Skip to content

Skip to table of contents

Kusyomeka Kulayandika Kutegwa Katukkomene

Kusyomeka Kulayandika Kutegwa Katukkomene

Kusyomeka Kulayandika Kutegwa Katukkomene

KUMYONGWA mwida nkubi kapati. Muntu uumyongwa lyoonse weelede kubikkila maanu kuzintu nzyalya. Pele kucilekela limwi kulya akaambo kakuyoowa kumyongwa tacili camaanu pe. Kucita boobo inga kwaleta mapenzi manji kwiinda akonzya kumanizyigwa. Kunyina muntu uukonzya kukkala kwaciindi cilamfwu katalyi.

Mbubwena buyo, cilacisa kutyompezyegwa abantu mbotusyoma. Citupa kubikkila maanu kapati ikusala balongwe eelyo notutyompezyegwa cakwiinduluka-induluka abantu mbotusyoma. Pele kucilekelalyo kuyanzana abantu akaambo kakuyoowa kutyompezyegwa takukalimani pe penzi. Nkaambo nzi? Nkaambo kutasyoma bamwi takutukkomanisyi. Ikutegwa katukkomene mubuumi, tuyandika kusyomana.

Ibbuku litegwa Jugend 2002 lyaamba kuti: “Lusyomo ncintu cimwi ciyandika kapati kutegwa katumvwana akuyanzana kabotu abamwi.” Muteende uutegwa Neue Zürcher Zeitung waamba kuti: “Muntu woonse ulombozya muntu ngwanga wasyoma. Kusyomeka kusumpula bukkale” cakuti kulakonzya kwaambwa kuti “kulayandika kapati kutegwa katupona.” Muteende ulazumanana kwaamba kuti, ikuti kakunyina ncasyoma, “muntu takonzyi kuliyumya mubuumi.”

Akaambo kakuti tuyandika kusyoma muntu umbi, ino nguni ngotunga twasyoma kakunyina kulibilika kutyompwa?

Syoma Jehova Amoyo Wako Woonse

Ibbaibbele litwaambila kuti: “Syoma Jehova amoyo wako woonse.” (Tusimpi 3:5) Mmasimpe, ciindi coonse Ijwi lya Leza litukulwaizya kuti tusyome Mulengi wesu, Jehova Leza.

Ino nkaambo nzi ncotunga twamusyoma Leza? Icinga catupa kucita boobo cimwi ncakuti, nkaambo Jehova Leza ulasalala. Musinsimi Isaya wakalemba kuti: “Ulasalala! Ulasalala! Ulasalala Jehova!” (Isaya 6:3) Sena ikuzyiba kuti Jehova ulasalala kumupa kutantamuka kulinguwe? Mubwini, kweelede kumukwelelezya nkaambo kusalala kwa Jehova kwaamba kuti ulisetekene, kunyina cibi kuli nguwe akuti ulasyomeka cakumaninina. Kunyina nakonzya kuba mumpelenge naa silunya, alimwi takonzyi kutuusya bweeme.

Alimwi tulakonzya kumusyoma Leza akaambo kakuti ulakonzya alimwi ulijisi luyandisyisyo lwakugwasya baabo bamubelekela. Mucikozyanyo, inguzu zyakwe zipati zimupa kubweza ntaamu. Bululami alimwi abusongo bwakwe nzyezimweendelezya mbwacita zintu. Alimwi luyando lwakwe lutakonzyi kweezyanisyigwa ndolumukulwaizya kubweza ntaamu. Mwaapostolo Johane wakalemba kuti: “Leza nduluyando.” (1 Johane 4:8) Luyando ndolweendelezya zyoonse nzyacita Leza. Kusalala kwa Jehova ikubikkilizya abube bwakwe bumbi bulibedelede nzyezimupa kuba Taata mubotu, ooyo ngotukonzya kusyoma cakumaninina. Kunyina cintu naa muntu uukonzya kusyomeka kwiinda mbwasyomeka Jehova.

Amusyome Jehova Akuba Bantu Bakkomene

Ikaambo kambi ikatupa kusyoma Jehova nkakuti ulatuteelela kabotu kwiinda muntu uli woonse. Ulizyi kuti muntu woonse uyandika cilongwe cibotu, icizumanana alimwi cisyomeka a Mulengi. Aabo bajisi cilongwe cili boobo balimvwa kuti baliliibide kapati. Mwami Davida wakakosola makani ategwa: “Uli acoolwe uusyoma Jehova.” (Intembauzyo 40:4) Tuulunzuma twabantu tuli mbotubede sunu tulazisyoma amoyo woonse nzyaakaamba Davida.

