Skip to content

Skip to table of contents

Kamumusyoma Jehova

Kamumusyoma Jehova

Kamumusyoma Jehova

“Nduwe ngundangila, O Mwami; nduwe ngunsyoma, O Jehova, kuzwa kubwanike bwangu.”—INTEMBAUZYO 71:5.

1. Ino mmukuli nzi wakasikila mulombe mweembezi Davida?

GOLIATI wakali kulampa mamita aatandila kuli otatwe. Anu nkakaambo boonse basikalumamba bana Israyeli ncobakayoowela kumulwana! Goliati wakali kusampula basinkondo bana Israyeli abuzuba ciindi camafwumofwumo alimwi akumazuba kwansondo zili mbozibede. Wakali kubaambila kuti batume sikalumamba kutegwa amulwane. Kumamanino, imukubusi buyo ikutali sikalumamba nguwakazumina kuti balwane. Mulombe mweembezi Davida wakaboneka kuceya cakuzwa munzila kuli sinkondonyina. Munzila nzi? Kayi Davida kuboneka kuti tanaakali kweelana kulema anzyaakali kusama Goliati kubikkilizya azilwanyo zyakwe. Pele, mukubusi ooyu bakaimikizyanya amubbabbani ooyu, eelyo wakaba cikozyanyo camuntu sicamba ujisi mpuwo.—1 Samuele 17:1-51.

2, 3. (a) Ino nkaambo nzi Davida ncaakakonzya kwiimikizyanya a Goliati cakusinizya? (b) Ino nintaamo nzi nzyotutiibandike ziyandika kubweza ikutegwa katusyoma Jehova?

2 Ino ncinzi cakamupa busicamba Davida? Amulange-lange majwi ayelede kuti akazoolembwa a Davida mumyaka yakumbele aakuti: “Nduwe ngundangila, O Mwami; nduwe ngunsyoma, O Jehova, kuzwa kubwanike bwangu.” (Intembauzyo 71:5) Inzya, kuzwa kubwanike, Davida wakamusyoma Jehova cakumaninina. Wakalangana a Goliati akumwaambila kuti: “Webo ulaboola kulindime apanga asumo amuumba, pele mebo ndeza kulinduwe muzina lya-Jehova wamakamu makamu, Leza wabasinkondo ba-Israyeli ngosampaula.” (1 Samuele 17:45) Davida wakali kusyoma Jehova kakuli walo Goliati wakali kusyoma nguzu zyakwe azilwanyo zyakwe. Mbwaanga Mwami Wakoonse-koonse wakali kubbazu lyakwe, sena Davida wakali kukonzya kuyoowa muntu uulya maila kufwumbwa naa ujisi zilwanyo zili buti?

3 Nomubala makani aamba zya Davida, sena mulalombozya kuti kubota kusyoma Jehova kwanu kakuli kuyumu kapati? Kakunyina kudooneka ibunji bwesu mbotucita oobo. Lino atulange-lange ntaamo zyobilo nzyotukonzya kubelesya ikutegwa katusyoma Jehova. Yakusaanguna tweelede kuzumanana kucizunda cintu cidumide cisinkila kuba alusyomo. Yabili tweelede kuciiya cini cijatikizyidwe mukusyoma Jehova.

Ikuzunda Cisinkilizyo Cidumide Kukusyoma Jehova

4, 5. Ino nkaambo nzi bantu banji ncocibayumina kusyoma Leza?

4 Ino ncinzi cisinkila bantu kukusyoma Leza? Ziindi zinji, ibamwi inga balinyongenyi kujatikizya kaambo zintu zibi ncozicitikila. Ibamwi bayiisyigwa kuti Leza nguuleta mapenzi. Nokwacitika manyongwe, bamafwundisi balakonzya kwaamba kuti Leza “wababweza” aabo bafwa ikutegwa bakakkale limwi kujulu. Kunze lyaboobo, basololi bazikombelo banji bayiisya kuti Leza wakabikkila limwi ciindi zintu zyoonse noziyoocitika kubikkilizya amanyongwe woonse alimwi amicito mibyaabi iicitika munyika iino. Inga caba cintu ciyumu kapati ikusyoma Leza uuli boobo uutakwe luse. Saatani walo uuwofwaazya meso aabatasyomi ulilibambide kusumpula “mafundisyo aabadaimona” aali boobu oonse.—1 Timoteo 4:1; 2 Ba-Korinto 4:4.

