Skip to content

Skip to table of contents

Amube Basicamba Mbuli Jeremiya

Amube Basicamba Mbuli Jeremiya

Amube Basicamba Mbuli Jeremiya

“Syoma [muli Jehova], zumina koba aalulangilo, syoma [muli Jehova].”—INTEMBAUZYO 27:14, BT.

1. Ino nzilongezyo nzi Bakamboni ba Jehova nzyobajisi?

BAKAMBONI BA JEHOVA bakkala muparadaiso yakumuuya. (Isaya 11:6-9) Munyika eeyi yamapenzi, balo balakkomana ikupona mubukkale bwakumuuya bulibedelede a Banakristonyina, ibali muluumuno a Jehova Leza alimwi aakati kabo. (Intembauzyo 29:11; Isaya 54:13) Alimwi paradaiso yabo yakumuuya iyaabukomena. Boonse aabo bacita ‘mulimo wa Leza amoyo omwe’ balagwasilizya mukwiikomezya. (Baefeso 6:6, Ci) Munzila nzi? Kwiinda mukupona kweelana anjiisyo zya Bbaibbele alimwi akuyiisya bamwi kucita mbubona. Munzila eeyi bapa kuti abalo bagwasyigwe azilongezyo zyaparadaiso eeyo.—Matayo 28:19, 20; Johane 15:8.

2, 3. Ino Banakristo bakasimpe beelede kuliyumya kunzi?

2 Nokuba boobo, ikupona katuli muparadaiso yakumuuya tacitulesyi kunjila mumasukusyo. Tatuna londoka pe, aboobo tucipenga akuciswa akucembaala alimwi akufwa. Kunze lyaboobo, tuli mukulibonena kuzuzikizigwa kwabusinsimi bwa “kumazuba aakumamanino.” (2 Timoteo 3:1) Inkondo, milandu, malwazi, nzala alimwi amapenzi ambi aakatazya kapati ali mukubapenzya bantu boonse kubikkilizya a Bakamboni ba Jehova.—Marko 13:3-10; Luka 21:10, 11.

3 Kunze lyazyeezyi zyoonse, tulizi kuti nokuba kuti tuli muluumuno akaambo kakuba muparadaiso yesu yakumuuya, tucikazyigwa kapati abaabo batali bamwi banjiyo. Jesu wakacenjezya basikumutobela kuti: “Nkaambo tamuli bayeeyi nyika, pele ndakamusala kuzwa kunyika, nkakaambo ako inyika nciimusulide. Amuyeeye ijwi ndendakamwaambila kuti, Muzike tali mupati kwiinda simalelaakwe. Kuti bakandipenzya mebo, bayoomupenzya anywebo.” (Johane 15:18-21) Izintu tazicincide mazuba aano. Bantu banji tababuzi kabotu naa kubulemeka bukombi bwesu. Bamwi balatusampaula, balatufwubaazya naa mbubwena mbuli mbwaakacenjezya Jesu balatusula. (Matayo 10:22) Kanji-kanji balasoleka kutusampaula kwiinda mukumwaya makani aataluzi atwaambo twakubeja kwiinda munzila zyakumwaila makani kubuleya. (Intembauzyo 109:1-3) Inzya toonse tulasikilwa bukkale bukatazya alimwi bamwi akati kesu balakonzya kutyompwa. Ino mbuti mbotukonzya kuliyumya?

4. Ino nkuli nkotukonzya kujana lugwasyo kutegwa tuliyumye?

4 Jehova uyootugwasya. Kwiinda mukusololelwa amuuya, sintembauzyo wakalemba kuti: “Mapenzi aamululami manji loko, pele Jehova ulamuvuna kuli oonse buyo.” (Intembauzyo 34:19; 1 Ba-Korinto 10:13) Bunji bwesu tulakonzya kusinizya kuti, ikuti naa twasyoma Jehova cakumaniina, ulatupa nguzu kutegwa tuliyumye kumapenzi aali woonse. Iluyando ndotujisi kulinguwe alimwi alukkomano ndotubikkilidwe kumbele lulatugwasya kuzunda kutyompwa akuyoowa. (Ba-Hebrayo 12:2) Aboobo, nokuba kuti kuli buyumuyumu, tulazumanana kuyuma.

Ijwi lya Leza Lyakamuyumya Jeremiya

5, 6. (a) Ino nzikozyanyo nzi nzyotujisi zyabakombi bakasimpe ibakakonzya kuliyumya? (b) Ino Jeremiya wakacita buti naakaitwa kuti abe musinsimi?

