Skip to content

Skip to table of contents

Ibazulide Kabali Bamayi Ba Jwi Lya Leza

Ibazulide Kabali Bamayi Ba Jwi Lya Leza

Ibazulide Kabali Bamayi Ba Jwi Lya Leza

‘Leza . . . watuzulizya kuti tube basimilimo.’—2 BA-KORINTO 3:5, 6.

1, 2. Ino nkusoleka kuli buti ziindi zimwi kucitwa kumakani aakukambauka, pele ino nkaambo nzi kusoleka ooku ncokutazwidilili?

INO inga mwalimvwa buti ikuti naa mwapegwa mulimo ngomutazyi mboubelekwa? Bamupa zyoonse zyakubelesya. Pele kamutacizyi amboubelekwa. Alimwi kuuyandika cakufwambaana. Eelyo bantu boonse kababikkide lusyomo mulindinywe kuti ndinywe buyo nomukonzya kuubeleka mulimo ooyu. Elo kaka inga camucima!

2 Ciimo cili boobu tacili cakuyeeyela buyo pe. Amulange-lange cikozyanyo eeci. Ziindi zimwi cikombelo cimwi ca Kristendomu cakasola kubunganya bantu kutegwa bacite mulimo wakuŋanda aŋanda. Ikusoleka kuli boobo ziindi zinji takuzwidilili pe, muciindi buyo cisyoonto ulajana bacileka. Nkaambo nzi? Kristendomu kunyina noyagwasya bantu banjiyo kweelela mumulimo ooyu pe. Nobaba bamafwundisi bayo tabeeleli pe mumulimo wakukambauka, nokuba kuti kanjikanji kwamyaka iili mbwiibede ilakulauka kabali muzikolo zyakunyika alimwi amuli zeezyo zisumpukide kapati. Ino nkaambo nzi ncotwaambila boobo?

3. Mulugwalo lwa 2 Ba-Korinto 3:5, 6, ino ndibbala nzi libelesyedwe ziindi zyotatwe, alimwi ino lyaamba nzi?

3 Ijwi lya Leza lilapandulula icipa kuti mukambausi wamakani mabotu Munakristo ayelele. Imwaapostolo Paulo wakasololelwa kulemba kuti: “Teensi kwaamba kuti swebo tulazulila kubeteka makani tubeni, pe, pele buzulizi bwesu buzwa kuli-Leza. Nguwe watuzulizizya [mu]milimo.” (2 Ba-Korinto 3:5, 6) Amubone kuti bbala lyakuti ‘kuzulizya’ aawa lyakabelesyegwa ziindi zyotatwe. Ino lyaamba nzi? Ibbuku lyakalembwa a Vine litegwa Expository Dictionary of Biblical Words lyaamba kuti: “Ciindi bbala eeli nolibelesyegwa kuzintu, [mu Cigiliki] lipandulula ‘kusika ambaakani iiyandika’ . . . , nolibelesyegwa kubantu lyaamba ‘kusima,’ ‘kusika aciimo muntu ncakonzya kucita zintu ziyandika.” Aboobo muntu ‘uuzulide,’ mmuntu usimide alimwi ulisikide aciimo cakukonzya kubeleka mulimo. Ee, basimilimo bakasimpe bamakani mabotu baleelela kucita mulimo ooyu. Balisimide naa kweelela kukambauka.

4. (a) Ino mbuti cikozyanyo ca Paulo mbocitondezya kuti kweelela kwamuntu mumulimo wa Banakristo takucitwi buyo kubantu basyoonto basalidwe? (b) Ino ninzila nzi zyotatwe Jehova nzyabelesya kutegwa basimilimo bakwe beelele?

