Skip to content

Skip to table of contents

Ciindi Luyando lwa Leza Noluyoocitwa Anyika

Ciindi Luyando lwa Leza Noluyoocitwa Anyika

Ciindi Luyando lwa Leza Noluyoocitwa Anyika

JESU naakayiisya basikwiiya bakwe kupaila kuti, “Alucitwe luyando lwako, ansi ano mbubonya mbuli kujulu,” wakali kukanana kali muntu wakakkede kale kujulu a Bausyi. (Matayo 6:10; Johane 1:18; 3:13; 8:42) Jesu katanaba muntunsi, wakalibonena zintu zyoonse zyakacitika kujulu alimwi aanyika nozyakali kweendelana aluyando lwa Leza. Eezyo zyakali ziindi zikondelezya zyakuzwidilila alimwi zikkomanisya.—Tusimpi 8:27-31.

Zilenge zya Leza zyakusaanguna zyakali zilenge zyamuuya, ‘baangelo bakwe, basintaze basinguzu ibacita mbwaamba.’ Bakali alimwi bacili ‘babelesi bakwe, ibacita ncayanda.’ (Intembauzyo 103:20, 21) Sena aumwi wabo wakali angulukide kulisalila zyakucita? Inzya, kayi noyakalengwa nyika aba ‘baangelo bakoompolola mukusekelela.’ (Jobu 38:7) Kusekelela kwabo kwakatondezya kukondwa kumakanze aa Leza alimwi bakazuminizya luyando lwa Leza.

Leza naakalenga nyika akwiibamba kabotu kutegwa ikkalwe bantu, mpoonya wakalenga mwaalumi amwanakazi bakusaanguna. (Matalikilo, caandaano 1) Sena aceeci cakeelede kusekelelwa? Imakani aakasololelwa amuuya aamba kuti: “Elyo Leza naakabona zintu zyoonse nzyaakacita, wakabona kuti zyoonse zyabota loko,” inzya, zyakanyina cilubide, zyakalilondokede.—Matalikilo 1:31.

Ino Leza wakali amakanze nzi kubazyali besu bakusaanguna kubikkilizya abana babo? Kweelana a Matalikilo 1:28, akali mabotu: “Leza wakabalongezya. Leza wakabaambila kuti, Amuzyalisye, muvule, muzuzye nyika akwiibombya. Amweendelezye inswi zyamulwizi abayuni bakujulu abanyama boonse baputauka ansi.” Ikutegwa bazuzikizye mulimo ooyu uukondelezya, ibazyali besu bakusaanguna bakeelede kuzumanana kupona—kukabe kutamani—abana babo mbubonya. Kunyina aawa cakali kupa muzeezo uuletela ntenda, kutalulama, buumba, naa lufwu.

Eeci cakali ciindi eelyo luyando lwa Leza nolwakali kucitwa kujulu alimwi aanyika. Boonse ibakali kuyootobela luyando lwa Leza bakali kuyookkomana kulucita. Ino ncinzi cakalubila?

Kwakazyooba kaambo katakali kulangilwa kakazya makanze aa Leza. Kaambo aaka tiikakali kaako katakonzyi kumanizyigwa. Pele kakaleta buumba bwalo bwakali kuyoonyonganya makanze aa Leza kubantu. Toonse buumba oobu bulatusikila. Ino kakali kaambo nzi aako?

Luyando lwa Leza Kuciindi Cabuzangi

Umwi wa ‘bangelo ba Leza’ wakabona kuti wakali kukonzya kunyonganya makanze aa Leza kubantu kajisi muzeezo wakulijanina mpindu. Mungelo ooyu mbwaakazumanana kukayeeya kaambo aaka, awalo muzeezo wakucita boobo wakakomena mane wakayandisya kucita eeco ncaakali kuyeeya. (Jakobo 1:14, 15) Ambweni wakayeeya kuti ikuti naa acikonzye koongelezya banabukwetene bakusaanguna kumuswiilila muciindi cakuswiilila Leza, Leza wakali kuyoosinikizyigwa kulekela bulelo bwasinkondonyina kuzumanana. Ambweni wakayeeya kuti Leza tanaakali kuyoobanyonyoona, nkaambo kucita boobo kwakali kuyoopa kuti makanze aa Leza atazwidilili. Muciindi caboobo, Jehova Leza wakali kuyandika kucinca makanze akuzumizya mungelo ooyo zilenge Zyakwe zyabuntunsi ngozyakali kuyoomvwida. Cakweelela, muzangi ooyo wakazooitwa kuti Saatani, nkokwaamba kuti “Sikukazya.”—Jobu 1:6.