5 Saatani uyanda kuti bantu baleke kusyoma Jehova. Sinkondonyina a Leza ooyu tayandi kuti tuzibe cini cileta mapenzi kubantu. Alimwi ikuti naa twaiya twaambo twamu Magwalo tupandulula cipa kupenga, Saatani uyanda kuti tutulube. Aboobo, inga catugwasya kwiindulula ciindi aciindi twaambo totatwe tupandulula kaambo ncokuli mapenzi munyika. Tulakonzya kutontozya myoyo yesu ikuti Jehova tali nguuleta mapenzi aatusikila mubuumi.—Ba-Filipi 1:9, 10.

6. Ino mbuti 1 Petro 5:8 mbwapandulula kaambo kapa kuti bantu kabapenga?

6 Ikaambo kamwi kapa kuti bantu kabapenga nkakuti Saatani uyanda kunyonyoona lusyomo lwabantu ba Jehova basyomeka. Wakasoleka kunyonyoona lusyomo lwa Jobu. Wakaalilwa, pele kunyina nalekede pe. Mbwaanga ngomuleli wanyika eeyi, uyandaula ‘kuluma’ babelesi ba Jehova basyomeka. (1 Petro 5:8) Eeci cilamujatikizya umwi aumwi wesu! Saatani uyanda kuti tucileke kubelekela Jehova. Nkakaambo kaako ncaletela kupenzyegwa. Nokuba kuti mapenzi aayo alacisa kapati, pele tulijisi kaambo kabotu ncotweelede kuliyumya. Kwiinda mukucita boobo, tusinizya kuti Saatani mubeji alimwi eeci cilamukonda Jehova. (Jobu 2:4; Tusimpi 27:11) Jehova natuyumya-yumya kutegwa tuliyumye, ilusyomo lwesu mulinguwe lulayuma.—Intembauzyo 9:9, 10.

7. Ino lugwalo lwa Ba-Galatiya 6:7 lutugwasya kuziba kaambo nzi ikaleta kupenga?

7 Ikaambo kabili ikapa kuti kakuli kupenga kalajanika mumajwi aaya aakuti: “Kufwumbwa ncabyala muntu, ulatebula eco nciconya.” (Ba-Galatiya 6:7) Ziindi zimwi bantu balabyala kwiinda mukusala zintu zibyaabi akutebula mapenzi. Balakonzya kweenzya mootokala cabuyamba akunjila muntenda. Ibanji balafweba kwalo kuletela malwazi aamoyo naa kkansa yamumapunga. Aabo ibasala kucita milimo yakutalilemeka kwiinda mukoonana balalinjizya muntenda yakutaba amukwasyi uuli kabotu, kulisampuzya, imalwazi aaboola kwiinda mukoonana alimwi akumitila musyokwe. Ibantu balakonzya kutalika kutongooka Leza akaambo kamapenzi aali boobo, pele mubwini mbabaliletelela akaambo akutasala zintu camaano.—Tusimpi 19:3.

8. Kweelana abbuku lya Mukambausi 9:11, ino nkaambo nzi bantu ncobapengela?

8 Ikaambo katatu kapa kuti kakuli mapenzi kalaambwa kubbuku lya Mukambausi 9:11 kuti: “Acintu cimwi ncimbwene ansi ano nceeci. Teensi basiluno bazunda mukusiyana, teensi basintaze bazunda munkondo, teensi basongo bajana zyakulya, teensi bacenjede bavuba imbono, teensi basimaanu bafwidwa luzyalo, pe. Bantu boonse buyo balasikilwa ziindi zyalufwu azyamapenzi.” Ziindi zimwi bantu balajanika mumasena amwi aciindi citeelede. Kufwumbwa naa tujisi nguzu zili buti nokuba kukompama kuli buti, kupenga alufwu zilakonzya kusikila umwi wesu kufwumbwa ciindi. Mucikozyanyo, mumazuba aa Jesu iŋanda yamujulu mu Jerusalemu yakawa akujaya bantu bali 18. Jesu wakatondezya kuti Leza tanaakali kubasubula buya akaambo kazibi nzibakacitide. (Luka 13:4) Jehova teelede kutongookwa kumapenzi aali boobo.

