Skip to content

Skip to table of contents

Amulyeendelezye Kutegwa Mukajane Bulumbu!

Amulyeendelezye Kutegwa Mukajane Bulumbu!

Amulyeendelezye Kutegwa Mukajane Bulumbu!

“Umwi aumwi uulwa muzisobano ulalikasya muziyanza zyoonse.”—1 Ba-korinto 9:25.

1. Kweelana alugwalo lwa Ba-Efeso 4:22-24, ino mbuti bantu banji mbobamuzumina Jehova?

IKUTI naa mwakabbapatizyigwa kutegwa mube umwi wa Bakamboni ba Jehova, mwakalizibya kubuleya kuti mulilisungude kutola lubazu mumuzundano uujisi bulumbu bwabuumi butamani. Mwakazumina cakusinizya kuti muyanda kucita kuyanda kwa Jehova. Katutaninga lyaaba kuli Jehova, bunji bwesu twakacinca muzintu zimwi zipati ikutegwa kulyaaba kwesu kube kwakusinizya alimwi Leza nkwakonzya kuzumina. Twakalutobela lulayo mwaapostolo Paulo ndwaakapa Banakristo ilwakuti: “Muleelede kuleka ziyanza zyanu zyaciindi abuntu bwanu bukulukulu bubisizidwe azisusi zibi zyalweeno, . . . akulisamika buntu bupya bulengulwidwe mucinkozya ca-Leza cabululami acabusalali bwinibwini.” (Ba-Efeso 4:22-24) Munzila imwi, katutanazumina kuti tulyaabe kuli Leza, tweelede kuleka bukkale bwakaindi butayandiki.

2, 3. Ino mbuti lugwalo lwa 1 Ba-Korinto 6:9-12 mbolutondezya kuti kucinca mumbazu zyobilo kulayandika kutegwa tuzuminwe a Leza?

2 Ibukkale bumwi bwabuumi bwakaindi aabo ibalangilwa kuba Bakamboni ba Jehova mbobeelede kuleka mboobo ibukasyigwa a Jwi lya Leza. Paulo wakabubandauka bumwi bukkale mulugwalo ndwaakalembela bana Korinto. Wakati: “Nibaba basibwaamu nibaba basikukomba mituni nibaba basimamambe nibaba batete kuzibi nibaba baalumi boona baaluminyina nibaba babbi nibaba basikulikumbuzya nibaba bakolwi nibaba basimatusi nibaba basilunyanzyo tabakooyoovuba Bwami bwa-Leza.” Eelyo wakatondezya kuti Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakacinca akuba abube bweelede naakayungizya kuti: “Mbuboobo mbubakabede kale bamwi akati kandinywe.” Amubone aawa waamba kuti mbubakabede, kutali kuti mbubabede pe.—1 Ba-Korinto 6:9-11.

3 Paulo upa muzeezo wakuti kucinca akumwi kulakonzya kuyandika, nkaambo wakazumanana kuti: “Zintu zyoonse zilazuminika kulindime, nekubaboobo teensi zyoonse zigwasya.” (1 Ba-Korinto 6:12) Aboobo, ibunji bwabaabo ibalombozya kuba Bakamboni ba Jehova balabona mbociyandika kuleka zintu zimwi, nokuba kuti zilazuminika, pele izitagwasyi kapati pe. Zintu eezi zilakonzya kuti kazisowela buyo ciindi akulesya kubikkila maano kuzintu ziyandika kapati.

4. Ino ncinzi cakaamba Paulo calo Banakristo balyaabide ncobazuminizya?

4 Kulyaaba kuli Leza ncintu cakulisungula, tacaanganwi makole buya pe mbuli kuti cipandulula kupa cipaizyo cipati kapati. Banakristo balyaabide balazuminizya zyakaamba Paulo naakaba sikutobela wa Kristo kuti: “Nkaambo [ka Jesu] nkindakalekela zintu zyoonse, ndaziyeeya kuti masifwisifwi buyo mukuyanda kuti njane Kristo.” (Ba-Filipi 3:8) Paulo cakukondwa wakazikaka cakusinizya zintu zitakwe ankozitola ikutegwa azumanane kuzumina Leza cakusinizya.

5. Ino muumuzundano wakusiyana uuli buti Paulo mwaakatola lubazu cakuzwidilila, alimwi ino mbuti mbotukonzya kucita mbubwenya?