4 Ino kuzulizya ooko kuzwa kuli ni? Sena kuzwa kuzintu muntu nzyakonzya kucita? Sena nkuumaano muntu ngajisi? Sena nkuulwiiyo lwaalubazu naa muzikolo zilaampuwo kapati? Kuboneka kuti mwaapostolo Paulo wakali zijisi zintu eezyo zyoonse. (Incito 22:3; Ba-Filipi 3:4, 5) Pele, cakulibombya wakazumina kuti izyeelelo zyakapa kuti ayelele kuba similimo tiizyakazwa kulwiiyo ndwaakajisi pe, pele kuli Jehova Leza. Sena zyeelelo eezyo zipegwa buyo bantu basyoonto basalidwe? Paulo wakalembela mbungano yaku Korinto kujatikizya ‘kuzulila kwesu.’ Masimpe eeci citondezya kuti Jehova ulabona kuti boonse babelesi bakwe baleelela alimwi akuti balakonzya kuubeleka mulimo ngwaakabapa. Ino mbuti Jehova sunu mbwabazulizya Banakristo bakasimpe? Lino atubandike nzila zyotatwe nzyabelesya: (1) Jwi lyakwe, (2) muuya wakwe uusalala alimwi (3) imbunga yakwe yaanyika.

Ijwi lya Jehova Lilatupa Kweelela

5, 6. Ino Magwalo Aasalala ajisi nguzu zili buti ku Banakristo bakasimpe?

5 Cakusaanguna, ino mbuti Jwi lya Leza mboligwasya kutegwa tweelele kuba basimilimo? Paulo wakalemba kuti: “Magwalo aya oonse akazwa kuli-Leza, alikondede kukufundisya akukulaya, akukuolola akukupandulula makani aabululami, kuti muna-Leza alibambe, azulile kukumana milimo mibotu yoonse.” (2 Timoteo 3:16, 17) Aboobo, Magwalo Aasalala alagwasya kuti ‘tulibambe, tuzulile’ kutegwa tubeleke “milimo mibotu” yakuyiisya bantu Jwi lya Leza. Ino mbuti kujatikizya baabo ibali muzikombelo zya Kristendomu? Balijisi Bbaibbele buya abalo. Ino mbuti ibbuku lyomwe mbolikonzya kugwasya bamwi kuba basimilimo basimide akutabagwasya bambi kusima? Ibwiinguzi bwiimvwi ambuli mbotulilanga Bbaibbele.

6 Cilausisya kujana kuti bunji bwabaabo baunka kucikombelo tabauzumini mulumbe wa Bbaibbele kuti “Majwi aa Leza.” (1 Batesalonika 2:13, Ci) Kristendomu taijisi mpuwo mbotu mumakani aaya. Nobamana myaka iili mbwiibede muzikolo zyakwiiya makani aabukombi, sena bamafwundisi balazulila kabali bamayi ba Jwi lya Leza? Peepe. Bantu aaba balatalika kwiiya zyabukombi kabali bantu basyoma mu Bbaibbele, pele nobamanizya zikolo zyabo balatalika kudooneka Bbaibbele! Kwamana boobo, muciindi cakukambauka Jwi lya Leza—bunji bwabo ndyobatacisyomi—balatalika kubeleka milimo yabo mbuli mbobayanda, kabatola lubazu mumibandi yamapolitikisi, kusanganya njiisyo zya Bunakristo amapenzi aliko naa kusumpula busyaabusongo bwabantu mumilumbe yabo. (2 Timoteo 4:3) Mukwiindana ambabo, Banakristo beni-beni batobela cikozyanyo ca Jesu Kristo.

7, 8. Ino mbuti ciimo ca Jesu kujatikizya Jwi lya Leza mbocakaindene acabasololi bacikombelo bamumazuba aakwe?

7 Jesu kwiina naakalekela basololi babukombi bamumazuba aayo kuti bamuyunge mukuyeeya kwakwe. Kufwumbwa naakali kuyiisya kakamu kabantu naa nkamu mpati, wakali kwaabelesya kabotu magwalo aasalala. (Matayo 13:10-17; 15:1-11) Ikucita boobu kwakapa kuti aandaane abasololi babukombi bamumazuba aakwe. Bakali kukasya bantu buyo kulanga-langa makani mapati aa Leza. Mubwini, cakali cilengwa buya kumwiiyi mumazuba aayo kusyoma kuti zibalo zimwi zya Bbaibbele zyakalijisi makani mapati cakunga tiizyakali kuzumizyigwa kubandikilwa bantu bambi kunze buyo lyabaabo mbobakali kuyiisya, nokuba boobo bakali kubelekesya buya kumwi kavwumbidwe kumutwe. Basololi babukombi aabo bakali kuyoowa kubandika zibeela zimwi zya Bbaibbele mbubwenya mbuli mbobakali kuyoowa kwaamba zina lya Leza!

