Skip to content

Skip to table of contents

Nkaambo Nzi Ncomweelede Kubbapatizyigwa?

Nkaambo Nzi Ncomweelede Kubbapatizyigwa?

Nkaambo Nzi Ncomweelede Kubbapatizyigwa?

“Kamuya mukabaiisye bantu bamisyobo yoonse, akubabapatizya.”—MATAYO 28:19.

1, 2. (a) Ino mmuubukkale buli buti bwakapa kuti bantu bamwi babbapatizyigwe? (b) Ino mibuzyo nzi iibuka iijatikizya lubbapatizyo?

MWAMI muna Frank Charlemagne wakasungilizya bantu mbaakazunda bana Saxons kuti babbapatizyigwe mu 775-77 C.E. Sitwaambo twansiku John Lord wakalemba kuti: “Wakabasungilizya kucinca kutegwa babe mu Bunakristo bwakaliko ciindi eeco.” Mbubwenya buyo, naakakwata mwana wamwami wacikombelo ca Greek Orthodox mu 987 C.E., muleli waku Russia Vladimir Wakusaanguna wakasala kuti bantu boonse mbalela babe “Banakristo.” Wakabamba muswaangano wakuti bantu boonse babbapatizyigwe, akukonga baabo bakakaka kuti balajaiyigwa!

2 Sena lubbapatizyo lwamusyobo ooyo lwakaleelede? Sena lulijisi mpindu? Sena kufwumbwa muntu uleelede kubbapatizyigwa?

Ilubbapatizyo—Munzila Nzi?

3, 4. Ino nkaambo nzi kusansila naa kutila buyo meenda amutwe ncolutali lubbapatizyo lwa Banakristo?

3 Ciindi Charlemagne alimwi Vladimir Wakusaanguna nobakasungilizya bantu kuti babbapatizyigwe, baleli aaba bakasotoka mulawo wa Jwi lya Leza. Mubwini, kwiina lugwasyo lujanika ciindi lubbapatizyo nolucitwa kwiinda mukusansaila buyo naa kutila buya meenda amutwe wamuntu, nokuba kubbizya muntu watayiisyigwa kasimpe kamu Magwalo.

4 Amulange-lange cakacitika ciindi Jesu waku Nazareta naakaunka kuli Johane Mubbapatizi mu 29 C.E. Johane wakali kubbapatizya bantu mu Mulonga wa Jordano. Bakali kulileta buya beni cakulisungula kuti bazikubbapatizyigwe. Sena wakali kwiide kubaimika mumulonga wa Jordano mpoonya akubatila meenda masyoonto buyo amutwe naa kubasansila buyo? Ino ncinzi cakacitika ciindi Johane naakali kubbapatizya Jesu? Matayo uluula kuti: “Jesu naakamana kubapatizigwa, mpawo wakazwa mumaanzi.” (Matayo 3:16) Wakali mumaanzi, nkaambo kakuti wakalibbizyidwe ansi mu Mulonga wa Jordano. Mbubwenya buyo, muzibe waku Etiopiya wakalyaaba akubbapatizyigwa “[mu]maanzi.” Imaanzi manji akali kuyandika nkaambo lubbapatizyo lwa Jesu alimwi abasikwiiya bakwe lwakali lwakubbizya buya mumaanzi cakumaninina.—Incito 8:36.

5. Ino mbuti Banakristo bakusaanguna mbobakali kubbapatizya bantu?

5 Imabala aa Cigiliki aasanduludwe kuti, “kubbapatizya,” “lubbapatizyo,” aambi buyo aapandulula kubbizya naa kunyika mbyoo mumaanzi. Ibbuku litegwa Smith’s Bible Dictionary lyaamba kuti: “Lubbapatizyo mubwini caamba kubbizya buya mbyoo” mumaanzi. Ima Bbaibbele aamwi asanduludwe kuti “Johane Sikubbizya” alimwi akuti “Johane Sikunyika.” (Matayo 3:1, Rotherham; Diaglott interlinear) Ibbuku lya Augustus Neander lya History of the Christian Religion and Church, During the Three First Centuries lipandulula kuti: “Lubbapatizyo lwakali kucitwa kwiinda mukubbizya buya mumaanzi.” Imulimo wamuna France Larousse du XXe Siècle (Paris, 1928) wakaamba kuti: “Banakristo bakusaanguna bakali kubbapatizyigwa kufwumbwa kubusena kwakali kujanika maanzi.” Alimwi New Catholic Encyclopedia yaamba kuti: “Kulibonya kuti Lubbapatizyo mu Cikombelo cakusaanguna lwakali kucitwa kwiinda mukubbizya buya.” (1967, Volyumu II, peeji 56) Aboobo, sunu ikubbapatizyigwa kutegwa muntu abe Kamboni wa Jehova nkwakulisalila buya mwini alimwi weelede kubbizyigwa mumeenda cakumaninina.