5 Kuzwa kaindi, babelesi ba Jehova basyomeka balajana lukkomano nokuba kuti kuli bukkale bukatazya. Ibamwi bakali kupona kuciindi calubeta, Jehova naakanyonyoona bantu batasyomeki. Akati kabakombi aabo basyomeka, kwakali Jeremiya alimwi ambaakali kupona limwi ibasyoonto buyo kubikkilizya a Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna. Zikozyanyo eezyo zyamumazuba aansiku zililembedwe kutegwa zitukulwaizye alimwi tulakonzya kwiiya zinji kwiinda mukuzilanga-langa. (Ba-Roma 15:4) Mucikozyanyo, amulange-lange kujatikizya Jeremiya.

6 Kacili mwana, Jeremiya wakaitwa ikutegwa akabeleke kali musinsimi ku Juda. Ooyu tiiwakali mukuli muuba-uba pe. Ibanji bakali kukomba baleza bakubeja. Nokuba kuti Josiya iwakali mwami Jeremiya naakatalika mulimo wakwe wakali kusyomeka, bami boonse bakatobela tiibakali kusyomeka alimwi bunji bwabaabo bakalijisi mukuli wakulailila bantu, nkokuti basinsimi abapaizi tiibakajisi kasimpe pe. (Jeremiya 1:1, 2; 6:13; 23:11) Aboobo, ino mbuti Jeremiya mbwaakalimvwa Jehova naakamwiita kuti abe musinsimi? Wakayoowa! (Jeremiya 1:8, 17) Jeremiya wakayeeya mbwaakacita kumatalikilo ategwa: “Akaka Mwami Jehova! Mebo nsikonzyi kukambauka, nkaambo ncili mwanikenike.”—Jeremiya 1:6.

7. Ino bantu bamucilawo mwaakali kubelekela Jeremiya bakamutambula buti, alimwi ino wakacita buti?

7 Ibunji bwabantu mucilawo Jeremiya ncaakali kubelekela tiibakali kuzumina mulumbe alimwi ziindi zinji wakali kukazyigwa. Ciindi cimwi, mupaizi Pasuri wakamuuma akumubikka mucitolokesi. Jeremiya wakaamba mbwaakalimvwa ciindi eeco ategwa: “Ndaamba kuti, Nsikooyeeya limbi makani aakwe, nsikooyooamba limbi muzina lyakwe.” Ambweni kuli ziindi zimwi nomwakamvwide boobu—ikuyanda kucileka. Amubone cakagwasya Jeremiya kuti aliyumye. Wakaamba kuti: “Mumoyo wangu [jwi lya Leza naa mulumbe] muli anga mulilo uuyakisya uujalilidwe mukati kazifuwa zyangu, mane lumwi candikataazya kundikasya, amoyo wangu waata.” (Jeremiya 20:9) Sena majwi a Leza mbwaacita akulindinywe?

Beenzinyina Jeremiya

8, 9. (a) Ino nkukompama kuli buti musinsimi Uriya nkwaakatondezya, alimwi ncinzi cakatobela? (b) Ino nkaambo nzi Baruki ncaakatyompwa, alimwi ino mbuti mbwaakagwasyigwa?

8 Jeremiya tanaakali alikke mumulimo wabusinsimi. Wakalijisi beenzinyina, alimwi eeci kuboneka kuti cakamukulwaizya. Nokuba boobo, ziindi zimwi beenzinyina tiibakali kucita zyamaano. Mucikozyanyo, musinsiminyina uutegwa Uriya wakajisi bubi ikwaamba mulumbe wakucenjezya ku Jerusalemu alimwi a Juda “mbubonya mbuli majwi aa-Jeremiya.” Nokuba boobo, Mwami Jehoyakimu naakaamba kuti Uriya ajaigwe, walo akaambo kakuyoowa wakaccijila ku Egepita. Eeco tiicakamuvwuna pe. Babelesi bamwami bakamutobela akuyoomujata akumuleta ku Jerusalemu nkwaakazoojailwa. Kweelede kuti eeci cakamunyonganya kapati Jeremiya!—Jeremiya 26:20-23.

