Skip to content

Skip to table of contents

Balilelekedwe Aabo Balemeka Leza

Balilelekedwe Aabo Balemeka Leza

Balilelekedwe Aabo Balemeka Leza

Zilaboola kuzookukotamina, O mwami; zilalemeka izina lyako.”—Intembauzyo 86:9.

1. Ino nkaambo nzi ncotukonzya kulemeka Leza kwiinda zintu zitaponi?

JEHOVA uleelela kutembaulwa azintu zyoonse nzyaakalenga. Nokuba kuti zintu zitaponi zilamulemeka Leza cakaumuumu, swebo tobantu tulakonzya kuyeeya, kumvwisya, kulumba alimwi akumukomba. Aboobo sintembauzyo waambila tuswe nati: “Amuyobekele Leza cakukondwa, nonyika yoonse; amutembaule bulemu bwazina lyakwe; amumulemeke antembauzyo.”—Intembauzyo 66:1, 2.

2. Ino mbaani bazumina malailile aakulemeka zina lya Leza, alimwi nkaambo nzi?

2 Bantu banji tabamuzumini Leza naa kumulemeka pe. Nokuba boobo, mumasi aali 235, Bakamboni ba Jehova bainda kutuulunzuma tuli cisambomwi balatondezya kuti “makani aakwe aatabonwi” balaabona kwiinda muzintu Leza nzyaakabamba alimwi akuti ‘balamvwa’ bumboni bwazilenge bwakaumuumu. (Ba-Roma 1:20; Intembauzyo 19:2, 3) Alimwi kwiinda mukuliyiisya Bbaibbele, bamuziba Jehova akumuyanda. Intembauzyo 86:9, 10 yakasinsima kuti: “Zisi zyoonse nzowakalenga zilaboola, zilaboola kuzookukotamina, O Mwami; zilalemeka izina lyako. Nkaambo yebo uli mupati, ulacita maleele. Nduwe Leza olike.”

3. Ino mbuti “inkamu impati” mbwiibeleka “milimo isikati amasiku”?

3 Mbubwenya buyo ibbuku lya Ciyubunuzyo 7:9, 15 lilaipandulula “inkamu impati” yabakombi kuti “balamumanina milimo [Leza] isikati amasiku muntempele yakwe.” Tacaambi kuti Leza uyanda kuti babelesi bakwe kabamutembaula cakutapumuna pe. Bakombi bakwe nimbunga iili munyika yoonse. Aboobo, mumasi aamwi naali masiku, babelesi ba Leza bamwi mumasi mwaali masyikati baluujisi kukambauka. Aboobo cilakonzya kwaambwa kuti izuba talibbili kuli baabo balemeka Jehova. Lino-lino “zilenge ziyooya” ziyoomutembaula Jehova cakoongolola. (Intembauzyo 150:6) Aboobo kwaciindi cino, ino ncinzi umwi aumwi nceelede kucita kutegwa alemeke Leza? Ino mbuyumu-yumu nzi mbotukonzya kusikilwa? Alimwi ino nzileleko nzi zilindila baabo ibalemeka Leza? Kwiingula mibuzyo eeyi, atulange-lange cibalo camu Bbaibbele cijatikizya musyobo wa Israyeli iwa Gadi.

Buyumuyumu Kuciindi Cansiku

4. Ino mapenzi nzi aakasikila musyobo wa Gadi?

4 Kabatananjila mu Nyika Yakasyomezyegwa, bana Israyeli bamusyobo wa Gadi bakalomba kuti bakkale mubusena bwakajisi macelelo mabotu kujwe lyamulonga wa Jordano. (Myeelwe 32:1-5) Ikukkala mubusena oobu kwakali kuyandika kuliyumya kumapenzi mapati. Kulubazu lwakumbo, imusyobo wakali kunookwabililwa a Kkuti lya Jordano, icisinkilizyo kuli basinkondo ciliko lyoonse. (Joshua 3:13-17) Nokuba boobo, kujatikizya masi akali kujwe lya Jordano, ibbuku lyakuti The Historical Geography of the Holy Land (Makani Aansiku Aajatikizya Buyale Bwanyika Iisalala) lyakalembwa a George Adam Smith lyaamba kuti: “[Masi] akali cibanda buyo kakunyina cintu cisinkilila mucibanda cipati ca Arabia. Aboobo bakaceede buyo atuba lyoonse kakunyina cikonzya kusinkila basinkondo bamusyobo wabantu wiide kulonga-longa uufwide nzala. Bamwi bamusyobo ooyu bakali kubalwana amwaka akaambo kamacelelo.”

