Skip to content

Skip to table of contents

Ino Mbaani Ibayoofwutuka Buzuba Bwa Jehova?

Ino Mbaani Ibayoofwutuka Buzuba Bwa Jehova?

Ino Mbaani Ibayoofwutuka Buzuba Bwa Jehova?

“Buzuba bulasika, bunooyoopya mbuli bbibi lyamulilo.”—MALAKI 4:1, BT.

1. Ino mbuti Malaki mbwapandulula mamanino aabweende oobu bubyaabi?

MUSINSIMI Malaki wakasololelwa amuuya wa Leza kulemba businsimi buyoosya kujatikizya zintu zilaafwaafwi kucitika. Zintu eezyi ziyoobasikila bantu boonse ibali anyika. Kuli Malaki 4:1 kwakasinsima kuti: “Ncobeni kuyoosika buzuba bupya mbuli [bbibi lyamulilo], elyo boonse balisumpula aboonse bacita zibi bayooba buungu. Buzuba obo buboola buyoobatenta, mbwaamba Jehova wamakamu, akutabasiila nuuba muyanda nuuba mutabi.” Ino kunyonyoonwa kwabweende bwazintu oobu bubyaabi kuyoomanizyigwa buti? Buyooba mbuli musamu wagonkelwa miyanda kutegwa utazumanani kukomena.

2. Ino mbuti magwalo aamwi mbwaabupandulula buzuba bwa Jehova?

2 Mulakonzya kubuzya kuti, ‘Ino “mbuzuba” nzi oobo musinsimi Malaki mbwasinsima?’ Mbobuzuba ibwaambwa ku Isaya 13:9 ikwaambilizya kuti: “Amubone! Buzuba bwa-Jehova buleza. Mbuzuba buyumu, bulijisi lunyemo abukali bunji. Bulasaala nyika cakugambya akunyonyoona basizibi bali mulinjiyo.” Kuli Zefaniya 1:15 libupandulula kuti: “Buzuba obo mbuzuba bwabukali, mbuzuba bwamapenzi abwamafwabi, mbuzuba bwalupyopyongano abwalupilingano, mbuzuba bwamudima abwakusiya, mbuzuba bwamayoba busiya mbi.”

“Mapenzi Mapati”

3. Ino “buzuba bwa-Jehova” ninzi?

3 Mukuzuzikizyigwa kwabusinsimi bwa Malaki, “buzuba bwa-Jehova” nciindi citondezyegwaa “mapenzi mapati.” Jesu wakasinsima kuti: “Kuzooba mapenzi mapati aatana kubonwa kuzwa kumalengelo aanyika kusikila sunu, alimwi takoozooba limbi aali boobu pe.” (Matayo 24:21) Amuyeeye buyo kujatikizya mapenzi alibonya munyika ikapati kutalikila mu 1914. (Matayo 24:7-12) Inkondo Yanyika Yabili yelikke buyo yakajaya bantu ibainda kutuulunzuma ituli 50! Pele “mapenzi mapati” ayookomena kapati kwiinda waawa. Ibukkale oobu, mbubwenya mbuli buzuba bwa Jehova, buyoomanina lya Harmagedoni akwaamanizyila limwi mazuba aamamanino abweende oobu bwazintu bubyaabi.—2 Timoteo 3:1-5, 13; Ciyubunuzyo 7:14; 16:14, 16.