5 Paulo wakali kulyeendelezya naakali mumuzundano wakusiyana wakumuuya, eelyo kumamanino wakakonzya kwaamba kuti: “Ndakalwana inkondo imbotu, ndakalumana lweendo, alimwi ndakalubamba lusyomo. Eno icasyaala ncakuuyobwedwa musini wabululami, ngwati kandipe kubuzuba obo Mwami, mubetesi uuluzi, pele nsili ndime endike, pele boonse abo bayanda kuyubuluka kwakwe.” (2 Timoteo 4:7, 8) Sena andiswe buzuba bumwi tuyookonzya kwaamba boobu? Tuyookonzya kwaamba ikuti naa tulalyeendelezya cakusyomeka notusiyana mumuzundano wa Bunakristo cakutaleka mane kusikila kumamanino.

Kuyandika Kulyeendelezya Kutegwa Mucite Kabotu

6. Ino kulyeendelezya caamba nzi, alimwi ino mmumbazu nzi zyobilo motukonzya kukutondezya?

6 Ibbala lya Chihebrayo alya Chigiliki lyakasandululwa kuti “kulyeendelezya” mu Bbaibbele, mubwini lipandulula kuti muntu ulijisi nguzu naa kuti ulalijata. Ziindi zinji lipa muzeezo wakulikasya kucita cibi. Pele, tacidoonekwi buya kuti kulyeendelezya kulayandika kutegwa tubelesye mibili yesu mukucita milimo mibotu. Muntu uutalondokede ulijisi kampenda kakuzyalwaankako ikakuyandisya kucita cibi. Aboobo, nkondo yesu ili mumbazu zyobilo. (Mukambausi 7:29; 8:11) Notuleka kucita zintu zibi, tuleelede kutalika kuyandisya kucita zibotu. Mubwini, ikweendelezya mubili wesu kutegwa tucite zintu zibotu ninzila imwi iinda kubota yakutugwasya kucileka kucita cibi.

7. (a) Ino ncinzi ncotweelede kupailila mbuli bwakacita Davida? (b) Ino nkuzinzibala kuyeeya nzi ikuyootugwasya kulyeendelezya kapati?

7 Cakutadooneka, kulyeendelezya kulayandika kapati ikutegwa tuzuzikizye kulyaaba kwesu kuli Leza. Tweelede kupaila mbuli bwakacita Davida, iwakati: “Undipe moyo uusalala, O Leza; ulengulule muuya uululeme mukati kangu.” (Intembauzyo 51:10) Tulakonzya kuzinzibala kuyeeya mpindu iijanika akaambo kakuleka kucita zintu zyakutalilemeka naa zinyonganya mubili. Amubone bubi bukonzya kumusikila akaambo kakutaleka zintu zili boobo. Mulakonzya kuciswa kapati, kutamvwana abeenzinyoko nokuba kufwa buya cakufwambaana. Pele amuyeeye mpindu iitaliboteli iyakuzumanana abukkale Jehova mbwalailila. Nokuba boobo, kwaamba masimpe tutalubi kuti moyo uleena. (Jeremiya 17:9) Tweelede kukanza kuukazya nousola kuubya-ubya mbokuyandika kapati kusumpula zyeelelo zya Jehova.

8. Ino mbwini nzi izintu zyakatucitikila mbozituyiisya? Amupe cikozyanyo.

8 Bunji bwesu tulizi kwiinda muzintu zyakatucitila kuti mubili uutyompedwe ulasoleka kumana busungu mbotujisi. Mucikozyanyo, atulange makani aakukambauka Bwami. Jehova ulakondwa kubona bantu balisungude kutola lubazu mumulimo ooyo uupa buumi. (Intembauzyo 110:3; Matayo 24:14) Bunji bwesu, ikwiiya kukambauka kubuleya tiicakali cintu cuuba-uba pe. Kwakali kuyandika—ambweni atwaambe kuti kuciyandika kweendelezya mubili, ‘kuusubula’ alimwi “akuuzunda” muciindi cakuulekela kuti utupe kuubya-ubya mulimo wakukambauka.—1 Bakolinti 9:16, 27, Ci; 1 Ba-Tesalonika 2:2.

Sena “Mu[u]ziyanza Zyoonse”?

9, 10. Ino ncinzi cijatikizyidwe ‘mukulyeendelezya muziyanza zyoonse’?