Kweelana amuzeezo wakwe, Saatani wakamusikila mwanakazi. Wakamoongelezya kuunduluzya makanze aa Leza akuti kalisalila mbwayanda kupona, kati: “Ne! Tamukonzyi kufwa pe. . . . Muyooba mbuli Leza, muyooziba bubotu abubi mbububede.” (Matalikilo 3:1-5) Kumwanakazi eeci cakamvwika kuti cakali kuyoomupa lwaanguluko, aboobo wakazumina kuti ikuswiilila nguwe yakali nenzila mbotu yakupona. Mane wakamoongelezya amulumi wakwe kumusangana.—Matalikilo 3:6.

Aaya taasyi ngaakali makanze aa Leza kubanabukwetene. Akali makanze aabo beni. Alimwi akali kuyoobaletela mapenzi. Leza wakali baambilide kale kuti nzila iili boobo yakali kuyoobaletela lufwu. (Matalikilo 3:3) Tiibakalengwa kuti bazwidilile kakunyina kweendelezyegwa a Leza. (Jeremiya 10:23) Kunze lyaboobo, bakali kuyooba bantu batalondokede, aboobo ikutalondoka alufwu lino zyakali kuyoobatambukila abana babo. (Ba-Roma 5:12) Saatani tanaakali kukonzya kuzicinca eezi.

Sena eezi zyakacitika zyakacinca makanze naa kuyanda kwa Leza mane kukabe kutamani kujatikizya bantu alimwi anyika? Peepe. (Isaya 55:9-11) Nokuba boobo, zyakabusya twaambo twakeelede kumanizyigwa: Sena bantu balakonzya kuba ‘mbuli Leza, kuziba bubotu abubi’ mbuli mbwaakaamba Saatani? Munzila imwi, ikuti naa twapegwa ciindi cikubwene, sena inga twalisalila icibotu acibi, cigwasya acitagwasyi mumbazu zyoonse zyabukkale bwesu? Sena Leza uyandika kumuswiilila cakumaniina akaambo kakuti ibweendelezi bwakwe mbobweendelezi bubotu kwiinda boonse? Sena makanze aakwe ayelede kutobelwa cakumaniina? Mbuti mbomukonzya kwiingula mibuzyo eeyi?

Kwakali nzila yomwe buyo yakumanizya twaambo ootu azilenge zyoonse zyamaano kazilangilila: Kuzumizya baabo ibakayanda kulyeendelezya kuti basole kupona kakunyina kweendelezyegwa a Leza. Ikwiile kubajaya takukonzyi kumanizya twaambo twakabusyigwa. Kulekela bantu kupona kakunyina kweendelezyegwa kwaciindi cikubwene kulakonzya kumanizya twaambo akaambo kakuti zicitika zilakonzya kubonwa azilenge zyoonse. Leza wakatondezya kuti wakali kuyoobamba twaambo munzila eeyi eelyo naakaambila mwanakazi kuti wakali kuyoozyala bana. Aboobo, kwakali kuyooba mukwasyi wabuntunsi. Akaambo kakuti Leza wakazumizya mwanakazi kuba abana, ncotuliko sunu.—Matalikilo 3:16, 20.