5. Ino mbuti Jakobo mbwaakakulwaizya bana Gadi kucita ikuti naa balwanwa?

5 Ino musyobo wa Gadi wakeelede kucita buti mubukkale buli boobu buzumanana? Kakwiindide myaanda yamyaka iili mbwiibede, syaanyinakulu Jakobo kafwumba bulamfwu wakasinsima kuti: “Gadi, basikufumpa bayoomufumpa, pele alakwe uyoofumpa tusindi twabo.” (Matalikilo 49:19) Ikuti naa tanaabikkilwa maano majwi aaya alakonzya kulibonya mbuli kuti alatyompya. Nokuba boobo, mubwini akali kupandulula kuti bana Gadi bakeelede kujokezya abalo. Jakobo wakabasyomezya kuti, ikuti naa bacita oobo, basinkondonyina bayoojokela kwabo cakabilobilo bana Gadi kababatobela musyule.

Buyumuyumu Kubukombi Bwesu Sunu

6, 7. Ino muunzila nzi bukkale bwa Banakristo sunu mobukozyene abwamusyobo wa Gadi?

6 Mbubwenya mbuli musyobo wa Gadi, Banakristo sunu balaatuba kumapenzi amikuli iiminya yamubweende bwa Saatani; kunyina kuvwunwa munzila yamaleele nkotujisi pe kuzintu eezi. (Jobu 1:10-12) Bunji bwesu tulapenga notwiiya, kujana ziyandika mubuumi alimwi anotukomezya bana. Mapenzi aatakonzyi kulubwa ajatikizya muntu aumwi kumugama. Ibamwi balaliyumya ‘kubumvwa mumubili’ mbuli kulemana kukatazyide naa kuciswa. (2 Bakolinti 12:7-10, Ci) Ibamwi balapenzyegwa mumizeezo akaambo kakulibona kuti banyina mulimo. “Mazuba aamapenzi” aamubucembele alakonzya kusinkila Banakristo bacembede kubelekela Jehova anguzu nzyobakajisi kaindi.—Mukambausi 12:1.

7 Alimwi mwaapostolo Paulo utuyeezya kuti “nkondo njitulwa . . . tulalwana amyuuya yabubi iili mumyeenya yakujulu.” (Ba-Efeso 6:12) Lyoonse tuli atuba “[ku]muuya waansi ano,” imuuya wabuzangi alimwi akweena Saatani amadaimona aakwe ngobasumpula. (1 Ba-Korinto 2:12; Ba-Efeso 2:2, 3) Mbubwenya mbuli Loti wakali kuyoowa Leza, andiswe mazubaano tuli mukupenga akaambo kazintu zitaluzi ibantu mbotukkede limwi nzyobaamba akucita. (2 Petro 2:7) Alimwi tuli atuba kukulwanwa a Saatani cigaminina. Saatani uli mukubalwana bananike ibaceede “babamba milazyo ya-Leza akujata bumboni bwa-Jesu Kristo.” (Ciyubunuzyo 12:17) “Mbelele zimwi” izya Jesu azyalo zilalwanwa a Saatani kwiinda mukulesyegwa mulimo naa kupenzyegwa.—Johane 10:16.

Sena Kuyandika Kulibombya naa Kulwana?

8. Ino mbuti mbotweelede kucita notulwanwa a Saatani, alimwi nkaambo nzi?

8 Ino tweelede kucita buti Saatani natulwana? Mbubwenya mbuli musyobo wansiku iwa Gadi, tweelede kuyuma kumuuya akumulwana Saatani kweelana abusolozi bwa Leza. Cilausisya kujana kuti ibamwi batalika kulibombya nobasikilwa mapenzi akutula ansi mikuli yabo yakumuuya. (Matayo 13:20-22) Kamboni umwi wakaamba kaambo cakali kupa kuti bajanika kumuswaangano mumbungano mwaswaangana kabali basyoonto. Wakati: “Ibakwesu balalema. Balityompedwe kapati.” Masimpe, kuli twaambo tunji tupa kuti bantu kabalema. Aboobo, ncuuba-uba kukomba Leza kukubona kuti ndipenzi naa mukuli uuminya. Pele sena kukubona boobu cililuzi?