9. Ino ncinzi ibantu banji ncobatamvwisyi kujatikizya ikaambo ncokuli mapenzi?

9 Ikuziziba kabotu izimwi zileta mapenzi cilayandika kapati. Nokuba boobo, kuli kabeela kamwi kamakani ibanji kabakatazya kumvwisya. Nkakuti: Ino nkaambo nzi Jehova Leza ncazumizila mapenzi?

Ino Nkaambo nzi Jehova Ncazumizila Mapenzi?

10, 11. (a) Kweelana alugwalo lwa Ba-Roma 8:19-22, ino ncinzi cakacitikila “zilenge zyoonse”? (b) Ino mbuti mbotukonzya kuziba wakasampauzya zilenge?

10 Icibalo cili mulugwalo lwamwaapostolo Paulo ndwaakalembela bana Roma lulaapandulula makani aaya aayandika kapati. Paulo wakalemba kuti: “Ludunamino lwazilenge lulalangila luyubununo lwabana ba-Leza. Nkaambo zilenge zyakasampauzigwa, enko kubukanze bwazyo zini pele kubukanze bwayooyo iwakazisampauzya, ikuti kali abulangizi bwakuti azyalo zilenge zini zikalubulwe kubuzike bwabubozi, bube abulubulo bulemu bwabana ba-Leza. Tulizi kuti kusikila sunu zilenge zyoonse zilatongela akumyongwa antoomwe.”—Ba-Roma 8:19-22.

11 Ikutegwa tutumvwisye tupango ootu, kusaanguna tweelede kwiingula mibuzyo mipati. Mucikozyanyo, Ino nguni wakasampauzya zilenge? Ibamwi baamba kuti ngu Saatani; bamwi balati ngu Adamu. Pele kunyina aawa uulangilwa kuti nguwakacita boobo pe. Nkaambo nzi? Nkaambo wakasampauzya zilenge wakacita oobo “kali abulangizi.” Inzya, wakapa bulangizi bwakuti aabo basyomeka ‘bakaangululwe kubuzike bwabubozi.’ Saatani naa Adamu kunyina nakonzya kupa bulangizi buli boobu. Jehova alikke nguukonzya kucita boobu. Kakunyina kudooneka, nguwakasampauzya zilenge.

12. Ino nkunyongana kuli buti kubuka ikujatikizya kuziba ciitwa kuti “zilenge zyoonse,” alimwi ino mbuti mubuzyo ooyu mbuukonzya kwiingulwa?

12 Pele, ino “zilenge” zyaambwa mucibalo eeci mbaani? Ibamwi baamba kuti “zilenge zyoonse” caamba zyoonse zili munyika mbwiizulwa. Pele sena banyama alimwi azisamu zilijisi bulangizi bwakujana “bulemu bwabana ba-Leza”? Peepe. (2 Petro 2:12) Aboobo, kwaamba kuti “zilenge zyoonse” caamba bantunsi. Eezi nzezilenge zijatikizyidwe acibi alufwu akaambo kakuzanga mu Edeni alimwi mbabayandisya bulangizi.—Ba-Roma 5:12.