8 Kristo kunyina naakali boobo pe. Tanaakali kuyeeya kuti kuyandika buyo kusala bantu basyoonto pe, pele bantu boonse bakeelede kwaalanga-langa “majwi oonse aazwa kumulomo wa-Leza.” Jesu kunyina naakapa buyo coolwe cakumvwisya Magwalo kukakamu kasalidwe kabasikwiiya pe. Basikwiiya bakwe wakabaambila kuti: “Eco ncindamwaambila mumudima amucaambe mumumuni, eco ncimuswiilila mumatwi amucuumine mompompo anduli.” (Matayo 4:4; 10:27) Jesu wakaliyandide kapati ikupa bantu banji luzibo lwa Leza.

9. Ino Banakristo bamasimpe balibelesya buti Bbaibbele?

9 Ijwi lya Leza ncecintu ncotweelede kubikkila maano kapati ciindi notuyiisya. Mucikozyanyo, ciindi notukanana makani mu Ŋanda ya Bwami ya Bakamboni ba Jehova, kanjikanji takuzulide pe kwiide kubala buyo tupango tusalidwe kuzwa mu Bbaibbele. Tweelede kupandulula, kukozyanyisya alimwi akulubelesya lugwalo mucibalo. Imbaakani eesu njakuti mulumbe kaumvwika kabotu alimwi akwaamba makani aakonzya kubanjila baswiilizi mumyoyo. (Nehemiya 8:8, 12) Alimwi Ibbaibbele leelede kubelesyegwa ciindi nokuyandika kupa lulayo naa kululamika. Nokuba kuti bantu ba Jehova bakanana milaka iindene-indene alimwi bakakomenena mubuumi bwiindene-indene, boonse balalilemeka Bbuku liinda kubota—Ibbaibbele.

10. Ino mulumbe wamu Bbaibbele wakasololelwa ujisi nguzu zili buti kulindiswe?

10 Ciindi nolibelesyegwa munzila iili boobo, imulumbe wamu Bbaibbele ulijisi nguzu kapati. (Ba-Hebrayo 4:12) Uupa kuti bantu bacince buumi bwabo, mbuli kuleka micito yabo iitali yamu Magwalo yabwaamu, bumambi, kukomba mituni, budakwi alimwi kubba. Wagwasya bantu banji kuleka bukkale bwabo bwakaindi akutalika kupona buumi bubotu. (Ba-Efeso 4:20-24) Masimpe, ikuti naa lyapegwa bulemu kwiinda mizeezo naa zilengwa zyabantu alimwi akuti lyabelesyegwa cakusyomeka, Ibbaibbele lilakonzya kugwasya kutegwa tube bantu bazulide katuli bamayi ba Jwi lya Leza.

Muuya wa Jehova Ulatupa Kweelela

11. Ino nkaambo nzi muuya uusalala wa Jehova ncoweelela kwiitwa kuti “Mugwasyi”?

11 Icabili, atubandike mulimo wamuuya uusalala wa Jehova naa kuti nguzu zibeleka mbozitupa kuzulila. Tatweelede kuluba kuti muuya wa Jehova ulaanguzu kapati. Jehova wakapa nguzu ku Mwanaakwe uuyandwa kutegwa abelesye kwiiminina Banakristo boonse bakasimpe. Eeci cileelela nkaambo Jesu imuuya uusalala wakawiita kuti “Mugwasyi.” (Johane 16:7) Wakakulwaizya basikumutobela kuti kabalomba muuya ooyo kuli Jehova alimwi wakabasyomezya kuti Jehova uyoobapa.—Luka 11:10-13; Jakobo 1:17.

12, 13. (a) Ino nkaambo nzi ncociyandika kupailila muuya uusalala kutegwa utugwasye mumulimo wesu? (b) Ino mbuti ba Farisi mbobakalitondezya kuti muuya uusalala tiiwakali kubeleka muli mbabo?

