Skip to content

Skip to table of contents

Inzila Iisololela Kunyika Yalukkomano

Inzila Iisololela Kunyika Yalukkomano

Inzila Iisololela Kunyika Yalukkomano

IMAGAZINI ya Time yakaamba kuti, “Jesu waku Nazareta ngomuntu alikke ulaanguzu kapati kwiinda boonse ibakali kupona kaindi alimwi abacipona—mumyaka iino iili zyuulu zyobile.” Ciindi Jesu naakali kuponaa nyika, ibantu banji babombe myoyo teebakabona buyo inguzu nzyaakajisi, pele bakakubona akubikkila maanu bamwi nkwaakajisi. Aboobo, aanu nkaambo kaako ncobakali kuyanda kuti bamubikke kuti abe mwami. (Johane 6:10, 14, 15) Pele Jesu wakaka kutola lubazu mutwaambo twacisi.

IBWIINGUZI bwa Jesu bwakayeeme atwaambo totatwe tuzyibidwe: mbwailanga Wisi micito yabantu iitondezya kuyanda kulyeendelezya beni yalo ibikkilizya bweendelezi bwabantunsi; iluzibo lwa Jesu lwakuti kuli nguzu zitabonwi zikazya bantu mukusoleka kulyeendelezya kwabo kuli kabotu nkobacita; alimwi amakanze ngajisi Leza aakukkazikizya mfwulumende yakujulu ikutegwa kayeendelezya nyika yoonse mboizulwa. Twanooyaabulanga-langa twaambo ootu totatwe, tulabona kaambo ibantu ncobaalilwa mukusoleka kwabo kuleta bukkale buli kabotu anyika. Alimwi tulabona inzila ilikke iikonzya kuleta bukkale bubotu.

Sena Ibantu Balakonzya Ikulyeendelezya Balikke?

Ciindi Leza naakalenga bantu, wakabapa nguzu zyakweendelezya banyama boonse. (Matalikilo 1:26) Pele balo bantu bakali kunoolibombya kubulelo bwa Leza. Imwaalumi alimwi amukaintu wakusaanguna bakeelede kutondezya kulibombya kwabo kuli Leza kwiinda mukutobela malailile aakutalya mucelo wamusamu omwe, “musamu wakuziba bubotu abubi.” (Matalikilo 2:17) Pele cilausisya kuti Adamu alimwi a Eva bakalibuzya coolwe cakulisalila zintu, eelyo bakaleka kumvwida Leza. Ikubweza mucelo wakakasidwe teekwakali buyo kubba. Kwakali kuzangila bulelo bwa Leza. Ikagwalo kakunsi kabbuku lya Matalikilo 2:17 mubusanduluzi bwa The New Jerusalem Bible kaamba kuti, Adamu alimwi a Eva bakayandisya “ibukkale bwakulisalila icibi acibotu bwalo busumpula ciyanza ncajisi muntu cakukazya kuti taakalengwa buya . . . Icibi cakusaanguna cakali cakulwisya bulelo bwa Leza.”

Akaambo kamakani aayandika kapati aajatikizidwe aakulisalila cibotu acibi, Leza wakazumizya ba Adamu a Eva alimwi aluzubo lwabo ikulisalila beni bukkale mbobayanda, alimwi bakalibikkila zyeelelo zyabo beni mumakani aajatikizya zintu ziluzi azitaluzi. (Intembauzyo 147:19, 20; Ba-Roma 2:14) Aboobo, ibukkale bwakuyanda kulicitila zintu bwabantu mbobwakatalika oobo. Sena kuli nobwazwidilila? Mbotujisi coolwe cakubona zintu zyali kucitika muzyuulu-zyuulu zyamyaka yainda, inga twaamba kuti peepe! Mukambausi 8:9 waamba kuti: ‘Muntu weendelezya muntunyina cakumubisizya.’ Ibukkale oobu buusisya bwakuyanda kulyeendelezya bupa bumboni kukusyomeka kwamajwi aa Jeremiya 10:23 aakuti: “O Jehova, ndizi kuti muntu waansi tezi kubamba kabotu inzila yakwe. Muntu ulaya bweenda, pele tabwene kweenzya intaamu zyakwe.” Izyacitika musyule zitondezya kuti bantunsi tabajisi nguzu zyakweendelezya kabotu kakunyina kusololelwaa Mulengi wabo.