4. Kumamanino kwabuzuba bwa Jehova, ino ncinzi cinoocitikide?

4 Kumamanino kwabuzuba oobo bwa Jehova, ibweende bwa Saatani alimwi abaabo beenda mulimbubo bayoonyonyoonwa. Iciyoosaanguna kunyonyoonwa mbukombi bwakubeja boonse. Eelyo lubeta lwa Jehova luyoocitwa kubweende bwamakwebo alimwi abwamapolitikisi bwa Saatani. (Ciyubunuzyo 17:12-14; 19:17, 18) Ezekieli wakasinsima kuti: “Bayoosowa insiliva yabo mumigwagwa, ayalo ingolida yabo iyooba mbuli cintu cisofweede. Ingolida yabo ansiliva yabo zyoonse zilakacilwa kubavuna mubuzuba bwabukali bwa-Jehova.” (Ezekieli 7:19) Ikujatikizya buzuba oobo, ibbuku lya Zefaniya 1:14 lyaamba kuti: “Buzuba bupati bwa-Jehova buli kufwaafwi, ncobeni buli kufwaafwi, bulafwambaana loko kusika.” Notubona mbuli Ibbaibbele ncolyaamba kujatikizya buzuba bwa Jehova, tweelede kukanza kucita zintu zibotu Leza nzyayanda.

5. Ino ncinzi ciyoocitikila baabo ibayoowa zina lya Jehova?

5 Naakamana kusinsima ncobuyoocita buzuba bwa Jehova kubweende bwa Saatani, kuli Malaki 4:2 lilaamba majwi aa Jehova aakuti: “Inywe numulemeka izina lyangu, izuba lyabululami liyoomupaswida, lileza anguzu zyakuponya mumababa aalyo. Lino muyooinka busotauka mbuli boombe bazwa mucimpati.” “Izuba lyabululami” ngu Jesu Kristo. “[Ngu]mumuni w[a]nyika” wakumuuya. (Johane 8:12) Jesu ulamunikila kwiinda mukuponya, ikusaanguna munzila yakumuuya nkotubona sunu, mpoonya munzila yakumubili ikucita oobo cakumaninina munyika mpya. Mbubwenya mbuli Jehova mbwaamba, abo ibayooponesyegwa “[ba]yooinka busotauka mbuli boombe bazwa mucimpati” bakkomane akaambo kakujaludwa.

6. Ino nkusekelela kuzunda kuli buti babelesi ba Jehova nkobayoocita?

6 Ino mbuti kujatikizya baabo ibatazibikkili maano zintu eezyo Jehova nzyayanda? Ibbuku lya Malaki 4:3 lyaamba kuti: “Muyoolyataula basizibi, nkaambo bayooba mulota kunsi lyazituta zyamaulu aanu mubuzuba obo mbwenti cite makani aya, mbwaamba Jehova wamakamu.” Ibantu bakomba Leza tabakatoli lubazu mukunyonyoona nyika ya Saatani pe. Muciindi caboobo mumaambilambali, ‘bayoolyataula basizibi’ kwiinda mukutola lubazu mukusekelela kuzunda kuyootobela buzuba bwa Jehova. Ikusekelela kupati kwakacitika ciindi impi zya Farao nozyakanyonyoonwa mu Lwizi Lusalala. (Kulonga 15:1-21) Mbubwenya buyo, ikugusyigwa kwa Saatani alimwi bweende bwakwe lyamapenzi mapati kuyootobelwa akusekelela kuzunda kupati. Ibantu basyomeka ibayoofwutuka buzuba bwa Jehova bayoowongolola kuti: “Atukondwe akusekelela mulufutuko lwakwe.” (Isaya 25:9) Elo kaka kuyooba kutembaula ciindi Bweendelezi bwa Jehova bwaakutondezyegwa alimwi inyika yaakusalazyigwa kutegwa ikkalwe abantu basiluumuno!

Kristendomu Iiya Israyeli

7, 8. Amupandulule ciimo cakumuuya cabana Israyeli muciindi ca Malaki.

7 Ibayoofwidwa luzyalo a Jehova mbaabo bamubelekela, ikutali baabo batamubelekeli. Cakali kozyenyi buyo akuciindi Malaki naakalemba bbuku lyakwe. Mu 537 B.C.E., bamucaala bana Israyeli bakapilusyigwa kuzwa mubuzike ku Babuloni noyakainda myaka iili 70. Nokuba boobo, mumwaanda wamyaka wakatobela, musyobo ooyu wakapilusyigwa wakatalika kuzanga alimwi akucita zibi. Bunji bwabantu bakali kusampaula zina lya Jehova; kuunduluzya milawo yakwe iiluleme; kusofwaazya tempele kwiinda mukuleta banyama boofwu, balema alimwi abaciswa kutegwa batuulwe alimwi akuleka bamakaintu babusankwa bwabo.

