Skip to content

Skip to table of contents

Njiisyo zya Leza Zilakonzya Kumugwasya

Njiisyo zya Leza Zilakonzya Kumugwasya

Njiisyo zya Leza Zilakonzya Kumugwasya

CAKUTADOONEKA, mulizyi kuti banyama balapona kwiinda mukweendelezyegwa aziyanza zyabo ikutali kubelesya maano. Mincini minji ilabeleka kweelana aciindi ncoipedwe naa mboipangidwe. Pele bantu bakalengwa kuti kabasololelwa anjiisyo. Ino mbuti mbomukonzya kusinizya kukaambo aaka? Inzya, Jehova Sikwaanza njiisyo ziluleme, wakaambilizya iciindi naakalenga muntu wakusaanguna kuti: “Atupange muntu mucinkozya cesu, abe mbubonya mbuli ndiswe.” Mulengi, muuya alimwi tajisi mubili uuli mbuli wesu, aboobo swebo tuli “mucinkozya” cakwe akaambo kakuti tulakonzya kubutondezya bube bwakwe alimwi abubotu bwakwe mbwajisi. Bantu balijisi nguzu zyakweendelezya buumi bwabo kweelena anjiisyo mbuli mbozyibede, nkokuti kweelena anzyobasyoma kuti nenzila iiluleme yakucita zintu. Jehova ulijisi njiisyo zinji zili boobu zilembedwe mu Jwi lyakwe.—Matalikilo 1:26; Johane 4:24; 17:17.

Muntu umwi ulakonzya kwaamba kuti, ‘pele Bbaibbele lilijisi myaanda-myaanda yanjiisyo.’ ‘Ncintu nciyumu kuzyizyiba zyoonse.’ Aayo masimpe. Amukalange-lange kaambo aaka: Nikuba kuti njiisyo zya Leza zyoonse zilagwasya, pele zimwi zilayandika kapati kwiinda zimwi. Mulakonzya kubona kuzwa mubbuku lya Matayo 22:37-39, kwalo Jesu nkwaakazyitondezya kuti akati kamilawo alimwi anjiisyo ya Milawo ya Musa, imwi yakali kuyandika kapati kwiinda imwi.

Ino ninjiisyo nzi ziyandika kapati? Njiisyo ziyandika kapati zya Bbaibbele nzizyeezyo zyaamba cacigaminina kujatikizya cilongwe cesu a Jehova. Ikuti twazyiccilila kabotu, Mulengi ulakonzya kuba musololi wesu kali mbuli compass. Kuyungizya waawo, kuli njiisyo zijatikizya cilongwe cesu abantuma. Ikuti twazibelesya eezyi, ciya kutugwasya kutabelesya kaambyo kakuti ŋombe ntaanzi njiinywa meenda mabotu, pele ulakonzya kutubeda mulimo.

Ino atulange-lange cibeela cimwi ciyandika kapati cakasimpe kamu Bbaibbele. Ino masimpe aaya aamba nzi, alimwi ino mbuti mbwaatujatikizya?

“Mupatikampatila Atala Anyika Yoonse”

Magwalo Aasalala alacisalazya kuti Jehova ngo Mulengi wesu, Leza Singuzuzyoonse. Taku ngwakonzya kweelanizyigwa limwi naa uukonzya kumunjilila mubusena. Aaya ngamasimpe aalembedwe mu Bbaibbele.—Matalikilo 17:1; Mukambausi 12:1.

Mulembi umwi wabbuku lya Intembauzyo wakakabona kaambo kujatikizya Jehova naakati: “Nduwe Mupatikampatila atala anyika yoonse.” Mwami wansiku Davida wakalemba kuti: “Bwami mbobwako, O Jehova, alimwi nduwe nosumpwidwe mbuli simutwe waboonse.” Alimwi munsinsimi uuzyibidwe kapati cakamupa kulemba kuti: “Taakwe uuli mbuli nduwe, O Jehova. Nduwe mupati, azina lyako lili anguzu.”—Intembauzyo 83:18; 1 Makani 29:11; Jeremiya 10:6.

Ino mbuti mbotukonzya kwaabelesya aaya masimpe ajatikizya Leza mubuumi bwesu bwabuzuba abuzuba?

Inzya, cilasalala kwaamba kuti muntu ngotweelede kusyoma mubuumi bwesu—Mulengi wesu alimwi Nguupa Buumi. Sena inga taciboti kuleka cilengwa cakulibikkila maano tobeni—calo eeco cikonzya kulibonya mubantu bamwi kwiinda bamwi? Injiisyo iisololela kabotu njeeyi njakuti, “amuzicite zyoonse cakuti kube bulemu kwa-Leza.” (1 Ba-Korinto 10:31) Munsinsimi Daniele wakatondezya cikozyanyo cibotu kukaambo aaka.