Jesu wakakazuminizya kaambo aaka. Ikucita zintu kakunyina lugwasyo lwa Leza cakali cintu cisesemya kulinguwe. Wakati: “Nsilicitili cintu ndemwini. . . . ndacita lyoonse zintu izimubotela [Leza].” (Johane 4:34; 8:28, 29) Aboobo, mbwaanga Leza taakwe naakapa malailile ali woonse akuti atambule bweendelezi kuzwa kubantunsi, Jesu taakwe naakayeeya kuti abuzumine. Pele eeci tacaambi kuti taakali kuyanda ikugwasya bantunyina pe. Mukwiimpana, wakacita zyoonse nzyakali kunga wacita kugwasya bantu ikubaa lukkomano aciindi eeco alimwi akuciindi ciciza kumbele. Mane wakaaba ibuumi bwakwe akaambo kabantu. (Matayo 5:3-11; 7:24-27; Johane 3:16) Pele Jesu wakalizi kuti “zintu zyoonse zilijisi ciindi cazyo,” ikubikkilizyaa ciindi ca Leza cakusinizya kweelela kwakwe kwakweendelezya bantu. (Mukambausi 3:1; Matayo 24:14, 21, 22, 36-39) Pele amuyeeye kuti mu Edeni ibazyali besu bakusaanguna bakalibombya kumakanze mabyaabi acilenge camuuya cakaambaula kwiinda munzoka njobakali kukozya kubona. Aaka kaambo katusisya kukaambo kabili Jesu ncaatakatolela lubazu mutwaambo twacisi.

Imweendelezi Wanyika Uutazyibidwe

Ibbaibbele litwaambila kuti Saatani wakasyomezyede kupa Jesu “zisi zyoonse zyanyika abulemu bwazyo” ikuti naa wamufwugamina akumukomba. (Matayo 4:8-10) Jesu wakasyomezyegwa kupegwa bweendelezi bwanyika yoonse—pele wakali kuyoopegwa bweendelezi oobu ikuti naakacita nzyaakali kuyanda Diabolosi. Jesu taakwe naakalibombya kumusunko ooyu. Pele sena wakali musunko ncobeni ooyo? Sena cili masimpe kuti Saatani inga wapa ncobeni cipego cipati boobo? Inzya, kayi Jesu lwakwe wakaamba kuti Diabolosi ngo “mwami wenyika” alimwi imwaapostolo Paulo wakamwaamba kuti ngo “leza wanyika ino.”—Johane 14:30; 2 Ba-Korinto 4:4, NW; Ba-Efeso 6:12.

Masimpe, Jesu wakalizi kuti Diabolosi ncobeni kunyina naakajisi luyando lwakugwasya bantu. Wakaamba Saatani kuti “mujayi” akuti “ngowisi wabubeji alimwi nguuleta twaambo tutaluzi toonse.” (Johane 8:44, The Amplified Bible) Cakutadooneka, ibantu ‘beendelezyegwaa’ cilenge camuuya cibyaabi eeci tabakonzyi kubaa lukkomano lwini-lwini. (1 Johane 5:19) Pele Diabolosi tanoojisi nguzu eezi kusikila kukabe kutamani pe. Jesu walo lino uuli ncilenge camuuya cijisi nguzu kapati, uyoomunyonyoona Saatani cakumanina limwi.—Ba-Hebrayo 2:14; Ciyubunuzyo 20:1-3.