12 Tweelede kupailila muuya uusalala abuzuba, ikapati kutegwa utugwasye mumulimo wesu. Ino nguzu eezyo zibeleka inga zyatugwasya buti? Zilakonzya kweendelezya mizeezo alimwi amoyo wesu, ikutugwasya kucinca, kukomena munzila yakumuuya alimwi akutusamika bube bupya muciindi cabukulukulu. (Ba-Kolose 3:9, 10) Ulakonzya kutugwasya kujana bube buyandika kapati ibuli mbuli bwakatondezya Kristo. Bunji bwesu tulakonzya kubandauka izili mulugwalo lwa Ba-Galatiya 5:22, 23 mumutwe. Tupango ooto tulaibandauka micelo yamuuya wa Leza. Iwakusaanguna nduyando. Ibube oobu bulayandika kapati mumulimo wesu. Nkaambo nzi?

13 Iluyando lulakulwaizya kapati. Ikuyanda Jehova alimwi abantunyina nkokupa kuti Banakristo beni-beni kabaambila bantu makani mabotu. (Marko 12:28-31) Ikuti kakunyina luyando luli boobo, masimpe tatukonzyi kweelela pe ikuba bamayi ba Jwi lya Leza. Amubone lwiindano luliko akati ka Jesu alimwi aba Farisi. Ibbuku lya Matayo 9:36 lyaamba kuti: “Nkabela naakabona makamu aabantu wakabafwida luzyalo, nkaambo kakuti bakalikatede akumwaika mbuli imbelele zitakwe mweembezi.” Ino ba Farisi bakali kubabona buti bantu buyo? Bakali kwaamba kuti: “Nkamu eyi iitezi mulao [iyoosubulwa].” (Johane 7:49) Iba Farisi aabo tiibakali kubayanda bantu pe, pele bakali kwiide kubasinganya buyo. Kalasalala kaambo imuuya wa Jehova ncowatakali kubeleka ali mbabo.

14. Ino mbuti cikozyanyo ca Jesu cakutondezya luyando mbocitukulwaizya?

14 Jesu wakali kubabikkila maano bantu. Wakalizyi cakali kubapenzya. Wakalizyi kuti bakali kupenzyegwa, bakali mwaikide alimwi tiibakali kulanganyizyigwa mbuli mbelele zitakwe mweembezi. Ibbuku lya Johane 2:25 litwaambila kuti Jesu “wa[ka]lizi izya[ka]li mumyoyo yabantu.” Mbwaanga wakali Mufwuzi ciindi lyakali kulengwa nyika, Jesu wakali bazyi kabotu bantu mbobapona. (Tusimpi 8:30, 31) Ikubazyiba kabotu ooku bantu kwakapa kuti abayande kapati. Iluyando luli boobu alutukulwaizye mumulimo wesu wakukambauka! Ikuti twabona kuti tuyandika kuyaambele mukaambo aaka, atupailile muuya uusalala wa Jehova, mpoonya akubeleka kweendelana anzyotupailila. Jehova uyootwiingula. Uyootuma nguzu eezyi izitaalilwi akutugwasya kuba mbuli Kristo, iwakali kweelela kapati kukambauka makani mabotu.

15. Ino mbuti majwi aali kubbuku lya Isaya 61:1-3 ncaayelela kuli Jesu mpoonya akuyubununa balembi aba Farisi mbobakabede?

15 Ino ikweelela kwa Jesu kwakazwa kuli? Wakaamba kuti: “Muuya wa-Jehova uli alindime.” (Luka 4:17-21) Inzya, Jehova lwakwe wakamusala Jesu kwiinda mukubelesya muuya uusalala. Jesu tanaakali kuyandika zintu zimbi zimupandulula buya pe. Sena basololi babukombi bamumazuba aakwe bakali salidwe amuuya uusalala? Peepe. Alimwi tiibakali libambide kuti bazuzikizye bbuku lya Isaya 61:1-3 lyalo Jesu ndyaakabala cakupozya akulibelesya alinguwe. Lino amubale tupango ooto, akulibonena lwanu mbuli ibalembi alimwi aba Farisi basikuupaupa ameso mbobatakali kweelela naaceya. Tiibakajisi makani mabotu aakukambaukila bantu bacete pe. Ino mbuti mbobakali kukonzya kukambauka makani aakulubulwa kuzwa mubuzike alimwi akupa kuti boofwu babone? Munzila yakumuuya, lwabo buya kubagama babakali boofwu alimwi akuba mubuzike kuzilengwa zyabantu! Kwiindana abantu aabo, sena swebo tuleelela kuyiisya bantu?

