Skip to content

Skip to table of contents

Amube Batebuzi Bakkomene!

Amube Batebuzi Bakkomene!

Amube Batebuzi Bakkomene!

“Kutebula kwavula, batebuzi bacea. Nkaambo kaako amukumbile mwami uuli amuunda kuti atume batebuzi kukutebula kwakwe.”—MATAYO 9:37, 38.

1. Ino ncinzi citugwasya kuliyumya mukucita kuyanda kwa Leza?

CIINDI notuyeeya buzuba mbotwakabbapatizigwa kuti tube balanda ba Jehova, kufwumbwa naa eeci cakacitika myaka misyoonto buyo yainda antela minji buya, pele cibonekaanga cakacitika jilo buya mabala. Kutembaula Jehova cakaba ncecintu cipati kubuumi bwesu mbotwakaaba kulinguwe. Mbotwakali kuyabujatisya ciindi cesu mukugwasya bamwi kumvwa alimwi akuzumina mulumbe wa Bwami, mulimo ukkomanisya Jehova ncecakaba cintu cipati kulindiswe. (Ba-Efeso 5:15, 16) Kusikila sunu, tujana kuti ciindi cili mukufwambaana kapati akaambo kakujata bubi, ‘mukubikka myoyo yesu lyoonse kumilimo ya Mwami.’ (1 Bakolinti 15:58, Ci) Nokuba kuti tulasikilwa mapenzi, lukkomano lwesu mukucita mulimo wa Jehova lulatukulwaizya kuzumanana mumulimo wa Mwami.—Nehemiya 8:10.

2. Ino ncinzi cipa kuti katukkomene mumulimo wesu wakutebula wacikozyano?

2 Mbotuli Banakristo, tulinjide mulimo wakutebula bwacikozyanyo. Ikubungika bantu antoomwe kutegwa bakajane buumi butamani, Jesu Kristo wakakukozyanisyaa kutebula. (Johane 4:35-38) Mbwaanga andiswe tulatola lubazu mumulimo ooyu wakutebula, cilakonzya kukulwaizya ikulanga-langa lukkomano ndubakajisi Banakristo ibatebuzi bakusaanguna. Tulainduluka twaambo totatwe tukonzya kutugwasya kuzumanana kukkomana mumulimo wakutebula sunu. Itwambo tootu (1) mulumbe wesu wabulangizi, (2) kuzwidilila kwesu mukuyandaula alimwi (3) aciimo cesu cakubamba luumuno mbotuli batebuzi.

Ibatumidwe Kabali Batebuzi

3. Ino muunzila zili buti basikutobela Jesu bakusaanguna mbobakajana lukkomano?

3 Elo kaka buumi bwabatebuzi bakusaanguna—ikapati baapostolo ba Jesu basyomeka ibali 11—bwakacinca mubuzuba bumwi mu 33 C.E. ciindi nobakaunka kumulundu ku Galilaya kutegwa bakaswaangane a Kristo wakabusyigwa! (Matayo 28:16) ‘Ibabunyina ibayinda kumyaanda yosanwe’ balakonzya kuti bakajanikaa ciindi eeco. (1 Ba-Korinto 15:6) Imulimo Jesu ngwaakabapa bakazumanana kuyeeya. Wakabaambila kuti: “Kamuya mukabaiisye bantu bamisyobo yoonse, akubabapatizya muzina lya-Taata alya-Mwana alya-Muuya Uusalala, alimwi amubaiisye kuti bajatisye makani oonse ngendakamulailila.” (Matayo 28:19, 20) Nokuba kuti bakapenzyegwa citaambiki, bakajana lukkomano lunji mumulimo wakutebula nobakabona imbungano zyabasikutobela ba Kristo kazitalisyigwa mubusena bumwi abumwi. Mukuya kwaciindi, ‘Makani Mabotu aakakambaukilwa bantu boonse baansi ano.’—Ba-Kolose 1:23; Incito 1:8; 16:5.

