Skip to content

Skip to table of contents

Amuliyumye Mumulimo Wabutebuzi!

Amuliyumye Mumulimo Wabutebuzi!

Amuliyumye Mumulimo Wabutebuzi!

“Abo babyala amisozi bayootebula cakukondwa.”—INTEMBAUZYO 126:5.

1. Nkaambo nzi sunu ncokuyandika ‘kukumbila Mwami uuli amuunda kuti atume batebuzi kukutebula kwakwe’?

JESU Kristo naakajoka mulweendo lwakwe lwatatu lwakukambauka mu Galilaya, basikwiiya bakwe wakabaambila kuti: “Kutebula kwavula, batebuzi bacea.” (Matayo 9:37) Akwalo ku Judaya mbocakabede. (Luka 10:2) Ikuti naa oobu mbocakabede myaka iili 2,000 yainda, ino sunu cili buti? Mumwaka wamulimo wamana, Bakamboni ba Jehova bainda ku 6,000,000 bakaliyumya mumulimo wakutebula kwacikozyanyo kubantu bali munyika ibali 6,000,000,000 (6 bbiliyoni) alimwi bunji bwabo ‘balikatede akumwaika mbuli imbelele zitakwe mweembezi.’ Aboobo, kukulwaizya kwa Jesu ‘kukumbila Mwami uuli amuunda kuti atume batebuzi kukutebula kwakwe’ kulayandika kapati lino mbubwenya mbokwakabede mumyaanda yamyaka iili mbwiibede yainda.—Matayo 9:36, 38.

2. Ino ncinzi cipa kuti bantu batubikkile maanu?

2 Jehova Leza Mwami uuli amuunda, wakwiingula kulomba batebuzi abambi. Elo kaka cilakkomanisya kutola lubazu mumulimo ooyu wakutebula uusololelwaa Leza! Nokuba kuti mweelwe wesu musyoonto kweelanaa bantu ibali munyika, ikutola lubazu cabunkutwe mukukambauka Bwami alimwi amukugwasya bamwi kuba basikwiiya kupa kuti bantu banji munyika batubikkile maanu. Kanjikanji mumanyika amwi balatwaamba muli sikapepele. Ikulila kwamulangu waamulyango mucisobano camucipekupeku inga kwaambwa kuti nkuswaya kwa Bakamboni ba Jehova. Masimpe, mulimo wesu wa Bunakristo wabutebuzi bwacikozyanyo ulizibidwe kabotu mumwaanda wamyaka wa 21.

3. (a) Ino tuzyi buti kuti mulimo wakukambauka Bwami wakabonwa mumwaanda wamyaka wakusaanguna? (b) Nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba kuti ibangelo abalo balagwasyilizya mumulimo wesu?

3 Inyika yakaubona mulimo wakukambauka Bwami mumwaanda wamyaka wakusaanguna, aboobo bakabapenzya basikwaambilizya makani mabotu. Nkakaambo kaako mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “nd[i]yeeya kuti Leza ulitubikide basyaalizi, swebo tubaapostolo, mbuli abo bati fwe. Twaba ceebelo kumeso aabalengwi boonse, nibaba baangelo nibaba bantu.” (1 Ba-Korinto 4:9) Mbubwenya buyo, ikuliyumya katuli basikwaambilizya Bwami nokuba kuti tulapenzyegwa, kutupa kuti tuzibwe abantu alimwi eeci cilayandika kapati kubaangelo. Ibbuku lya Ciyubunuzyo 14:6 lyaamba kuti: “Ndakabona [nde Johane mwaapostolo] angelo umbi uuluka mujulu, wakalijisi Makani Mabotu aateeli aakukambaukila kulibaabo ibakala ansi akubamasi boonse akumisyobo yoonse akumyaambo yoonse akumikowa yoonse.” Camasimpe, tulayumizigwaa bangelo mumulimo wakutebula!—Ba-Hebrayo 1:13, 14.

‘Ibasulaikidwe’

4, 5. (a) Ino nkucenjezya kuli buti Jesu nkwaakapa kuli basikwiiya bakwe? (b) Nkaambo nzi balanda ba Leza bamazubaano ‘ncobasulaikwa’?

