Skip to content

Skip to table of contents

Muleelede Kulibambila Buzuba Bwa Jehova

Muleelede Kulibambila Buzuba Bwa Jehova

Muleelede Kulibambila Buzuba Bwa Jehova

“Muleelede kulibambila, nkaambo muciindi nciconya ncomutayeeyi nazoosika Mwanaa Muntu.”—MATEYO 24:44, Ci.

1. Ino nkaambo nzi ncotweelede kububikkila maano buzuba bwa Jehova?

BUNOOLI buzuba bwankondo abwabukali, bwakuciswa abwamapenzi, bwamudima abwakuusa. ‘Buzuba bupati buyoosya’ ibwa Jehova buyooboola masimpe kubweende oobu bwazintu bubyaabi, mbubwenya mbuli Kupaya kwamaanzi mbokwakanyonyoona bantu babyaabi bamumazuba aa Nowa. Buyooboola masimpe. Pele, “umwi umwi uukomba muzina lya-Jehova uyoofutulwa.” (Joeli 2:30-32; Amosi 5:18-20) Leza uyoobanyonyoona basinkondonyina akufwutula bantu bakwe. Kayeeya mbuli mbocimanide ciindi, musinsimi Zefaniya waamba kuti: “Buzuba bupati bwa-Jehova buli kufwaafwi, ncobeni buli kufwaafwi, bulafwambaana loko kusika.” (Zefaniya 1:14) Pele ino ndilili lubeta lwa Leza oolu noluyoocitwa?

2, 3. Ino nkaambo nzi ncociyandika kuti tulibambile buzuba bwa Jehova?

2 Jesu wakati: “Taakwe muntu naba umwi uuzi buzuba obo nanka ciindi, nibaba baangelo bakujulu naba Mwana, pele Taata luzutu nguuzi.” (Matayo 24:36) Mbwaanga tatucizi ciindi cini, cilayandika kapati kutobela majwi aali mulugwalo lwamwaka wa 2004 aakuti: “Amulangile, . . . Amulibambe.”—Matayo 24:42, 44.

3 Jesu naakali kutondezya mbuli mbokuyoofwambaana kubunganya baabo balibambilide kuti bafwutulwe kakuli bamwi bayoolekelezyegwa, wakati: “Lino kuzooba bantu bobile mumuunda, umwi uzootolwa, umwi uzoosyaala. Kuzooba banakazi bobile baziya aziyo, umwi uzootolwa, umwi uzoosyaala.” (Matayo 24:40, 41) Muciindi cikatazyide boobu, ino tunooli mubukkale buli buti? Sena tunoolibambilide naa kuti buzuba oobu buyootutilimuna buya? Ciya buyo mbuli mbotulibambila lino. Ikutegwa tulibambile buzuba bwa Jehova, kuyandika kuleka bukkale bumwi budumide mazubaano, nkokuti ikuleka bukkale bukonzya kutunyonganya munzila yakumuuya imwi alimwi akuleka kupona munzila iimwi.

Mutabi Amuuya Wakutabikkila Maano

4. Ino bantu bamumazuba aa Nowa bakajisi bukkale buli buti?

4 Amulange zyakacitika mumazuba aa Nowa. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Nowa, naakacenjezegwa a-Leza kumakani aazintu izyatalina kubonwa, lusyomo ndolwakamugulunganya kubeza bwaato bwakufutusizya bana bakwe.” (Ba-Hebrayo 11:7) Ibwato bwakali kulangilwa kuba cintu ceenzu alimwi cili antangalala kubantu. Kunze lyaboobo, Nowa wakali “mukambausi wabululami.” (2 Petro 2:5) Mulimo wa Nowa wakuyaka naa wakukambauka kunyina nowakapa kuti bantu bacince bukkale bwabo pe. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti bakali “kulya akunywa, bakali kukwata akukwatizigwa.” Ibantu aabo Nowa mbaakali kukambaukila bakajisi bubi mumilimo yabo beni alimwi amukulikondelezya cakuti “[tiibakabikkila maano] mane kupaya kwamaanzi kwakasika akubatola.”—Matayo 24:38, 39.