13. Ino kuzanga kwabantu mu Edeni kubajatikizya buti bantu?

13 Ino ncinzi cini icakaletwa kubantu akaambo kakuzanga? Paulo ulacipandulula abbala lyomwe buyo ikuti nkusampauzigwa. * Kweelana abuvwuntauzi bumwi, ibbala eeli lipandulula “kusampuka kwacintu citacibeleki mulimo ngocakabambilwa.” Ibantu bakabambilwa kuti bapone kukabe kutamani, kababelekela antoomwe kabalondokede alimwi kabali mukwasyi omwe uukamantene uulanganya nyika yaparadaiso. Muciindi caboobo, bapona buyo ciindi cifwaafwi, balaciswa alimwi ziindi zinji balanyonganizigwa. Jobu walo wakaamba kuti, “muntu uuzyedwe kumukaintu ulaputa mazuba mace kazwide bupenzi.” (Jobu 14:1) Elo ulisampukide kaka!

14, 15. (a) Ino ncitondezyo nzi cabululami bwa Jehova ncotujana ciindi naakapa mulandu kubantunsi? (b) Ino nkaambo nzi Paulo ncaakaambila kuti zilenge zyakasampauzigwa kutali “kubukanze bwazyo”?

14 Lino twaboola kumubuzyo mupati wakuti: Ino nkaambo nzi “uubeteka nyika yoonse” ncakonzya kupa bantu kuti kabali mumacise amukunyongana? (Matalikilo 18:25) Sena wakacita cabululami? Amuyeeye ncibakacita bazyali besu bakusaanguna. Kwiinda mukuzangila Leza, bakamvwana a Saatani walo iwakalwana bweendelezi bwa Jehova bwakoonse-koonse. Ikwiinda mumicito yabo, bakakazuminizya kaambo kakuti muntu ulakonzya kupona kabotu kakunyina kugwasyilizyigwa a Jehova alimwi akulilela alikke mukusololelwa acilenge camuuya cizangi. Kwiinda mukubatanda bazangi, Jehova wakabapa ncobakali kuyandaula. Wakabazumizya bantu kuti balilele kwiinda mukweendelezyegwa a Saatani. Mubukkale buli boobu, ino nkusala kuli buti kululeme kapati kwakali kuyandika kwiinda akubasampauzya, pele kali abulangizi?

15 Pele, oobu tiibwakali “bukanze” bwazilenge pe. Tulazyalwa katuli bazike kucibi akububozi kakunyina kulisalila buya pe. Pele kwiinda muluse lwakwe, Jehova wakabalekela ba Adamu a Eva kuti kabacipona akuzyala bana. Nokuba kuti swebo tobana babo twakasampauzigwa kucibi alufwu, tulijisi coolwe cakucita ba Adamu a Eva ncobakaalilwa. Tulakonzya kuswiilila kuli Jehova akwiiya kuti bweendelezi bwakwe bwakoonse-koonse mbwabululami akulondoka, kakuli bweendelezi bwabantunsi kakutakwe Leza buletela buyo macise, kunyongana akusampuka. (Jeremiya 10:23; Ciyubunuzyo 4:11) Ikuyunga kwa Saatani kunyonganizyila limwi zintu. Ibuumi bwabantu kuzwa kaindi bulasinizya makani aaya.—Mukambausi 8:9.

16. (a) Ino nkaambo nzi ncotukonzya kusinizya kuti Jehova tali ngonguwe uupa kuti kakuli kupenga munyika nkotubona sunu? (b) Ino mbulangizi nzi Jehova mbwaapa kubantu basyomeka?

16 Masimpe, Jehova wakalijisi twaambo tuyakomoonga twakulekela kuti bantu basampauzyigwe. Sena eeco caamba kuti Jehova nguupa kusampuka akupenga kusikila umwi aumwi wesu sunu? Amuyeeye buyo zyamubetesi uukosola mulandu cabululami kumuntu mujayi. Muntu ooyo ulakonzya kupenga kapati nabbadala mulandu wakwe, pele sena ulakonzya kutongooka mubetesi kuti nguumupa kuti kapenga? Peepe. Kunze lyaboobo, Jehova tali nguuleta mapenzi pe. Bbuku lya Jakobo 1:13 lyaamba kuti: “Leza tatepauliki kucibi, alimwi walo mwini tatepauli muntu pe.” Atuyeeye kuti Jehova wakapa mulandu ooyu “kali abulangizi.” Caluyando wakacita bubambe ikutegwa bana ba Adamu a Eva basyomeka bakabone mamanino aakusampauzigwa akuyookondwa “abulubulo bulemu bwabana ba-Leza.” Mane kusikila kukabe kutamani, bantu basyomeka kunyina nobayoolibilika kuti zilenge alimwi kuli noziyakutalika kuciswa naa kusampuka. Jehova mbwazyeendelezya zintu bunookkazikizide bululami bwabweendelezi bwakwe bwakoonse-koonse kukabe kutamani.—Isaya 25:8.