4 Ciindi basikwiiya ba Jesu nobakatumwa kabali batebuzi, bakaatobela malailile aakuti, “amucenjele mbuli inzoka, pele amube batakwe lweeno mbuli inziba.” Jesu wakayungizya kuti: “Mukacenjele [a]bantu, nkaambo bayoomwaaba kumbeta impati, nkabela muzikombelo zyabo bayoomukwipaula. Alimwi muyootolwa kubusyu bwabeendelezi ababami nkaambo kandime, cikabe citondezyo kulimbabo akubamasi. . . . Nkabela muyoosulwa kubantu boonse nkaambo kazina lyangu, nekubaboobo oyo uukakatila kusikila kumamanino uyoofutuka.”—Matayo 10:16-22.

5 Sunu ‘tulisulidwe kubantu’ akaambo kakuti “bantunsi boonse mba Mubi,” Diabolosi Saatani walo uuli ngosinkondonyina mupati a Leza alimwi abantu Bakwe. (1 Joni 5:19, Ci) Basinkondoma balakubona kuyaambele kwesu kwakumuuya, pele tabazumini kuti kuzwa kuli Jehova. Basikutukazya balaabona masyu eesu kaakkomenyi notutola lubazu mumulimo wesu wakutebula cakukkomana. Balagambwa kapati kulukamantano lwesu! Mubwini, balakonzya kuzuminizya cakutoongoka iciindi nobaunka kumasi aambi akujana kuti Bakamboni ba Jehova bali mukucita mulimo nguwenya ngobakababona kabacita kucisi cakwabo. Masimpe, tulizyi kuti muciindi ceelede, Jehova imugwasyilizi wesu alimwi uutupa lukamantano uyoozibisigwa kuli basinkondoma boonse.—Ezekieli 38:10-12, 23.

6. Ino ncisyomezyo nzi ncotujisi mbotuyaabulyaaba mumulimo wakutebula, pele ino kubuka mubuzyo nzi?

6 Imwami wamuunda wapa Mwanaakwe Jesu Kristo, “bwami boonse . . . bwakujulu nibuba bwaansi.” (Matayo 28:18.) Aboobo Jehova ubelesya Jesu kweendelezya mulimo wakutebula kwiinda mubangelo bakujulu alimwi “[a]muzike musyomesi uucenjede” uunanikidwe anyika aano. (Matayo 24:45-47; Ciyubunuzyo 14:6, 7) Pele ino mbuti mbotukonzya kuliyumya kukukazya kwasinkondoma akuzumanana kukkomana mbotuyaabukakatila mumulimo wakutebula?

7. Ino nciimo cili buti ncotweelede kusoleka kubaancico ciindi notukazigwa naa kupenzegwa?

7 Ciindi notukazigwa naa kupenzegwa cacigaminina, atuyandaule lugwasyo kuzwa kuli Leza kutegwa tubambe ciimo cibotu mbuli cakajisi Paulo. Wakalemba kuti: “Ciindi ncitwaambilwa cisapi tulalumba, aciindi ncitupenzegwa tulaumuna buyo, nkabela ciindi ncitutukilwa tulakombelezya.” (1 Ba-Korinto 4:12, 13.) Iciimo cili boobu kubikkilizyaa nzila zibotu nzyotubelesya mumulimo, ziindi zimwi zipa kuti basikutukazya bacince mukuyeeya kwabo.

8. Ino ncisyomezyo nzi ncomujana mumajwi aa Jesu alembedwe kubbuku lya Matayo 10:28?

8 Nokuba kukongwa kujayigwa takukonzyi kucesya busungu bwesu katuli batebuzi. Cakutayoowa tulaambilizya caantangalala mulumbe wa Bwami mbuli mbotukonzya. Alimwi tulakulwaizigwaa cisyomezyo cili mumajwi aa Jesu aakuti: “Mutabayoowi bajaya mubili pele tabakonzyi kujaya muuya, amuyoowe nguwe uukonzya kujaya mubili antoomwe amuuya mu-Gehena.” (Matayo 10:28.) Tulizyi kuti Taateesu wakujulu Nguupa buumi. Ulabapa bulumbu aabo bazumanana kusyomeka alimwi cakusyomeka ibaliyumya mumulimo wakutebula.