8 Aboobo Jehova wakabaambila kuti: “Nzoomuswenenena kuzoobeteka. Nzoofwambaana kuba kamboni wakutapatila balozi, abasimamambe, abasikukonka cakubeja, abasikunyanzya zyakuvola zyabasimilimo, abasikupenzya banabutema abamucaala, abasikukataazya beenzu, aboonse batalemeki ndime, . . . Nkaambo ndime Jehova, nsisanduki pe.” (Malaki 3:5, 6) Pele Jehova wakazumanana kwiita kufwumbwa muntu iwakali kukonzya kuleka nzila yabubi kuti: “Amuboole kulindime, lino ambebo nzooboola kulindinywe.”—Malaki 3:7.

9. Ino mbuti businsimi bwa Malaki mbobwakazuzikizyigwa ciindi cakusaanguna?

9 Alimwi majwi aayo akazuzikizyigwa mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E. Bama Juda bamucaala bakamubelekela Jehova akuba cibeela ‘camusyobo’ mupya wa Banakristo bananike, ibakazikubikkilizya a Bamasi. Pele bunji bwabana Israyeli beni-beni bakamukaka Jesu. Aboobo Jesu wakaambila musyobo wabana Israyeli kuti: “Amulange! Iŋanda yanu yasyaala kulindinywe mbuli itongo.” (Matayo 23:38; 1 Ba-Korinto 16:22) Mu 70 C.E., kweelana ambuli ali Malaki 4:1 mbolyakasinsima, “buzuba bupya mbuli [bbibi lyamulilo]” bwakabasikila bana Israyeli bakumubili. Jerusalemu alimwi atempele lyawo zyakanyonyoonwa, alimwi kuluulwa kuti ibantu bainda kukaulunzuma bakafwa akaambo kanzala, ikulwanina zyuuno alimwi akaambo kakulwanwa ampi zyabana Roma. Nokuba boobo, aabo ibakali kubelekela Jehova tiibakajatikizyigwa mupenzi eelo pe.—Marko 13:14-20.

10. Ino mbuti bantu alimwi abasololi bazikombelo mbobaiya bana Israyeli bamumwaanda wamyaka wakusaanguna?

10 Ibantu ikapati Kristendomu buya kumugama, bayiya bana Israyeli bamumwaanda wamyaka wakusaanguna. Basololi alimwi abantu banji mu Kristendomu bayandisya njiisyo zyabo zyabukombi kwiinda kasimpe ka Leza Jesu nkaakayiisya. Ikapati basololi bazikombelo mbabajisi mulandu. Balakaka kubelesya zina lya Jehova, mane buya bakaligusya amuma Bbaibbele aabo. Balamusampaula Jehova kwiinda munjisyo zyabo zitali zyamumagwalo, mbuli yakuti kuli kupenzyegwa mumulilo wahelo, Butatu, kutafwa kwabuumi alimwi akwaamba kuti zintu zyakaboola kwiinda mukusanduka buya. Aboobo bali mukuleka kutembaula Jehova munzila yeelede, mbubwenya bwakacita bapaizi bamumazuba aa Malaki.