9. Ino mbuti kupopwa mujoko lya Kristo mbokukatalusya?

9 Amulange-lange Jesu ncaakaamba kumakamu aabantu bakali kupona mumazuba naakali anyika balo ibakali mumapenzi aamubuumi. Wakati: “Amuboole kulindime nyoonse nomukatede nomulemenwa, ndime enti kamulemunune.” Sena Jesu wakaamba kuti kukatalukwa kulakonzya kuboola kwiinda mukuleka milimo imwi ya Leza? Kwiindana aceeci, Jesu wakati: “Amulikulike ijokwe lyangu, mwiiye kwangu, nkaambo ndilibombede, ndi mutete moyo, lino mulakatulukwa mumyoyo yanu.” Ijoko ncisamu naa cibulo icipa kuti muntu naa munyama akonzye kukwela mukuli mulemu. Aboobo nkaambo nzi muntu ncakonzya kuyanda kubweza joko lili boobo? Sena ‘tatulemedwe’ kale? Inzya, pele lugwalo oolu mu Chigiliki alimwi lulakonzya kubalwa kuti: “Atunjile mujoko lyangu antoomwe.” Amuyeeye buyo kuti Jesu ulilyaabide kuti atugwasye kukwela mukuli wesu! Tatuyandiki kuti tukwele kwiinda mukubelesya nguzu zyesu tolikke pe.—Matayo 9:36; 11:28, 29; 2 Ba-Korinto 4:7.

10. Ino ncinzi ciboola akaambo kakusoleka kwesu kulemeka Leza?

10 Notupopwa mujoko lyabusikwiiya, tuli mukulwana a Saatani. Bbuku lya Jakobo 4:7 litusyomezya kuti: “Amumukazye Saatani, uyoomucija.” Eeci tacipandululi kuti kucita boobo ncintu cuuba-uba pe. Ikubelekela Leza kuyandika kusolekesya kapati. (Luka 13:24) Pele Ibbaibbele lisyomezya boobu kubbuku lya Intembauzyo 126:5: “Abo babyala amisozi bayootebula cakukondwa.” Inzya, tatuli mukukomba Leza uutalumbi pe. Walo “nguupa cilumbo kulibaabo bamuyandaula” alimwi ulabaleleka aabo ibamulemeka.—Ba-Hebrayo 11:6.

Amumulemeke Leza Kamuli Basikukambauka Bwami

11. Ino mbuti mulimo wamumuunda mbougwasya kauli cikwabilizyo kukulwana kwa Saatani?

11 Jesu wakalailila kuti: “Kamuya mukabaiisye bantu bamisyobo yoonse.” Mulimo wakukambauka njenzila imwi yakupa Leza “cipaizyo cakulumba.” (Matayo 28:19; Ba-Hebrayo 13:15) ‘Ikusamika zituta zyesu a makani mabotu aaluumuno’ ncibeela ciyandika kapati ‘mukusama zilwanyo zyoonse,’ nkokuti cikwabilizyo cesu kukulwanwa a Saatani. (Ba-Efeso 6:11-15) Ikutembaula Leza mumulimo wamumuunda ninzila imwi yakuyumya lusyomo lwesu. (2 Ba-Korinto 4:13) Cilatugwasya kutaba amizeezo mibi. (Ba-Filipi 4:8) Ikutola lubazu mumulimo wamumuunda kutupa kuti tukkomane akuyanzana kugwasya abakombima.

12, 13. Ino mbuti kutola lubazu lyoonse mumulimo wamumuunda mbokukonzya kugwasya mikwasyi? Amupe cikozyanyo.