Mulumbe Uufwutula

9. Ino bantu bamwi bakacita buti kumajwi aa Ezekieli, alimwi ino cintu cikozyenye aceeco sunu cicitika buti?

9 Iciindi musinsimi Ezekieli naakaambilizya mulumbe wa Jehova cabusicamba “kuluzubo lwabasicinguni”—imami aa Israyeli alimwi a Juda—bamwi bantu bakakkomana kuswiilila ncaakali kuyanda kwaamba. (Ezekieli 2:3) Jehova wakati: “Mumeso aabo uli mbuli sikwiimba nyimbo zyaluyando, uujisi ijwi ibotu, uubwene kulizya kabotu kantimbwa.” (Ezekieli 33:32) Nokuba kuti bakaayandisya majwi aa Ezekieli, pele tiibakabweza ntaamu pe. Ino ncinzi cili mukucitika sunu? Ibananike baceede alimwi abeenzinyina nobaambilizya mulumbe wa Jehova cabusicamba, bamwi bantu balayanda kumvwa kujatikizya zilongezyo zya Bwami, pele kwiina ncobacita pe mbuli ikuba sikwiiya alimwi akutola lubazu mumulimo wakutebula.

10, 11. Mucisela cakusaanguna camwaanda wamyaka wa 20, ncinzi cakacitwa mukumwaya mulumbe wakufwutula, alimwi ino ncinzi cakatobela?

10 Kulubazu lumwi, ibanji babweza ntaamu yeelede kumulimo wakutebula alimwi batola lubazu mukwaambilizya milumbe ya Leza. Mucikozyanyo, ilyakacitika miswaangano yakatobelana kuzwa mu 1922 kusikila mu 1928, milumbe iijatikizya kubetekwa kwabweende bwazintu bwa Saatani ibubi yakaambilizigwa kabotu-kabotu. Maanda aasikapepele akakwaambilizya kusinganya ikwakaambwa mumiswaangano eeyo. Kuzwa ciindi eeco, bantu ba Leza bakamwaya imakkopi aasimbidwe manji kapati kujatikizya makani aaya.

11 Kumamanino kwamyaka yakuma 1930, aimbi nzila yamulimo wakukambauka yakatalisyigwa—ikulifwoola kwakuzibya. Kukusaanguna, ibantu ba Jehova bakali kusama zikwankwani izyakali kwaambilizya makani aabuleya. Kumbele, bakatalika kunyamuna zikwankwani izijisi makani aakuti “Bukombi nkakole alimwi mmakwebo” alimwi “Amubelekele Leza alimwi a Kristo Mwami.” Ciindi nobakalifwoola mumigwagwa, ibantu ibakali kwiinda bakababikkila maano. Imukwesu umwi iwakatola lubazu lyoonse mumulimo ooyu mumugwagwa umwi waku London ku England wakaamba kuti: ‘Eeci cakagwasya kapati mukucita kuti bantu boonse babikkile maano kuli Bakamboni ba Jehova alimwi akubakulwaizya.’

12. Kunze lyamilumbe yalubeta lwa Leza , ino ncinzi caba cibeela camulimo, alimwi ino mbaani lino bakamantane mukukambauka makani mabotu?

12 Notwaambilizya mulumbe walubeta lwa Leza kumwi tulabikkila maano kuzilongezyo zisyomezyedwe zyalo zili ncibeela camulumbe wa Bwami. Ikukambauka kwesu cabusicamba aciindi cino nyika mpiiteene, kulatugwasya mukuyandaula baabo ibeelede. (Matayo 10:11) Ibunji bwabamwi baciinga cabananike bakabweza ntaamo kukutamba kwakamvwika mumyaka yakuma 1920 alimwi akuma 1930. Mpoonya ilya muswaangano mu 1935, kwakaambwa makani akondelezya ajatikizya kulongezyegwa kwakumbele ‘kwankamu mpati’ “[ya]mbelele zimwi” muparadaiso anyika. (Ciyubunuzyo 7:9; Johane 10:16) Babikkila maano kumilumbe yalubeta lwa Leza alimwi bakamantana antoomwe abananike mukukambauka makani mabotu afwutula.

