Korinto 2:16) Pele Banakristo bakusaanguna tiibakakonzya kwaamvwisya makanze oonse aa Jehova. Imwaapostolo Paulo wakalemba boobu kubasyominyina: “Makani ngetubona sunu ali mbuli zintu zyamuciboniboni.” (1 Ba-Korinto 13:12) Cimbonimboni cikonzya buyo kutondezya zintu izili atala, pele kutali toonse tupango-pango tujanwa mukati kacintu eeco. Kumvwisya kwini-kwini kwa Jwi lya Leza kwakacili kumbele.

9. Ino nkumunikilwa kwakumuuya kuli buti kwakacitika ‘mumazuba aakumamanino’?

9 Mazubaano tukkede kuciindi citegwa “mazuba aakumamanino” iciindi cizibidwe akaambo “[ka]ziindi zikataazya.” (2 Timoteo 3:1) Imusinsimi Daniele wakasinsima kuti mukati kamazuba aaya “luzibo luyooyungizizigwa.” (Daniele 12:4) Aboobo, Jehova Sikupa luzibo Mupati wagwasya baabo babombe myoyo kumvwisya Jwi lyakwe ncolipandulula. Bantu banji sunu bazyiba kuti Jesu Kristo wakabikkwa acuuno cabweendelezi kujulu ikutalibonyi mu 1914. Alimwi balizyi kuti ino-ino uyoomanizya bubi boonse akucinca nyika kutegwa ibe Paradaiso. Eeci cibeela cilayandika kapati camakani mabotu aa Bwami cili mukukambaukwa lino munyika yoonse mbwiizulwa.—Matayo 24:14.

10. Kwamyaanda yamyaka iili mbwiibede, ino bantu balutambula buti lulayo lwa Jehova?

10 Masimpe, kuzwa kaindi Jehova wali kupa luzibo kujatikizya kuyanda kwakwe alimwi amakanzaakwe kubantu bakwe anyika. Izilembedwe mu Bbaibbele zitondezya kuti bunji bwabantu bakaswiilila, kubelesya busongo bwabunaleza alimwi bakalongezyegwa. Lilaamba kujatikizya bantu bamwi ibakaka lulayo lwaluyando lwa Leza akutobela nzila inyonyoona ya Adamu a Eva. Jesu mumaambilambali wakacipandulula ciimo eeci mucikozyanyo ciindi naakaamba zyamigwagwa yobile. Umwi mugwagwa uusololela kukunyonyooka. Uukwazeme alimwi mupati, weendelwaa bantu banji ibakaka Jwi lya Leza. Mugwagwa umbi uusololela kubuumi butamani. Nokuba kuti ulimanikide, ngomugwagwa weendela baabo bazumina Bbaibbele mbolibede akuti ndi Jwi lya Leza alimwi balalitobela.—Matayo 7:13, 14.

Ikulumba Azintu Nzyotujisi

11. Ino kuzyiba alimwi akusyoma Bbaibbele nkotujisi mbumboni bwanzi?

11 Sena muli akati kabaabo ibasala nzila iisololela kubuumi? Ikuti kakuli boobo, tacidoonekwi buya kuti mulayanda kweendela mulinjiyo. Ino mbuti mbomukonzya kucita boobo? Lyoonse amuzinzibale kuyeeya akulumba zilongezyo nzimwajana akaambo kakuzyiba kasimpe kamu Bbaibbele. Ikuzumina makani mabotu ncitondezyo cakuti mwakazuminwaa Leza alimwi akulongezyegwa anguwe. Jesu wakacitondezya eeci ciindi naakali kupaila kuli Bausyi amabala aakuti: “Ndakulumba, Ta, mwami wakujulu aansi, nkaambo wakabasisila makani aya basimaanu abacenjede, wakaavumbwida bana.” (Matayo 11:25) Ibazubi alimwi abasimitelo bakakumvwisya kuyiisya kwa Jesu, kakuli ibasololi babukombi ibakayiide tiibakakonzya pe. Jesu wakayaambele kwaamba kuti: “Takukwe muntu uukonzya kuza kulindime Taata uwakandituma atamukwela.” (Johane 6:44) Ikuti naa mwakalizyiba Ibbaibbele akulisyoma alimwi kutobela ncoliyiisya, mbumboni bwakuti Jehova wakamukwela. Eeci ceelede kumupa kukkomana.