11. Ino mbuti zikombelo zyamunyika mbozitondezya ngozibelekela?

11 Imazuba aakumamanino naakatalika mu 1914, izikombelo eezyi zyamunyika kazyisololelwa abaabo bakali kulitaminina kuti Mbanakristo, bakatondezya wini ngobakali kubelekela. Munkondo zyanyika zyoonse zyobilo, bakakulwaizya bantu babo kuunka kunkondo akaambo katwaambo twacisi, nokuba kuti cakali kuyandika kujaya bantu bacikombelo cabo buya. Ijwi lya Leza lyaambila baabo ibamuswiilila Jehova alimwi abaabo ibatamuswiilili noliti: “Bana ba-Leza abana ba-Saatani balazibwa boobu. Umwi aumwi uutaciti bululami tali wa-Leza, naba oyo uutayanda mweenzinyina. Aya ngimakani ngimwakamvwa kuzwa kumatalikilo, kuti tuleelede kuyandana. Tutabi mbuli Kaini, iwakali wa-Mubi, wakajaya munyina.”—1 Johane 3:10-12.

Ikuzuzikizya Businsimi

12, 13. Ino mbusinsimi nzi babelesi ba Leza mbobazuzikizya muciindi cesu?

12 Noyakamana Nkondo Yanyika Yakusaanguna mu 1918, babelesi ba Jehova bakali kukonzya kubona kuti Leza wakaliisulaikide Kristendomu alimwi abukombi bwakubeja boonse. Kuzwa ciindi eeco, bantu bajisi myoyo mibombe bakaambilwa kuti: “Kamuzwa mulinguwe nobantu bangu, kuti mutavwelanizigwi azibi zyakwe, mutapenzegwi azipenzyo zyakwe. Nkaambo zibi zyakwe zyatanta kujulu, lino sunu Leza waiyeeya milandu yakwe.” (Ciyubunuzyo 18:4, 5) Aabo ibakali kuyanda kubelekela Jehova bakatalika kusalazyigwa kumicito yabo yabukombi bwakubeja, eelyo bakatalika kukambauka makani mabotu aa Bwami bukkazikizyidwe munyika yoonse, imulimo weelede kumanizyigwa kabutanamana bweende oobu bwazintu.—Matayo 24:14.

13 Ooku kwakali kuyanda kuzuzikizya businsimi ibuli kubbuku lya Malaki 4:5 kwalo Jehova nkwaakaamba kuti: “Amubone! Nzoomutumina Eliya musinsimi, buzuba bupati buyoosya bwa-Jehova nibutana kusika.” Ibusinsimi oobu bwakazuzikizyigwa ciindi cakusaanguna amulimo wa Johane Mubapatizi iwakali kwiiminina Eliya. Johane wakacita mulimo uukozyenyi awakali kucita Eliya ciindi naakabbapatizya ba Juda alimwi akubapa kuti beempwe kuzibi nzyobakacita kucizuminano ca Mulawo. Ikaambo kapati nkakuti Johane ngowakamutaangunina Mesiya. Nokuba boobo, mulimo wa Johane akali matalikilo buyo aakuzuzikizyigwa kwabusinsimi bwa Malaki. Nokuba kuti Jesu wakaamba Johane kuti ngu Eliya wabili, pele wakatondezya kuti kwakali kuzooba mulimo wa “Eliya” uumbi kumbele.—Matayo 17:11, 12.

14. Ino mmulimo nzi iweelede kucitwa mamanino abweende oobu kaatanasika?

14 Ibusinsimi bwa Malaki bwakatondezya kuti, ooyu mulimo wa Eliya wakali kuzoocitwa kabutanasika “buzuba bupati buyoosya bwa-Jehova.” Ibuzuba oobo buyoomana lyankondo mpati iilaafwaafwi ya Leza Singuzuzyoonse ya Harmagedoni. Eeci cipandulula kuti mamanino aabweende bwazintu oobu alimwi akutalika kwa Bulelo bwa Bwami bwa Leza bwa Myaka iili Cuulu, Jesu Kristo kali ngo Mwami uubikkidwe acuuno zyiyootobela mulimo uukozyenyi awakacita Eliya. Kweelana ambokulembedwe mubusinsimi oobu, Jehova katananyonyoona bweende oobu bubyaabi, iciinga ca Eliya camazuba aano cicigwasyilizyigwa atuulunzuma twa Banakristonyina ibajisi bulangizi bwakuyoopona anyika, cabusungu bawoonda mulimo wakupilusya bukombi busalala, kabatembaula Jehova alimwi akuyiisya kasimpe ikamu Bbaibbele kubantu ibali mbuli mbelele.