Ikaambo Kapya Ikapa Kubbapatizyigwa

6, 7. (a) Ino lubbapatizyo lwa Johane lwakajisi mulimo nzi? (b) Ino ncinzi cakali cipya kulubbapatizyo lwakali kucita batobeli ba Jesu?

6 Ikubbapatizya kwakali kucita Johane kwakalijisi makanze aayindene akooko kwakali kucita batobeli ba Jesu. (Johane 4:1, 2) Johane wakali kubbapatizya bantu bakali kutondezya kweempwa kubuleya kuzibi zyabo nzyobakacita ku Mulawo. * (Luka 3:3) Pele kwakali cintu cimwi cipya cakali mulubbapatizyo lwakali kucitwa abatobeli ba Jesu. Ilya Pentekoste mu 33 C.E., mwaapostolo Petro wakakulwaizya bakali kumuswiilila kuti: “Amusanduke, mubapatizigwe umwi [a]umwi muzina lya-Jesu Kristo, mujatilwe zibi zyanu.” (Incito 2:37-41) Nokuba kuti wakali kwaambila bama Juda alimwi abaabo bakasandulwa, Petro tanaakali kwaamba kujatikizya lubbapatizyo lwakutondezya kweempwa zibi zyakacitwa ku Mulawo pe; nokuba kupandulula kuti ikubbapatizyigwa muzina lya Jesu kwakali kwiiminina kumanizya zibi zyoonse pe.—Incito 2:10.

7 Aciindi eeco, Petro wakabelesya “zijaluzyo zya-Bwami” zyakusaanguna. Akaambo kanzi? Nkaambo wakali kuyanda kuyubunuda bakali kumuswiilila luzibo lujatikizya coolwe cabo cakuya kunjila mu Bwami bwajulu. (Matayo 16:19) Mbwaanga bama Juda bakamukaka Mesiya, ikweempwa alimwi akusyoma nguwe cakali cintu cipya ciyandika kapati mukuyandaula alimwi akujana kulekelelwaa Leza. Balakonzya kulutondezya lusyomo luli boobo kubuleya kwiinda mukubbizyigwa mumaanzi muzina lya Jesu Kristo. Kwiinda mukucita boobo, bayootondezya kulyaaba kwabo kuli Leza kwiinda muli Kristo. Sunu boonse ibalombozya kuzuminwaa Leza beelede kuba alusyomo lukozyenyi, kulyaaba kwabo kuli Jehova Leza alimwi akubbapatizyigwa mulubbapatizyo lwa Bunakristo ikutondezya kulyaaba cakumaninina kuli Leza Mupatikampatila.

Iluzibo Lwini-Lwini Lulayandika Kapati

8. Ino nkaambo nzi lubbapatizyo lwa Bunakristo ncoluteeleli kumuntu woonse?

8 Tali muntu woonse weelela kubbapatizyigwa mulubbapatizyo lwa Bunakristo pe. Jesu wakabaambila boobu batobeli bakwe: “Kamuya mukabaiisye bantu bamisyobo yoonse, akubabapatizya muzina lya-Taata alya-Mwana alya-Muuya Uusalala, alimwi amubaiisye kuti bajatisye makani oonse ngendakamulailila.” (Matayo 28:19, 20) Kabataninga bbapatizyigwa, bantu beelede ‘kuyiisyigwa kuti bajatisye makani oonse Jesu ngaakalailila basikwiiya bakwe.’ Aboobo, ikusungilizya baabo ibatajisi lusyomo luyeeme aluzibo lwini-lwini lwa Jwi lya Leza kuti babbapatizyigwe tacigwasyi pe, alimwi ciliindene kapati amalailile Jesu ngaakapa batobeli bakwe.—Ba-Hebrayo 11:6.