16. Ino ndusyomo luli buti bantu ba Jehova sunu ndobajisi kujatikizya kweelela kwabo kabali basimilimo?

16 Masimpe kuti tiitwakayiila muzikolo zisumpukide zya Kristendomu pe. Kunyina notwakasalwa kuti tube bamayi muzikolo zyabukombi pe. Sena eeci cipandulula kuti tatweeleli? Peepe. Ikusalwa kwesu kuti tube Bakamboni bakwe kwakazwa kuli Jehova. (Isaya 43:10-12) Ikuti katupailila muuya wakwe alimwi akubeleka kweendelana amipailo yesu, tulakonzya kweelela kapati. Akaambo kakuti tatulondokede, tulalezya kusika acikozyanyo ca Mwiiyi Mupati Jesu. Pele sena tatulumbi kujana kuti Jehova ubelesya muuya wakwe kutegwa tweelele alimwi tulibambe katuli bamayi ba Jwi lyakwe?

Imbunga ya Jehova Ilatupa Kweelela

17-19. Ino mbuti miswaangano yaansondo iili musanu iipegwa kwiinda mumbunga ya Jehova mboitugwasya kuba basimilimo beelela?

17 Lino atubandike kujatikizya nzila yatatu Jehova mbwatuzulizya katuli bamayi ba Jwi lyakwe, nkokuti imbungano yakwe yaanyika naa mbunga iituyiisya kuba basimilimo. Muunzila nzi? Amuyeeye buyo kujatikizya pulogilamu yamalailile njotujisi! Ansondo tulajanika kumiswaangano iili yosanwe. (Ba-Hebrayo 10:24, 25) Tulabungana mutukamu tusyoonto-syoonto ku Ciiyo Cabbuku Cambungano kutegwa twiiye bbuku lipegwa ambunga ya Jehova. Kwiinda mukuswiilila alimwi akwiingula, tulaiya alimwi akukulwaizyanya. Alimwi tulajana lulayo lutugemi kuzwa kumulangizi waciiyo cabbuku. Kumuswaangano Waabuleya alimwi aku Ciiyo ca Ngazi Yamulindizi, tulajana cakulya acimwi cakumuuya cijisi busani bunji.

18 Cikolo Camulimo Wateokrasi cakabambilwa kuti kacitupa malailile ajatikizya mbuli mbotukonzya kuyiisya. Kwiinda mukulibambila makani aapegwa kulibaabo batola lubazu mucikolo, tulaiya mbuli mbotukonzya kubelesya Jwi lya Leza mukuyiisya kwiinda mukubelesya mitwe yamakani minji kapati. (1 Petro 3:15) Sena kuli nomwakapedwe makani aajisi mutwe ngomwakabona kuti mwakaluuzyi kabotu-kabotu, pele mwakajana kuti mwaiya cintu cipya kulingawo? Kanjikanji eeci cilacitika. Kwiina cisumpula luzibo lwesu kumutwe wamakani umwi aumwi kunze lyakuuyiisya bamwi. Nociba ciindi notutapedwe mulimo wakucita citondezyo, tulakonzya kwiiya mbotukukonzya kuba bamayi ibali kabotu. Tulabona bube bubotu kuli umwi aumwi uutola lubazu mucikolo alimwi tulakonzya kuyeeya mbuli mbotukonzya kwiiya bube buli boobo.