Amulange-lange zikozyanyo zimwi. Doris wakakkala ku Dominican Republic, Germany, Greece aku United States. Waamba kuti: “Ndilikkomene kapati kusyoma Jehova. Ulandilanganya kabotu kumubili, kumuuya alimwi akumizeezo. Ngomuntu mubotu ngomukonzya kumvwana limwi kwiinda boonse.” Wolfgang, sikulaya mumakani aamilawo upandulula kuti: “Ncintu cibotu kusyoma mumuntu uukubikkila maanu, imuntu uukonzya alimwi uuyozicita ncobeni zintu nzyokkomanina!” Ham, iwakazyalilwa mu Asia pele lino uukkala ku Europe waamba kuti: “Ndilisinizyide kuti Jehova nguuyendelezya zintu zyoonse alimwi talubizyi pe, aboobo ndilikkomene kumusyoma.”

Umwi aumwi wandiswe tayelede kusyoma buyo Mulengi, pele uleelede kubasyoma abantu. Aboobo Jehova mbwali mulongwe sibusongo alimwi siluzibo, ulatupa lulayo mbotunga twasala bantu mbotukonzya kusyoma. Kwiinda mukulibala kabotu Bbaibbele, tulakonzya kujana lulayo lwakwe mumakani aaya.

Bantu Mbotukonzya Kusyoma

Sintembauzyo wakalemba kuti: “Mutasyomi bami, na muntu waansi uutagwasyi.” (Intembauzyo 146:3) Ikaambo aaka kakasololelwaa muuya katugwasya kuzyiba kuti bantunsi banji tatweelede kubasyoma pe. Nobaba bantu balemekwa kapati ibategwa “bami” bamunyika eeyi, mbuli basyaazibwene mukucita milimo imwi, tatweelede kubukaa kubasyoma pe. Busolozi bwabo ziindi zinji mbwakweena, aboobo kusyoma “bami” bali boobo inga kwatutyompya cakufwambaana.

Eeci taceelede kutupa kutasyoma bantu boonse. Nokuba boobo, cilayandika kubikkila maanu notusala bantu mbotweelede kusyoma. Ino nceelezyo nzi ncotweelede kubelesya? Cikozyanyo cabana Israyeli bansiku inga catugwasya. Nokwakayandika kusala bantu bakeelede kubeleka milimo mipati, Musa wakalaililwa kuti “langaula akati kabantu, ujane bantu bacenjede bayoowa Leza, bantu basyomeka basulide masinkamulomo.” (Kulonga 18:21) Ino ncinzi ncotukonzya kwiiya kuli ceeci?

Aaba baalumi bakali bantu bakatondezyede bube bumwi bwabunaleza kabatanasalwa kucita milimo mobeelede kusyomwa. Bakalitondezyede kale kuti balamuyoowa Leza; bakali kumulemeka Mulengi alimwi bakali kuyoowa kumunyemya. Cakalizyibidwe kumuntu woonse kuti baalumi aaba bakacita mbubakali kukonzya kusumpula zyeelelo zya Leza. Bakali asulide masinkamulomo, calo cakatondezya kuti bakalijisi nguzu zyakulikasya kukuulwa makulo akaambo kabweendelezi mbubakajisi. Ikusyomwa abantu tiibakali kuyookubelesya bubyaabi kutegwa bacite zintu nzibayanda beni naa kugwasilizya basazinyina naa beenzinyina.

Sena inga tiicaba cabusongo kubelesya ceelezyo cili boobo sunu notusala bantu mbotusyoma? Sena kuli bantu mbotuzyi ibalilemeka kabatondezya kuti balamuyoowa Leza? Sena bakanzide kunoozitobela lyoonse zyeelelo zyakwe zyakulilemeka? Sena balijisi nguzu zyakulikasya kucita zintu zitaluzi? Sena balasyomeka kuti tabakonzyi kubaa bukkale bumwi bukonzya kubapa kujana mpindu naa kubapa kujana nzyobayanda? Mmasimpe baalumi abanakazi bali boobo mbotweelede kusyoma.