9 Ilulayo lwamu Bbaibbele ‘lwakulyeendelezya muziyanza zyoonse’ lutondezya kuti nzinji kapati zijatikizyidwe kutali buyo kulyeendelezya nomwakalala akuleka micito yakutalilemeka. Tulakonzya kuyeeya kuti tulicizi kulyeendelezya muzintu eezi. Ikuti naa mboobo, masimpe tweelede kulumba. Pele, ino mbuti muzibeela zimwi zyabuumi mwalo muboneka mbuli kuti kulyeendelezya takuyandiki kapati? Mucikozyanyo, amweezeezye kuti mukkala mucisi civwubide icijisi bukkale busumpukide kapati. Sena inga tacigwasyi kucileka kwiide kuula zintu zitayi akomoonga? Ibazyali beelede kuyiisya bana babo kuti tabeelede kwiide kuula kufwumbwa cintu ncibabona akaambo kakuti nceciliko, cabakonda antela akaambo kakuti balijisi mali aakonzya kucuula. Masimpe, ikutegwa malailile aaya akonzye kugwasya, ibazyali beelede kutondezya cikozyanyo cibotu.—Luka 10:38-42.

10 Ikwiiya kupona zintu zimwi kazitako kulakonzya kuyumya nguzu zyesu zyakusala zintu. Alimwi kucita boobu kulakonzya kutugwasya kuzibikkila maano zintu zyakumubili nzyotujisi. Kunze lyaboobo, kuyootupa kubafwida luse kapati aabo ibapona kabatajisi zintu zimwi akaambo kakutaliyandila, pele akaambo kakuti taziyandiki kapati. Masimpe, ibukkale buuba-uba buliindene kapati kumizeezo iidumide mbuli yakuti, “kolicitila zintu zibotu” naa kuti “weelede kuti kojisi zintu ziinda kubota.” Ibasikwaambilizya zintu zyakusambala bayanda kuti mulombozye kuba azintu cakufwambaana, pele balacita oobo akaambo kakuyanda kuti bajane mpindu. Ibukkale buli boobu bulakonzya kusinkila kusoleka kulyeendelezya nkotucita. Imagazini imwi yakazwa kucisi cimwi caku Europe civwubide, ino-ino yakaamba kuti: “Ikuti naa kulyeendelezya mutumpenda tumwi tutayandiki kakuyandika kuyuma buya kulwana kuli baabo ibali mubukkale bukatazyide akaambo kabucete bwiindilide, elo kaka inga caindilila kuli baabo ibakkala mumanyika aavwubide kapati mazubaano!”

11. Ino nkaambo nzi ncocigwasya kupona kakunyina zintu zimwi, pele ino ncinzi icipa kuti eeci kacili ciyumu?

11 Ikuti naa cilatukatazya kwiindanya akati kazintu nzyotuyanda buyo azintu nzyotuyanda ncobeni, cilakonzya kugwasya kubweza ntaamo akubona kuti tatuciti buyo zintu cakutabikkila maano. Mucikozyanyo, ikuti naa tuyanda kuleka cilengwa cakwiide kuula zintu, tweelede kuba amakanze aakutakweleta zintu, antela notuunka kukuula zintu, tulakonzya kubweza buyo mali masyoonto. Amuyeeye kuti Paulo wakaamba kuti ‘kukomba Leza kubikkilizya akulyeendelezya kuletela mpindu, kufwumbwa buyo kuti muntu walamwa azeezyo nzyajisi.’ Wakaamba kuti: “Takukwe ncotwakaleta ansi ano nociba ncotukonzya kutolelela nkuko, aboobo kufumbwa twanoojisi cakulya acakulivumba, nciconya eco mbubo ncinji.” (1 Timoteo 6:6-8) Sena tulizulide azintu nzyotujisi? Ikwiiya kupona buumi buuba-uba ibutajisi zintu zitagwasyi izyakulisumpula buyo, kufwumbwa naa zili buti izikonzya kutulesya kucita zintu zibotu, kuyandika kubelesya nguzu zyakukonzya kusala alimwi akulyeendelezya. Pele nciiyo ciyandika kwiiya buya.

12, 13. (a) Ino mmuunzila nzi miswaangano ya Bunakristo moiyanda kulyeendelezya? (b) Ino muumbazu nzi zimwi ikulyeendelezya mokuyandika?