12 Imulimo wakukambauka alimwi ulakonzya kukkomanisya mumukwasyi. Kwaamba masimpe, ibana bayandika ciindi cakulikondelezya cibambidwe kabotu. Nokuba boobo, ciindi cakuba mumulimo wamumuunda amukwasyi taceelede kuti kacicima pe. Ibazyali balakonzya kupa kuti kaukondelezya kwiinda mukubayiisya bana babo kuti kabali basungu mumulimo. Bana balazikkomanina zintu nzyobacita kabotu. Kwiinda mukubeendelezya kabotu, ikutali kubasungilizya buya bana kwiinda mpobakonzya kugolela, ibazyali balakonzya kubagwasya bana kujana lukkomano mumulimo.—Matalikilo 33:13, 14.

13 Kuyungizya waawo, imukwasyi uutembaula Leza atoomwe ulakamantana kapati. Amulange-lange kujatikizya mucizi umwi wakaccijigwa amulumi wakwe uutasyomi akumusiila bana bali bosanwe. Cakamupa kuti anjile mulimo wakumubili akujanina bana nzyobayandika. Sena wakajata bubi cakuti wakaleka kubikkila maano kuzintu zyakumuuya kubana bakwe? Ulayeeya ategwa: “Ndakali kuliyiisya Bbaibbele alimwi amabbuku aamba zyamu Bbaibbele cabunkutwe akusoleka kuzibelesya nzyondibala. Ndakali kubatoleezya bana lyoonse kumiswaangano alimwi amumulimo wakuŋanda aŋanda. Ino ncinzi cakatobela akaambo kakusoleka kwangu? Bana boonse bosanwe balibbapatizyidwe.” Ikutola lubazu lyoonse mumulimo mbubwenya buyo kulakonzya kumugwasya mukusoleka kwanu kukomezya bana banu “mulwiiyo lwa-Mwami amumilazyo yakwe.”—Ba-Efeso 6:4.

14. (a) Ino mbuti bana mbobakonzya kulemeka Leza kucikolo? (b) Ino ncinzi cikonzya kupa kuti bakubusi ‘kabatafwi nsoni kumakani mabotu’?

14 Nobana, ikuti kamukkala mucisi mulawo mouzumizya, sena mulamulemeka Leza kwiinda mukukambauka kucikolo, naa sena kuyoowa muntu kumulesya kukambauka? (Tusimpi 29:25) Kamboni uujisi myaka iili 13 ku Puerto Rico wakaalemba kuti: “Kunyina nondimvwa nsoni kukambauka kucikolo nkaambo ndilizi kuti aaka nkakasimpe. Mucikolo lyoonse ndilatambika janza akwaamba nzyondakaiya mu Bbaibbele. Ikuti kanditali mukwiiya, ndilaunka kulaibbulali akuyoobala bbuku lya Mafunso Achichepere Akufunsa. * Sena Jehova wakuleleka kusoleka kwamwana ooyu? Uluula kuti: “Ziindi zimwi mbondiiya limwi balandibuzya mibuzyo alimwi nokuba kulomba bbuku eeli buya.” Ikuti naa mwali kuwayawaya, ambweni muyandika kusinizya “makani mabotu aatambulika aalondokede” kwiinda mukuba bankutwe mukuliyiisya. (Ba-Roma 12:2) Ikuti naa mwasinizya kuti ncomwakaiya nkakasimpe, kunyina ‘nomuyoofwa nsoni kumakani mabotu.’—Ba-Roma 1:16.

‘Mulyango Uujalukide’ Wamulimo

15, 16. Ino ‘mmulyango uuli mupati uupa kucita mulimo’ Banakristo bamwi mmobanjila, alimwi ino nzileleko nzi nzyobajana?

15 Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti “mulyango mupati wakucita milimo” wakajalulwa kulinguwe. (1 Ba-Korinto 16:9) Sena bukkale bwenu bulakonzya kumuzumizya kunjila mumulyango wakucita mulimo aumwi? Kunjila mulimo wabupainiya bwaciindi coonse naa bwakugwasilizya kuyandika mawoola aali 70 naa 50 amwezi mumulimo wakukambauka. Mubwini, ibapainiya balalumbwa kapati a Banakristonyina akaambo kamulimo ngobacita cakusyomeka. Nokuba kuti balatola ciindi cilamfwu mumulimo tacibapi kulibona kuti balabainda banyina abacizi. Muciindi caboobo, balibona mbuli mbwaakakulwaizya Jesu kuti: “Tuli bazike buyo, twacita ncotwali kweelede kucita.”—Luka 17:10.