Mutatyompwi Akaambo Kakutyompezyegwa Kwamuziindi

Notusala muntu ngotweelede kusyoma, tweelede kukkazika moyo, akaambo kakuti kusyoma umwi kutola ciindi. Inzila iigwasya nkutalika kusyoma muntu asyoonto-syoonto. Munzila nzi? Tulakonzya kumulangilila muntu ooyo kwaciindi cili mbocibede, katubikkilide maanu kujatikizya mbwalilemeka mubukkale bumwi. Sena muntu ooyo ulasyomeka mutuntu tusyoonto? Mucikozyanyo, sena ulazijola zintu nzyaakalomba mbuli mbwaakasyomezya alimwi sena ulacitobela ciindi cakapanganwa? Kuti naa mboobo, inga catupa kuti tukonzye kumusyoma muzintu zipati kakunyina kulibilika. Eeci cileendelana anjiisyo yakuti: “Uusyomekede kuciniini ulisyomekede akucipati.” (Luka 16:10) Kusala kabotu akukkazika moyo kuya kutugwasya kweeleba kutyompokelwa kapati.

Ino mbuti ikuti muntu umwi watutyompya? Basikwiiya Bbaibbele balakonzya kwiibaluka kuti imasiku aabuzuba mbwaakajatwa Jesu Kristo wakatyompezyegwa kapati abaapostolo bakwe. Judase Iskariote wakamwaaba alimwi ibamwi bakatija akaambo kakuyoowa. Petro mane wakamukaka Jesu ziindi zyotatwe. Pele Jesu wakazyiba kuti Judase alikke nguwakacita zintu acaali. Kutyompezyegwa aaciindi cikatazya boobo tiikwakapa kuti Jesu aleke kubasinizya kuti ulabasyoma baapostolo bali 11 bakacaala nokwakainda nsondo zisyoonto. (Matayo 26:45-47, 56, 69-75; 28:16-20) Mbubwenya buyo, ikuti twalimvwa kuti watubisizya muntu ngotusyoma, tweelede kulanga-langa naa eeco ncaacita ncilengwa buya naa nkukompama kwamubili kwamukaindi buyo.

Sena Ndilasyomeka?

Muntu uusala baabo mbasyoma weelede kucita kabotu akulibuzya kuti: ‘Sena ndilasyomeka? Nzyeelelo nzi zyakusyomeka izikonzyeka nzyondeelede kutobela mebo abamwi?’

Masimpe muntu uusyomeka waamba kasimpe lyoonse. (Ba-Efeso 4:25) Tacinci-cinci nzyakanana kweelanaa bamuswiilila kutegwa alijanine mpuwo. AIimwi ikuti wasyomezya, ulasoleka kuzuzikizya nzyaamba. (Matayo 5:37) Kuti umwi wamwaambila kaambo kamaseseke, takaambili bambi pe alimwi tavwiyi. Muntu uusyomwa ulasyomeka kumweenzinyina ngubakwetene limwi. Talangilili zintu naa kubala makani aabusya muzeezo wakoonana, tabikkili maano kuzintu zili boobo alimwi tasobani munzila iteelede amuntu uutali mukaintu naa mulumi wakwe. (Matayo 5:27, 28) Muntu ngotweelede kusyoma ulabeleka canguzu kulijanina zyamubuumi bwakwe azyamukwasyi wakwe alimwi tabelesyi bumpelenge kulijanina mali kwiinda mukulida bamwi masuku amutwe. (1 Timoteo 5:8) Kuzibikkila maanu zyeelelo eezi zibotu zyamu Magwalo kuya kutugwasya kuzyiba bantu mbotunga twasyoma. Kunze lyaboobo, kutobela zyeelelo nzimunya zyakulilemeka lyoonse kuya kugwasya umwi aumwi wesu kusyomwa abamwi.

Kunookkomanisya kaka kukkala munyika bantu boonse mobanoosyomeka alimwi mutanooli limbi kutyompwa akaambo kakubisizyigwa abantu mbotusyoma! Sena eeci nciloto buyo? Tacili ciloto pe kubantu bazisyoma ncobeni zisyomezyo zyamu Bbaibbele, nkaambo Jwi lya Leza lisinsima “nyika impya” mbotu iilangilwa imutanooli luuni, kubeja, kulida bamwi masuku amutwe alimwi mutacinooli buumba, malwazi alimwi alufwu! (2 Petro 3:13; Intembauzyo 37:11, 29; Ciyubunuzyo 21:3-5) Sena inga tacigwasyi kuzyiba zinji kujatikizya bulangizi oobu? Bakamboni ba Jehova balilisungwide kapati kumupa makani aambi kujatikizya makani aaya alimwi aambi aayandika kapati.

[Cifwanikiso icili apeeji 4]

Kutasyoma bamwi kutupa kutakkomana

[Cifwanikiso icili apeeji 5]

Jehova ngutweelede kusyoma lyoonse

[Zifwanikiso izili apeeji 7]

Toonse tuyandika zilongwe ziyeeme aakusyomana