12. Ino munzila nzi Ibbaibbele mbolipa mumuni wakumuuya?

12 Ijwi lya Leza lilapa kasimpe kaangulula alimwi akupa mumuni kumuuya. Aabo boonse batobela luzibo lwa Bbaibbele balaangulukide kukuyoowa zintu zitako, injiisyo zyakubeja alimwi akubula luzibo kudyaminide tuulunzuma twabantu tuli mbotubede. Mucikozyanyo, ikuziba kasimpe kujatikizya ciimo cabantu bafwide kulatwaangulula kukuyoowa kuti bantu bafwide balakonzya kutucisa naa kuti bayandwa besu bakafwa bali mukupenzyegwa. (Ezekieli 18:4) Ikwaaziba kabotu madaimona kulatugwasya kweeleba ntenda yakukomba mizimo. Injiisyo yabubuke ilaumbulizya kaka kuli baabo bakafwidwa bayandwa babo. (Johane 11:25) Ibusinsimi bwa Bbaibbele bulatondezya mpotubede mazuba mbwaayabuccovwana alimwi bulatupa lusinizyo kuzisyomezyo zya Leza zyakumbele. Alimwi bukulwaizya bulangizi bwesu bwakupona kukabe kutamani.

13. Ino kutobela Jwi lya Leza kwatugwasya buti kumubili?

13 Injiisyo zya Leza izili mu Bbaibbele zilatuyiisya kupona munzila igwasya kubuumi bwesu. Mucikozyanyo, tulaiya kweeleba micito imwi iisofwaazya mibili yesu mbuli kubelesya tombwe munzila iitali kabotu alimwi amisamu iikola. Tulabweeleba bucakolwa. (2 Ba-Korinto 7:1) Ikutobela milawo ya Leza yakulilemeka kulatukwabilila kuzwa kumalwazi ayambukila kwiinda mukoonana. (1 Ba-Korinto 6:18) Kwiinda mukutobela lulayo lwa Leza lwakweeleba kuyandisya mali, takutunyonganyi kuliiba kwesu kwamumizeezo mbuli bamwi mbubakacita kwiinda mukutobela buvwubi. (1 Timoteo 6:10) Ino kubelesya Jwi lya Leza mubuumi bwanu kwamugwasya buti?

14. Ino muuya uusalala ujisi mulimo nzi mubuumi bwesu?

14 Ikuti katupona kweelanaa Jwi lya Leza, tulatambula muuya uusalala wa Jehova. Tulajana bube buli mbuli bwa Kristo bulibonya kwiinda mubukkale bubotu bwalubomba alimwi alweetelelo. (Ba-Efeso 4:24, 32) Alimwi muuya wa Leza ulazyala mulindiswe micelo yawo—luyando, lukondo, luumuno, busicamba, buuya bubotu, lusyomo, lubombo alimwi akulyeendelezya. (Ba-Galatiya 5:22, 23) Bube oobu bukulwaizya lukkomano alimwi abulongwe bubotu abantu bamwi kubikkilizyaa bamumukwasyi. Tulajana nguzu izitugwasya kulwana buyumuyumu canguzu. Sena mulakonzya kubona mbuli muuya uusalala mbowamugwasya kulomya buumi bwanu?

15. Mbotuyaabweendelanya buumi bwesu akuyanda kwa Leza, ino tugwasigwa munzila nzi?

15 Mbotuyaabweendelanya buumi bwesu akuyanda kwa Leza, tulaciyumya cilongwe cesu a Jehova. Tulazumanana kusinizya kuti ulatumvwida alimwi ulatuyanda. Tulaiya kuzwa kuzintu zyakacitika zitondezya kuti ulatuyumya-yumya muziindi zikatazya. (Intembauzyo 18:18) Tulizyi kuti mipailo yesu wiiswiilila ncobeni. (Intembauzyo 65:2) Tulatalika kuyaamina kubusolozi bwakwe, katusinizide kuti buyootugwasya. Alimwi tulijisi bulangizi bwakuti muciindi ceelede, Leza uyoocitila bantu bakwe basyomeka kuti balondoke alimwi akubapa cipego cabuumi butamani. (Ba-Roma 6:23) Sikwiiya Jakobo wakalemba kuti: “Amuswenenene kuli-Leza, elyo alakwe ulamuswenenena.” (Jakobo 4:8) Sena mwakaziba kuti cilongwe canu a Jehova cayumizigwa kuzwa nimwakaswenena kuli nguwe?