5. Ino bantu ibakali kukkala mu Sodoma mumazuba aa Loti bakajisi bukkale buli buti?

5 Mbocakabede amumazuba aa Loti. Imagwalo atwaambila kuti: “Bakali kulya, bakali kunywa, bakali kuula akuuzya, bakali kulima akuyaka. Pele kubuzuba [Loti] mbwaakazwa mu-Sodoma, kwakaloka mulilo uwakazwa kujulu amusulufa, wakabatenta boonse.” (Luka 17:28, 29) Ibangelo nobakamana kucenjezya Loti zyalunyonyooko lwakali aafwaafwi, wakabaambila bakwe bakwe icakali kuyanda kucitika. Pele kuli mbabo, ‘wakali kuboneka mbuli kuti usobana buya.’—Matalikilo 19:14.

6. Ino muuya uuli buti ngotweelede kuleka?

6 Mbubwenya mbokwakabede mumazuba aa Nowa a Loti, Jesu wakati “mbukuzooba kuboola kwa-Mwana a-Muntu.” (Matayo 24:39; Luka 17:30) Masimpe, imuuya uudumide kapati kubantu banji sunu ngwakutabikkila maano. Tweelede kucenjela kutegwa tutayungwi azintu mbozicitika. Kwiina cilubide pe, kukukkomanina cakulya cibotu alimwi akunywa bukoko cakutaindilizya. Mbubwenya buyo, lukwatano mbubambe bwa Leza. Nokuba boobo, ikuti naa twaambo ootu twakomena kapati mubuumi bwesu akusinkilila zintu zyakumuuya, sena swebo kutugama inga katulibambilide buzuba bwa Jehova buyoosya?

7. Ino mubuzyo nzi ngotweelede kulibuzya katutana talika kucita cintu cimwi, alimwi nkaambo nzi?

7 Mwaapostolo Paulo wakaamba kuti: “Ciindi ncifwiifwi. Kuzwa sunu abo bakwete banakazi babe mbuli batakwete.” (1 Ba-Korinto 7:29-31) Ciindi cisyoonto buyo nceciceede cakuti tumanizye mulimo wakukambauka Bwami ngotwakapegwa a Leza. (Matayo 24:14) Paulo mane wakalaya banabukwetene kuti tabeelede kumaniina kubikkila maano kumweenzinyina cakunga zintu zya Bwami zyaba mubusena bwabili mubuumi bwabo. Kakunyina kudooneka, imuzeezo ngwaakali kulumbaizya Paulo aawa uliimpene kapati awakuleka kubikkila maano. Jesu wakati “Amusaangune kuyandaula Bwami bwa-Leza abululami bwakwe.” (Matayo 6:33) Nomuyanda kusala naa kamutanasala kucita cintu cimwi, imubuzyo uuyandika kapati ngwakuti, ‘Ino mbuti eeci mbocitiikujatikizye kubikka ambele zintu zya Bwami mubuumi bwangu?’

8. Ikuti naa milimo yaabuzuba yaba ncecintu cipati mubuumi bwesu, ino ncinzi ncotweelede kucita?

8 Ino mbuti ikuti naa tujisi bubi kale mumilimo yaabuzuba cakunga makani aakumuuya abikkidwe ambali? Sena kuli lwiindano luliko akati kambotupona alimwi ambobapona basimukoboma ibatajisi luzibo lwini-lwini lwamu Magwalo alimwi ibatali basikwaambilizya Bwami? Ikuti naa zintu mbozibede oobu, tuleelede kwaapailila makani aaya. Jehova ulakonzya kutugwasya kutegwa tube amizeezo mibotu. (Ba-Roma 15:5; Ba-Filipi 3:15) Ulakonzya kutugwasya kubikka makani aa Bwami kumbele, kucita zintu ziluleme alimwi akuzuzikizya mukuli wesu ngotujisi kulinguwe.—Ba-Roma 12:2; 2 Ba-Korinto 13:7.