Makani aansiku atwaambila kuti, Mwami Nebukadinezara waku Babuloni lweendo lumwi wakaakkala mabwe aakasaala akaambo kaciloto ncaakalota, eelyo wakayandisisya kucizyiba ncocakali kwaamba. Boonse bantu cakabayumya mate, pele Daniele cabusongo wakamwaambila mwami ciloto ncicakali kwaambwa. Sena Daniele wakalilumbaizya? Nee, wakapa bulemu kuli “Leza wakujulu uuyubununa makani aasisidwe.” Daniele wakazumanana kubandika kuti: “Teensi kwaamba kuti ndijisi busongo kwiinda bantu boonse bapona pe.” Daniele wakali mwaalumi uutobela njiisyo. Nkakaambo kaako kubbuku lya Daniele ulaambwa ziindi zyotatwe kuti “muntu uuyandwa loko” kubusyu bwa Leza.—Daniele 2:28, 30; 9:23; 10:11, 19.

Munoogwasyigwa iciindi mwanoomwiiya Daniele. Ikutegwa tucikonzye kucita bweelede, tweelede kuba mbuli mbwaakabede Daniele. Ino ngwani weelede kupegwa bulemu akaambo kacintu ncomwacita? Kufwumbwa naa bukkale bwanu buli buti, mulakonzya kucita kweelana anjiisyo zya Bbaibbele—zyakazwa kuli Jehova walo uuli ngo Mmwami. Ikuti mwacita oobu, kuya kumupa kuti mube muntu “uuyandwa loko” kubusyu bwa Leza.

Ino atulange-lange mbazu zyobilo zyantalisyo zyanjiisyo zikonzya kutugwasya kuzyibana buntususu. Mbwaanga kulisumpula nkokuli koonse-koonse, imasimpe ngakuti, ibuumi buli boobu bulakatazya.

‘Kulibombya Mumoyo’

Aabo balibikka mubusena butaanzi, kanjikanji tabakkutili. Bantu bamwi bayanda buumi bwiinda kubota ndilyonya-ndilyonya. Balo baamba kuti, ikuba abuumi buuba-uba ncitondezyo cakukompama. Kukkazika moyo bakubona kuti nkwabantu bambi ikutali mbabo. Caboola kumakani aakulindoomeka, kuli mbabo taku mbocibede zyoonse balazyitambula. Sena muyeeya kuti mulijisi nzila iimwi njomukonzya kubelesya kutegwa mutabi mbuli mbabo?

Babelesi ba Leza lyoonse alabasikila mapenzi aali boobo, pele tayeelede kubanyonganya pe. Banakristo basimide balaizumina njiisyo iili boobo akaambo kakuti “oyo uulilubulula mwini uutambulika, oyo ngwalubulula [Jehova] nguutambulika.”—2 Ba-Korinto 10:18.

Tuya kugwasyigwa ikuti twaibelesya njiisyo iijanwa kubbuku lya Ba-Filipo 2:3, 4. Eeci cibalo cimukulwaizya “[kutacita] cintu niciba comwe cabbivwe nanka cakulisumpula, pele umwi aumwi akati kanu alibombye mumoyo, akuyeeya kuti mweenzuma mubotu kwiinda ndime.” Aboobo tamuna “kuyeey[i] kuligwasya nubeni luzutu, pe, umwi aumwi uleelede kwiingasila kugwasya mweenzinyina.”

Muntu umwi wakajisi bube bubotu alimwi wakacita bweelede kulubono lwakwe ngu Gideoni wakali mubetesi akati ka Ba-Hebrayo bansiku. Tanaakayanda kuti abe musololi waba Israyeli. Aboobo ciindi naakaambilwa kuti acite boobo, Gideoni wakalitenga kuba mubusena oobo alimwi wakaamba kuti. “Luzubo lwangu nduniini akati kanzubo zya-Manase, ambebo ndi muniini muluzubo lwataata.”—Babetesi 6:12-16.

Aboobo ciindi Jehova naakagwasya Gideoni kuti azunde, baalumi baku Efraimu bakatalika kumuzwanganya. Ino mbuti Gideoni mbwaakacita? Sena wakatalika kulitukumuna akaambo kakuti wakazunda? Nee. Wakalileya penzi eeli kwiinda mukwiingula cakulibombya. “Ncinzi ncindakakonzya kucita mebo cili mbuli ncimwakacita nywebo?” Gideoni wakali mubombe moyo.—Babetesi 8:1-3.