4. Ino basikwiiya ba Kristo bakatumwa mubukkale buli buti?

4 Ciindi cimwi musyule kali mumulimo wakwe ku Galilaya, Jesu wakaita baapostolo bakwe ibali 12 akubatuma ikapati kutegwa bakaambilizye kuti: “Bwami bwakujulu buliswenede.” (Matayo 10:1-7) Walo “wakali kuya bweendeenda muminzi yoonse amutunzi toonse, kaya bwiisya muzikombelo zyabo akukambauka makani mabotu aa-Bwami, akuponya malwazi oonse amalengwa oonse.” Jesu wakaafwida luzyalo makamu aabantu “nkaambo kakuti bakalikatede akumwaika mbuli imbelele zitakwe mweembezi.” (Matayo 9:35, 36) Akaambo kakuti cakamujatikizya kapati, basikwiiya bakwe wakabaambila kuti: “Kutebula kwavula, batebuzi bacea. Nkaambo kaako amukumbile mwami uuli amuunda kuti atume batebuzi kukutebula kwakwe.” (Matayo 9:37, 38.) Ikweezyeezya kwa Jesu kujatikizya mbuli mbokwakali kuyandika batebuzi kwakalikozyenyi buyo aku Judeya kakuceede buyo myezi iili cisambomwi mumulimo wakwe waanyika. (Luka 10:2) Muziindi zyoonse zyobilo, wakatuma batebuzi basikumutobela.—Matayo 10:5; Luka 10:3.

Imulumbe Wesu Wabulangizi

5. Ino mmulumbe nzi ngotwaambilizya?

5 Mbotuli balanda ba Jehova bamazubaano, tulaingula cakukkomana kukwiita kwakuyandaula batebuzi. Ikaambo kamwi ikapa kuti tujane lukkomano lunji nkakuti mulumbe wabulangizi tuutola kubantu batyompedwe. Mbubwenya mbuli basikwiiya ba Jesu bamumwaanda wakusaanguna, tulijisi coolwe kaka cakwaambilizya makani mabotu—imakani meni-meni aabulangizi kuli baabo ‘ibakatede akumwaika mbuli imbelele zitakwe mweembezi’!

6. Ino mmulimo nzi baapostolo ngobakanjila mumwaanda wamyaka wakusaanguna?

6 Kuzikusika akati-kati kamwaanda wamyaka wakusaanguna, imwaapostolo Paulo wakacijisi bubi ikukambauka makani mabotu. Masimpe, imulimo wakwe wakutebula wakazwidilila nkakaambo kaako wakabalembela Banakristo ku Korinto mu 55 C.E. ikuti: “Bakwesu, ndamuzibya Makani Mabotu ngindakamukambaukila, ngaonya ngimwakatambula, nkabela muliimvwi mulingao.” (1 Ba-Korinto 15:1) Ibaapostolo alimwi a Banakristo bakusaanguna bakali basungu mumulimo wakutebula. Nokuba kuti Bbaibbele talitwaambili kujatikizya baapostolo bakafwutuka muzintu zyakacitika kusikila kukunyonyoonwa kwa Jerusalemu mu 70 C.E., tulizyi kuti mwaapostolo Johane wakacili kukambauka kwamyaka iisika ku 25 kuzwa ciindi eeco.—Ciyubunuzyo 1:9.

7, 8. Ikwiinda mbocakabede kaindi, ino mmulumbe nzi wabulangizi balanda ba Jehova ngobali mukwaambilizya cakubindaana?

7 Kumane, bakazikusika mumyaanda yamyaka ilimbwiibede yakudyaamina kwabasololi ba Christendomu, basiluleyo. (2 Ba-Tesalonika 2:3) Nokuba boobo, kumamanino amwaanda wamyaka wa 19, aabo ibakasoleka kweendelanya buumi bwabo a Bunakristo bwini-bwini bakaubweza mulumbe wabulangizi kwiinda mukwaambilizya Bwami. Mubwini, kutalikila kumagazini yakusaanguna yamu (July 1879), mutwe wamagazini eeyi ulabikkilizyaa mabala akuti: “Kwaambilizya Kubako kwa Kristo,” “Kwaambilizya Bwami bwa Kristo” naa “Yaambilizya Bwami bwa Jehova.”