Mutauzyili Kumuuya

9. Kweelana abbuku lya Ciyubunuzyo 16:14-16, ino nkaambo nzi ncotuteelede kuuzyila kumuuya?

9 Ibusinsimi mbomunya ibwaamba zyakuboola kwa “nkondo yabuzuba bupati bwa-Leza Singuzuzyoonse” ilya Harmagedoni bulacenjezya kuti ibamwi inga tabazumanani kucenjela. Mwami Jesu Kristo waamba kuti: “Amubone, ndaboola mbuli mubbi. Uli acoolwe oyo uulangilila akubamba zyakusama zyakwe, kuti ataendi acinswe akubonwa kuusa kwakwe.” (Ciyubunuzyo 16:14-16) Zyakusama zyaambwa aawa cipandulula icituzibya kuti tuli Banakristo Bakamboni ba Jehova. Eeci cilabikkilizya amulimo wesu katuli basikwaambilizya Bwami alimwi akulilemeka kwesu kwa Bunakristo. Ikuti twapiluka musyule kwiinda mukutasungwaala, tulakonzya kunyangwa cituzibya kuti tuli Banakristo. Eeci cilausisya alimwi cilayoosya. Tatweelede kuba muciimo cakuuzyila naa kutolwaala pe. Ino mbuti mbotukonzya kutantamuka mizeezo iili boobo?

10. Ino nkaambo nzi ikubala Bbaibbele abuzuba ncokutugwasya kupakamana kumuuya?

10 Cakwiinduluka-induluka Ibbaibbele lilakankaizya mbuli mbokuyandika kucenjela akuba amizeezo iili kabotu. Mucikozyanyo, zibalo zya Makani Mabotu zituyeezya kuti: “Amulangile” (Matayo 24:42; 25:13; Marko 13:35, 37); “muleelede kulibambila” (Mateyo 24:44, Ci); “amucenjele, kamulindila” (Marko 13:33); “amukkale kamulibambilide” (Luka 12:40, Ci). Naakamana kwaamba kuti buzuba bwa Jehova buyoosika cakutayeeyelwa anyika, mwaapostolo Paulo wakakulwaizya basyominyina kuti: “Tutanooni mbuli bantu bamwi, atukalinde, tube bapakamani.” (1 Ba-Tesalonika 5:6) Mubbuku lya Bbaibbele lyamamanino, Jesu Kristo uulemekwa wakakankaizya mbwayooboola cakufwambaana naakati: “Njoofwambaana kuboola.” (Ciyubunuzyo 3:11; 22:7, 12, 20) Basinsimi banji bana Hebrayo abalo bakapandulula akucenjezya buzuba bupati bwalubeta lwa Jehova. (Isaya 2:12, 17; Jeremiya 30:7; Joeli 2:11; Zefaniya 3:8) Ikubala Jwi lya Leza, Bbaibbele abuzuba alimwi akuyeeyesya ncotubala cilagwasya kapati kutupa kuti tuzumanane kupakamana kumuuya.

11. Ino nkaambo nzi ikuliyiisya Bbaibbele ncokuyandika kapati kutegwa tucenjele kumuuya?

11 Masimpe, ikuliyiisya zyamu Magwalo cabunkutwe kwiinda mukubelesya mabbuku aamba zyamu Bbaibbele aazwa ku “muzike musyomesi uucenjede,” kulatugwasya kapati kutegwa tucenjele kumuuya. (Matayo 24:45-47) Nokuba boobo, ikutegwa ciiyo cesu cigwasye kapati, cileelede kuyaambele alimwi akucitwa lyoonse. (Ba-Hebrayo 5:14–6:3) Tuleelede kulya cakulya cakumuuya ciyumu lyoonse. Ikujana ciindi cakucita ciiyo cesu cilakonzya kukatazya kapati mazubaano. (Ba-Efeso 5:15, 16) Pele, ikubala Bbaibbele alimwi amabbuku aamba zya Bbaibbele ilyalo notwajana ciindi takugwasyi kapati pe. Ikuliyiisya lyoonse kulayandika kapati ikutegwa ‘tuyume mulusyomo’ alimwi akucenjela.—Taitasi 1:13, Ci.