9. Ino kubbapatizyigwa “muzina lya-Taata” cipandulula nzi?

9 Ino cipandulula nzi ikubbapatizyigwa “muzina lya-Taata”? Cipandulula kuti muntu ooyo uuyanda kubbapatizyigwa ulacizumina cuuno ca Taateesu wakujulu alimwi abweendelezi bwakwe. Aboobo, Jehova Leza ulazuminwa kuti ngo Mulengi wesu, “Mupatikampatila atala anyika yoonse” alimwi akuti Mweendelezi Wakujulu Aanyika.—Intembauzyo 83:18; Isaya 40:28; Incito 4:24.

10. Ino kubbapatizyigwa ‘muzina lya-Mwana’ cipandulula nzi?

10 Ikubbapatizyigwa ‘muzina lya-Mwana’ cipandulula kuzumina cuuno Jesu ncajisi alimwi abweendelezi kali Mwanaa Leza simuzyalwaalikke. (1 Johane 4:9) Aabo ibeelela kubbapatizyigwa balamuzumina Jesu kuti, kwiinda mulinguwe, Leza wakapa “cinunuzyo cabanji.” (Matayo 20:28; 1 Timoteo 2:5, 6) Aabo ibabbapatizyigwa alimwi beelede kukuzumina ‘kumusumpula’ Leza nkwaacita ku Mwanaakwe.—Ba-Filipi 2:8-11; Ciyubunuzyo 19:16.

11. Ino kubbapatizyigwa ‘muzina lyamuuya uusalala’ caamba nzi?

11 Ino kubbapatizyigwa ‘muzina lyamuuya uusalala’ cipandulula nzi? Eeci citondezya kuti, aabo bayanda kubbapatizyigwa balauzumina muuya uusalala kuti ninguzu Jehova nzyabelesya munzila zyaandeenyi kweelana amakanze aakwe. (Matalikilo 1:2; 2 Samuele 23:1, 2; 2 Petro 1:21) Aabo beelela kubbapatizyigwa balazumina kuti muuya uusalala ulabagwasya kumvwisya “makani malamfu aabulondo bwa-Leza,” kuzumanana amulimo wakukambauka alimwi akutondezya micelo yamuuya nkokuti “luyandano, lukondo, luumuno, busicamba, buuya, bubotu, lusyomo, lubombo, kulyeendele[zy]a.”—1 Ba-Korinto 2:10; Ba-Galatiya 5:22, 23; Joeli 2:28, 29.

Mbokuyandika Kweempwa Alimwi Akusanduka

12. Ino mbuti lubbapatizyo lwa Bunakristo mboluswaangenyi akweempwa?

12 Kunze buyo lya Jesu watakajisi zibi, ilubbapatizyo ncitondezyo cakuzuminwaa Leza akaambo kakweempwa. Ciindi notweempwa, tulimvwa bubi naa kuusa akaambo kacintu cimwi ncotwacita naa kwaalilwa kucita. Iba Juda bamumwaanda wamyaka wakusaanguna ibakali kuyanda kukkomanisya Leza bakeempwa zibi nzyobakacitila Kristo. (Incito 3:11-19) Bamasi bamwi bakasyoma ku Korinto bakeempwa kubwaamu, kukomba mituni, kubba alimwi azibi zimwi zipati nzyobakacita. Akaambo kakuti bakeempwa, ‘bakasanzyigwa’ mubulowa bwa Jesu akuti bakali ‘salazyidwe’ naa kubikkwa ambali kutegwa babelekele Leza, eelyo bakaambwa kuti ‘balilulamikidwe’ muzina lya Kristo alimwi amumuuya uusalala wa Leza. (1 Ba-Korinto 6:9-11) Ikweempwa nintaamo iiyandika kapati kutegwa mube amanjezyeezya aali kabotu alimwi akukatalusyigwaa Leza kukulimvwa bubi akaambo kakubisya.—1 Petro 3:21.