8 Ibwami bwa Leza bwakujulu bwakapegwa mumaanzaa Jesu Kristo mu 1914, alimwi lino tuli mukwaambilizya mulumbe wabulangizi cakubindaana kwiinda mbocakabede kaindi. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti akati kazintu zibotu bulelo bwa Bwami nzyobuyoocita nkumanizya bweende bwazintu oobu bubyaabi buliko lino. (Daniele 2:44) Ino mmulumbe nzi mubotu wiinda waawa? Ino ncinzi cikonzya kutuletela lukkomano lunji kunze lyakutola lubazu mukwaambilizya Bwami “mapenzi mapati” kaatanaakusika?—Matayo 24:21; Marko 13:10.

Kuyandaula Kwazwidilila

9. Ino mmalailile nzi Jesu ngaakapa kuli basikwiiya bakwe, alimwi ino bantu bakaubona buti mulumbe wa Bwami?

9 Ikaambo akambi katupa kukkomana mumulimo wesu wakutebula, nkuzwidilila kwesu mukuyandaula baabo ibanga baba basikwiiya alimwi akutusangana mumulimo wakutebula. Jesu wakalailila basikwiiya bakwe kuma 31-32 C.E. kuti: “Nkabela nimunjila mumunzi umwi aumwi, nimuba mukanzi kamwi akamwi, amuyandaule muntu umwi wamumo uuelede.” (Matayo 10:11) Takuli kuti bantu boonse bakaleelede, ikuti twalanga mbuli bantu mbobakali kuutambula mulumbe wa Bwami. Pele, basikwiiya ba Jesu bakakambauka makani mabotu cabusungu kuli koonse bantu nkobakali kukonzya kujanika.

10. Ino Paulo wakali kubayandaula buti aabo beelela?

10 Jesu naakafwa akubusigwa, ikuyandaula baabo beelela kwakazumanana canguzu. Paulo wakabandika aba Juda mucikombelo alimwi abantu bakajanika kumusika waku Atene. Ciindi naakacita bukamboni ku Areopagi mudolopo lyaba Giliki, “Bamwi baalumi bakakakatila kulinguwe, basyoma. Akati kabo kwakali Dionisiyo mu-Areopagi, amukaintu uutegwa Damari, abamwi mbobakali abo.” Kufwumbwa Paulo nkwaakaunka, wakalijisi citondezyo cibotu mukukambauka ‘mukati kabantu alimwi akunjilauka mumaanda.’—Incito 17:17, 34; 20:20.

11. Ino ninzila nzi izyakabelesyegwa mukubeleka mulimo myaka yainda musyule?

11 Makumi aamyaka masyoonto akumamanino kwamwaanda wamyaka wa 19, Banakristo bananike bakaunjila mulimo wakuyandaula baabo beelela cabusicamba. Mucibalo camutwe wakuti “Bakananikwa Kutegwa Bakambauke,” mu Zion’s Watch Tower yamu July/August 1881 yakati: “Ikukambauka makani mabotu . . . kulacitwa kuli baabo ‘babombe myoyo’—aabo balisungude alimwi bakonzya kumvwa kutegwa akati kabo kube babamba mubili wa Kristo, ibayoolela anguwe.” Ibatebuzi ba Leza kanjikanji bakali kuswaanganaa bantu ciindi nobakali kuzwa kuzikombelo zyabo akubapa matulakiti aajisi mulumbe wamu Magwalo aakonzya kubusya luyandisisyo lwabaabo beelela. Nobakamana kulanga-langa mboibeleka kabotu nzila eeyi yabukamboni, Watch Tower yamu May 15, 1903 yakakulwaizya batebuzi kumwaya matulakiti mu Nsondo ciindi camafwumofwumo aakuti “kuŋandaa ŋanda.”