9 Aumbi mweenzinyina a Jeremiya wakali mulembi wakwe Baruki. Baruki ngowakali kumugwasyilizya kapati Jeremiya, pele aciindi cimwi awalo wakaleka kuzilanga munzila yakumuuya zintu. Wakatalika kutongooka kati: “Maawe! Ndapenga! Nkaambo Jehova wayungizizya buusu amapenzi aangu. Ndakataala kutongela. Nsijani kulyokezya pe.” Akaambo kakutyompwa, Baruki wakaleka kuzibikkila maano zintu zyakumuuya. Pele, Jehova calubomba wakapa Baruki lulayo, eelyo wakalulamikwa. Aboobo, wakasyomezyegwa kuti uyoofwutuka Jerusalemu aakunyonyoonwa. (Jeremiya 45:1-5) Jeremiya weelede kuti wakakulwaizyigwa kapati Baruki naakatalika alimwi kuzilanga bweelede zintu zyakumuuya.

Jehova Wakamugwasya Musinsimi Wakwe

10. Ino nzisyomezyo nzi zyakumugwasya Jehova nzyaakapa Jeremiya?

10 Iciyandika kapati ncakuti Jehova tanaakamulekelezya Jeremiya pe. Wakaziba musinsimi wakwe mbwaakalimvwa, eelyo wakamupa nguzu alugwasyo ndwaakali kuyandika. Mucikozyanyo, kumatalikilo kwamulimo wakwe naakadooneka ikuti naa inga weelela, Jehova wakamwaambila kuti: “Utayoowi masyu aabo pe, nkaambo ndi ayebo, nzookuvuna, mbwaamba Jehova.” Naakamana kupa mulumbe kumusinsimi wakwe, Jehova wakati: “Bayookulwisya, pele tabakooyookuzunda pe, nkaambo ndi ayebo, nzookuvuna, mbwaamba Jehova.” (Jeremiya 1:8, 19) Elo kaka cisyomezyo eeci cakali kuumbulizya! Alimwi Jehova wakazuzikizya cisyomezyo cakwe.

11. Ino mbuti mbotuzi kuti Jehova wakacizuzikizya cisyomezyo cakugwasya Jeremiya?

11 Nkakaambo kaako, naakamana kubikkwa mucitolokesi alimwi akufwubwaazigwa abuleya, cakusinizya Jeremiya wakaamba kuti: “Jehova uli ambe, ngusinguzu uuyoosya. Nkaambo kako basikundipenzya bayoolebwa, tabakooyoozunda pe. Bayoousa insoni loko.” (Jeremiya 20:11) Mumyaka yakatobela makanze aakujaya Jeremiya naakaba, Jehova wakazumanana kuba anguwe. Mbubwenya mbuli Baruki, Jeremiya wakafwutulwa Jerusalemu noyakanyonyoonwa, kakuli ibakali kumupenzya abaabo bakaunduluzya kucenjezya bakanyonyoonwa naa kutolwa mubuzike ku Babuloni.

12. Nokuba kuti kuli twaambo tukonzya kututyompya, ino ncinzi ncotweelede kuyeeya?

12 Mbubwenya mbuli Jeremiya, bunji bwa Bakamboni ba Jehova sunu balaliyumya mumapenzi. Mbukwaambwa kale, mapenzi amwi alaboola akaambo kakutalondoka, amwi akaambo kakunyongana kwabukkale bwamunyika sunu alimwi amwi alaletwa abaabo ibakazya mulimo wesu. Mapenzi aali boobu alakonzya kutyompya. Mbubwenya mbuli Jeremiya, tulalangilwa kusika aciimo cakweezyeezya naa inga katucizumanana. Masimpe, tuleelede kukulangila kutyompwa ciindi aciindi. Ikutyompwa kulakonzya kutondezya mboluli luyumu luyando lwesu kuli Jehova. Aboobo, atukanze kutalekela kutyompwa kuti kutupe kuleka mulimo wa Jehova mbuli bwakacita Uriya. Muciindi caboobo, atwiiye Jeremiya akusyoma kuti Jehova uyootugwasya.

