Skip to content

Skip to table of contents

Mibuzyo Yabasikubala

Mibuzyo Yabasikubala

Mibuzyo Yabasikubala

Sena kubbeja kulilubide ikuti kaali masyoonto buyo mali aabbejezyegwa?

Ijwi lya Leza kunyina nolibandika makani oonse aajatikizya kubbeja, pele makani ngolyaamba alasalazya ikutondezya kuti kubbeja kuli koonse takweendelani anjiisyo zya Bbaibbele. * Mucikozyanyo, kulizyibidwe koonse-koonse kuti kubbeja kukulwaizya bulyatu. Aaka kaambo kukagama keelede kulangwa-langwa kabotu-kabotu a Banakristo mbwaanga Bbaibbele lyaamba kuti bantu balyatu tabakooyoovwuba Bwami bwa Leza, alimwi bulyatu ncimwi buyo akukomba mituni.—1 Ba-Korinto 6:9, 10; Ba-Kolose 3:5.

Alimwi kubbeja kukulwaizya kulisumpula akuba aamuuya wakuzundana alimwi akuyandisisya kuzwidilila. Imwaapostolo Paulo wakacenjezya kujatikizya zintu zili boobu naakalemba kuti: “Tutali kulisumpuli, nikuba kukalazyanya, tuleke kuba abbivwe kuli umwi aumwi.” (Bagalatiya 5:26, Ci) Kuyungizya waawo, kubbeja bamwi kubapa kusyoma mumasalamuzi kuti zintu zilacitika munzila yacoolwe. Basikubbeja batalika kusyoma mumasalamuzi aasiyene-siyene alimwi akuyeeya kuti zintu zyoonse zilabeendela kabotu. Batuyeezya makani aajatikizya bana Israyeli batasyomeki aabo ibakali ‘kubamba itafwule yanjuka akutilila muzimu wacoolwe ibukoko.’—Isaya 65:11.

Bamwi balakonzya kwaamba kuti kubbeja mali masyoonto eelyo nomusobana njuka naa nsolo abasazinyoko naa balongwe, nkulikondelezya buyo kucitwa munzila mbotu. Masimpe, imuntu uutola lubazu mukubbeja amali masyoonto buyo ulakonzya kulibona kuti tali mulyatu, talisumpuli, tayandi kuzundana naa kuti ngusikusyoma masalamuzi. Nokuba boobo, ino mbuti kubbeja kwakwe mbokunga kwabajatikizya aabo mbali mukubbeja limwi? Bantu banji ibajisi cilengwa eeci cakubbeja bakatalika kwiinda mukubbeja mali masyoonto kabayeeya kuti bali ‘mukulikondelezya buyo.’ (Luka 16:10) Icilengwa cakali kulibonya kuti cili buyo kabotu cakacinca akuba cintu cibyaabi kapati.

Eeci cili masimpe ikapati eelyo bana nobajatikizyidwe. Bana banji balabotelwa kapati ciindi nobazwidilila kwiinda mukubbeja mali masyoonto alimwi balakulwaizyigwa kuyaambele akubbeja kwiinda mukubelesya mali manji. (1 Timoteo 6:10) Ikuvwuntauzya kwakacitwa kwaciindi cilamfwu ooko kwakamwaigwa mu United States acibeela citegwa Arizona Council kujatikizya Cizyibilizyi Cakubbeja kusinizya kuti ibunji bwabaabo ibajisi cizyibilizyi cakubbeja bakatalika nobakali bana “kwiinda mukubbeja mali masyoonto muzisobano naa munjuka abeenzinyina antela banamukwasyi.” Iimbi lipooti yaamba kuti, “ibana bayiila aaŋanda kubbeja, ikapati eelyo nobauma njuka abanamukwasyi alimwi abeenzinyina.” Ilipooti eeyi ilazumanana kwaamba kuti, “30 pasenti yabakubusi ibatola lubazu mukubbeja bakatalika kabatana kukkwanisya myaka iili 11 yakuzyalwa.” Kweelanaa buvwuntauzyi bwakacitwa ibutegwa Why Do People Gamble Too Much—Pathological and Problem Gambling (Nkaambo nzi Bantu Ncobabbejela Kapati), ibakubusi banji balajatikizyigwa mumilandu naa mukutalilemeka kutegwa bajane mali aayandika mukutola ambele cilengwa cabo cakubbeja. Elo tazilibijili kaka zintu zicitika akaambo kacilengwa cakali kulibonya kuti cili kabotu kumatalikilo!

Mbwaanga tukkede munyika iizwide kale tukole alimwi amasunko, ino nkaambo nzi ncotweelede kulinjizya muntenda azimbi? (Tusimpi 27:12) Ikubbeja abana kabaliko naa kabatako, kubelesya mali masyoonto naa manji—kunyonganya bukkale bwesu bwakumuuya alimwi tweelede kukutantamuka. Banakristo ibayandisya kulikondelezya kwiinda mukuuma cisolo bakulwaizyigwa kulemba mulongo wama goolo antela kuuma buyo kacili cisobano kakunyina kulemba mbobali mukuzundana naa kujayana mucisobano. Banakristo basongo ibabikkila maano kubube bwabo bwakumuuya kubikkilizya abwabalongwe babo alimwi abanamukwasyi balaceeleba cilengwa cakubbeja—nokuba kubelesya buyo mali masyoonto.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 3 Ibbuku litegwa World Book Encyclopedia lipandulula kubbeja kuti, “nkwaambila limwi mbocitiimane cisobano naa cintu cimwi cicitwa.” Lilayungizya kwaamba kuti, ‘basikubbeja naa basikusobana cisobano kanjikanji balabbeja mali . . . muzyisobano zili mbuli zyamuvwubaccacca, nsolo alimwi anjuka.’