Saatani lwakwe ulizi kuti ciindi cakwe cakweendelezya nyika ciyaabumana. Aboobo, nkakaambo kaako ncakanzide kubelesya zintu zili zyoonse nzyakonzya mukweena bantu kuzwa munzila mbotu, mbubwenya buyo mbwaakacita kalitanaba Zambangulwe lyakuciindi ca Nowa. (Matalikilo 6:1-5; Juda 6) Ibbuku lya Ciyubunuzyo 12:12 lyaamba kuti, “Nywebo nonsi alwizi, muli mumapenzi, ikuti Diabolosi wamuselukila abukali bupati, nkaambo ulizi kuti ciindi ncacijisi nciniini buyo.” Ibusinsimi bwamu Bbaibbele alimwi azintu zicitika munyika zitondezya kuti tukkede kwini-kwini kumamanino ‘aciindi ciniini’ eeci. (2 Timoteo 3:1-5) Kukatalukwa kumapenzi ngotujisi kulaafwaafwi.

Imfwulumende Iyooleta Lukkomano

Ikaambo katatu Jesu nkaatakatolela lubazu mutwaambo twacisi nkakuti wakalizi kuti kuciindi ciciza kumbele, Leza uyookkazikizya mfwulumende yakujulu kuti yeendelezye nyika yoonse. Imfwulumende eeyi mu Bbaibbele yaambwa kuti Mbwami bwa Leza, alimwi ngowakali mutwe wamakani mukuyiisya kwa Jesu. (Luka 4:43; Ciyubunuzyo 11:15) Jesu wakayiisya basikwiiya bakwe ikupailila Bwami oobo kuti buboole, nkaambo lilikke kwiinda mubweendelezi oobu nokunga ‘kwacitwa kuyanda kwa Leza anyika mbubwenya mbuli kujulu.’ (Matayo 6:9, 10) Mulakonzya kubuzya kuti, ‘Ino ncinzi ciyoocitikila mfwulumende zyabantunsi Bwami oobu bwaakweendelezya nyika yoonse mboizulwa?’

Ibwiinguzi bulajanika kuli Daniele 2:44: “Lino mumazuba aabaami abo [ibanooyendelezya kuciindi camamanino anyika iino], Leza wakujulu uyoobusya bwami butakooyoonyonyoonwa abuniini mane kukabe kutamani, anguzu zyabo tazikooyoosiilwa bantu bambi. Obo bwami buyoopwayaula akumanisya mami [aabantunsi] aya oonse, alimwi bwalo buyooima nji kukabe kutamani.” Nkaambo nzi Bwami bwa Leza ‘ncobutiikapwayaule’ bweendelezi bwaanyika? Nkaambo kakuti bulazumanana kusumpula bukkale bwakuyanda kulyeendelezya balikke akuzangila Leza, ibukkale bwalo bwakatalisigwaa Saatani musyule mumuunda wa Edeni. Kunze lyakusoleka kunyonganya bubotu bwabantu, aabo ibazumanana abukkale oobo balalicita kuba basinkondonyinaa Mulengi. (Intembauzyo 2:6-12; Ciyubunuzyo 16:14, 16) Aboobo, tweelede kulibuzya kuti, ‘Sena tuli kulubazu lwabulelo bwa Leza naa tuli kulubazu lwabaabo ibabukazya?’

Ino Muyoosala Bulelo Bwani?

Ikutegwa tubagwasye bantu ikusala camaano ikujatikizya bweendelezi, Jesu wakalailila basikwiiya bakwe ikukambauka “Makani Mabotu aa-Bwami . . . munyika yoonse kuti abe citondezyo kumisyobo yoonse” kaatanasika mamanino aanyika iino. (Matayo 24:14) Mbaani sunu bazibidwe nyika yoonse kuti mbabakambauka Bamwi bwa Leza? Mbaakamboni ba Jehova. Acivwumbyo caatala camagazini eeyi, kuzwa kaindi lembedwe majwi aakuti “Yaambilizya Bwami bwa Jehova.” Sunu, Bakamboni ibasika ku 6,000,000 mumasi aayinda ku 230 bali mukugwasya bantu ikujana luzibo lulondokede lwa Bwami oobo. *