Kasimpe Kamu Bbaibbele Ndubono Lutakozyi Kweenzyanisigwa

16. Ino nkucinca kuli buti Banakristo bamwi bamumwaanda wamyaka wakusaanguna nkobakacita?

16 Paulo wakabayeezya Banakristo bakananikwaa muuya ibamumwanda wamyaka wakusaanguna kuti, ibamwi bambabo bakali basibwaamu, basimamambe, baalumi boona baaluminyina, babbi, basikulikumbuzya, bakolwi, basimatusi alimwi basilunyanzyo. (1 Ba-Korinto 6:9-11) Kasimpe kamu Bbaibbele kakabapa kucinca kupati; ‘bakasalazigwa.’ Amuyeeyele buyo mbuli buumi bwanu mbobwali kunoobede nikwali kutegwa tiimwakayiya kasimpe kaangulula kazwa mu Bbaibbele. Masimpe, kasimpe ndubono lutakonzyi kweelanisyigwaa cintu cimbi. Elo kaka tulikkomenyi kuzyiba kuti Jehova ulatupa luzibo!

17. Ino Bakamboni ba Jehova bakasaninwa buti munzila yakumuuya kumiswaangano ya Bunakristo?

17 Kunze lyaboobo, amuyeeye buyo cintu cikkomanisya ncotujisi, ibunyina bwamisyobo iindene-indene! “Muzike musyomesi uucenjede” ulaabila cakulya cakumuuya muciindi ceelede, kubikkilizyaa Bbaibbele, mamagazini alimwi amabbuku aambi mumyaambo minji kapati. (Matayo 24:45-47) Kumiswaangano yambungano mumwaka wa 2000, Bakamboni ba Jehova mumanyika manji bakainduluka twaambo tupati-pati kuzwa mumabbuku aali lusele mapati aa Magwalo aa Cihebrayo mu Cikolo Camulimo waTeokrasi. Bakalanga-langa ibbuku lya Kukambitsirana za M’malemba, alimwi a Ibbuku lyangu Lyamakani Aa-Bbaibbele. Bakalanga-langa zibalo izili 19 mubbuku lya Muntu Mupati Kwiinda Iwakaponede alimwi kwakacaala buyo asyoonto kuti balimanizye lyoonse bbuku lyakuti Amububikkile Maanu Ibusinsimi bwa Daniele! Izibalo zipati-pati izili 21 zyakalangwa-langwa kuyungizya alizyeezyo zyakwiiya izili 52 kuzwa muzibalo zyamagazini ya Ngazi Yamulindizi. Kunze lyaboobo, bantu ba Jehova bakasaninwaa makkopi aa Mulimo Wesu Wabwami aali 12 alimwi amakani aabuleya aansondo ajatikizya makani ayindene-indene azwa mu Bbaibbele. Elo kaka luzibo lwakumuuya lwapegwa!

18. Ino munzila nzi mbotugwasyigwa mumbungano ya Banakristo?

18 Munyika yoonse mbwiizulwa, imbungano ziinda ku 91,000 zilayumya-yumya alimwi akukulwaizya kwiinda mumiswaangano alimwi amukuyanzana. Alimwi tulakkomanaa kukulwaizya kwa Banakristoma basimide ibalisungwide kutugwasya munzila yakumuuya. (Ba-Efeso 4:11-13) Masimpe, twagwasyigwa kapati kwiinda mukuzumina luzibo lwakasimpe. Cilakkomanisya ikuziba alimwi akubelekela Jehova. Majwi aasintembauzyo ngamasimpe ngaakalemba akuti: “Bali acoolwe bantu bajisi Jehova kuba Leza wabo!”—Intembauzyo 144:15.

Sena Inga Mwayeeya?

• Ino Jehova wakaambaula abani ciindi Bunakristo kabutanatalika?

• Ino mumuni wakamwekesya buti mumwaanda wamyaka wakusaanguna? amuciindi cesu?

• Ino nimpindu nzi njotwajana akaambo kakupona kweelanaa luzibo lwa Jehova?

• Ino nkaambo nzi ncotweelede kukkomana akaambo kaluzibo lwa Leza?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 22]

Jehova wakaambaula kujatikizya luyando lwakwe kuli Musa, Nowa alimwi a Abrahamu

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Mumazubeesu, Jehova wapa lumvwisyo ku Jwi lyakwe

[Zifwanikiso izili apeeji 24]

Amuyeeye buyo zyalukkomano ndotujisi mumisyobo yoonse yabunyina bwesu!