17. Ino kwiinduluka itwaambo ituleta kupenga munyika sunu inga kwatujatikizya buti?

17 Mbotuyaabwiinduluka twaambo ootu itupa kupenga, sena tulijisi ikaambo kakutongooka Jehova akaambo kabubi naa ikakulekela kumusyoma? Muciindi caboobo, iciiyo cili boobu cilatupa kaambo kakuzumina majwi aa Musa aakuti: “Nindomba, amilimo yakwe yoonse ililuleme, nkaambo inzila zyakwe zyoonse zililuzi. Ngu-Leza uusyomeka uutakwe cibi; uliluleme, uliluzi.” (Deuteronomo 32:4) Kwiinda mukuzinzibala kuyeeya makani aaya, atwiinduluke tubone mbuli mbotukonzya kwiingula mibuzyo iili boobu. Ikuti twacita oobo, notwasikilwa masukusyo, tuyoomukasya Saatani kutupa kutalika kudooneka. Pele ino mbuti kujatikizya ntaamo yabili iyaambwa kumatalikilo? Ino ncinzi cibikkilizyidwe mukusyoma Jehova?

Ncocipandulula Kusyoma Jehova

18, 19. Ino nkwiinda mukubelesya mabala nzi Ibbaibbele mbolitukulwaizya kusyoma muli Jehova, pele ino mumakani aaya mizeezo nzi iilubide bamwi njobajisi?

18 Ijwi lya Leza litukulwaizya kuti: “Syoma Jehova amoyo wako woonse; utalifunkizyi kumaanu aako omwini. Umuzibye munzila zyako zyoonse, nkabela uyooenzya myeendelo yako.” (Tusimpi 3:5, 6) Elo kaka majwi aaya alakkazika moyo! Masimpe, kunyina muntu uusyomeka kujulu aansi wiinda Taateesu wakujulu siluyando. Pele, nokuba kuti ncuuba-uba kwaabala majwi aaya mubbuku lya Tusimpi, cilakonzya kukatazya ikwaacita.

19 Ibanji bajisi mizeezo iilubide kujatikizya kusyoma Jehova. Ibamwi bayeeya kuti kusyoma kuli boobo nkulimvwa buyo nkobaba ankuko, ikukkomana mumizeezo ikuboola buyo kulikke mumoyo wabo. Ibamwi baboneka kuti basyoma kuti kusyoma Jehova caamba kuti unootucingilila kubuyumu-yumu boonse, kutumanina mapenzi, ikupa kuti buyumuyumu butusikila abuzuba kabukonzya kumanizyigwa kweelana ambotuyanda alimwi cakufwambaana. Pele kuyeeya boobo taasyi mbozibede zintu pe. Ikusyoma kulainda akulimvwa buyo, alimwi kwalo kulagwasya. Kubantu bapati, ikusyoma cilabikkilizya akusala kucitwa cakubikkila maano kapati.

20, 21. Ino ncinzi cibikkilizyidwe mukusyoma Jehova? Amupe cikozyanyo.

20 Alimwi amubone bbuku lya Tusimpi 3:5 ncolyaamba. Kwiinda mukwiindanya kusyoma Jehova akulifunkizya kumaano eesu citondezya kuti tatukonzyi kucita zyoonse zyobilo pe. Sena eeci caamba kuti tatweelede kubelesya nguzu zyesu zyakuyeeya? Peepe, Jehova iwakatupa nguzu eezi uyanda kuti tuzibelesye mukumubelekela. (Ba-Roma 12:1) Pele ino tulifunkizya naa kusyoma kunzi notusala? Ikuti naa twaalilwa kuyeeya mbuli Jehova, sena tulatambula busongo bwakwe mbuli mbobubede nkaambo lyoonse bulainda aali bwesu? (Isaya 55:8, 9) Ikusyoma Jehova caamba kulekela kuyeeya kwakwe kuti kweendelezye kuyeeya kwesu.