Jehova Ulabalongezya Babelesi Bakwe

15. Ino mbuti Jehova mbwabayeeya babelesi bakwe?

15 Jehova ulabalongezya aabo bamubelekela. Ibbuku lya Malaki 3:16 lyaamba kuti: “Mpawo abo ibakali kuyoowa Jehova bakali kwaambaula umwi aumwi kumweenzinyina, nkabela Jehova wakaswiilila, wakamvwa, nkabela ibbuku lyakwiibalusya lyakalembwa kulinguwe nkaambo kabaabo ibakali kuyoowa Jehova akuyeeya izina lyakwe.” Kuzwa kuciindi ca Abelo kuya kumbele, Leza wali kulemba mubbuku munzila yacikozyanyo mazina abaabo ibayandika kuti bakabe abuumi butamani. Kulibaabo Jehova wakaamba kuti: “Amunjizye zipanzi zyakumi zyoonse muŋanda yaciyobwedo, mube zilyo muŋanda yangu, elyo amundisole obo, . . . Munoobona kuti njoomujalwida zipulo zyakujulu akumutilila coolwe cakufwasuka loko.”—Malaki 3:10.

16, 17. Ino mbuti Jehova mbwaalongezya bantu bakwe amulimo wabo?

16 Masimpe Jehova wabalongezya aabo bamubelekela. Munzila nzi? Inzila yomwe njakuyungizya lumvwisyo lwamakanze aakwe. (Tusimpi 4:18; Daniele 12:10) Aimwi nkwiinda mukubapa micelo iigambya mumulimo wabo wakukambauka. Babombe myoyo banji babasangana mubukombi bwakasimpe alimwi aabo boonse mbabamba “Inkamu impati . . . bazwa kuzisi zyoonse akumisyobo yoonse akumikowa yoonse akumyaambo yoonse, . . . ba[l]oongolola ajwi ipati, bati, Lufutuko lulazwa kuli-Leza wesu uukede acuuno cabwami aku-Mwanambelele.” (Ciyubunuzyo 7:9, 10) Eeyi inkamu mpati yalibonya kabotu kapati alimwi aabo ibabelekela Jehova cabusungu lino babalilwa kutuulunzuma ituli cisambomwi mumbungano ziinda ku 93,000 munyika yoonse!

17 Cilongezyo ca Jehova alimwi calibonya nkaambo kamabbuku aamba zya Bbaibbele Bakamboni ba Jehova ngobali mukumwaya kwiinda mbokwakabede musyule. Mazuba aano, kulasimbwa makkopi amamagazini aa Ngazi Yamulindizi alimwi a Galamukani! aasika kutuulunzuma ituli 90 amwezi, Ngazi Yamulindizi mumilaka iisika ku 144 alimwi a Galamukani! mumilaka iili 87. Ibbuku lyakubelesya nomubaa ciiyo ca Bbaibbele lyakuti Choonadi Chimene Chimatsogorera Kumoyo Otsatha lyakamwaigwa mu 1968, kwakasimbwa makkopi aali tuulunzuma ituli 107 mumilaka iili 117. Ibbuku lyakuti Mulakonzya Kupona Kukabe Kutamani mu-Paradaiso Anyika lyakamwaigwa mu 1982, mweelwe wamakkopi wakasimbwa wakasika kutuulunzuma ituli 81 mumilaka iili 131. Ibbuku lya Luzibo Lutola Kubuumi Butamani lyakamwaigwa mu 1995, kwaciindi cino kwakasimbwa kale makkopi aali tuulunzuma ituli 85 mumilaka iili 154. Ibroshuwa yakuti Ncinzi Leza Ncayanda Kulindiswe? yakamwaigwa mu 1996, lino kwakamwaigwa kale makkopi aasika kutuulunzuma ituli 150 mumilaka iili 244.