Pele eeci tiicakali kwaamba kuti Leza wakali kuyoozumizya bantunsi alimwi amungelo sikuzanga kucita zintu zyoonse kufwumbwa mbobayanda. Leza tanaakasedukila limwi, alimwi tanaakacinca makanze aakwe. (Intembauzyo 83:18) Eeci wakacisalazya kwiinda mukusinsima zyakupwayaulwa kwa sikukulwaizya buzangi alimwi akugusya bubi boonse buliko. (Matalikilo 3:15) Aboobo, kuzwa kumatalikilo, mukwasyi wabuntunsi wakali abulangizi bwakulemununwa.

Kwaciindi cino, ibazyali besu bakalilizandude lwabo kubikkilizya abana babo kubweendelezi bwa Leza. Ikutegwa Leza abakwabilile kuzintu zyoonse zibyaabi ziboola akaambo kancobakacita, inga cayanda kuti abakakatizye kutobela kuyanda kwakwe muzintu zyoonse nzyobacita. Anu nicakabota ikutabazumizyila limwi kusola kulyeendelezya.

Ncamasimpe kuti ibantu balakonzya kusala bulelo bwa Leza. Balakonzya kuziba makanze ngajisi Leza kubantu kuciindi eecino akwaatobela kusika mpobakonzya. (Intembauzyo 143:10) Nokuba boobo, tabakonzyi kucingililwa kumapenzi kufwumbwa kuti kaambo kakulyeendelezya kwabantu kakaciliko.

Ziboola akaambo kakulyeendelezya zyakatalika kuboneka kakucili kumatalikilo. Mwana wakusaanguna kuzyalwa mumukwasyi wabuntunsi Kaini, wakajaya munyina Abelo akaambo kakuti “milimo yakwe mwini yakali mibi, anukuti yamunyina yakali mibotu.” (1 Johane 3:12) Aaya tanaakali ngamakanze aa Leza, nkaambo Leza wakali mucenjezyede Kaini mane wakamusubula. (Matalikilo 4:3-12) Kaini wakasala nzila yakulyeendelezya eeyo Saatani njaakaamba; aboobo “wakali wa-Mubi.” Ibamwi bakacita mbubwenya oobo.

Ibantu kabakkede anyika kwamyaka iinda ku 1,500, “nyika yakabija kumeso aa-Leza, alimwi nyika yakazula luuni.” (Matalikilo 6:11) Kwakali kuyandika kubweza ntaamu imwi kutegwa nyika ikwabililwe kububi. Leza wakabweza ntaamu kwiinda mukuleta zambangulwe akukwabilila mukwasyi omwe wakacili kupona—Nowa, mukaintu wakwe, bana bakwe basankwa abamakaintu babo. (Matalikilo 7:1) Toonse tuli baluzubo lwabo.

Mubuumi bwabantu kuzwa ciindi eeco, Leza wapa busolozi kuli baabo ibayandisya kuziba makanze aakwe. Wakasololela baalumi basyomeka ikulemba malailile aaya kutegwa kufwumbwa muntu uuyanda lugwasyo kulinguwe ajane busolozi. Malailile aaya alilembedwe mu Bbaibbele. (2 Timoteo 3:16) Caluyando wakazumizya bantu ibasyomeka kuba acilongwe anguwe mane ikuba balongwe bakwe. (Isaya 41:8) Mane wakabapa nguzu nzyobayandika mukuliyumya mumapenzi aakatazya oomo bantunsi mobajanika kwazyuulu zyamyaka yakulyeendelezya eezino. (Intembauzyo 46:1; Ba-Filipi 4:13) Elo tulalumba kaka kugwasyigwa munzila eeyi!

“Alucitwe Luyando Lwako”—Cakumaniina

Ncaacita Leza kusikila ino taasyi ngamakanze aakwe oonse kujatikizya bantunsi. Munakristo Mwaapostolo Petro wakalemba kuti: “Swebo tulangila ijulu ipya anyika impya, mbubonya mbuli mbwaakatusyomezya. Mulinzizyo momukala bululami.” (2 Petro 3:13) Ooyu mwaambo wacikozyanyo waamba zyamfwulumende mpya yeendelezya bantunsi alimwi aciinga cabantu cipya ceendelezyegwa amfwulumende eeyo.