Mbotukonzya Kukulwana Kutyompwa

13. Ino mbuti mbotukonzya kutobela zikozyanyo zya Jeremiya alimwi a Davida?

13 Jeremiya wakali kwaambaula lyoonse a Jehova Leza, kumwaambila mbwaakali kulimvwa alimwi akulomba nguzu. Eeci ncikonzyanyo cibotu kutobela. Davida wakapona mumazuba aakali kulembwa Bbaibbele walo wakajana nguzu kuzwa kuli nguwe wakalemba kuti: “Koteya kutwi kumajwi aangu, O Jehova. Swiilila intongelo zyangu. Teelela ijwi lyakulila kwangu, O mwami wangu, Leza wangu, nkaambo ndakomba nduwe.” (Intembauzyo 5:1, 2) Icibalo cakasololelwa amuuya caamba buumi bwa Davida citondezya kuti cakwiinduluka-induluka Jehova wakali kwiingula mipailo ya Davida yakulomba lugwasyo. (Intembauzyo 18:1, 2; 21:1-5) Mbubwenya buyo, imakatazyo naa mapenzi naatuvwulila, cilaumbulizya kapati kupaila kuli Jehova kumwaambila zyoonse zili kumoyo. (Ba-Filipi 4:6, 7; 1 Ba-Tesalonika 5:16-18) Jehova takaki pe kutuswiilila. Pele utusyomezya kuti ‘ulatulanganya.’ (1 Petro 5:6, 7) Nokuba boobo, tacikonzyi kugwasya ikuti katupaila kuli Jehova pele katutamuswiilili, sena tabusyi?

14. Ino majwi aa Jehova akamujatikizya buti Jeremiya?

14 Ino mbuti Jehova mbwaambaula kulindiswe? Amuyeeye alimwi mbuli Jehova mbwaakaambaula kuli Jeremiya. Mbwaanga Jeremiya wakali musinsimi, Jehova wakali kwaambaula anguwe cigaminina. Jeremiya ulapandulula majwi aa Leza mbwaakaujatikizya moyo wakwe. Ategwa: “Majwi aako naakajanwa, ndakaalya, nkabela majwi aako akandibeda lukondo abusekelezi bwamoyo, nkaambo ndaambwa muzina lyako, O Jehova Leza wamakamu.” (Jeremiya 15:16) Masimpe, Jeremiya wakakondwa ikuziba kuti zina lya Leza lyakali kwaambwa aalinguwe alimwi majwi aakwe akali kuyandika kapati kumusinsimi ooyu. Aboobo, mbubwenya mbuli mwaapostolo Paulo, Jeremiya wakalilisungude kwaambilizya mulumbe ngwaakapedwe.—Ba-Roma 1:15, 16.

15. Ino mbuti mbotukonzya kubikka majwi aa Jehova mumoyo wesu, alimwi ino nkulanga-langa nzi kuyootupa kuti tukanze kuzumanana kwaambilizya?

15 Jehova taambauli cacigaminina kuli umwi aumwi wesu sunu pe. Pele, tulijsi majwi aa Leza mu Bbaibbele. Aboobo, ikuti naa tulabikkila maano kapati kuciiyo cesu ca Bbaibbele akuyeeyesya nzyotwiiya, majwi aa Leza ayooba “lukondo abusekelezi” bwamoyo akulindiswe. Alimwi tuyookkomana ikuti katujisi zina lya Jehova notuunka kuti tukaambile bantu majwi aayo. Tatweelede kuluba kuti kunyina bantu bambi munyika sunu ibaambilizya zina lya Jehova. Bakamboni bakwe balikke mbabaambilizya makani mabotu aa Bwami bwa Leza bukkazikizidwe akuyiisya babombe myoyo kuti babe basikwiiya ba Jesu Kristo. (Matayo 28:19, 20) Elo kaka tulilongezyedwe! Notulanga-langa kujatikizya mulimo Jehova ngwaatupa caluyando, tulakulwaizigwa kwaambilizya zina lya Leza a Bwami.

Atukucenjelele Kuyanzana Kwesu

16, 17. Ino kuyanzana Jeremiya wakali kukubona buti, alimwi ino mbuti mbutukonzya kumwiiya?

16 Jeremiya ulaamba cintu acimbi cakamugwasya kuti abe sicamba. Waamba kuti: “Teendakali kukala akati kabasikusobana, teendakali kusekelela pe, ndakali kukala endike nkaambo kajanza lyako ilyakandikede, nkaambo wakandizuzya bukali.” (Jeremiya 15:17) Jeremiya wakabona kuti cilagwasya kukkala alikke kwiinda kunyonganyizigwa abeenzinyina batakali kabotu. Andiswe sunu zintu mbotuzibona. Tatulubi kucenjezya kwamwaapostolo Paulo kwakuti “mweenda abamineme, anywebo mulaminama,” nomuba mubukkale bubotu mbotwajisi kwamyaka minji.—1 Ba-Korinto 15:33.

