Skip to content

Skip to table of contents

“Amujatisye Kweenda Kwanu Kubotu Akati Kabamasi”

“Amujatisye Kweenda Kwanu Kubotu Akati Kabamasi”

“Amujatisye Kweenda Kwanu Kubotu Akati Kabamasi”

“Amubalemeke bantu boonse, Amuyande babunyina.”—1 PETRO 2:17.

1, 2. (a) Ino sikulemba makani aamumuteende wakaamba nzi kujatikizya Bakamboni ba Jehova? (b) Ino nkaambo nzi Bakamboni ba Jehova ncobasoleka kuzumanana kutobela zyeelelo zyakulilemeka zisumpukide?

MYAKA minji yainda, mulembi wamakani aamumuteende waku Amarillo ku Texas mu U.S.A. wakaswaya zikombelo zyiindene-indene mubusena oobu akwaamba nzyaakabona. Nkamu yomwe yakalibonya kuti iliindene kapati. Wakaamba kuti: “Kwamyaka yotatwe ndali kujanika kumiswaangano yacooko ya Bakamboni ba Jehova iicitwa aamwaka ku Amarillo Civic Center. Nindakali kweendeenda akati kabo, kunyina pe ngondakabona kadoneka naa kujatizya musanga, kajalula kagabba naa bbodela lyabukoko antela kumvwa majwi aakutukila. Tandiningabona bantu batajisi tombe pe, balilemeka kabotu, basamide cabulemu alimwi ibajisi muuya wabulongwe mbuli mbabo.” Imakani aali mbuli yaaya aajatikizya Bakamboni ba Jehova kanjikanji alikusimbwa. Ino nkaambo nzi Bakamboni lyoonse ncobalumbaizyigwa abantu batasyomi muli nzyobasyoma?

2 Kanjikanji bantu ba Leza balalumbaizyigwa akaambo kakulilemeka kwabo kubotu. Nokuba kuti zyeelelo zinji ziyaabuyaansi, zyeelelo izisumpukide zyakulilemeka Bakamboni ba Jehova bazibona kuba mukuli alimwi akuti ncibeela cabukombi bwabo. Balizi kuti nzyobacita zyilatondezya mbwabede Jehova alimwi abanyina Banakristo alimwi akuti kulilemeka kwabo kubotu kupa bumboni kukasimpe nkobakambauka. (Johane 15:8; Tito 2:7, 8) Lino atubone mbuli mbotukonzya kujatisya kulilemeka kwesu kubotu, kutegwa tuzumanane kuba ampuwo mbotu ya Jehova alimwi aya Bakamboni bakwe akubona mbotugwasyigwa kwiinda mukucita boobo.

Mukwasyi wa Banakristo

3. Ino nkuunzi mikwasyi ya Banakristo nkoiyandika kucingililwa?

3 Atulange-lange kujatikizya mbotulilemeka mumukwasyi wesu. Ibbuku litegwa Die Neuen Inquisitoren: Religionsfreiheit und Glaubensneid (Basikuvwuntauzya Bapya: Ilwaanguluko lwa Bukombi Abbivwe) lyakalembwa abalombwana ba Gerhard Besier alimwi a Erwin K. Scheuch lyaamba kuti: “Kuli [Bakamboni ba Jehova] mukwasyi ncintu cimwi iciyandika kukwabilila kapati.” Kaambo aaka nkamasimpe alimwi sunu mukwasyi uyandika kukwabililwa kuzwa kuzintu zinji. Kuli bana “batamvwi bamawisi” alimwi abapati “basikancimwa” naa “batalyeendele[zy]i.” (2 Timoteo 3:2, 3) Mumikwasyi banabukweteni balalwana, ibazyali balapenzya naa kulekelezya bana babo, ibana balazanga, balatalika kubelesya misamu iikola alimwi akutalika kucita micito mibi naa kuccija aaŋanda. Zyoonse eezi zilacitika akaambo kakuyungwa ‘amuuya wanyika’ uunyonganya kapati. (Ba-Efeso 2:1, 2) Tuleelede kwiicingilila mikwasyi yesu kumuuya ooyu. Munzila nzi? Kwiinda mukutobela lulayo alimwi abusolozi bwa Jehova ibupedwe baabo ibali mumukwasyi.