Zilongezyo Kulibaabo Ibayakulelwa Abwami Oobu

Lyoonse Jesu wakali kucita zintu munzila njayanda Leza. Aboobo, muciindi cakulisalila nzila yakwe mwini alimwi akusola kugwasilizya naa ikusumpula bukkale buliko kale kwiinda mukutola lubazu mumakani aatwaambo twacisi, wakabeleka canguzu mukucita zintu zisumpula Bwami bwa Leza, nkaambo bulikke mbobuyoomanizya mapenzi aali munyika. Akaambo kakusyomeka kwakwe wakalumbwa kwiinda mukupegwa cuuno cabulemu kujulu akuba Mwami uubikkidwe mu Bwami oobo. Elo kaka mbubotu ibulumbu oobu mbwaakapegwa akaambo kakulibombya kwakwe kuli Leza!—Daniele 7:13, 14.

Atwalo tuulunzuma twabantu imazubaano bayiiya mbwakacita Jesu ikubikka Bwami bwa Leza mubusena bwakusaanguna alimwi akulibombya kukuyanda kwa Leza bayoopegwa cipego cibotu kapati—icoolwe cakulelwa anyika mu Bwami bwa Leza. (Matayo 6:33) Mubweendelezi bwakwe bwaluyando, bayooba bantu balondokede kabajisi bulangizi bwakupona kukabe kutamani. (Ciyubunuzyo 21:3, 4) Ibbuku lya 1 Johane 2:17 lyaamba kuti: “Nyika ilamana, azisusi zyayo, pele oyo uucita makanze aa-Taata ulakalilila kukabe kutamani.” Saatani alimwi abasikumutobela bayoogwisigwa, eelyo inyika yoonse iyooba paradaiso kakutakwe kusalaulana mubala, lweeno mumakani aamakwebo alimwi abukombi bwakubeja, ciyooba cintu cikondelezya kapati kaka ikupona anyika iino kusikila kukabe kutamani!—Intembauzyo 37:29; 72:16.

Masimpe, Bwami bwa Leza nenzila ilikke iikonzya kuleta bukkale bukkomanisya ncobeni alimwi amulumbe iwaambilizya Bwami oobu cakweelela waambwa kuti makani mabotu. Ikuti naa tamuningacita oobo, ciindi umwi wa Bakamboni ba Jehova aakumuswaya, sena tamukonzyi kumutambula kutegwa mukaswiilile makani mabotu aaya ngayoomuletela?

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 16 Mbobali kulubazu lwa Bwami bwa Leza, Bakamboni ba Jehova tabatoli lubazu mumakani atwaambo twacisi naa mukuzangila mfwulumende nomuba mumasi Bakamboni mobakasidwe kubeleka mulimo wabo antela mobapenzyegwa. (Tito 3:1) Muciindi caboobo, balasoleka ikugwasilizya kabotu-kabotu munzila yakumuuya iitajatikizyi twaambo twacisi mbubwenya mbuli mbwaakacita Jesu alimwi abasikwiiya bakwe bamumwaanda wamyaka wakusaanguna. Bakamboni balasoleka ikugwasya bantu babombe myoyo kuli koonse nkobabede ikutobela njiisyo zibotu zyamu Bbaibbele mbuli kubaa luyando mumikwasyi, kusyomeka, kulilemeka alimwi akubeleka kabotu abantu mbotubeleka limwi. Balasoleka kubayiisya mbobakonzya kuzitobela njiisyo zyamu Bbaibbele alimwi akubaa lusyomo mu Bwami bwa Leza ikuti ndoluyoomanizya mapenzi aabantu oonse.

[Zifwanikiso izili apeeji 4]

Izyali kucitika musyule zitondezya kuti bantu tabakonzyi kulyeendelezya balikke cakuzwidilila kakunyina kusololelwaa Leza

[Cifwanikiso icili apeeji 4]

Akaambo kakuti Saatani nguweendelezya “nyika” iino, wakali kukonzya kusyomezya kupa Jesu “zisi zyoonse zyanyika”

[Zifwanikiso izili apeeji 6]

Jesu wakayiisya kuti mubweendelezi bwa Bwami bwa Leza, inyika inooli busena bukkomanisya kukkala