Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mmuntu Woonse Weelede Kusyomwa?

Sena Mmuntu Woonse Weelede Kusyomwa?

Sena Mmuntu Woonse Weelede Kusyomwa?

KUZWA ciindi munyinza wakali kwaandaanya cisi ca Germany uutegwa Berlin Wall nowakamwaigwa mu 1989, imakani aamaseseke akayubununwa. Mucikozyanyo, Lydia * wakazyiba kuti mucisi eeco ca East Germany imfwulumende moyakali kweendelezya zintu zyoonse, ikabunga ka Stasi naa State Security Service kakayobode failo yakwe mwakalembedwe nzyaakali kucita. Nokuba kuti Lydia wakagambwa ikuzyiba kuti kwakali failo iili boobo, wakacimwa akuyoowa kapati naakazyiba kuti iwakapa ba Stasi makani aayo wakali mulumi wakwe. Wakaabwa amuntu ngwaakali kusyoma cakumaninina.

Kweelana ambouluula muteende waku London uutegwa The Times, Robert wakali munene wakali kubona dokotela wakwe kuti mmuntu “uulemekwa kapati, uulombozyegwa alimwi akusyomwa.” Dokotela ooyo wakali kwaambwa kuti “ngusiluzyalo asilweetelelo.” Mpoonya Robert wakafwa kakunyina kuciswa. Sena mbulwazi bwamoyo naa bwakulebukilwa bwakamujaya? Peepe. Basikuvwuntauzya bakajana kuti dokotela wakali muswayide Robert kuŋanda yakwe, alimwi Robert abamukwasyi wakwe kabatazyi, wakayaswa nyeleti yakajisi musamu uujaya. Cilibonya kuti Robert wakajaigwa amuntu ngwaakali kusyoma cakumaninina.

Ba Lydia a Robert bakapenga nkaambo bantu mbubakali kusyoma tiibakasyomeka pe. Bakabacitila zintu zyakali zibi kapati. Zimwi zicitika tazili zibi kapati boobo. Nokuba boobo, ikutyompezyegwa amuntu ngotusyoma tacili cintu cigambya pe. Ilipooti yakamwaigwa ambunga iisyomwa yaku Germany iitegwa Allensbacher Jahrbuch Demoskopie 1998-2002, yakayubununa kuti 86 pasenti yabantu bakabuzyigwa bakaamba kuti bakatyompezyegwa amuntu ngobakali kusyoma. Antela andinywe cakamucitikila kale cili boobo. Aboobo, tatweelede kugambwa acakaamba muteende waku Switzerland uutegwa Neue Zürcher Zeitung mu 2002 kuti mumasi aajisi makkampani manji aapanga zintu, “ikusyomana kwali kuyaabumana kwamyaka minji.”

Cilatola Ciindi Kuba Alusyomo, Pele Lulakonzya Kumana Muciindi Cisyoonto

Ino kusyoma ninzi? Kusyoma bamwi caamba kubabona kuti balasyomeka akuti tabakatucitili cintu cibyaabi acaali. Kusyoma kulajanwa asyoonto-syoonto, pele kulakonzya kumana muciindi cisyoonto buyo. Akaambo kakuti bantu banji bazyiba kuti mbobali kusyoma bababisizya, sena cilagambya kuti bantu lino tabafwambaani kusyoma bambi? Kweelana abuvwuntauzi bwakamwaigwa mu Germany mu 2002, bunji bwaziindi “mubakubusi botatwe kujanika kuti kunyina muntu ngobasyoma pe.”

Tulakonzya kulibuzya kuti: ‘Sena kuli ngotunga twasyoma ncobeni? Sena cilagwasya kusyoma muntu katuzyi kuti ulakonzya kututyompya?’

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 2 Mazina acincwa.

Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 3]

Kuvwuntauzya kumwi kwakayubununa kuti 86 pasenti yabantu bakabuzyigwa bakaamba kuti bakatyompezyegwa amuntu ngobakali kusyoma