19 Muswaangano Wamulimo awalo wakabambilwa kuti utugwasya kuzulila katuli bamayi ba Jwi lya Leza. Ansondo tulaswiilila makani, mibandi alimwi kubona zitondezyo zyakabambilwa kuti katuzibelesya mumulimo wesu. Ino ncitondezyo nzi ncotuyoobelesya? Ino mbuti mbotukonzya kumana buyumuyumu mumulimo wakubuleya? Ino mmasena nzi aakukambaukila aalo ali kabotu kulindiswe ngotuciyanda kuvwuntauzya alimwi? Ino ncinzi ciyootugwasya kuba bamayi basungu ciindi notucita nyendo zyakujokelela alimwi amukusololela ziiyo zya Bbaibbele? (1 Ba-Korinto 9:19-22) Imibuzyo iili boobu ilabandikwa kapati mu Muswaagano Wamulimo. Zibeela zinji mumuswaangano zijanika muzibalo izili mu Mulimo Wesu wa Bwami, ncibelesyo acimwi ncotupedwe kutegwa tuzulile mumulimo wesu uuyandika kapati.

20. Ino mbuti mbotukonzya kugwasyigwa kapati amiswaangano yambungano amipati?

20 Tulajana lwiiyo lubotu kwiinda mukulibambila, mukujanika kumiswaangano alimwi akuzibelesya nzyotwiiya mumulimo wesu katuli bamayi. Pele nkozicili azimwi. Alimwi tulijisi miswaangano mipati—yaalubazu, yabbazu alimwi ayacooko iibambilidwe kuti ituzulizye katuli bamayi ba Jwi lya Leza. Elo kaka tulakanza kuswiilila kapati alimwi akulubelesya lulayo luli boobo!—Luka 8:18.

21. Ino ncinzi citondezya kuti ikuyiisyigwa kwesu kwazwidilila, alimwi ino nguni weelede kulumbaizyigwa?

21 Sena kuyiisya Jehova nkwaapa kwazwidilila? Atubone zitondezyo ziliko. Amwaka, myaanda-myaanda yazyuulu zyabantu bali mukugwasyigwa kwiiya njiisyo zya Bbaibbele alimwi akupona kweendelanaa Leza nzyayanda kuli mbabo. Imweelwe uli mukuyungizyika, pele kunyina wesu weelede kulumbaizyigwa akaambo kaceeci pe. Tweelede kuzibona zintu mbuli mbozibede mbubwenya bwakacita Jesu. Wakaamba kuti: “Takukwe muntu uukonzya kuza kulindime Taata uwakandituma atamukwela.” Mbubwenya mbuli baapostolo bansiku, andiswe mbubwenya buyo tatuyiide alimwi tuli bantu buyo. (Johane 6:44; Incito 4:13) Ikuzwidilila kwesu kuyeeme ali Jehova, walo uukwela bantu babombe myoyo kukasimpe. Paulo wakacisalazya naakati: “Mebo ndakazikila, Apolo nguwakatililila, pele Leza nguwakamenya.”—1 Ba-Korinto 3:6.

22. Ino nkaambo nzi ncotuteelede kutyompwa kapati caboola kumakani aakutola lubazu lyoonse mumulimo wa Bunakristo?

22 Masimpe, Jehova Leza ulijatikizyidwe mumulimo wesu katuli bamayi ba Jwi lyakwe. Lyoonse tatukonzyi kulimvwa kuti tuleelela kuba bamayi pe. Pele amuyeeye kuti, ngu Jehova uukwela bantu kulinguwe alimwi aku Mwanaakwe. Jehova nguupa kuti tweelele kubelekela baabo bapya kwiinda mu Jwi lyakwe, mumuuya wakwe uusalala alimwi amumbunga yakwe yaanyika. Lino atuzumine kwiiya kuli Jehova kwiinda mukubelesya zintu zibotu nzyali mukutupa lino kutegwa tuzulile katuli bamayi ba Jwi lya Leza!

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino mbuti Ibbaibbele mbolituzulizya mumulimo wakukambauka?

• Ino mmulimo nzi muuya uusalala ngoujisi mukupa kuti tweelele kuba basimilimo?

• Ino mmunzila nzi imbunga ya Jehova yaanyika mboyamugwasya kuti mweelele kuba bakambausi bamakani mabotu?

• Ino nkaambo nzi nkotweelede kusinizya ciindi notutola lubazu mumulimo?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 19]

Mbwaakali mwiiyi wa Jwi lya Leza, Jesu wakatondezya luyando kubantu