4. Ino mmikuli nzi mikwasyi ya Banakristo njoijisi kuli umwi aumwi wamumukwasyi?

4 Banabukweteni Banakristo balizi kuti balijisi mukuli wakucitila mweenzinyina ncayanda, kwiinda mukumupa zyiyandika zyakumuuya alimwi azyakumubili. (1 Ba-Korinto 7:3-5; Ba-Efeso 5:21-23; 1 Petro 3:7) Ibazyali Banakristo balijisi mikuli mipati kubana babo. (Tusimpi 22:6; 2 Ba-Korinto 12:14; Ba-Efeso 6:4) Ciindi bana nobakomena mumaanda aa Banakristo, balaiya kuti abalo balijisi mikuli. (Tusimpi 1:8, 9; 23:22; Ba-Efeso 6:1; 1 Timoteo 5:3, 4, 8) Ikuzuzikizya mikuli yamumukwasyi, kuyandika kuzuunyana buya, kubikkila maano, kubaa luyando alimwi akulyaaba. Nokuba boobo, ikuti naa ibali mumukwasyi baizuzikizya mikuli njobapedwe a Leza, balabaa cilongezyo ciyumu kuli umwi aumwi alimwi akumbungano. Balamuletela bulemu ikapati ooyo Iwakatalisya mukwasyi, Jehova Leza.—Matalikilo 1:27, 28; Ba-Efeso 3:15.

Ibunyina bwa Bunakristo

5. Ino ndugwasyo luli buti ndotujana mukuyanzanaa Banakristoma?

5 Mbotuli Banakristo alimwi tulijisi mikuli kubasyomima ibali mumbungano alimwi akuli baabo ibabamba “bunyina . . . bwakumasi oonse.” (1 Petro 5:9) Ikuyanzana ambungano kulayandika kapati kutegwa tupone kabotu munzila yakumuuya. Ciindi notuyanzanaa Banakristoma, tulakulwaizyigwa ambabo alimwi akusaninwa acakulya cakumuuya cijisi busani cizwa “[ku]muzike musyomesi uucenjede.” (Matayo 24:45-47) Tulaunka kubakwesu ciindi notwasikilwa mapenzi kutegwa bakatupe lulayo lugwasya iluyeeme anjiisyo zyamu Magwalo. (Tusimpi 17:17; Mukambausi 4:9; Jakobo 5:13-18) Ibakwesu kunyina nobatulekelezya pe ciindi notubulide nzyotuyanda. Elo kaka ncoolwe ikuba cibeela cambunga ya Leza!

6. Ino mbuti Paulo mbwaakatondezya kuti tulaamikuli ku Banakristoma?

6 Nokuba boobo, tatuli mumbungano kutegwa katwiide kupegwa buyo pe, andiswe tuleelede kupa. Ee, kayi Jesu wakati: “Kupa kuli coolwe kwiinda kupegwa.” (Incito 20:35) Mwaapostolo Paulo wakaambisya kujatikizya makani aakulisungula kupa ciindi naakalemba kuti: “Atujatisye buzumino bwabulangizi bwesu, kuti kutabi notuzungaana, nkaambo walo oyo uwakasyomezya ulisyomekede. Katunga katuyeeyana, k[a]tubusyanya-busyanya mukuyandana akucita milimo mibotu. Tutanoonga katuleka kulibunga-bunga, mbuli bamwi mbubaleka, anu kamucenjezyanya twaambo, kamucita obuya lyoonse mbomukubwene kuti buzuba bwa-Kristo buli afwaafwi.”—Ba-Hebrayo 10:23-25.

7, 8. Ino mbuti mbotutondezya muuya wakupa mumbungano alimwi aku Banakristo ibali muzisi zimwi?

7 Mumbungano mmumunya tulatondezya “buzumino bwabulangizi bwesu” ciindi notwiingula lyamuswaangano naa kutola lubazu muzibeela zimwi zyapulogilamu. Ikusoleka ooko nkotucita masimpe kulabagwasya bakwesu. Alimwi tulabakulwaizya kwiinda mumibandi njotubandika ambabo muswaangano kautana talika alimwi anowamana. Eeci nceciindi notukonzya kuyumya-yumya bakompeme, kuumbulizya batyompedwe alimwi abacisidwe. (1 Ba-Tesalonika 5:14) Banakristo beni-beni mbaabi munzila eeyi yakupa, aaka nkakaambo kapa kuti ibunji bwabaabo ibajanika kumiswaangano yesu ciindi cakusaanguna kabakkomanina luyando ndobabona akati kesu.—Intembauzyo 37:21; Johane 15:12; 1 Ba-Korinto 14:25.