18. Ino nkaambo nzi ncotuzwidilila nokuba kuti kuli kukazyigwa?

18 Ikuyaambele munzila yakumuuya ooku kwacitwa nokuba kuti kwali kukazyigwa kwaciindi cilamfwu a Saatani. Eeci citondezya bwini bwamajwi aali kubbuku lya Isaya 54:17 aakuti: “Pele taakwe cilwisyo niciba comwe cibumbwa kukulwisya nduwe cikonzya kujana coolwe, andimi zyoonse zibuka kukubeteka uyoozipa mulandu. Nciceeco caabilo cabalanda ba-Jehova akululamikwa kwabo kuzwa kulindime, mbwaamba Jehova.” Elo kaka cilaumbulizya kubabelesi ba Jehova ikuzyiba kuti lubazu lupati lwabbuku lya Malaki 3:17 luli mukuzuzikizyigwa kwaamba mbabo nolyaamba kuti: “Lino bayooba bangu, mbwaamba Jehova wamakamu, mubuzuba obo mbwenti bunge lubono luyandisi.”

Ikukomba Jehova Cakukondwa

19. Ino mbuti aabo ibabelekela Jehova mbobaindenyi abaabo ibatamubelekeli?

19 Ikwiindana kwababelesi ba Jehova basyomeka alimwi abaabo ibali mubweende bwa Saatani kulalibonya antangalala ciindi mbociyaabuya. Ibbuku lya Malaki 3:18 (BT) lyakasinsima kuti: “Muyoobona lwaandaano akati kabaluleme ababi, aakati kabaabo babelekela Leza abaabo batamubelekeli.” Ilwiindano lupati ndwakuti, aabo babelekela Jehova balacita oobo cakukondwa kapati. Ikaambo kamwi kabapa kukondwa, mbulangizi bubotu mbobajisi. Balasyoma cakumaniina ciindi Jehova naamba kuti: “Amubone! Ndalenga ijulu ipya anyika impya. Ezyo zyakusaanguna tazikooyooibalukwa limbi nikuba kuyeeyegwa. Pele amukondwe akusekelela lyoonse nkaambo kaceeci ncinsi lenge.”—Isaya 65:17, 18; Intembauzyo 37:10, 11, 29; Ciyubunuzyo 21:4, 5.

20. Ino nkaambo nzi ncotuli bantu bakkomana?

20 Tulasyoma mucisyomezyo ca Jehova cakuti bantu bakwe basyomeka bayoofwutuka mubuzuba bupati akunjila munyika mpya. (Zefaniya 2:3; Ciyubunuzyo 7:13, 14) Nokuba kuti bamwi akaambo kakucembaala, kuciswa naa kujanika muntenda balakonzya kufwa kacitanasika ciindi eeco, Jehova ulasyomezya kuti uyoobabusya kabalangila kupona buumi ibutamani. (Johane 5:28, 29; Tito 1:2) Aboobo, nokuba kuti toonse tulijisi mapenzi alimwi abuyumuyumu mbotuyaabuswena kubuzuba oobu bwa Jehova, tulijisi kaambo kaya komoonga katupa kuba bantu bainda kukondwa anyika.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino “buzuba bwa-Jehova” ncinzi?

• Ino mbuti zyikombelo zyamunyika mboziiya Israyeli yansiku?

• Ino mbusinsimi nzi babelesi ba Jehova mbobazuzikizya?

• Ino mbuti Jehova mbwaalongezya bantu bakwe?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 29]

Jerusalemu wamumwaanda wamyaka wakusaanguna ‘wakapya mbuli bbibi lyamulilo’

[Zifwanikiso izili apeeji 32]

Akaambo kabulangizi bwabo butaliboteli, babelesi ba Jehova mbantu bakkomenyi