13, 14. (a) Ino bbuku lya Intembauzyo 126:5, 6 inga lyatuumbulizya buti? (b) Ikuti twazumanana kubyala akwiida, ino ncinzi ciyoocitika?

13 Imajwi alembedwe kubbuku lya Intembauzyo 126:5, 6, alabaumbulizya kaka batebuzi ikapati aabo ibali mukupenzyegwa aakuti: “A[a]bo babyala amisozi, bayootebula cakukondwa. Muntu uuya bulila uuyumwide imbuto zyakubyala ncobeni uyooboola cakusekelela amilumbu yakwe.” Imajwi aasintembauzyo ajatikizya kubyala akutebula atondezya mbuli Jehova mbwakalanganya akulongezya bamucaala ibakapiluka kuzwa mubuzike ku Babuloni yansiku. Bakalikkomenyi ciindi nobakalubulwa, pele kulibonya kuti bakalila ciindi nobakali kubyala mubulongo bwatakali kabotu ibwatakali kulimwa kwamyaka iili 70 njibakali mubuzike. Nokuba boobo, aabo bakazumanana kubyala alimwi amulimo wakuyaka bakajana micelo alimwi akukkalwa moyo akaambo kamilimo yabo.

14 Tulakonzya kulila ciindi notuli mukupenzyegwa naa ciindi basyomima nobapenzyegwa akaambo kabululami. (1 Petro 3:14) Mumulimo wesu wakutebula, akusaanguna tulakonzya kuyuminwa akaambo kakubula citondezyo cakuzwidilila mukusoleka kwesu mumulimo. Pele kuti twazumanana kubyala alimwi akwiida, Leza uyookomezya zintu mbotutayeeyeli. (1 Ba-Korinto 3:6) Eeci cilatondezyegwa kabotu kwiinda muzintu zitobela twamana kumwaya ma Bbaibbele alimwi amabbuku aamba zyamu Magwalo.

15. Amupe cikozyanyo camulimo wamabbuku a Banakristo mumulimo wakutebula.

15 Amulange-lange cikozyanyo camulombwana wazina lya Jim. Banyina nobakafwa, akati kampasya zyabo wakajana kkopi lyabbuku lyakuti Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? * Wakalibala caluyandisisyo. Kumubandi ngobakabandikaa Kamboni umwi ngobakaswaangana mumugwagwa, Jim wakazumina kuswaigwa alimwi, aboobo eeci cakapa kuti ciiyo ca Bbaibbele citalisyigwe. Jim wakayaambele cakufwambaana munzila yakumuuya, wakalyaaba kuli Jehova kumane wakabbapatizigwa. Wakabaambila bamukwasyi wakwe kujatikizya ncaakaiya. Icakatobela, bapati bakwe bobilo musimbi amusankwa bakaba Bakamboni ba Jehova, alimwi Jim kumbele wakazoojana coolwe cakubeleka mumulimo waciindi coonse wakulisungula ku Beteli lyaku London.

Ibapenzyegwa pele Bakkomenyi

16. (a) Nkaambo nzi ncokwaba kuzwidilila mumulimo wakutebula? (b) Ino nkucenjezya kuli buti Jesu nkwaakapa kujatikizya nguzu zyamakani mabotu, pele ino bantu tubasikila munzila ili buti?

16 Nkaambo nzi ncokwaba kuzwidilila mumulimo wakutebula? Nkaambo kakuti Banakristo bananike alimwi abeenzinyina baatobela malailile aa Jesu aakuti: “Eco ncindamwaambila mumudima amucaambe mumumuni, eco ncimuswiilila mumatwi amucuumine mompompo anduli.” (Matayo 10:27) Nokuba boobo, tulakonzya kulangila buyumuyumu nkaambo Jesu wakaamba kuti: “Munyina uyooaba munyina kulufu, alakwe wisi uyooaba mwana, abalo bana bayoosandukila bazyali babo kuti babajaye.” Jesu wakayungizya kuti: “Mutayeeyi kuti ndeza kuleta luumuno ansi, nsizide kuleta luumuno pe, ndaleta iceba.” (Matayo 10:21, 34) Jesu kunyina naakacita bubambe buya bwakwaandaanya mikwasyi pe. Pele nguzu zyamakani mabotu zyakali kukonzya kupa kuti zintu zibe boobo muziindi zimwi. Ncimwi buyo akubalanda ba Leza sunu. Ciindi notuswaya mikwasyi, tatuciti boobo katujisi makanze akwaandanyaa mikwasyi pe. Ncotulombozya buyo nkuti umwi aumwi aatambule makani mabotu. Aboobo, tulasoleka kuswaya bamumukwasyi boonse munzila yalubomba alimwi kweetelela ikutegwa mulumbe wesu ukonzye kukkomanisya kuli baabo ‘ibasalidwe kubuumi butamani.’—Incito 13:48.