16 Ikucita mulimo wabupainiya kuyandika kukkalikana, kulyeendelezya alimwi akulisungula kuliimya. Nokuba boobo, zileleko zijanika zileelela. Mupainiya mukubusi uutegwa Tamika wakaamba kuti: “Kupandulula makani aalusinizyo mbukweelede ncileleko cipati. Ikuti kocita bupainiya, ulalibelesya Bbaibbele ziindi zinji. Lino nonduunka kuŋanda aŋanda, ndilakonzya kuyeeya magwalo ayelede mwiniŋanda umwi aumwi.” (2 Timoteo 2:15) Mupainiya wazina lya Mica waamba kuti: “Ikubona bantu mbobajatikizyigwa akasimpe ncileleko acimbi cigambya.” Walo mukubusi wazina lya Matthew wakaamba kujatikizya lukkomano luboola akaambo “kakubona muntu umwi kazumina kasimpe. Kwiina lukkomano lumbi lukonzya kwiinda loolu.”

17. Ino mbuti Munakristo umwi mbwaakaleka kubuyeeyela bumbi bupainiya?

17 Sena mulakonzya kulanga-langa makani aakunjila mulimo wabupainiya? Ambweni mulayanda kucita boobo, pele mulimvwa kuti inga tamucikonzyi. Imucizi umwi mukubusi uutegwa Kenyatte waamba kuti, “Bupainiya ndakali kubuyeeyela bumbi. Ndakali kulimvwa kuti inga tandicikonzyi pe. Tiindakalicizi kulibambila ntalisyo naa kubandika abantu kuzwa mu Magwalo.” Nokuba boobo, ibaalu bakasala kuti kabeleka amucizi mupainiya uusimide. Kenyatte ulayeeya ategwa, “cakali kukkomanisya kubeleka anguwe. Eeci cakapa kuti nditalike kuyanda kuba mupainiya.” Kwiinda mukukulwaizyigwa alimwi akuyiisyigwa, ambweni andinywe mulakonzya kuyanda kuba bapainiya.

18. Ino nzileleko nzi nzyobajana aabo ibanjila mulimo wabumisyinali?

18 Bupainiya bulakonzya kujalula mulyango kuzyoolwe zimwi zyamulimo. Mucikozyanyo, banabukwetene balakonzya kweelela kuti bakayiisyigwe bumisyinali kutegwa batuminwe kuyookambaukila kucisi cimbi. Bamisyinali baleelede kuzibila bukkale bwakucisi cimbi, ambweni amusyobo, zilengwa zipya alimwi azyakulya. Pele zileleko zipa kuti kucinca kuli boobu citabi cintu cipati. Mildred mumisyinali uujisi luzibo ku Mexico waamba kuti: “Kunyina nondakauside kale akaambo kakuba misyinali pe. Ncecintu ncindakali kulombozya kuzwa ciindi nindakacili mwana.” Ino nzileleko nzi nzyaajana? “Mucisi cakwesu, kujana ciiyo ca Bbaibbele nciyumu kapati. Pele okuno ndilijisi aabo mbondakali kuyiisya Bbaibbele ibatalika kuunka mumulimo wamumuunda aciindi comwe ibali bone!”

19, 20. Ino mbuti mulimo waku Bbeteli, kubelekela mumasi ambi alimwi a Cikolo Cakwiiya Mulimo mbozyabaletela zileleko banji?

19 Zileleko zinji zilabasikila aabo ibabelekela ku Bbeteli kumaofesi aamitabi ya Bakamboni ba Jehova. Mukwesu mukubusi uutegwa Sven uubelekela ku Germany waamba boobu kujatikizya mulimo ku Bbeteli: “Ndilimvwa kuti ndili mukucita cintu cijisi mpindu iitamani. Iluzibo lwangu nindakalubelesya kunyika. Pele nicakaba mbuli kubikka mali mubbanga iliyanda kuwa kale.” Masimpe, kubeleka koli sikulisungula uutavwoli mali kuyandika kulyaaba. Pele Sven waamba kuti: “Waunka kuŋanda, ulaunka kozi kuti zyoonse nzyowacita buzuba oobo nzizya Jehova. Eeci cilakulwaizya.”