21 Mucikozyanyo, amuyeeye mwana uukkede acuuno camusyule mumootokala, ibazyali bakwe kabali kumbele. Bawisi kabeenzya mbabo. Ikuti naa kwabuka penzi limwi mulweendo lwabo, nkokuti kujatikizya mugwagwa weelede ambweni penzi lijatikizya mbokwaca naa kubija kwamugwagwa, ino mbuti mwana uuswiilila alimwi uusyoma bawisi mbwakonzya kucita? Sena inga waide kuyobeka kuzwa kucuuno camusyule ikwaamba mugwagwa uuyandika, ikwaambila bawisi mbobeelede kweenzya mootokala? Sena inga wadooneka kusala kwabazyali bakwe naa kukaka bamuyeezya kuti alyaange lutambo lwaacuuno mumootokala? Peepe, ulabasyoma bazyali bakwe lyoonse kuti balatulanganya twaambo ooto nokuba kuti tabalondokede. Jehova ngu Taata uulondokede. Sena tatweelede kumusyoma cakumaniina, ikapati ciindi notuli mubukkale bukatazya?—Isaya 30:21.

22, 23. (a) Ino nkaambo nzi ncotweelede kusyoma Jehova ciindi notwasikilwa mapenzi, alimwi ino mbuti mbotukonzya kucita oobo? (b) Ino ncinzi citiibandikwe mucibalo citobela?

22 Nokuba boobo, ibbuku lya Tusimpi 3:6 litondezya kuti tweelede ‘kumuzibya munzila zyesu zyoonse,’ ikutali buyo ciindi notuli mubukkale bukatazya. Aboobo, ikusala nkotucita abuzuba mubuumi bwesu kweelede kutondezya kuti tusyoma Jehova. Notwasikilwa mapenzi, tatweelede kunyongana, kukopana naa kukaka busolozi bwa Jehova bwanzila iinda kubota yakululamika zintu. Imasukusyo tweelede kwaabona kuti nceciindi cakukwabilila bweendelezi bwa Jehova, ikugwasya mukusinizya kuti Saatani mubeji alimwi akuyaambele mukuswiilila amubube bumwi bukkomanisya Jehova.—Ba-Hebrayo 5:7, 8.

23 Tulakonzya kusyoma Jehova kufwumbwa naa nzilebyo nzi zikonzya kutukonga. Tulacita oobo kwiinda mumipailo alimwi amunzila mbotulangila Jwi lya Jehova akumbungano yakwe kuti itusololele. Pele cakutainda mumbali, ino mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tusyoma Jehova notwasikilwa mapenzi aabuka munyika iino? Icibalo cesu citobela cilaalanga-langa makani aaya.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 13 Ibbala lya Chigiliki Paulo ndyaakabelesya kupandulula kuti ‘kusampauzigwa’ ndendilyo lyakabelesyegwa mu Greek Septuagint ikwaamba majwi Solomoni ngaakabelesya cakwiinduluka-induluka mubbuku lya Mukambausi mumajwi aakuti “zyoonse nzyabuyo.”—Mukambausi 1:2, 14; 2:11, 17; 3:19; 12:8.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino mbuti Davida mbwaatondezya kuti wakali kusyoma Jehova?

• Ino nzintu nzi zyotatwe zipa kuti bantu kabapenga sunu, alimwi ino nkaambo nzi ncocili cibotu kuziinduluka ciindi aciindi?

• Ino mmulandu nzi Jehova ngwaakapa bantunsi, alimwi ino nkaambo nzi ncobwakali bululami?

• Ino ncinzi cibikkilizyidwe mukusyoma Jehova?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 23]

Davida wakasyoma Jehova