17. Ino aabo bakazumanana kutobela bweendelezi bwa Leza bakazandulwa buti, alimwi ino ncikozyanyo nzi cijatikizya mbabo?

17 Imulumbe wa Bwami wabaandaanya aabo bakakatila kubweendelezi bwa Leza. Mucikozyanyo, amulange-lange mbuli bakombima mbobakabaa mpuwo akaambo ‘kakupa zintu zya Kaisara kuli Kaisara akupa zintu zya Leza kuli Leza’ muciindi nokwakali National Socialism (Ikukulwaizya Muzeezo Wakuti Makwebo Aacisi Kaayendelezyegwaa Mfwulumende) mucisi ca Germany. (Luka 20:25) Mukwiindanaa basololi babukombi alimwi abaabo balyaamba kuti Mbanakristo ibayanzanaa zikombelo zya Kristendomu, balanda ba Jehova bakaliyumya, bakakaka kutyola njiisyo zya Bbaibbele. (Isaya 2:4; Matayo 4:10; Johane 17:16) Professor (haabupampu mumakani azyakaindi alimwi azyabukombi) wazina lya Christine King imulembi wabbuku lyakuti The Nazi State and the New Religions, wakabona kuti: “Imfwulumende ya [Nazi] yakaalilwa buya kuzwidilila mukulwana Bakamboni, nkaambo nokuba kuti yakajaya zyuulu zili mbozibede, pele mulimo wabo wakazumanana alimwi mu May 1945, inkamu ya Bakamboni ba Jehova yakaciliko kakuli Ikukulwaizya Muzeezo Wakuti Makwebo Aacisi Kaayendelezyegwaa Mfwulumende wakali manide kale.”

18. Ino nciimo nzi bantu ba Jehova ncobatondezya nokuba kuti balapenzyegwa?

18 Iciimo bantu ba Jehova ncibatondezya nobapenzyegwa cilaampuwo kapati. Nokuba kuti beendelezi baanyika balakonzya kukondwa akaambo kalusyomo lwesu, pele balagambwa kubona kuti tatujisi lunya naa kuba basinkondo pe. Mucikozyanyo, Bakamboni bakafwutuka nkondo Yacijayejaye kanjikanji balatondezya lukkomano alimwi akukkalwa moyo ciindi nobalanga musyule kuzintu zyakabacitikila. Balizyi kuti Jehova wakabapa “inguzu zigambya.” (2 Ba-Korinto 4:7) Ibananike ibali akati kesu balijisi cisyomezyo cakuti ‘mazina aabo alilembedwe kujulu.’ (Luka 10:20) Ikuliyumya kwabo kwakaleta bulangizi butaleteli kutyompwa alimwi batebuzi basyomeka ibajisi bulangizi bwaanyika abalo balisinizide.—Ba-Roma 5:4, 5.

