Skip to content

Skip to table of contents

Ibulemu Bwa Jehova Bulamunika Kubantu Bakwe

Ibulemu Bwa Jehova Bulamunika Kubantu Bakwe

Ibulemu Bwa Jehova Bulamunika Kubantu Bakwe

“Jehova uyookubeda mumuni uutamani.”—ISAYA 60:20.

1. Ino mbuti Jehova mbwabalongezya bantu bakwe basyomeka?

“JEHOVA ulabotelwa kucisi cakwe; Babombumyoyo ulabasamika lufutuko.” (Intembauzyo 149:4) Mbwaakaamba oobu sintembauzyo wansiku alimwi makani aansiku alatondezya makani aaya mbwaali masimpe. Iciindi bantu ba Jehova nobasyomeka, ulabalanganya kabotu, ulabapa kuzyala micelo alimwi ulabacingilila. Mumazuba aansiku, wakali kubapa kuzunda basinkondonyina. Sunu ulabayumya munzila yakumuuya alimwi ulabasyomezya kuti uyoobafwutula kwiinda mucinunuzyo cacipaizyo ca Jesu. (Ba-Roma 5:9) Ulacita oobu nkaambo mbabotu mumeso akwe.

2. Nokuba kuti balakazyigwa, ino ncinzi bantu ba Leza ncobasyoma?

2 Munyika eeyi iili mumudima uusiya mbi, aabo ‘bapona buumi bwakuswiilila Leza’ bayookazyigwa. (2 Timoti 3:12, Ci) Nokuba boobo, Jehova ulibabwenyi aabo bakazya alimwi ulabacenjezya kuti: “Kufwumbwa musyobo na bwami bukaka kukumanina milimo buyoonyonyooka. Ee, ncobeni misyobo iili boobo iyoolobesegwa.” (Isaya 60:12) Mazubaano, kukazyigwa kuli munzila ziindene-indene. Mumanyika aambi, basikukazya balasola kukasya naa kulesya bukombi bwa Banakristo basyomeka mbobakomba Jehova. Mumasena aamwi, ibantu baciindilizya mumakani aabukombi balabalwana cigaminina buya bakombi ba Jehova alimwi akubaumpila lubono lwabo. Nokuba boobo, amuyeeye kuti Jehova wakanza kale iciyoocitikila yooyo kufwumbwa uusola kusinkila kuzuzikizyigwa kwaluyando lwakwe. Aabo bakazya tabakazwidilili. Aabo balwana Zioni, iwiimininwa abana bakwe ibali anyika, tabakazwidilili pe. Sena eeci tacili cisyomezyo cikondelezya cizwa kuli Leza wesu mupati Jehova?

Ibulumbu Butayeeyeelwi

3. Ino mbuti bubotu alimwi akuzyala micelo kwabakombi ba Jehova mbokukozyanyisidwe?

3 Imasimpe ngakuti mumazuba aakumamanino abweende bwazintu oobu, Jehova wabalongezya bantu bakwe mbobatali kuyeeyela. Ikapati mbwaazumanana kubotezya busena bwakwe bwakukombela alimwi abaabo ibali mukati ibajisi zina lyakwe. Kweelana abusinsimi bwa Isaya, Zioni waambilwa kuti: “Uyooletelwa bulemu bwa-Lebano, misamu yakupresi amisikili amizimbwa, kuti busena bwangu busalala bweebesegwe, aalo antu mpaakede maulu aangu njooalemeka.” (Isaya 60:13) Imalundu aajisi zisaka zyamasamu aakomena kabotu aleebeka. Imasamu aakondelezya boobo aleelela ikuba cikozyanyo cabubotu alimwi akuzyala micelo kwabakombi ba Jehova.—Isaya 41:19; 55:13.