12. Ino twayungizya buti nzila zibeleka kabotu mumulimo wesu wakukambauka? Amupe cikozyanyo.

12 Mumyaka misyoonto yainda, twakayungizya mulimo wesu kwiinda mukusikila bantu mumbazu zimwi kutali buyo mumaandaabo. Eeyi nzila yagwasya kapati mumanyika oomo muli lusumpuko mumakwebo alimwi amoomo bantu mobaunka kukulikatalusya calo cipa kuti katutabajani mumaandaabo ciindi notubaswaya. Ciindi kamboni umwi ku England alimwi amweenzinyina nobakali kubona beenzu ibakali kujoka lyoonse abbaasi kuzwa kunkomwe yalwizi bamana kulikkomanisya, bakaliyumya-yumya akutanta mabbaasi kutegwa bakaabile basinyendo makkopi aa Ngazi Yamulindizi alimwi aa Awake! Mumwezi omwe buyo, bakaabila makkopi aali 229. Baamba kuti: “Tunyina bukandu bwakucita bukamboni kunkomwe yalwizi, muzilawo zyamakwebo antela nobuba buyumuyumu buli boonse mbotukonzya kujana nkaambo tulizyi kuti Jehova uli andiswe lyoonse.” Bakajana bantu bakutolela mamagazini lyoonse, bakatalisya ciiyo ca Bbaibbele alimwi boonse bobilo bakatola lubazu mumulilo wabupainiya bwakugwasilizya.

13. Ino nkubambulula kuli buti kuyandika lino mumulimo wesu mumasenaamwi?

13 Ikuyandaula baabo beelela mbotuyaabuzumanana, ikuulanga-langa kabotu mulimo wesu kulakonzya kuyandika mumasena aamwi. Nokuba kuti Bakamboni banji kanjikanji balatola lubazu mukukambauka mu Nsondo mafwumofwumo kwakuŋandaa ŋanda, mumasena aamwi bakajana kuti kufwumina kuswaya bantu mumaandaabo tacigwasyi kapati pe nkaambo inga bantu cimwi ciindi bacoona. Kwiinda mukubambulula mulongo wabo wazyakucita, bunji bwa Bakamboni lino bakatalika kuyandaula ciindi camasikati antela bamanizya miswaangano ya Bunakristo. Masimpe, ikuyandaula ciindi eeci kwalibonya kuzyala micelo. Mwaka wamana mweelwe wabasikwaambilizya Bwami wakaya atala a 2.3 pasenti. Eeci ciletela bulemu ku Mwami wamuunda alimwi akukkomanisya myoyo yesu.

Amuzumanane Kubaa Luumuno Mumulimo Wakutebula

14. Ino mulumbe wesu tulausisya kubantu katujisi ciimo nzi, alimwi nkaambo nzi?

14 Kaambo kambi katupa kukkomana kaliswaangenyi aciimo cakubamba luumuno ncotutondezya notuli mumulimo wakutebula. Jesu wakaamba kuti: “Ciindi ncomunjila muŋanda, amubajuzye bali mumo. Lino bantu bali mumo kuti beelede luumuno lwanu alube alimbabo.” (Matayo 10:12, 13) Ikwaanzya kwa Cihebrayo kulikozyenye abbala lyamu Cigiliki cili mu Bbaibbele, aboobo oonse obilo apa muzeezo wakuti ‘Kamupona kabotu.’ Ciimo eeci cilatutondezya nzila mbuli mbotukonzya kusikila bantu ciindi notukambauka makani mabotu. Ncotulangila nkuti bautambule kabotu mulumbe wa Bwami. Kuli baabo bautambula kabotu mulumbe, kulalangilwa kuti bayooyendelanaa Leza kwiinda mukweempwa zibi zyabo, kuleka nzila zyabo alimwi akutalika kucita kuyanda kwakwe. Ciyootobela, nkubaa luumuno a Leza ikusololela kubuumi butamani.—Johane 17:3; Incito 3:19; 13:38, 48; 2 Ba-Korinto 5:18-20.

15. Ino mbuti mbotukonzya kubamba luumuno ciindi notwatatambulwa kabotu mumulimo wakukambauka?

15 Ino inga twazumanana buti kubamba luumuno ciindi notwatatambulwa kabotu? Jesu wakalailila kuti: “Kuti [basiŋanda] tabeelede, luumuno lwanu aluboole[lupiluke, NW] kulindinywe.” (Matayo 10:13) Cibalo cakalembwaa Luka cijatikizya kutuma basikwiiya ibali 70 cilabikkilizyaa majwi aa Jesu aakuti: “Kuti mwali omo siluumuno, luumuno lwanu lunookede kulinguwe, kuti tamo lulamupilukila.” (Luka 10:6) Ciindi notusikila bantu amakani mabotu, tulacita oobo munzila yeelede iikondelezya alimwi muluumuno. Kwiingula cakutyompwa, kutongooka naa kwiingula munzila itali yaluzyalo kwamwini ŋanda kupa buyo kuti mulumbe wesu waluumuno ‘upiluke kulindiswe.’ Pele kwiina nociba comwe cazeezi cikonzya kutumanina luumuno, imucelo wamuuya uusalala wa Jehova.—Ba-Galatiya 5:22, 23.