12. Ino mbuti miswaangano ya Bunakristo, yabbazu naa yaalubazu alimwi ayacooko mboitugwasya kutegwa tutauzyili kumuuya?

12 Miswaangano ya Bunakristo, yabbazu naa yaalubazu alimwi ayacooko ayalo ilatugwasya kutegwa tutauzyili kumuuya. Munzila nzi? Kwiinda mululayo ndotupegwa. Kumiswaangano eeyi, sena tatuyeezyegwi lyoonse mbuli mbobuli afwaafwi buzuba bwa Jehova? Miswaangano ya Bunakristo iicitwa ansondo ayalo ilapa coolwe ‘cakubusyanya-busyanya mukuyandana amumilimo mibotu.’ Ikubusyanya-busyanya kuli boobu kulagwasya kapati kutegwa tucenjele lyoonse kumuuya. Tacigambyi pe kuti tulaililwa kuti katuswaangana lyoonse ‘mbotubwene kuti buzuba buli afwaafwi.’—Ba-Hebrayo 10:24, 25.

13. Ino mbuti mulimo wa Bunakristo mbougwasya kutegwa katucenjede kumuuya?

13 Alimwi tulagwasyigwa kuzumanana kucenjela notutola lubazu camoyo woonse mumulimo wa Bunakristo. Inzila mbotu yakukonzya kuzumanana kuyeeya zitondezyo zyaciindi alimwi ancozipandulula njakwaambila bamwi kujatikizya nzizyo. Alimwi, notubona baabo mbotwiiya limwi Bbaibbele kabayaambele akutalika kutobela nzyobaiya, citupa kuti tububikkile maano kapati buzuba oobu. Mwaapostolo Petro wakaamba kuti: “Amulibambilile mumiyeeyo yanu, amulijate.” (1 Pita 1:13, Ci) ‘Ikubikka myoyo yesu lyoonse kumulimo wa Mwami’ kulagwasya kapati ikutegwa tutatolwaali kumuuya.—1 Ba-Korinto 15:58.

Amubutantamuke Bukkale Bunyonganya Kumuuya

14. Kweelana ambokupanduludwe kubbuku lya Luka 21:34-36, ino mbukkale nzi Jesu mbwaakacenjezya?

14 Mubusinsimi bwakwe budumide ibujatikizya citondezyo cakuboola kwakwe, Jesu wakapa kucenjezya akumwi. Wakati: “Amukalilangisye, kuti ambweni myoyo yanu ilalengaala nkaambo kabulyantu, abukolwi, amakataazyo aabuumi buno, abuzuba obuya nobuyoomutilimuna mbuli kooze. Nkaambo buyoobasikila boonse abakala ansi. Pele amulinde lyoonse, mukombe, kuti mukakonzye kuyokoka kuzintu zyoonse ezi iziyoocitika, akwiima kumbele lya-Mwana a-Muntu.” (Luka 21:34-36) Jesu wakabupandulula kabotu-kabotu bukkale bantu banji mbobayandisya, mbuli kwiindilizya kulya akunywa alimwi abukkale bumwi ibulibilisya.