12 Ikujanika kumiswaangano ya Bunakristo, yabbazu naa yaalubazu ayacooko kuyandika kulyeendelezya munzila imwi. Mucikozyanyo, ibube oobu bulayandika kapati nkaambo buyo-buyo mizeezo yesu ilakonzya kuya koocindyoli ciindi camiswaangano. (Tusimpi 1:5) Kuyandika kulyeendelezya ikutegwa tutabanyonganyi bamwi kwiinda mukuvwiya-vwiya kuli baabo ibali munsi lyesu, muciindi cakubikkila maano kumwaambi. Ikubambulula mulongo wesu wazyakucita ikutegwa tusike kakucili ciindi kuyandika kulyeendelezya. Kunze lyaboobo, kuyandika kulyeendelezya kutegwa mujane ciindi cakulibambila miswaangano akutola lubazu.

13 Ikulyeendelezya mutuntu tuniini kulakonzya kugwasya kutegwa tucikonzye kulyeendelezya mumakani mapati. (Luka 16:10) Aboobo, inga cainda kubota ikuti twalyeendelezya ikutegwa lyoonse tubale Jwi lya Leza alimwi amabbuku aamba zya Bbaibbele, kuliyiisya akuzinzibala kuyeeya nzyotwaiya. Elo cilagwasya kaka ikulyeendelezya kumilimo iiteeleli, balongwe, ziimo aziyanza naa kulilemeka kwiinda mukukaka milimo iikonzya kutumanina ciindi cakubelesya mumulimo wa Leza! Ikujata bubi mumulimo wa Jehova masimpe ncikwabilizyo kuzintu zikonzya kutugusya muparadaiso yakumuuya iyambungano zya Jehova zili munyika yoonse.

Amusime Kwiinda Mukulyeendelezya

14. (a) Ino mbuti bana mbobeelede kwiiya kulyeendelezya? (b) Ino mbubotu nzi bukonzya kujanika ikuti naa bana baiya ciiyo eeci kabacili baniini?

14 Mwana muvwanda ulaboneka kuti talyeendelezyi pe. Kabbuku kamwi kaamba mbobacita bana kapandulula kuti: “Ikulyeendelezya takulibooleli buya pe. Bana bavwanda abana baiya kweenda bayandika kusololelwa akugwasigwa buya abazyali kwiiya kulyeendelezya. . . Kwiinda mukusololelwa abazyali, ikulyeendelezya kulakonzya kuyaambele mumyaka yakwiiya cikolo yoonse.” Ikwiiya zyabana bajisi myaka iili yone kwakayubulula kuti aabo ibaiya kulyeendelezya, “ziindi zinji balakomena kabali bakubusi bakonzya kunyoneka, bajisi mpuwo mbotu, bankutwe, bayandisya kuziba zintu, basinizyide alimwi basyomwa.” Aabo ibatakaiya ciiyo eeci “bakali kulangilwa kulendelelwa, kukalala kufwambaana alimwi akuba basicimpangwe. Balatyompwa alimwi tabayandi kukatazyigwa.” Kakunyina kudooneka, imwana weelede kwiiya kulyeendelezya ikutegwa akabe muntu mupati uunyoneka.

15. Ino kutalyeendelezya kutondezya nzi, ikwiindana amakanze nzi aambidwe mu Bbaibbele?

15 Mbubwenya buyo, ikuti katuyanda kuba Banakristo basimide, tweelede kwiiya kulyeendelezya. Ikuti katutakonzyi kulyeendelezya, ncitondezyo cakuti tucili bana kumuuya. Ibbaibbele litulaya kuti “amusime mukuyeeya kwanu.” (1 Bakolinti 14:20, Ci) Makanze eesu ngakuti “tube abujatane bomwe bwabuzumini abwaluzibo lwa-Mwana a-Leza, tube abuntu bulondokede abwiime buzulide bwa-Kristo.” Nkaambo nzi? Kutegwa “tutacibi [mbuli bana] kukupepaulwa koonse koonse akupupululwa amyuuwo yanjiisyo zyamisyobo misyobo iizwa kukweena-ena kwabantu bapyungi bajisi macenjela aakucita bubeji.” (Ba-Efeso 4:13, 14) Kakunyina kudooneka, ikwiiya kulyeendelezya kulayandika kapati kubuumi bwesu bwakumuuya.