Imbaakani Mbotu Yabatebuzi

16, 17. (a) Ino tujisi mbaakani nzi notucita nyendo zyakupilukila? (b) Ino aabo ibajisi mibuzyo yamu Bbaibbele inga twabagwasya buti?

16 Mbotuli batebuzi, tulikondedwe ikubaa lubazu mukubungika bantu ibayoojana buumi butamani. Elo kaka tulajana lukkomano ciindi muntu ngotukambaukila naatambula kabotu makani akuyandisisya kwiiya zinji alimwi akulitondezya kuba “siluumuno”! Ambweni ulijisi mibuzyo minji yamu Bbaibbele, pele katutakonzyi kwiingula yoonse mulweendo lomwe lwakuswaya. Mbwaanga kukkala ciindi cilamfwu nomwamuswaya iciindi cakusaanguna inga taciyandiki, ino inga twacita buti? Tulakonzya kubaa mbaakani ikozyanya ayeeyo yakalaililwa myaka iili 60 yainda.

17 “Bakamboni ba Jehova boonse beelede kulibambila kusololela ziiyo munzila nguba-uba kubelesya Bbaibbele.” Makani aaya akajanika mucibalo catatu cazibalo zitobelana zyakali mukabbuku kamalailile ka Model Study (Inzila Nguba-uba Yakuyiisya) kakali kumwaigwa kuzwa mu 1937 kusikila mu 1941. Kakazumanana kwaamba kuti: “Boonse basikumwaya [ba Bwami] beelede kuba bankutwe mukugwasya bantu mbakondelwa munzila iliyoonse ikonzyeka, aabo batondezya luyandisisyo mumulumbe wa Bwami. Nyendo zyakupilukila zileelede kucitwa kubantu ibali boobu, kwiingula mibuzyo iindene-indene . . . alimwi akutalisya ciiyo kubelesya nzila nguba-uba . . . cakufwambaana kweelana mbuli mbomukonzya.” Masimpe, mbaakani yesu notucita nyendo zyakupilukila njakutalisya ziiyo zya Bbaibbele zyaaŋanda akuzumanana kusololela. * Iciimo cakutondezya bulongwe alimwi akubikkila maanu caluyando kuli baabo ibatondezya luyandisisyo kuyootupa kuti katulibambila kabotu alimwi akusololela ciiyo munzila igwasya.

18. Ino mbuti mbotukonzya kugwasya bapya ikuba basikwiiya ba Jesu Kristo?

18 Kwiinda mukugwasigwaa bbuku lyakuti Luzibo Lutola Kubuumi Butamani alimwi amabroshuwa mbuli yakuti Ncinzi Leza Ncayanda Kulindiswe?, tulakonzya kusololela kabotu ziiyo zya Bbaibbele zyaaŋanda alimwi akugwasya bapya bajisi luyandisisyo kuba basikwiiya. Notusola kwiiya Jesu Kristo Mwiiyi Mupati, iziiyo zyesu zya Bbaibbele azyalo zilakonzya kwiiya kulindiswe bukkale bwaluumuno, bwalukkomano, ikusinizya kwesu akulemeka zyeelelo zya Jehova alimwi abusolozi bwakwe. Ciindi notwiingula mibuzyo yabapya, tuleelede alimwi akusoleka mbuli mbotukozya kubayiisya mbobakonzya kwiingula baabo bakonzya kubabuzya. (2 Timoteo 2:1, 2; 1 Petro 2:21) Mbotuli batebuzi bacikozyanyo, masimpe tulakozya kukkomana ikuziba kuti mweelwe waakati-kati waziiyo zya Bbaibbele zyaaŋanda izisika ku 4,766, 631 zyakasololelwa mumwaka wamulimo ooyu wamana. Tulakonzya kukkomana ikapati ikuti naa swebo kutugama tuli akati kabatebuzi batola lubazu mumulimo wakusololela ziiyo zya Bbaibbele zyaaŋanda.