20 Ibakwesu bamwi balajana zileleko zyakubeleka mulimo mumasi aambi. Babeleka kuyaka mitabi mumasi aatali aakwabo. Banabukwetene bamwi ibakabeleka mumasi aatali aakwabo ziindi zili lusele bakalemba kuti: “Ibakwesu kuno bali kabotu. Cinoousisya kubasiya, nkokuti ciindi calusele myoyo yesu ‘kayuusa.’ Cabotaace cakatucitikila!” Alimwi kuli Cikolo Cakwiiya Mulimo. Cilabayiisya zintu zyakumuuya bakwesu batakwete ibeelela. Umwi wakamanizya cikolo wakalemba kuti: “Ndilakopana nondisola kuyeeya mbondikonzya kumulumba akaambo kacikolo cibotu boobu. Ino nimbunga nzi aimbi iikonzya kusoleka kuyiisya boobu?”

21. Ino mmukuli nzi Banakristo boonse ngobajisi mumulimo wa Leza?

21 Inzya, milyango minji yamulimo ilijalukide. Masimpe, bunji bwesu tatukonzyi kucikonzya kubelekela ku Bbeteli naa mumasi ambi pe. Jesu lwakwe wakazuminizya kuti Banakristo bayoozyala “micelo” iiteelene kuvwula akaambo kabukkale bwiindene-indene. (Matayo 13:23) Aboobo, mukuli wesu katuli Banakristo nkububelesya kabotu bukkale bwesu, nkokuti ikutola lubazu mumulimo wa Jehova kweelana abukkale bwesu mbobubede. Ikuti naa twacita oobo, tunooli mukulemeka Jehova alimwi tulakonzya kusyoma kuti ulakkomana kapati. Amulange-lange kujatikizya mucizi uucembede wazina lya Ethel uukkala muŋanda yakulelela bacembede. Lyoonse ulakambauka kuli baabo mbocikkala limwi ooko akucita bukambausi aluwaile. Nokuba kuti ulikompeme, ulilyaabide cakumaninina mumulimo wakwe.—Matayo 22:37.

22. (a) Ino muunzila nzi azimbi motukonzya kulemeka Leza? (b) Ino nciindi nzi cibotu ncotulindila kumbele?

22 Nokuba boobo, amuyeeye kuti kukambauka ninzila imwi mbotukonzya kulemeka Jehova. Kwiinda mukuba acitondezyo cibotu mukulilemeka, mbotuboneka notuli kumilimo, kucikolo alimwi akuŋanda, tulamukkomanisya Jehova. (Tusimpi 27:11) Ibbuku lya Tusimpi 28:20 lisyomezya kuti: “Muntu uusyomeka ulaba azyoolwe zinji.” Aboobo tweelede kusyanga ‘cakuvwuzya’ mumulimo wesu kuli Leza, katuzi kuti tuyootebula zileleko zinji. (2 Ba-Korinto 9:6) Ikucita boobo, ciyooba coolwe cesu cakupona kuciindi eeco cibotu “kufumbwa zilenge ziyooya” noziyoopa Jehova bulemu bupati mbweelede!—Intembauzyo 150:6.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 14 Ibbuku lyakuti Mafunso Achichepere Akufunsa—Mayankho Amene Amathandiza lilamwaigwa a Bakamboni ba Jehova.

Sena Muciyeeyede?

• Ino mbuti bantu ba Leza mbobabelekela Jehova “isikati amasiku”?

• Ino mbuyumuyumu nzi musyobo wa Gadi mbowakajana, alimwi ino eeci cibayiisya nzi Banakristo sunu?

• Ino mbuti mulimo wamumuunda mboubeleka kauli cikwabilizyo kukulwana kwa Saatani?

• Ino ‘mulyango nzi uujalukide’ ibamwi ngobanjila, alimwi ino bajana zileleko nzi?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 31]

Kucita bupainiya kulakonzya kujalula mulyango wazyoolwe zimbi zyamulimo kubikkilizya:

1. Kubelekela mumasi aambi

2. Mulimo waku Bbeteli

3. Mulimo wabumisyinali