Kaamba cakusalazya, musinsimi Daniele wakalemba kuti: “Mumazuba aabaami abo, Leza wakujulu uyoobusya bwami butakooyoonyonyoonwa abuniini mane kukabe kutamani, . . . Obo bwami buyoopwayaula akumanisya mami aya oonse, alimwi bwalo buyooima nji kukabe kutamani.” (Daniele 2:44) Oobu businsimi businsima zyamamanino aamfwulumende zili sunu zitagwasyi akunjililwa mubusena a Bwami naa mfwulumende ya Leza. Masimpe aaya mmakani mabotu! Imanyongwe akuliyanda zyalo zyapa kuti kube lunya munyika sunu alimwi zilangilwa kunyonyoona nyika, bumwi buzuba ziyakuba zintu zyakale.

Ino zintu eezi ziyoocitika lili? Basikwiiya ba Jesu bakabuzya kuti: “Ino makani aya azooba lili? alimwi ncinzi cizooba citondezyo cakuboola kwako acamamanino aaciindi?” Mukwiingula, Jesu wakati: “Aya Makani Mabotu aa-Bwami azookambaukwa munyika yoonse kuti abe citondezyo kumisyobo yoonse. Elyo mamanino azoosika.”—Matayo 24:3, 14.

Mmakani ngobazyi bantu boonse aakuti ooyu mulimo wakukambauka lino ulacitwa nyika yoonse mboizulwa. Ambweni mwakalibonena mucilawo momukkala. Mubbuku lyakwe litegwa These Also Believe, Professor Charlse S. Braden wakalemba kuti: “Bakamboni ba Jehova baizinguluka nyika yoonse abukambausi bwabo. . . . Kuyina cikombelo cili coonse munyika catondezya bunkutwe alimwi akuzumanana canguzu kumwaya makani mabotu aa Bwami kunze lya Bakamboni ba Jehova.” Bakamboni balibujisi kwaambilizya makani mabotu mumasi aainda ku 230 alimwi amumyaambo iitandila ku 400. Ooyu mulimo wakasinsimwa kunyina buzuba nowakalina zuzikizyigwa munzila eeyi. Mbumwi bwabumboni bwakuti iciindi ciyaabuswena cakuti Bwami oobo bugusye mfwulumende zyabuntunsi.

Ibwami Jesu mbwaakaamba kuti buya kukambaukwa mbo Bwami mbwaakatuyiisya kupailila mumupailo wakwe wacikozyanyo wakuti: “Abuze Bwami bwako, alucitwe luyando lwako, ansi ano mbubonya mbuli kujulu.” (Matayo 6:10) Masimpe, oobo Bwami ncecibelesyo Leza ncayoobelesya mukuzuzikizya makanze aakwe, luyando lwakwe kujatikizya bantunsi alimwi anyika.

Ino eeco caamba nzi? Lugwalo lwa Ciyubunuzyo 21:3, 4 lwiingula kuti: “Elyo ndakamvwa ijwi ipati lizwa kucuuno cabwami, lyakati Amubone, bukalo bwa-Leza mpobuli akati kabantu, uzookala akati kabo. Bazooba bantu bakwe, alakwe Leza mwini uzookala kulimbabo, azoobe Leza wabo. Nkabela uyoosindula misozi yoonse kumeso aabo, takukooyooba limbi lufu, nikuba kuomoka nikuba kulila nikuba kuciswa, nkaambo zintu zyakale zyamaninina.” Mpoonya kuyanda kwa Leza kuyoocitwa anyika alimwi akujulu—cakumaninina. * Sena mulayanda kutola lubazu mulimbubo?

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 26 Ikuti kamuyanda kwiiya zinji kujatikizya Bwami bwa Leza, amubone Bakamboni ba Jehova kubusena nkomubede naa kulembela imwi yakkeyala iili apeeji 2 mumagazini ino.

[Cifwanikiso icili apeeji 4]

Ikupona kakunyina kweendelezyegwa akuyanda kwa Leza kwakaleta mapenzi