8 Pele, iluyando lwesu taluyiili buyo kuli baabo ibali mumbungano yesu pe. Lulajatikizya bunyina bwanyika yoonse. Mucikozyanyo, nkakaambo kaako ncokuli kabbokesi kakusangila Mali Aaŋanda ya Bwami mu Ŋanda ya Bwami imwi aimwi. Iŋanda yesu ya Bwami ilakonzya kuti kaili kabotu, pele tulizi kuti zyuulu zili mbozibede zya Banakristoma muzisi zimwi tabajisi masena mabotu aakuswaanganina. Ciindi notusanga Mali Aaŋanda ya Bwami, tulatondezya luyando kubantu ibali boobo nokuba kuti inga katutabazyi ikubagama buya.

9. Ino nkaambo nzi kapati Bakamboni ba Jehova ncobayandanina?

9 Ino nkaambo nzi Bakamboni ba Jehova ncobayandanina? Jesu ngowakabalailila kuti kabacita oobo. (Johane 15:17) Iluyando ndobajisi kuli umwi aumwi ncitondezyo cakuti muuya wa Leza ulabeleka kuli umwi aumwi wabo alimwi ankamu yabo. Luyando ncibeela “[ca]micelo ya-Muuya.” (Ba-Galatiya 5:22, 23) Bakamboni ba Jehova mbobayaabwiiya Bbaibbele, kujanika kumiswaangano ya Banakristo alimwi akupaila kuli Leza lyoonse, iluyando lulaba ncecilengwa cabo nokuba kuti bapona munyika ‘bantu banji mobatacijisi luyando.’—Matayo 24:12.

Mbotubalanganya Bantu Mbotukkede Limwi

10. Ino mmukuli nzi ngotujisi munyika eeyi iituzungulukide?

10 Paulo utuyeezya mulimo aumbi naakaamba kujatikizya “buzumino bwabulangizi bwesu.” Ikuzumina kwesu kubuleya kulabikkilizya amulimo wakukambauka makani mabotu kuli baabo ibataningaba bakwesu Banakristo. (Matayo 24:14; 28:19, 20; Ba-Roma 10:9, 10, 13-15) Ikukambauka kuli boobo ninzila aimbi yakupa. Ikutola lubazu mumulimo ooyu kuyandika ciindi, inguzu, kulibambila alimwi akubelesya lubono lwesu. Pele, Paulo alimwi wakalemba kuti: “Ndijisi ceelelo cakucitila boonse, nibaba ba-Helene nibaba bamisyobo imbi, nibaba basongo nibaba bataiyide. Nkaambo kaako mebo ndayandisya kumukambaukila Makani Mabotu anywebo nomuli mu-Roma.” (Ba-Roma 1:14, 15) Mbubwenya mbuli Paulo, atuleke kuba baunyu ciindi notweelede kucita “ceelelo” eeci.

11. Ino ninjiisyo nzi zyobilo zyamu Magwalo zyeendelezya bukkale bwesu munyika, pele ino ncinzi ncotuzi?

11 Sena kuli mikuli imwi njotujisi kuli baabo ibatali basyomima? Inzya nkoili. Tulizi kuti “nyika yoonse iikede muzibi.” (1 Johane 5:19) Tulizi kuti Jesu wakaamba basikwiiya bakwe kuti: “Tabali banyika mbuli mbwentali wenyika amebo.” Nokuba boobo, tukkede munyika motujana ziyandika mubuumi alimwi mmotubelekela. (Johane 17:11, 15, 16) Aboobo tulijisi mikuli munyika njotukkede. Ino mmikuli nzi eeyo? Mwaapostolo Petro wakawiingula mubuzyo ooyo. Kakuceede buyo ciindi cisyoonto kuti Jerusalemu inyonyoonwe, wakabalembela lugwalo Banakristo ibakali kukkala ku Asia Minor, aboobo cibalo icili mulugwalo oolo cilatugwasya ikubona mbutukonzya kubaa bukkale bweelede munyika.