Kwiiya Kulyeendelezya

16. Ino mbuti Jehova mbwagwasya?

16 Ikutegwa twiiye kulyeendelezya, tuyandika lugwasyo lwa Leza, alimwi nkoluli. Ijwi lya Leza, mbubwenya mbuli cimbonimboni cili kabotu, lilatutondezya mpotuyandika kucinca alimwi lilatupa lulayo lujatikizya mbotukonzya kucita boobo. (Jakobo 1:22-25) Ibakwesu basiluyando balilibambilide kutugwasya. Ibaalu Banakristo balabikkila maano nobapa lugwasyo lugaminina. Jehova lwakwe ulapa muuya wakwe uusalala cabuyo ikuti naa twaulomba mumupailo. (Luka 11:13; Ba-Roma 8:26) Aboobo, atububelesye bubambe oobu cakukkomana. Inzila zili apeeji 21 zilakonzya kugwasya.

17. Ino bbuku lya Tusimpi 24:16 litukulwaizya buti?

17 Elo cilakkazika moyo kaka ikuziba kuti Jehova ulabikkila maano notusoleka kutegwa tumukkomanisye! Eeci ceelede kutukulwaizya kuzumanana kusolekesya kulyeendelezya. Kufwumbwa naa tulubizya ziindi zinji buti, tatweelede kucileka kusoleka pe. “Uululeme, nekuba kuti ulawa ziindi zili musanu azibili, ulabuka.” (Tusimpi 24:16) Kufwumbwa ciindi notwazwidilila kukkomanisya Jehova, tuleelede kukkomana. Alimwi tulakonzya kuba masimpe kuti Jehova ulatukkomanina. Kamboni umwi wakaamba kuti, katanalyaaba kuli Jehova, ikuti naa waimana nsondo katafwebi akaambo kakulyeendelezya, wakali kulipa bulumbu kwiinda mukulyuulila cintu cigwasya amali ngaakeelede kuula misanga.

18. (a) Ino ncinzi cibikkilizyidwe munkondo yesu yakulyeendelezya? (b) Ino ncisyomezyo nzi Jehova ncapa?

18 Kunze lyaboobo, tuleelede kuyeeya kuti kulyeendelezya kulabikkilizya amizeezo yesu ambotulimvwa. Tulakonzya kucibona eeci mumajwi aa Jesu aakuti: “Umwi aumwi uulangilila mwanakazi cakumusukama ulimucitide kale bumambi mumoyo wakwe.” (Matayo 5:28; Jakobo 1:14, 15) Ooyo uyiide kweendelezya mizeezo yakwe ambwalimvwa ciyoomuubila ikweendelezya mubili wakwe woonse. Aboobo, atuyumye makanze eesu ikutali kwiinda mukutacita buyo cibi, pele kwiinda mukutaciyeeyela limwi buya. Ikuti naa mwatalika kuyeeya zintu zibi, amucileke cakufwambaana. Tulakonzya kutantamuka musunko kwiinda mukuzumanana kulanga kuli Jesu mumupailo. (1 Timoteo 6:11; 2 Timoteo 2:22; Ba-Hebrayo 4:15, 16) Mbotuyaabusoleka kusikila mpotugolela, tunootobela lulayo luli ku Intembauzyo 55:22 lwakuti: “Bika makani aako oonse mumaanza aa-Jehova, lino ulakutabilila; lyoonse takooyoozuminina baluleme kuwida mumapenzi.”

Sena Muciyeeyede?

• Ino muumbazu nzi zyobilo motukonzya kulyeendelezya?

• Ino ncaamba nzi ‘kulyeendelezya muziyanza zyoonse’?

• Ino ninzila nzi zigwasya nomulyeendelezya nzyomwabikkila maano muciiyo cesu?

• Ino kulyeendelezya kutalikila kuli?

[Mibuzyo yaciiyo]

Kabbokesi/[Zifwanikiso izili apeeji 21]

Ikulyeendelezya Mbokukonzya Kukomena

• Amukucite nomuba mutuntu tuniini

• Amuyeeye cakuzinzibala ibulumbu bujanika sunu alimwi abwakumbele

• Amubikke zintu Leza zyakulwaizya mubusena bwazyeezyo zyakasya

• Mizeezo mibyaabi amwiigusye mumutwe wanu cakufwambaana

• Kamujisi buyo mizeezo yakumuuya iiyaka

• Amuluzumine lugwasyo Banakristo basimide ndobakonzya kupa

• Amubweelebe bukkale bunjizya mumasunko

• Amupailile lugwasyo lwa Leza muziindi nomusunkwa

[Cifwanikiso icili apeeji 18, 19]

Ikulyeendelezya kutukulwaizya kucita zintu zibotu