Masimpe, aka kaambo kakamucitikila Gideoni kakacitika kaindi. Pele, ciciyandika kucilanga-langa cibalo eeci. Mulakonzya kubona kuti bukkale bwa Gideoni bwakaliindenyi aboobu bwamazuba aano, pele wakapona munzila iyandika alimwi yakamugwasya.

Ibukkale oobu buliko bwakuzyiba buyo aumwi zyakwe, bulakonzya kunyonganya mbotuzilanga zintu nzyotulemeka. Njiisyo zya Bbaibbele zilatugwasya kuleka micito mibi, akutuyiisya mbotukozya kuba acilongwe cibotu a Mulengi alimwi akubantuma.

Kwiinda mukumvwida njiisyo zya Bbaibbele, twauzunda muzeezo ooyu wakubelesya kaambyo kakuti ŋombe ntaanzi njiinywa meenda mabotu. Tatuceendelezyegwi kabili abube bwamusyobo buli boobu. Mbotuya buzumanana kwiiya njiisyo ziluleme, tuya kumuzyibisyisya Sikwaanza wesu. Inzya, ikubikkila maano kunjiisyo zya Leza iciindi notubala Bbaibbele ciya kutugwasya kapati.— Amubone kabbokesi

Jehova wakabalenga bantu muciimo cisumpukide kwiinda banyama balo baile kweendelezyegwa aziyanza zyabo. Ikuccilila luyando lwa Leza, caamba kubelesya njiisyo zyabunaleza. Aboobo, tweelede kwiibelesya kabotu compass yesu, compass yalo iyakutusololela mubweende bubotu alimwi bupya bwa Leza. Ibbaibbele lilijisi twaambo tutupa kusyoma kuti ino-ino bweende bupya buyakuba munyika yoonse mwalo “mulinzizyo momukala bululami.”—2 Petro 3:13.

Kabbokesi/[Cifwanikiso icili apeeji 6]

Njiisyo Zyamu Bbaibbele Zigwasya

Mumukwasyi:

“Muntu teelede kuyandaula kuligwasya mwini buyo. Umwi aumwi uleelede kuyandaula kugwasya mweenzinyina.”—1 Ba-Korinto 10:24.

“Luyandisyo . . . talulilangilili cintu.”—1 Ba-Korinto 13:4, 5.

“Mwaalumi umwi aumwi akati kanu ayande mukaakwe mbuli mbwaliyanda mwini.”—Ba-Efeso 5:33.

“Nubanakazi, amulibombye kubalumi banu.”—Ba-Kolose 3:18.

“Swiilila uso iwakakuzyala, alimwi utasampauli banyoko na bacembaala.”—Tusimpi 23:22.

Kucikolo, kumilimo naa mumakwebo:

“Zipimyo zibeja zilasesemya . . . Sizibi ulajana zyakuvola zyalweeno.”—Tusimpi 11:1, 18.

“Mubbi atabbi limbi, pele asungwaale akubelesya maanza aakwe.”—Ba-Efeso 4:28.

“Na kuli uukaka kubeleka, atabi nalya.”—2 Ba-Tesalonika 3:10.

“Kufumbwa cintu ncimucita, milimo yanu ibe yamoyo woonse [kuli Jehova].”—Ba-Kolose 3:23.

“Tuyanda kuti tululame, tubule akampenda.”—Ba-Hebrayo 13:18.

Mbotweelede Kululanga Lubono:

“Ooyo uulivubya cakufwambaana uyoosubulwa.”—Tusimpi 28:20, BT.

“Muntu uuyandisya mali takonzyi kukuta mali.”—Mukambausi 5:10.

Muntu Mbwakonzya Kuzyiba Mbwalilemeka:

“Sena cilayandika kubantu ikulilangauda bulemu?”—Tusimpi 25:27, NW.

“Muntu uumbi nguuelede kukulumbaizya kutali lwako omwini pe.”—Tusimpi 27:2, BT.

“Ndaambila boonse buyo bali kulindinywe, kuti muntu ataliyeeyi cakulisumpula kwiinda mbukweelede.”—Ba-Roma 12:3.

“Na muntu ulayeeya kuti, Ndi mulemu, anukuti tajisi bulemu abuniini, oyo muntu ulalyeena.”—Ba-Galatiya 6:3.

[Cifwanikiso icili apeeji 5]

Daniele wakapa bulemu bweelede kuli Leza

[Cifwanikiso icili apeeji 7]

Ikucita zintu abantu bamwi kweelana anjiisyo zya Leza, kuletela cilongwe cini-cini alimwi alukkomano

Nkotwakajana cifwanikiso icili apeeji 7]

U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./Robert Bridges