4. Ino ‘busena busalala’ alimwi “antu mpaakede maulu [aa Jehova]” ncinzi, alimwi ino mbuti masena aaya mbwaabotezyegwa?

4 Ino ‘busena busalala’ alimwi “antu mpaakede maulu [aa Jehova]” zyaambidwe mubbuku lya Isaya 60:13 ncinzi? Mabala aaya aamba mabbuwa atempele mpati ya Jehova yakumuuya, bwalo buli mbobubambe bwakusikila kulinguwe mukukomba kwiinda muli Jesu Kristo. (Ba-Hebrayo 8:1-5; 9:2-10, 23) Jehova wakaamba makanze aakwe aajatikizya kulemeka tempele yakwe yakumuuya kwiinda mukuleta bantu kuzwa mumisyobo yoonse kutegwa bazyikukombele kooko. (Hagai 2:7) Kumatalikilo, Isaya lwakwe wakabona makamu aabantu kuzwa kumasi oonse kaawunka kumulundu wa Jehova wakukombela uusumpwidwe kapati. (Isaya 2:1-4) Nokwakainda myaanda-myaanda yamyaka, imwaapostolo Johane mucilengano wakabona “inkamu impati yabantu batabaliki kumuntu naba omwe, bazwa kuzisi zyoonse akumisyobo yoonse akumikowa yoonse akumyaambo yoonse.” Bantu aba bakaima “kunembo lyacuuno ca-Leza, balamumanina milimo isikati amasiku muntempele yakwe.” (Ciyubunuzyo 7:9, 15) Ibusinsimi oobu mbubuyaabuzuzikizyigwa mumazuba eesu, iŋanda ya Jehova ili mukubotezyegwa katulangilila.

5. Ino nkusumpuka kuli buti bana ba Zioni nkobacitikilwa?

5 Elo kaka Zioni wasumpuka kapati munzila eeyi! Jehova waamba kuti: “Wakalisiidwe akusulwa, katakwe muntu iwakainda mulinduwe, pele sunu ndakubika kuti ube cibotezyo citamani, usekelelwe mumazyalani oonse.” (Isaya 60:15) Kaiyanda kumana nkondo yanyika yakusaanguna, masimpe “ba-Israyeli ba-Leza” bakasikilwa ciindi camapenzi. (Ba-Galatiya 6:16) Masimpe wakalimvwa kuti “wakalisiidwe” akaambo kakuti bana bakwe ibali anyika tiibakayeeya kapati kujatikizya luyando Leza ndwaakajisi kulimbabo. Eelyo mu 1919, Jehova wakababukulusya babelesi bakwe bananike alimwi kuzwa ciindi eeco wabalongezya kwiinda mukuzwidilila munzila yakumuuya. Kunze lyaboobo, sena cisyomezyo cili mukapango aaka tacikondelezyi? Jehova, Zioni uya kumubona kuba “cibotezyo.” Inzya, Jehova lwakwe uya kubotelwa antoomwe abana ba Zioni akaambo ka Zioni. ‘Uyoosekelelwa,’ uyooba cintu cikkomanisya kapati. Alimwi eeci tacikabi buyo cakaindi kasyoonto pe. Ikuyandwa kwa Zioni wiimininwa abana bakwe ibali anyika kuyoocitwa “mumazyalani oonse.” Takukamani pe.

6. Ino mbuti Banakristo bakasimpe mbobabelesya zibelesyo zizwa kuli bamasi?

6 Lino amumvwe cisyomezyo ca Leza acimbi. Kaambila Zioni, Jehova wati: “Uyoonyonka malili aabamasi, ncobeni inkolo zyabami uyoozinyoka, nkabela uyooziba kuti mebo nde-Jehova ndime Mufutuli wako a-Munununi wako Singuzu wa-Jakobo.” (Isaya 60:16) Ino mbuti Zioni mbwalya “malili aabamasi” alimwi akunyonka “inkolo zyabami”? Mmuukuti Banakristo bananike alimwi abeenzinyina ‘bambelele zimwi’ balabelesya zintu zizwa kuli bamasi ikutolaambele bukombi busalala. (Johane 10:16) Zyakusanga zipegwa kwiinda mukulisungula zilagwasya kutegwa mulimo mupati wakukambauka uucitwa mumasi woonse ukonzyeke. Ikububelesya kabotu busongo busumpukide mukubamba zibelesyo kulagwasya ikumwaya ma Bbaibbele alimwi amabbuku aamba zya Bbaibbele mumilaka iili myaanda iili mbwiibede. Mazubaano, ikasimpe kamu Bbaibbele nkokali kubantu banji kwiinda mbuli mbokwakabede musyule. Basicisi bamumanyika manji bali mukwiiya kuti Jehova iwakanununa babelesi bakwe bananike kuzwa mubuzike bwakumuuya, masimpe ngo Mufwutuli.