13. Kujatikizya lubbapatizyo, ino kusanduka kubikkilizya nzi?

13 Kusanduka kweelede kucitwa katutana bbapatizyigwa akuba Bakamboni ba Jehova. Ikusanduka kulacitwa cakulisungula amuntu ooyo walisalila camoyo woonse kuti atobele Jesu Kristo. Bantu aabo balaleka milimo yabo mibyaabi yakaindi akukanza kucita cintu cibotu mumeso aa Leza. Mu Magwalo, imaciti aa Cihebrayo alimwi aa Cigiliki ajatikizya makani akusanduka apandulula kucenguluka naa kusanduluka. Eeci caamba kucengulukila kuli Leza kuzwa kunzila mbyaabi. (1 Bami 8:33, 34) Kusanduka caamba kucita “milimo ii[tondezya] kusanduka.” (Incito 26:20) Kuyandika kuzwa mubukombi bwakubeja akucita zintu kweelana amalailile aa Leza alimwi akulyaaba cakumaninina kuli Jehova. (Deuteronomo 30:2, 8-10; 1 Samuele 7:3) Ikusanduka kupa kuti tucince mukuyeeya kwesu, makanze alimwi abube bwesu. (Ezekieli 18:31) ‘Tulasanduka’ ciindi milimo yesu iitali yabunaleza nibwezelwa busena abube bupya.—Incito 3:19; Ba-Efeso 4:20-24; Ba-Kolose 3:5-14.

Ikulyaaba Camoyo Woonse Kulayandika Kapati

14. Ino kulyaaba kwabatobeli ba Jesu kutondezya nzi?

14 Ikubbapatizyigwa kwabatobeli ba Jesu kweelede kutobela kulyaaba kwabo camoyo woonse kuli Leza. Ikulyaaba citondezya kubikkwa ambali akaambo kamulimo uusetekene. Intaamo eeyi ilayandika kapati, aboobo yeelede kutondezyegwa kuli Jehova mumupailo kuti twasala kuti katumukomba cakumaninina kukabe kutamani. (Deuteronomo 5:9) Pele ikulyaaba kwesu takuli kwakumulimo naa kumuntunsi pe, pele tulyaaba kuli Leza buya kumugama.

15. Nkaambo nzi aabo ibayanda kubbapatizyigwa ncobabbizyigwa buya mumaanzi?

15 Ciindi notulyaaba kuli Leza kwiinda muli Kristo, tutondezya mbuli mbotukanzide kubelesya buumi bwesu kucita kuyanda kwa Leza kweelana ambuli mbokutondezyedwe mu Magwalo. Ikutondezya kulyaaba, aabo ibayanda kubbapatizyigwa balabbizyigwa mumaanzi, mbubwenya mbuli Jesu mbwaakabbapatizyigwa mu Mulonga wa Jordano ikulitondezya lwakwe kuli Leza. (Matayo 3:13) Alimwi kaambo kapati nkakuti, Jesu wakali kupaila aciindi ncicona eeco.—Luka 3:21, 22.

16. Ino mbuti kukondwa kwesu mbokukonzya kutondezyegwa munzila yabulemu ciindi notubona bantu babbapatizyigwa?

16 Ilubbapatizyo lwa Jesu lwakalisinizyide, pele cakali ciindi cikondelezya. Mbubwenya buyo alubbapatizyo lwa Banakristo basunu alwalo lulakondelezya. Ciindi notubona bantu aabo ibatondezya kulyaaba kwabo kuli Leza, ikukondwa kwesu kulatondezyegwa kwiinda mukubakambilila cabulemu alimwi akubalumbaizya. Ikuyobeka alimwi akusiba milosi takucitwi akaambo kakusetekana kwacitondezyo calusyomo eeco. Ikukondwa kwesu kulatondezyegwa munzila yabulemu.

17, 18. Ino ncinzi cigwasya ikuziba naa muntu uleelela kubbapatizyigwa?

17 Kwiindana abaabo ibasansila buya maanzi bana bavwanda naa kusungilizya bantu batajisi luzibo lwamu Bbaibbele kuti babbapatizyigwe, Bakamboni ba Jehova tabasungilizyi muntu kuti abbapatizyigwe pe. Mubwini, tababbapatizyi bantu aabo ibateeleli munzila yakumuuya. Imuntu kataningaba mukambausi wamakani mabotu uutabbapatizyidwe, baalu Banakristo beelede kubona kuti masimpe muntu ooyo ulazimvwisya njiisyo zyantalisyo zya Bbaibbele, ulapona kweelana anzizyo alimwi ulapa bwiinguzi cakusinizya kumubuzyo uuli mbuli wakuti: “Sena uli masimpe kuti uyanda kuba umwi wa Bakamboni ba Jehova?”