15. Ino nkaambo nzi ncotuteelede kwiindilizya kulya akunywa?

15 Ikwiindilizya kulya naa kunywa takweendelani anjiisyo zyamu Bbaibbele pe, aboobo kweelede kulekwa. Bbaibbele lyaamba kuti: “Utakali akati kabacakolwa, nanka akati kamadyanyama.” (Tusimpi 23:20) Nokuba boobo, takuli kuti ccita muntu asike aciimo aawo mukulya naa mukunywa nkokuya alibikke muntenda yakumuuya pe. Ikulya naa kunywa kulakonzya kupa kuti muntu atalike kutolwaala naa kuuzyila katanasika aciimo eeco. Ikaambyo kamu Bbaibbele kaamba kuti: “Moyo wamutolo ulasukama, pele tajisi cintu.” (Tusimpi 13:4) Imuntu uuli boobo ulakonzya kuti kayanda kucita kuyanda kwa Leza, pele nzyalombozya tazizwidilili akaambo kakutabikkila maano.

16. Ino mbuti mbotukonzya kuleka kuminwa akulibilika ziyandika mumukwasyi wesu?

16 Ino mmakani nzi aalibilisya mubuumi Jesu ngaakacenjezya? Ajatikizya zintu nzyotulibilika mbuli kusanina mukwasyi amakani aambi akozyene ayaaya. Elo kaka inga kwaba kufwubaala kulekela makani aali boobu kuti atukatazye! Jesu wakabuzya kuti: “Ino nguni wanu nalibilika buti uukonzya kuyungizya buumi bwakwe naaceya?” Wakabalaya boobu baswiilizi: “Nkaako mutalibiliki kuti tukalye nzi, naa tukanywe nzi naa tukasame nzi? Eezi nzenzizyo abalo bakunze nzibayandaula, pele Uso uuli kujulu ulizi kuti eezi zintu mulaziyanda.” Ikubikka zintu zya Bwami mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu alimwi akusyoma kuti Jehova uyootubamba kuyootugwasya kuleka kulibilika kutegwa tuzumanane kucenjela.—Mateyo 6:25-34, Ci.

17. Ino mbuti kuyandaula lubono mbokuletela kulibilika?

17 Ikulibilika kulakonzya kuboola akaambo kakuyandisya zintu zyakumubili. Mucikozyanyo, ibamwi balalikatazya mubuumi akaambo kakuyanda kuula zintu nzyobatakonzyi. Ibamwi bacengwa akaambo kamizeezo yakuyanda kufwambaana kuvwuba, eelyo balalibikka muciimo cakukonzya kunyonyookelwa mali. Ibamwi, ikuyanda kujana mali manji akaambo kalwiiyo lwakumubili nkakakole kabacega. Masimpe, lwiiyo iluli mbolubede lulakonzya kugwasya kujana mulimo. Nokuba boobo, cicitika ncakuti mukuyandaula lwiiyo lusumpukide lwalo lutola ciindi cilamfwu, ibamwi banyongana kumuuya. Elo kaka bukkale oobu bulabikka muntenda mbwaanga buzuba bwa Jehova buyaabuswena! Ibbaibbele licenjezya kuti: “Abo bayandisya kuvuba balawida mukutepaulwa amukuteegwa amuzisusi zibi zinji zyabufubafuba zibisizya buumi akubbizya bantu mukunyonyauka amukusweeka.”—1 Timoteo 6:9.

18. Ikutegwa tuleke kupona buumi bwakuyandaula lubono lwakumubili, ino nkucikonzya kucita nzi ikweelede kukomezyegwa?

18 Icikonzya kugwasya kapati ikutegwa tutanjili mubukkale bwakuyandisya lubono nkucikonzya kwaandaanya cibotu kucibi ciindi notusala zyakucita. Ikucikonzya kucita boobu kulakonzya kuyaambele kwiinda mukulya ‘cakulya ciyumu cakumuuya cabantu basimide’ alimwi ‘akuba amizeezo iyiisyidwe kwiinda mukwiibelesya.’ (Ba-Hebrayo 5:13, 14) Kusala “zintu ziinda kubota” ciindi notubamba zintu nzyotweelede kubikka kumbele akwalo kuyootulesya kusala cintu cibi.—Ba-Filipi 1:10.