Ikuyaambele kwa Mbunga

7. Ino nkuyaambele kuli buti kwaalubazu bana ba Zioni nkobacitikilwa?

7 Jehova wabotezya bantu bakwe munzila aimbi. Wabalongezya kwiinda mukuyaambele kwambunga. Kubbuku lya Isaya 60:17 tubala kuti: “Mucibaka camukuba njooleta ingolida, amucibaka cabutale njooleta insiliva; mucibaka cazisamu muzooba mukuba, amucibaka camabwe muzooba butale. Njoobika Luumuno lube simutwe wako, a-Bululami bube sikukubelesya.” Ikubikka ngolida mucibaka camukuba caamba kusumpuka alimwi mbubwenya buyo mbuli kubikka zibelesyo zimwi zyaambwa mucibaka cazimwi. Kweelana amakani aaya, mbunga yaba Israyeli ba Leza yazumanana kusumpuka mumazuba woonse aakumamanino. Amulange-lange zikozyanyo zitobela.

8-10. Amupandulule ikusumpuka kwacitika mumbunga kutalikila mu 1919.

8 Kautanasika mwaka wa 1919, imbungano zyabantu ba Leza zyakali kweendelezyegwa abaalu alimwi abadaikona, balo bakali kusalwa abantu ibali mumbungano. Kuzwa mumwaka ooyu, “muzike musyomesi uucenjede” wakasala sikweendelezya mulimo mumbungano imwi aimwi kutegwa keendelezya mulimo wamumuunda. (Matayo 24:45-47) Nokuba boobo, mumbungano zinji bubambe oobu kunyina nobwakabeleka kabotu pe nkaambo bamwi baalu ibakasalidwe tiibakali kugwasya bweelede mumulimo wakukambauka. Aboobo mu 1932, imbungano zyakalaililwa kuti zyeelede kucileka cilengwa cakusala baalu alimwi abadaikona. Muciindi caboobo, bakeelede kusala kkomitii yamulimo kuti kiibeleka antoomwe asikweendelezya mulimo. Ooku kwakali mbuli kubikka “mukuba” mucibaka “cazisamu”—ikusumpuka kupati kapati!

9 Mu 1938, imbungano zyamunyika yoonse zyakabuzumina ibubambe busumpukide kapati, bwalo ibwakali kweendelana a Lugwalo lwaambwa kusaanguna. Ikweendelezya mbungano kwakabikkwa mumaanza aamubelesi wambungano alimwi ababelesi bamwi, boonse buyo bakali kusalwa kwiinda mubweendelezi bwamuzike musyomesi uucenjede. Kulisalila buya kwiinda mukuvwoota kwakamana! Eelyo kusala kwamumbungano kwakali kucitwa munzila yeendelezyegwaa Leza. Eeci cakali mbuli kubikka “butale” mucibaka “camabwe” naa kubikka “ngolida” mucibaka “camukuba.”

10 Kuzwa ciindi eeco, kuyaambele kwazumanana. Mucikozyanyo, mu 1972 kwakabonwa kuti imbungano zyakali kweendelezyegwa abaalu beendelana, balo bakasalwa kwiinda mubweendelezi bwa Leza kakunyina mwaalu uujisi nguzu kwiinda bamwi, kwakeelana-elana ambuli mbungano zya Banakristo zyamumwaanda wamyaka wakusaanguna mbozyakali kweendelezyegwa. Alimwi imyaka itandila kuli yobilo yainda, kwakaba kuyaambele akumbi. Kwakaba kubambulula mubweendelezi bwambunga zimwi zizyibidwe amulawo, ikupa kuti cikaubile-ubile Kabunga Keendelezya kubikkila maano mukulanganya zintu ziyandika kubantu ba Leza muciindi cakunyonganyizyigwa amakani aamilawo aabuzuba.