18 Kunze buyo kwaziindi zisyoonto, kanjikanji bantu aabo ibatola lubazu lyoonse mumulimo wakukambauka alimwi akutondezya kulombozya kuti babbapatizyigwe, ibaalu Banakristo balabandika ambabo kutegwa basinizye kuti mbasyomi balyaabide kuli Jehova alimwi ibacita zintu Leza nzyayanda kutegwa babbapatizyigwe. (Incito 4:4; 18:8) Umwi aumwi mbwaingula mibuzyo iimugemi iinda ku 100 iizwa munjiisyo zyamu Bbaibbele kulabagwasya baalu ikubona kuti naa muntu ooyo ulasika aziyandika zyamu Magwalo kutegwa abbapatizyigwe. Ibamwi tabeeleli, aboobo tabazumizyigwi mulubbapatizyo lwa Bunakristo pe.

Sena Kuli Cintu Cimulesya?

19. Notulanga lugwalo lwa Johane 6:44, ino mbaani ibayooba basikulelanyina a Jesu?

19 Bunji bwabaabo ibakali kusungilizyigwa buya mumiswaangano yakubbapatizya beelede kuti bakaambilidwe kuti bayoowunka kujulu baakufwa. Pele kujatikizya baabo batobela mikondo yakwe, Jesu wakaamba kuti: “Takukwe muntu uukonzya kuza kulindime Taata uwakandituma atamukwela.” (Johane 6:44) Jehova wakabakwela ibali 144,000 kuli Kristo kutegwa bakabe basikulelanyina a Jesu mu Bwami bwakujulu. Ikusungilizyigwa buya kubbapatizyigwa kunyina nokwakonzya kusalazya muntu kutegwa anjile mubusena oobo bulemekwa mububambe bwa Leza.—Ba-Roma 8:14-17; 2 Ba-Tesalonika 2:13; Ciyubunuzyo 14:1.

20. Ino ncinzi cikonzya kugwasya baabo ibataninga bbapatizyigwa?

20 Ikapati kutalikila mu 1935, ibantu batabaliki ibajisi bulangizi bwakufwutuka “kumapenzi ayo mapati” akuyoopona anyika kukabe kutamani bakabasangana ‘ibambelele zimwi’ zya Jesu. (Ciyubunuzyo 7:9, 14; Johane 10:16) Baleelela kubbapatizyigwa nkaambo kakuti balapona kweelanaa Jwi lya Leza alimwi balamuyanda ‘amoyo wabo, amuuya wabo, anguzu zyabo amiyeeyo yabo yoonse.’ (Luka 10:25-28) Nokuba kuti bantu bamwi balizyi kuti Bakamboni ba Jehova ‘balamukomba Leza mumuuya amubwini,’ tabanatalika kutobela cikozyanyo ca Jesu alimwi akutondezya kubuleya kuti bamuyanda ncobeni alimwi akukomba Jehova cakumaniina kwiinda mukubbapatizyigwa. (Johane 4:23, 24; Deuteronomo 4:24; Marko 1:9-11) Imupailo wakusinizya uugaminina ntaamo eeyi iiyandika kapati ulakonzya kubapa kuti bayume alimwi akukakatila kweendelanaa Jwi lya Jehova Leza, kulyaaba cakumaninina alimwi akubbapatizyigwa.

21, 22. Ino nkaambo nzi bamwi ncobalekela kulyaaba akubbapatizyigwa?

21 Bamwi tabayandi kulyaaba alimwi akubbapatizyigwa akaambo kakuti bajisi bubi mutwaambo twanyika naa kuyandisya lubono cakunga bajisi buyo ciindi cisyoonto cakucita zintu zyakumuuya. (Matayo 13:22; 1 Johane 2:15-17) Elo kaka inga bajana lukkomano ikuti naa bacinca mizeezo yabo alimwi ambaakani zyabo! Ikuswenena kuli Jehova kulakonzya kubagwasya munzila yakumuuya, kucesya kulibilika alimwi akubaletela luumuno akukkalwa moyo kuboola kwiinda mukucita kuyanda kwa Leza.—Intembauzyo 16:11; 40:8; Tusimpi 10:22; Ba-Filipi 4:6, 7.