Amuzumanane Kukkomana Mubutebuzi

19. Nkaambo nzi ncokwakali twaambo tuyakomoonga twakapa kukkomana mubutebuzi kumazuba amulimo wa Jesu, alimwi akuzwa ciindi eeco?

19 Kwakali twaambo tuyakomoonga twakali kuletela kukkomana mubutebuzi muciindi camulimo wa Jesu alimwi akuzwa ciindi eeco. Kuciindi eeco bantu banji bakali kwaatambula kabotu makani mabotu. Kukkomana kwakaindilila lya Pentekoste 33 C.E., nkaambo bantu basika ku 3,000 bakabutambula busolozi bwa Petro ikutambula muuya uusalala wa Jehova alimwi akuba bacibeela camusyobo waba Israyeli bakumuuya. Camasimpe, mweelwe wakali kuyaabuyungizyigwa alimwi alukkomano lwakaindilila kuvwula akaambo ka “buzuba abuzuba Mwami wakali kuyungizya bamwi bakafutulwa.”—Milimo 2:37-41, 46, 47, Ci; Ba-Galatiya 6:16; 1 Petro 2:9.

20. Ino ncinzi cituletela lukkomano lunji mumulimo wabutebuzi?

20 Muciindi eeco businsimi bwa Isaya bwakazuzikizigwa bwakuti: “[Iwe Jehova] wavuzya bantu bacisi, wabayungizizya busekelezi. Balasekelela kubusyu bwako mbubonya mbubasekelela basikutebula, mbuli mbubakondwa bantu baabana lusaalo.” (Isaya 9:3) Nokuba kuti lino tulabona ‘kuvwula kwacisi’ cabananike kabayanda kuzulila boonse, lukkomano lwesu lulavwula notubona mweelwe wabatebuzi bamwi kauyaabuyungizigwaa mwaka.—Intembauzyo 4:7; Zakariya 8:23; Johane 10:16.

21. Ino ncinzi ncotutiikabandike mucibalo citobela?

21 Masimpe tulijisi twaambo tuyakomoonga tutupa kuzumanana kukkomana mumulimo wakutebula. Mulumbe wesu wabulangizi, kuyandaula baabo beelela alimwi aciimo cesu cakubamba luumuno—toonse twaambo ootu tulatuletela lukkomano katuli batebuzi. Pele tupa kuti bantu banji kabatatutambuli kabotu. Imwaapostolo Johane cakamucitikila cili boobu. Wakaangwa kunsumbu ya Patmo “nkaambo kamakani aa-Leza abumboni bwa-Jesu Kristo.” (Ciyubunuzyo 1:9) Pele ino mbuti mbotukonzya kubamba lukkomano ciindi notupenzyegwa alimwi akukazyigwa? Ino ncinzi ciyootugwasya kuliyumya mubukkale mbobatondezya bantu banji mbotukambaukila? Cibalo citobela cilapa lugwasyo lwamu Magwalo mukwiingula mibuzyo eeyi.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 17 Kumatalikilo ziiyo zyakali kucitwa mumasena aayo tubunga twabantu bajisi luyandisisyo mobakali kubunganizigwa. Nokuba boobo, nokwakainda kaindi kasyoonto, ziiyo zyakali kucitwa kumuntu umwi aumwi alimwi akumikwasyi.—Amubone bbuku lyakuti Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom peeji 574, lyakamwaigwaa Bakamboni ba Jehova.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino mulimo wakutebula wacikozyanyo cipandulula nzi?

• Ino twaambilizya mulumbe uli buti?

• Nkaambo nzi kuyandaula kwesu kwabasikwiiya ncokwazwidilila?

• Ino luumuno tulubamba munzila nzi mumulimo wakutebula?

• Nkaambo nzi ncotuzumanana kukkomana mubutebuzi?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 10, 11]

Ikukambauka mumwaanda wamyaka Wakusaanguna alimwi awa 20

[Zifwanikiso izili apeeji 11]

Mbubwenya mbuli Paulo, batebuzi basunu balasoleka kusikila bantu mumasena oonse

[Cifwanikiso icili apeeji 11]

Amusikile bantu amakani mabotu muciimo cikondelezya