11. Ino nguni iwali kupa kuti kube kucinca mumbunga akati kabantu ba Jehova, alimwi ino ncinzi cacitika akaambo kakucita boobu?

11 Ino nguni uuli mukusololela kucinca ooku ikuli mukuyaambele? Kwiina umbi pe kunze lya Jehova Leza. Walo nguwaamba kuti: “Njooleta insiliva.” Alimwi nguuzumanana kwaamba kuti: “Njoobika Luumuno lube simutwe wako, a-Bululami bube sikukubelesya.” Masimpe, Jehova nguujisi mukuli wakulanganya bantu bakwe. Ikuyaambele kwambunga kwakasinsimwa ninzila imwi njali mukubelesya kubotezya bantu bakwe. Alimwi Bakamboni ba Jehova balongezyegwa munzila zinji akaambo kaboobo. Kubbuku lya Isaya 60:18 tubala kuti: “Bucigebenga tabukooyoomvwigwa limbi munyika yako, amucisi cako coonse tamukooyooba lusaalo niluba lunyonyooko, pele uyooulika malambo aako kuti ndufutuko, amilyango yako iyootegwa kutembaula.” Elo nkubota majwi aaya! Pele ino mbuti mbwaakazuzikizyigwa?

12. Ino mbuti luumuno mbolwakazooba cintu cipati akati ka Banakristo bakasimpe?

12 Banakristo bakasimpe balangila kuli Jehova kuti abape malailile alimwi abusolozi, eelyo catobela nceeco cakasinsimwa a Isaya kuti: “Bana bako boonse bayooiyisigwa Jehova. Ncobeni bana bako bayooba acoolwe cipati.” (Isaya 54:13) Kunze lyaboobo, muuya wa Jehova ulabeleka kubantu bakwe alimwi cibeela camucelo umwi wamuuya nduumuno. (Ba-Galatiya 5:22, 23) Iluumuno lwajanika akati kabantu ba Jehova mmaccijilo mabotu kuzwa kunyika yalunya. Ibukkale bwabo bwaluumuno buyeeme aluyando Banakristo bakasimpe ndobajisi kuli umwi aumwi, lutondezya mbobaya kupona munyika mpya. (Johane 15:17; Ba-Kolose 3:14) Masimpe umwi aumwi wesu ulakondwa alimwi akutola lubazu mukuleta luumuno oolo, calo cipa kutembaula akulemeka Leza alimwi eeci ncicibeela cipati caparadaiso yesu yakumuuya!—Isaya 11:9.

Mumuni wa Jehova Uyoozumanana Kumunika

13. Ino nkaambo nzi ncotuli masimpe kuti mumuni wa Jehova taukaleki kumunikila bantu bakwe?

13 Sena mumuni wa Jehova uyoozumanana kumunika abantu bakwe? Inzya! Kubbuku lya Isaya 60:19, 20 tubala kuti: “Izuba talikooyooba limbi mumuni wako ciindi casikati, amwezi tuukooyookumunikila masiku, pele Jehova nguuyookubeda mumuni uutamani, a-Leza wako uyooba bweebesi bwako. Izuba lyako talikooyoobbila limbi, amwezi wako tuukooyoogwisigwa, nkaambo Jehova uyookubeda mumuni uutamani, amazuba aakulila kwako ayoomaninina.” Mbokwakamanina buyo “kulila” kwabaabo bakatoledwe buzike munzila yakumuuya mu 1919, mumuni wa Jehova wakatalika kumunika ali mbabo. Kwamyaka iinda ku 80 kuzwa ciindi eeco, baciyandwa a Jehova, imumuni wakwe mbuuyaabuzumanana kumunika. Alimwi kunyina nuuya kuleka pe. Kujatikizya bakombi bakwe, Leza wesu kunyina ‘nayoobbila’ mbuli zuba naa ‘kugusigwa’ mbuli mwezi pe. Muciindi caboobo, uyoomunika ali mbabo mane kukabe kutamani. Elo nkubota kaka cisyomezyo eeco kulindiswe notupona muciindi cakumazuba aamamanino anyika eeyi iili mumudima!