22 Ibamwi baamba kuti balamuyanda Jehova, pele tabalyaabi kulinguwe akubbapatizyigwa akaambo kakuyoowa mukuli kuli Leza. Pele umwi aumwi wesu weelede kuyoolyaambilila kuli Leza. Imukuli wakaboola kulindiswe ciindi notwakamvwa jwi lya Jehova. (Ezekieli 33:7-9; Ba-Roma 14:12) Mbwaanga bakali ‘bantu basalidwe,’ bana Israyeli bansiku bakali kuzyalwa kabali musyobo uulyaabide kale kuli Jehova, aboobo bakalijisi mukuli wakumubelekela cakusyomeka kweelana amalailile aakwe. (Deuteronomo 7:6, 11) Sunu kwiina musyobo uuzyalwa kaulyaabide kale pe, pele ikuti naa twakatambula malailile aamu Magwalo eeni-eni, tweelede kubweza ntaamo calusyomo.

23, 24. Ino nkuyoowa nzi ikuteelede kulesya bantu kubbapatizyigwa?

23 Ikuyeeya kuti tabajisi luzibo lukkwenyi kulakonzya kupa kuti bamwi batabbapatizyigwi. Pele, toonse tujisi zinji zyakwiiya nkaambo “muntu ta[ka]konzyi kumvwisya milimo yoonse Leza njaakacita kuzwa kumatalikilo kusikila kumamanino.” (Mukambausi 3:11) Amulange-lange kujatikizya muzibe waku Etiopiya. Mbwaanga wakalisandukide, wakalijisi luzibo lusyoonto lwamu Magwalo, pele tanaakali kukonzya kwiingula mibuzyo yoonse iijatikizya makanze aa Leza. Nokuba boobo, naakazyiba bubambe bwa Jehova bwalufwutuko kwiinda mucipaizyo cacinunuzyo ca Jesu, muzibe ooyu kakunyina kusowa ciindi wakabbapatizyigwa mumaanzi.—Incito 8:26-38.

24 Ibamwi balawayawaya kulyaaba kuli Leza nkaambo bayoowa kuti inga ambweni balaalilwa kuzuzikizya kulyaaba kwabo. Monique uujisi myaka yakuzyalwa iili 17 wakaamba kuti: “Ndali kuwayawaya kubbapatizyigwa akaambo kakuyoowa kupona kweelana akulyaaba kwangu.” Nokuba boobo, ikuti naa ‘katusyoma Jehova amoyo wesu woonse, uyoolulamika nyendelo yesu.’ Uyootugwasya ‘kweenda mulusinizyo’ mbotuli babelesi bakwe basyomeka ibalyaabide.—Tusimpi 3:5, 6; 3 Johane 4.

25. Ino mubuzyo nzi uuyandika kulanga-langa?

25 Akaambo kakusyoma muli Jehova cakumaniina alimwi akumuyandisya camoyo woonse, amwaka zyuulu zili mbozibede zilakulwaizyigwa kulyaaba akubbapatizyigwa. Masimpe boonse babelesi ba Leza balyaabide bayanda kuti kabasyomeka kulinguwe. Pele tupona muziindi zikatazya alimwi tulasikilwa masunko aayindene-indene kulusyomo lwesu. (2 Timoteo 3:1-5) Ino ncinzi ncotweelede kucita kutegwa tupone kweelana akulyaaba kwesu kuli Jehova? Eeci tuyoocilanga-langa mucibalo citobela.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 6 Mbwaanga Jesu tanaakajisi zibi, tanaakabbapatizyigwa kutegwa atondezye kweempwa pe. Ilubbapatizyo lwakwe wakali kulitondezya lwakwe kuli Leza kuti ulilibambilide kucita kuyanda kwa Wisi.—Ba-Hebrayo 7:26; 10:5-10.

Sena Muciyeeyede?

• Ino lubbapatizyo lwa Banakristo lucitwa buti?

• Ino nduzibo luli buti luyandika kutegwa muntu abbapatizyigwe?

• Ino nintaamo nzi ziyandika kubweza izisololela kukubbapatizyigwa kwa Banakristo bakasimpe?

• Ino nkaambo nzi bamwi ncobawayawaya kubbapatizyigwa, pele ino mbuti mbobakonzya kugwasyigwa?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 24]

Sena mulicizyi ncocipandulula kubbapatizyigwa ‘muzina lya Taata, lya Mwana alimwi alya muuya uusalala’?