17 Kweenda abantu bamineme kulakonzya kupa kuti muuya wanyika unyonganye kuyeeya kwesu. (1 Ba-Korinto 2:12; Ba-Efeso 2:2; Jakobo 4:4) Aboobo, atuyiisye mizeezo yesu kuti kiikonzya kubona kuyanzana kutali kabotu alimwi akukutantamukilalyo. (Ba-Hebrayo 5:14) Paulo naali kupona anyika sunu, ino muyeeya kuti inga wamwaambila nzi Munakristo uulangilila bbasikopo iitondezya zintu zyakutalilemeka ankondo naa zisobano zyakucisana? Ino inga wamulaya buti mukwesu uuyandisya kuyanzana abantu mbatazi naaceya aa Internet? Ino inga wamuyeeyela buti Munakristo uutola mawoola manji kusobana zisobano zyaavidiyo naa kulangilila cipekupeku, pele uutajisi cilengwa cibotu cakuba aciiyo cakwe?—2 Ba-Korinto 6:14b; Ba-Efeso 5:3-5, 15, 16.

Amuzumanane Kuba mu Paradaiso Yakumuuya

18. Ino ncinzi ciyootugwasya kuzumanana kuyuma kumuuya?

18 Tulaiyandisya kapati paradaiso yesu yakumuuya. Kunyina cikonzya kukozyanyisigwa anjiyo munyika sunu. Nobaba bantu batasyomi balalumbaizya iluyando, kubikkila maano abuuya Banakristo mbobajisi kuli umwi aumwi. (Ba-Efeso 4:31, 32) Nokuba boobo, sunu kwiinda lyoonse tuyandika kukulwana kutyompwa. Ikuyanzana abantu babotu, kupaila alimwi akucita ciiyo munzila yeelede zilakonzya kutugwsya kuzumanana kuyuma kumuuya. Ziyootuyumya kutegwa tucikonzye kulwana masukusyo aali woonse katusyomede muli Jehova.—2 Ba-Korinto 4:7, 8.

19, 20. (a) Ino ncinzi ciyootugwasya kuliyumya? (b) Ino cibalo citobela cigeme kwaambila bani, alimwi ino mbaani abambi ibakonzya kubotelwa?

19 Tatweelede kulekela baabo ibatauyandi mulumbe wesu wamu Bbaibbele ikuti batukonge akupa kuti tuyaansi mulusyomo lwesu. Mbubwenya mbuli basinkondonyina Jeremiya ibakali kumupenzya, aabo ibatulwana balwana Leza. Tabakazundi pe. Jehova uujisi nguzu kwiinda basinkondoma utwaambila kuti: “Syoma [muli Jehova], zumina koba aalulangilo, syoma [muli Jehova].” (Intembauzyo 27:14, BT) Katusyomede Jehova amoyo wesu woonse cakutazungaana, atukanze kuzumanana kucita zibotu. Atusyome kuti mbubwenya mbuli Jeremiya a Baruki, tuyootebula ikuti naa tatutyompwi.—Ba-Galatiya 6:9.

20 Ikulwana kutyompwa ninkondo iitamani ku Banakristo banji. Nokuba boobo, bakubusi balijisi masukusyo nsini. Pele alimwi balijisi zyoolwe zibotu kapati. Cibalo citobela cigeme kwaambila bakubusi ibali akati kesu. Alimwi cilakonzya kubabotela bazyali abapati ibalyaabide mumbungano balo ibakonzya kugwasya bana-bana ibali mumbungano kwiinda mukukanana, mukupa cikozyanyo alimwi amukubagwasya cacigaminina.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino nkaambo nzi ncotukonzya kulangila bukkale butyompya, alimwi ino nguni ngotukonzya kulangila kuti atugwasye?

• Ino mbuti Jeremiya mbwaakakuzunda kutyompwa nokuba kuti wakapedwe mulimo uukatazya?

• Ino ncinzi ciyoopa kuti myoyo yesu izule ‘lukondo abusekelezi’ nokuba kuti tuli mumakataazyo?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 19]

Jeremiya wakayeeya kuti tanaakali kukonzya kuba musinsimi nkaambo wakacili mwana alimwi uutajisi luzibo

[Cifwanikiso icili apeeji 20]

Nociba ciindi Jeremiya naakali kupenzyegwa, wakalizi kuti Jehova wakali anguwe kali “singuzu uuyoosya”