14, 15. (a) Ino mmuunzila nzi bantu ba Leza boonse ‘mbobaluleme’? (b) Kujatikizya Isaya 60:21, ino nkuzuzikizigwa kupati buti mbelele zimwi nkozilangila?

14 Lino amuswiilile cisyomezyo acimbi Jehova ncali mukwaamba kujatikizya baiminizi ba Zioni anyika, iba Israyeli ba Leza. Ibbuku lya Isaya 60:21 lyaamba kuti: “Bantu bako boonse bayooba balulami, nkabela bayoovuba nyika lyoonse mane kukabe kutamani. Mbombabo mutabi Jehova nguwakasimpa, zibumbwa zyamaanza aakwe, kuti alemekwe.” Mu 1919 ciindi Banakristo bananike nibakatalika alimwi milimo yabo, tiibakali banji pe. Munyika iizwide zibi kapati, balo ‘bakaambwa kuti mbalulami’ akaambo kalusyomo lwabo luyumu mucipaizyo cacinunuzyo ca Jesu Kristo. (Ba-Roma 3:24; 5:1) Eelyo mbubwenya mbuli bana Israyeli mbobakalubulwa kuzwa mubuzike ku Babuloni, bakaivwuba “nyika,” inyika yakumuuya naa busena bwakubelekela mwalo mobakali kukonzya kukkomana muparadaiso yakumuuya. (Isaya 66:8) Ibubotu bwanyika eeyo iili mbuli paradaiso tabukabundi pe, ikwiindana a Israyeli yansiku, imusyobo waba Israyeli ba Leza kwiina nuuya kuleka kusyomeka pe. Ilusyomo lwabo, kuliyumya kwabo alimwi abusungu bwabo tabukaleki kuletela bulemu kuzina lya Leza.

15 Boonse ibali munyika eeyo yakumuuya balinjide mucizuminano cipya. Mulawo wa Jehova ulilembedwe mumyoyo yabo boonse alimwi Jehova kwiinda mucipaizyo cacinunuzyo ca Jesu wabalekelela zibi zyabo. (Jeremiya 31:31-34) Ubaamba kuti mbalulami kabali “bana” alimwi ulabeendelezya mbuli kuti mbantu balondokede. (Ba-Roma 8:15, 16, 29, 30) Imbelele zimwi azyalo zyalekelelwa zibi zyazyo kwiinda mucipaizyo ca Jesu alimwi mbubwenya mbuli Abrahamu, baitwa kuti mbalulami kabali balongwe ba Leza kwiinda mulusyomo. “Bakasanzya zikobela zyabo akuzitubya mubulowa bwa-Mwanambelele.” Alimwi aaba beenzinyina ibambelele zimwi bacilangila cilongezyo acimbi. Baakufwutuka “kumapenzi ayo mapati” naa kubusyigwa, bayookubona kuzuzikizyigwa kwini kwamajwi aali kubbuku lya Isaya 60:21 ciindi nyika yoonse yaakuba paradaiso. (Ciyubunuzyo 7:14; Ba-Roma 4:1-3) Ciindi eeco, “babombemyoyo bayoovuba nyika, bayookondwa muluumuno lunji.”—Intembauzyo 37:11, 29.

Ikuyungizyika Kulazumanana

16. Ino ncisyomezyo nzi cipati Jehova ncaakasyomezya, alimwi ino mbuti mbocazuzikizyigwa?

16 Mukapango kamamanino kabbuku lya Isaya 60, tubala kujatikizya cisyomezyo ca Jehova camamanino mucaandaano eeci. Waambila Zioni kuti: “Kakamu kaniini kayooba cuulu, abantu bace bayooba mukowa mupati. Mebo nde-Jehova njoofwambya makani aya kuciindi cao ceelede.” (Isaya 60:22) Mumazuba eesu, Jehova walizuzikizya kujwi lyakwe. Ciindi Banakristo bananike nobakaanguluka akutalika milimo yabo mu 1919, bakali basyoonto buyo—masimpe kakali “kakamu kaniini.” Imweelwe wabo wakayungizyika ciindi bana Israyeli bakumuuya abamwi nobakabasangana. Eelyo mbelele zimwi azyalo zyakatalika kubasangana mumyeelwe yakali kuyaabuyungizyika. Ikukkala caluumuno kwabantu ba Leza, iparadaiso yakumuuya iili ‘munyika’ yabo, yapa kuti babombe myoyo bakwelelezyegwe cakunga “bantu bace” buyo baba “mukowa mupati.” Mazubaano, “mukowa” ooyu, nkokuti bana Israyeli ba Leza kubikkilizyaa “bazwakule” ibainda kutuulunzuma tuli cisambomwi balyaabide, balizyibidwe kapati kwiinda masi amwi munyika. (Isaya 60:10) Boonse basicisi balatola lubazu mukumwesya mumuni wa Jehova alimwi eeci cipa kuti kababoneka kubota mumeso aakwe.