12. Ino mmuunzila nzi Banakristo mobali ‘bazwamasi alimwi beenzu,’ aboobo, ino beelede kutantamuka nzi?

12 Cakusaanguna, Petro wakaamba kuti: “Nomuyandwa, mbuli mbutuli beenzu buyo bamwaikide ansi ano, ndamukumbila kuti mulilesye kuzisusi zyabunyama zilwanya muuya lumamba.” (1 Petro 2:11) Banakristo bakasimpe ‘mbazwamasi alimwi mbeenzu’ munzila yakumuuya nkaambo ncobabikkilide kapati maano mubuumi bwabo mbulangizi bwakuyoopona buumi butamani—ibananike bayooponena kujulu eelyo “mbelele zimwi” munyika yaparadaiso kumbele. (Johane 10:16; Ba-Filipi 3:20, 21; Ba-Hebrayo 11:13; Ciyubunuzyo 7:9, 14-17) Pele, ino zisusi zyanyama ninzi? Zilabikkilizya azintu zili mbuli kulombozya kuvwuba, ikubaampuwo kapati, kulombozya koonana kutali kwamumulawo alimwi azisusi zili mbuli “bbivwe” alimwi “akulikumbuzya.”—Ba-Kolose 3:5; 1 Timoteo 6:4, 9; 1 Johane 2:15, 16.

13. Ino mmuunzila nzi zisusi zyanyama ‘mbozilwana buumi bwesu lumamba’?

13 Izisusi zili boobo masimpe ‘zilwana buumi bwesu lumamba.’ Zilacinyonganya cilongwe cesu a Leza, aboobo zilabikka bulangizi bwesu bwa Bunakristo (‘buumi’ bwesu) muntenda. Mucikozyanyo, ikuti naa tulombozya zintu zijatikizya kutalilemeka, ino mbuti mbotukonzya kulyaaba katuli “cipaizyo cuumi, cisalala, ciyandisi kuli-Leza”? Ikuti naa twatalika kuyandaula lubono, ino mbuti mbotukonzya ‘kusaanguna kuyandaula Bwami’? (Ba-Roma 12:1, 2; Matayo 6:33; 1 Timoteo 6:17-19) Nzila mbotu njakutobela cikozyanyo ca Musa, ikuzisula zintu zyamunyika zinyengelela, eelyo akubikka mulimo wa Jehova mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu. (Matayo 6:19, 20; Ba-Hebrayo 11:24-26) Aaka nkakaambo kayandika kapati ikutegwa tucikonzye kubaa bukkale bweelede munyika.

‘Amujatisye Kulilemeka Kubotu’

14. Ino nkaambo nzi swebo to Banakristo ncotusoleka kujatisya kulilemeka kubotu?

14 Ibusolozi abumwi buyandika kapati bulajanika mumajwi aa Petro aatobela aakuti: “Amujatisye kweenda kwanu kubotu akati kabamasi, kuti nobamusendaula sunu kuti muli babi, bakamulemye Leza kubuzuba bwakulingula nkaambo kakulangilila milimo yanu mibotu.” (1 Petro 2:12) Mbotuli Banakristo, tulasoleka ikuba cikozyanyo cibotu. Kucikolo tulabeleka cabunkutwe. Kumilimo yakumubili tuli bantu bankutwe alimwi ibasyomeka nokuba kuti bakatulemba milimo balakonzya kulibonya kutatweendelezya kabotu. Mumukwasyi banabukwetene mmobatali bakamboni boonse, kamboni naa mmulumi antela mmukaintu ulasolekesya kutobela njiisyo zya Bunakristo. Tacili cuuba-uba pe, pele tulizi kuti cikozyanyo cesu cibotu cilamukkomanisya Jehova alimwi cituletela mpuwo mbotu nobatubona aabo batali Bakamboni.—1 Petro 2:18-20; 3:1.