Amuliyumye Mumulimo Wakutebula

19. Ino ninzila nzi zigwasya izyali kubelesyegwaa Banakristo mumulimo?

19 Bulamfwu bwaciindi cicisyeede ncayootuzumizya Jehova kutola lubazu mumulimo wakutebula kwacikozyanyo tacinazibwa pe. Kwaciindi cino, tweelede kuziba kuti batebuzi balijisi nzila zigaminide nzyobabelesya mukubeleka mulimo wabo. Mbubwenya buyo, tusyoma kuti ikusyomeka kwesu mukubelesya nzila zyakasolwa kale mukukambauka ziyoozwidilila. Paulo wakaambila Banakristonyina kuti: ‘Ndamukombelezya . . . kuti mwiiye ndime.’ (1 Ba-Korinto 4:16) Iciindi Paulo naakaswaanganaa baalu baku Efeso ku Melito, wakabayeezya kuti kunyina naakaleka kubayiisya “mukati kabantu akunjilauka mumaanda.” (Incito 20:20, 21) Imweenzinyinaa Paulo Timoteo wakaliziyiide nzila zyamwaapostolo mbozyakabede, aboobo wakali kukonzya kuzizibizya kuli bana Korinto. (1 Ba-Korinto 4:17) Leza wakazilongezya nzila zyakuyiisya zya Paulo, mbubwenya buyo uyookulongezya kuliyumya kwesu mukukambauka makani mabotu kuŋandaa ŋanda kubuleya, mukucita nyendo zyakupilukila, kuziiyo zya Bbaibbele alimwi akuli koonse bantu nkobakonzya kujanika.—Incito 17:17.

20. Ino Jesu wakatondezya buti kuti kutebula kunji kwakumuuya kwakali mukucitika, alimwi ino eeci caba buti masimpe mumyaka yalino-lino?

20 Ciindi naakamana kupa bukamboni kumukaintu mu Samariya munsi a Sukari mu 30 C.E., Jesu waaamba kujatikizya butebuzi bwakumuuya. Basikwiiya bakwe wakabaambila kuti: “Amuvunune meso aanu, mulange mumyuunda, yayuma kale kuti itebulwe. Oyo uutebula ulatambula cakuvola, ulatebula micelo iitola kubuumi ubutamani, kuti oyo uusyanga ayooyo uutebula babotelwe antoomwe.” (Johane 4:34-36) Ambweni Jesu wakali bwene kale nguzu zyamulimo wakwe kumukaintu mu Samariya, nkaambo banji bakamusyoma akaambo kamakani ngaakaamba. (Johane 4:39) Mumyaka yainda, masi ayindene-indene akacileka kukasya mulimo wa Bakamboni ba Jehova naa akabazumizya buya mumulawo, aboobo ooku nkutalisya myuunda mipya iyandika kuti itebulwe. Icatobela ncakuti ikutebula kwakumuuya kunji kuli mukuyaambele. Mubwini, kuzinguluka nyika yoonse, zilongezyo zipati zili mukujanika mbotuyaa buzumanana mukutebula kwakumuuya.

21. Nkaambo nzi ncotujisi kaambo kakuliyumya katuli batebuzi bakkomenyi?

21 Iciindi zisyango nozibizwa akusikaa ciimo cakutebulwa, ibatebuzi beelede kutebula cakufwambaana. Beelede kubeleka kakunyina kuwayawaya pe. Mazubaano tweelede kubeleka cabunkutwe alimwi cakufwambaana nkaambo tukkede “kumamanino aaciindi.” (Daniele 12:4) Masimpe, tulasikilwa masukusyo, pele kuli butebuzi bupati kubakombi ba Jehova kwiinda mbobwakabede musyule. Aboobo eeci nciindi cakukkomana. (Isaya 9:3) Atuliyumye mumulimo wakutebula katuli babelesi bakkomenyi!

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 15 Lyakamwaigwaa Bakamboni ba Jehova mumulimo wabo wakutebula.

Ino Inga Mwaingula Buti?

Ino Mwami wamuunda wakwiingula buti kulomba babelesi abambi?

Nokuba kuti ‘tulasulaikwa,’ ino nciimo nzi ncotweelede kuzumanana kubaancico?

Nkaambo nzi ncotukkomana nokuba kuti tulapenzyegwa?

Nkaambo nzi ncotweelede kuliyumya mumulimo wakutebula cakufwambaana?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 15]

Ikulifwoola kwakuzibya kwakapa kuti mulumbe wa Bwami uzibwe kubantu banji

[Cifwanikiso icili apeeji 15]

Tulasyanga akwiida, pele Leza ulazikomezya

[Zifwanikiso izili apeeji 16, 17]

Aabo banjila mulimo wabutebuzi bwakumuuya balakulwaizigwaa bangelo