19. Ikuti naa twaziba kuti tujisi buyo ciindi cisyoonto cakucita zintu zyakumuuya, ino ncinzi ncotweelede kucita?

19 Ikupona buumi bwakuyandisya zintu zyakumubili kulakonzya kutunyonganya, akutusiila buyo ciindi cisyoonto naa kucimanina limwi buya cakucita zintu zyakumuuya. Ino mbuti mbotukonzya kulilanga-langa akweeleba kakole kakupona buumi ibuli boobu? Tweelede kwaalanga-langa makani aaya kwiinda mukwaapailila kutegwa tubone mbotukonzya ampotukonzya kugolela mukupona buumi buuba-uba. Mwami Solomoni wa Israyeli yansiku wakaamba kuti: “Iŋonzi zyasimilimo zilalweela nekuba kuti ulalya cinji na ciniini, pele kukutisya kwamuvubi takumuzumizyi koona.” (Mukambausi 5:12) Sena kulanganya zintu zitayandiki kapati nzyotujisi kulabweza ciindi cinji alimwi anguzu? Ikuti katujisi zintu zinji, ikuzibamba, ikuzibbadalila kutegwa tukapegwe zimbi naa zyanyonyooka alimwi akuzikwabilila akwalo kulavwula. Sena inga catugwasya ikupona buumi buuba-uba kwiinda mukulilesya kujana zintu zimwi?

Amusoleke Kulibambila

20, 21. (a) Ino ncisyomezyo nzi mwaapostolo Petro ncapa kujatikizya buzuba bwa Jehova? (b) Ino mmilimo nzi njotuzumanana kubeleka notulibambila buzuba bwa Jehova?

20 Iciindi cakabamanina ibantu ibakali kupona kumazuba aa Nowa, alimwi ciyakumanina bweende bwazintu oobu. Mwaapostolo Petro utusyomezya kuti: “Buzuba bwa-Jehova bulasika mbubonya mbwasika mubbi. Kulimbubo ijulu liyooindilila acamuzunzumina mupati, tunyenyeezi tuyooyaka akubomboloka, ayalo nyika iyootentwa azicitwa kulinjiyo.” Naaba majulu aacikozyanyo nkokuti mfwulumende zibyaabi alimwi anyika yacikozyanyo nkokuti ibantu bazandukide kuli Leza tabakafwutuki kubukali bwa Leza bupati. Ikutondezya mbotukonzya kulibambila buzuba oobo, Petro wakankamuka ulaamba: “Lino zintu ezi mbuziti kamaninine obo, nywebo muleelede kuba bantu bali buti mukweenda munzila iisalala amukulemeka Leza? Mucilangila akuyandisya buzuba bwakusika kwa-Leza.”—2 Petro 3:10-12.

21 Kujanika lyoonse kumiswaangano ya Bunakristo alimwi akutola lubazu mukukambauka makani mabotu kulibikkilizyidwe akati kazintu zitegwa milimo yakukomba Leza. Atwiicite amoyo uumaninide kulyaaba kuli Leza notucilangila buzuba bwa Jehova bupati cakukkazika moyo. ‘Atusungwaale kutegwa tukajanwe a Leza katukkede katutakwe kabala naa kampenda mumeso aa Leza.’—2 Petro 3:14.

Sena Muciyeeyede?

• Ino nkaambo nzi ncotweelede kulibambila buzuba bwa Jehova?

• Ikuti naa zintu nzyotucita lyoonse mubuumi twatalika kuzibikkila maano kapati, ino ncinzi ncotweelede kucita?

• Ino ncinzi ciyootugwasya kutegwa tutauzyili kumuuya?

• Ino nkupona buumi buli buti nkotweelede kuleka, alimwi kwiinda munzila nzi?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 16, 17]

Ibantu bamumazuba aa Nowa tiibakabikkila maano kulubeta lwakali afwaafwi, sena nywebo mulabikkila maano?