15. Ino mbuti mbotuzyiba kuti zyeelelo zisumpukide zyakulilemeka zya Bakamboni ba Jehova zilizyibidwe mumabazu manji?

15 Kuzwidilila kapati kwa Bakamboni ba Jehova caboola kumakani aakubamba zyeelelo zibotu kulalibonya mumakani ngobaamba bantu aali kumwaigwa kwamyaka iili mbwiibede yainda. Mucikozyanyo, muteende waku Italy uutegwa Il Tempo wakaluula kuti: “Ibantu babeleka a Bakamboni ba Jehova baamba kuti mbabelesi basyomeka, basinizyide mulusyomo lwabo cakunga lyoonse baboneka kuti balalubikkila maano; aboobo beelede kulemekwa akaambo kakusyomeka kwabo mukulilemeka.” Imuteende waku Buenos Aires, Argentina uutegwa Herald wakati: “Kwamyaka iili mbwiibede, Bakamboni ba Jehova balitondezya kuti mbantu babeleka canguzu, basinizyide, batanyonyooni zintu pe alimwi mbaasicisi bayoowa Leza.” Sikwiiya umwi mulombwana waku Russia wazina lya Sergei Ivanenko wakaamba kuti: “Bakamboni ba Jehova balizyibidwe munyika yoonse kuti mbantu batobela mulawo, ikapati kumakani aajatikizya mbobaibona mitelo.” Mupati wamulimo umwi mubusena Bakamboni ba Jehova mmobacitila muswaangano wacooko kucisi ca Zimbabwe wakaamba kuti: “Ndilababona Bakamboni bamwi kababwezelela mapepa alimwi akusalazya zimbuzi. Ibusena bulacaala kabusalede kwiinda mbobwakabede. Ibana banu bakubusi balilaidwe. Ndilombozya kuti kubota nyika yoonse noyalikkedwe buyo a Bakamboni ba Jehova.”

Ikulibombya kwa Banakristo

16. Ino tukkede buti abeendelezi banyika, alimwi nkaambo nzi?

16 Petro alimwi ulaamba kujatikizya mbotweelede kukkala abeendelezi banyika. Waamba kuti: “Amulibombye kubwami boonse bwabantu nkaambo ka-Mwami, nokuba kumwami wacisi, mbwali mupati, nokuba kubeendelezi bakwe mbobali batumwa nguwe kuti babeteke babisya akulumbaizya bacita ciluleme. Nkaambo ndondulo luyando lwa-Leza, kuti mukucita kabotu mukaumuzye bantu bafubafuba batezi makani.” (1 Petro 2:13-15) Tulalumba kapati kulugwasyo ndotujana kumfwulumende zyeendelezyegwa kabotu, aboobo kwiinda mukusololelwa amajwi aa Petro, tulailemeka milawo yanjiyo alimwi tulatela mitelo. Nokuba kuti tulizi kuti mfwulumende ilijisi nguzu zyakusubula baabo batyola milawo, ikaambo kapati ncotulibombya kubeendelezi banyika “nkaambo ka-Mwami.” Nkuyanda kwa Leza. Alimwi tatuyandi kuleta masampu kuzina lya Jehova kwiinda mukusubulwa akaambo kakuti twacita cintu cibyaabi.—Ba-Roma 13:1, 4-7; Tito 3:1; 1 Petro 3:17.

17. Ciindi “bantu bafubafuba” nobatukazya, ino ncinzi ncotweelede kusyoma?

17 Mukubula coolwe, “bantu bafubafuba” bamwi ibeendelezya balatupenzya naa kutukazya munzila zimwi mbuli kusoleka kunyonganya mpuwo yesu kababelesya twaambo twakututamikizya. Nokuba boobo, muciindi ca Jehova ceelede, makani aabo aakubeja alayubununwa alimwi ‘makani aabo ngobaamba cakutazyiba’ alaumuzyigwa munzila yeelede. Ikulilemeka kwesu kwa Bunakristo kulatondezya kuti twaamba kasimpe. Nkakaambo kaako babelesi bamumfwulumende basyomeka kanjikanji balatulumbaizya kuti tuli bantu bacita kabotu.—Ba-Roma 13:3; Tito 2:7, 8.