17. Ino mbuti makani aaya aabandikwa mubbuku lya Isaya caandaano 60 mbwaamujatikizya?

17 Inzya, cilayumya lusyomo ikulanga-langa twaambo tupati ituli mubbuku lya Isaya caandaano 60. Cilaumbulizya ikubona kuti Jehova wakazyibila limwi kuti kumbele bantu bakwe bakali kuzootolwa mubuzike munzila yakumuuya, eelyo akuzoopilusyigwa. Cilatugambya ikubona kuti Jehova wakabonena limwi kuti kumbele kuyooba kuyungizyika kwamweelwe wabakombi bakasimpe mumazuba eesu. Kunze lyaboobo, cilaumbulizya kaka ikuyeeya kuti Jehova takatulekelezyi pe! Elo kaka ncaluyando cisyomezyo cakuti milyango ‘yamunzi’ inoojalukide lyoonse ikutegwa kube kutambula baabo ‘ibeelede buumi butamani’! (Incito 13:48) Jehova uyoozumanana kubamunikila ibantu bakwe. Zioni uyoozumanana kuba cintu cibotezya ibana bakwe nobamunika cakumaniina. (Matayo 5:16) Masimpe tulikanzide kwiinda mbotwakakanzide musyule ikuzumanana kukamantana aba Israyeli ba Leza alimwi akukkomanina coolwe cakumwesya mumuni wa Jehova!

Sena Inga Mwapandulula?

• Notukazyigwa, ino ncinzi ncotusinizyide?

• Ino mbuti bana ba Zioni ‘mbobanyonka mukupa wabamasi’?

• Ino mmuunzila nzi Jehova ‘mbwaabikka mukuba mucibaka cazisamu’?

• Ino mbube nzi bobilo bulaantangalala kubbuku lya Isaya 60:17, 21?

• Ino mmuunzila nzi “kakamu kaniini” mbokaba “mukowa mupati”?

[Mibuzyo yaciiyo]

Kabbokesi/[Zifwanikiso izili apeeji 28]

BUSINSIMI BWA ISAYA—Imumuni Kubantu Boonse

Imakani aali muzibalo eezi akaambwa mumakani aakakananwa ilya Muswaangano Wacooko wa “Bamayi ba Jwi lya Leza” wakacitwa mu 2001/02. Kumamanino aamakani, mumasena manji imwaambi wakamwaya bbuku lyakuti Ulosi wa Yesaya—Muuni wa Anthu Onse, Gawo 2. Mumwaka wakaindide, Ulosi wa Yesaya—Muuni wa Anthu Onse, Gawo 1 lyakalimwaidwe. Kwiinda mukumwaya mabbuku aaya mapya, lino kuli makani aakkweni mapya aabandika kapango kamwi akamwi kabbuku lya Isaya. Imavolyumu aaya ali mukutugwasya kumvwisya kapati alimwi akulumba bbuku lyabusinsimi lya Isaya lipa lusyomo.

[Zifwanikiso izili apeeji 25]

Nobakazyigwa calunya, ‘Jehova ulabasamika lufwutuko bantu bakwe’

[Zifwanikiso izili apeeji 26]

Bantu ba Leza balabelesya zibelesyo zyamunyika kutegwa batole ambele bukombi busalala

[Cifwanikiso icili apeeji 27]

Jehova wabalongezya bantu bakwe kwiinda mukuyaambele kwambunga alimwi wabapa aluumuno