Bazike ba Leza

18. Mbotuli Banakristo, ino mmuunzila nzi motutakonzyi kweendelezya kabotu lwaanguluko lwesu?

18 Lino Petro wacenjezya kuti: “Mbomuli balubusi, mutasanduli bulubusi bwanu kuba bwakusisa bubi, pele amucite mbuli bazike ba-Leza.” (1 Petro 2:16; Ba-Galatiya 5:13) Mazubaano, ikuzyiba kasimpe kali mu Bbaibbele kulatwaangununa kuzwa kunjiisyo zyabukombi zyakubeja. (Johane 8:32) Kunze lyaboobo, tuli bantu baangulukide kucita nzyotuyanda alimwi akulisalila zintu. Nokuba boobo, tatulubelesyi munzila iiteelede lwaanguluko lwesu pe. Ciindi notusala bantu bakuyanzana limwi, zyakusama, kulibamba, zyakulikondelezya nozyiba zyakulya naa zyakunywa buya, tulayeeya kuti Banakristo bakasimpe mbazike ba Leza, ibatayandi kulikondelezya buyo lwabo beni pe. Tusala kubelekela Jehova ikutali kuba bazike bazisusi zyanyama naa bazintu zikondelezya pele zimana buyo ciindi cisyoonto alimwi akutatobela ziyanza zipya zidumide munyika.—Ba-Galatiya 5:24; 2 Timoteo 2:22; Tito 2:11, 12.

19-21. (a) Ino tubabona buti aabo ibali muzyuuno zyabweendelezi? (b) Ino mbuti bamwi mbobatondezya ‘luyando kubanyina boonse’? (c) Ino mmukuli nzi mupati ngotujisi?

19 Petro wayaambele kwaamba kuti: “Amubalemeke bantu boonse. Amuyande babunyina. Amumuyoowe Leza. Amumulemye mwami wacisi.” (1 Petro 2:17) Mbwaanga Jehova Leza ulabazumizya bantu ikuba muzyuuno zyabweendelezi zisiyene-siyene, bantu aabo tulabalemeka munzila yeelede. Mane tulabapailila ikutegwa kabatuzumizya kubeleka mulimo wesu muluumuno alimwi akulemeka Leza. (1 Timoteo 2:1-4) Nokuba boobo, alimwi ‘tulabayandisya bakwesu boonse.’ Lyoonse tuyanda kuti tubagwasye kutali kubacisa bakwesu Banakristo.

20 Mucikozyanyo, ciindi nokwakabuka nkondo mucisi cimwi camu Afulika, ikulilemeka kwa Bakamboni ba Jehova kwakalibonya antangalala. Imuteende waku Switzerland uutegwa Reformierte Presse wakati: “Mumwaka wa 1995, kabunga kalanganya Zyeelelo zyabantu mu Afulika . . . kakajana kuti zikombelo zyoonse zyakatola lubazu [mumazwanga] kunze buyo lya Bakamboni ba Jehova.” Ciindi makani aajatikizya manyongwe aaya naakamvwigwa muzisi zimwi, Bakamboni ba Jehova ku Europe bakafwambaana kubatumina zyakulya alimwi amisamu yakusilisya banyina bakumuuya alimwi abantu bamwi ibakali mubusena oobo. (Ba-Galatiya 6:10) Bakatobela majwi aali kubbuku lya Tusimpi 3:27 aakuti: “Utakasyi lugwasyo kubantu balweelede, na ulakonzya kucita.”

21 Pele, kuli mukuli uumbi wiinda abulemu mbotupa beendelezi banyika alimwi aaluyando ndotweelede kutondezya kubakwesu. Ino mmukuli nzi ooyo? Petro wakati: “Amuyoowe Leza.” Tulijisi mukuli mupati kuli Jehova kwiinda mukuli uli woonse ngotujisi kubantu boonse. Ino cili buti oobo kayi? Alimwi ino mbuti mbotukonzya kuzilanga kabotu zintu kumukuli ngotujisi kuli Leza alimwi akubeendelezi? Mibuzyo eeyi iyooyingulwa mucibalo citobela.

Sena Muciyeeyede?

• Ino mmikuli nzi Banakristo njobajisi mumukwasyi?

• Ino mbuti mbotukonzya kutondezya muuya wabwaabi mumbungano?

• Ino mmikuli nzi njotujisi kubeendelezi bacisi?

• Ino nimpindu nzi zijanika akaambo kakujatisya zyeelelo zisumpukide zyakulilemeka?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 19]

Ino mbuti mukwasyi wa Banakristo mboukonzya kuletela lukkomano?

[Zifwanikiso izili apeeji 20]

Nkaambo nzi Bakamboni ba Jehova ncobayandanina?

[Zifwanikiso izili apeeji 20]

Sena tulakonzya kutondezya luyando kubakwesu nokuba kuti tatubazi cakubagama buya?