Skip to content

Skip to table of contents

“Amubaiisye Kuti Bajatisye Makani Oonse Ngendakamulailila”

“Amubaiisye Kuti Bajatisye Makani Oonse Ngendakamulailila”

“Amubaiisye Kuti Bajatisye Makani Oonse Ngendakamulailila”

“Kamuya mukabaiisye bantu . . . bajatisye makani oonse ngendakamulailila.”—MATAYO 28:19, 20.

1. Ino mubandi nzi ngwaakali kubandika sikwiiya Filipo amulombwana waku Etiopiya?

IMULOMBWANA uuzwa ku Etiopiya wakeenda musinzo kuya ku Jerusalemu. Ooko wakali kukomba Leza ngwaakali kuyanda, Jehova. Alimwi kulibonya kuti wakali kuliyanda Jwi lya Leza lyakasololelwa amuuya. Naakali kujokela kumunzi kali munkalaki, wakali kubala cibalo cabusinsimi bwa Isaya iciindi Filipo sikwiiya wa Kristo naakamusikila. Filipo wakamubuzya muna Etiopiya kuti: “Sena ulacimvwisya eco ncobala?” Mulombwana ooyu wakavwiila kuti: “Ino ndilakonzya buti, aatakwe muntu uunditondezya?” Filipo wakabweza ntaamu yakuyiisya sikwiiya Magwalo walo iwakali kubikkila maano ikuti abe sikwiiya wa Kristo.—Incito 8:26-39.

2. (a) Ino muunzila nzi ibwiinguzi bwamuna Etiopiya mbobwakajisi kaambo kabotu? (b) Ino mibuzyo nzi iijatikizya malailile aa Kristo aakuyiisya bantu njotulaalange-lange?

2 Ibwiinguzi bwamuna Etiopiya bulijisi kaambo kabotu. Wakati: ‘Ccita kuti kakuli muntu uundiyiisya nondikonzya kumvwa.’ Inzya, kwakali kuyandika muntu uumuyiisya. Imakani aaya alikke kwaagama atondezya mbociyandika kumalailile aagaminide Jesu ngaakabikkilizya kumalailile aakwe aamulimo wakuyiisya bantu. Ino malailile nzi? Ikutegwa tujane bwiinguzi, nkooko lino atulange-lange majwi aa Jesu aajanika ku Matayo caandaano 28. Mucibalo cakamana, cakabikkila maano kumibuzyo yakuti, ino nkaambo nzi? alimwi nkuli? Lino tulalanga-langa mibuzyo aimwi yobilo iijatikizya malailile aa Kristo aakuyiisya bantu yakuti, ino ncinzi? alimwi ilili?

“Amubaiisye Kuti Bajatisye Makani Oonse”

3. (a) Ino mbuti muntu mbwaba sikwiiya wa Jesu Kristo? (b) Ino ikuyiisya bantu kubikkilizya kubayiisya nzi?

3 Ino ncinzi ncotweelede kuyiisya ikugwasya bantu kuba basikwiiya ba Kristo? Jesu wakalailila basikwiiya bakwe kuti: “Kamuya mukabaiisye bantu bamisyobo yoonse, akubabapatizya muzina lya-Taata alya-Mwana alya-Muuya Uusalala, alimwi amubaiisye kuti bajatisye makani oonse ngendakamulailila.” (Matayo 28:19, 20) Inzya, tweelede kuyiisya zintu Kristo nzyaakalailila. * Pele ino ncinzi ceelede kucitwa kubona kwaamba kuti imuntu ulya wayiisyigwa malailile aa Jesu tabi buyo sikwiiya pele ulazumanana kuba sikwiiya? Ikaambo kapati kalalibonya munzila Jesu mbwaakali kubikkila maano kumabala ngaakabelesya. Amubone kuti tanaakaamba buyo kuti: ‘Amubayiisye zintu zyoonse nzyindakamulailila.’ Muciindi caboobo wakati: ‘Amubaiisye kuti bajatisye makani oonse ngendakamulailila.’ (Matayo 19:17) Ino eeco caamba nzi?

4. (a) Ino caamba nzi ikuccilila malailile? (b) Amupandulule mbotuyiisya muntu ikuccilila malailile aa Kristo?

4 Ikuccilila malailile caamba “ikucita buyandika” kumalailile—nkokuti kuccilila naa kujatisya. Aboobo ino mbuti mbotuyiisya muntu kuti ajatisye naa accilile makani oonse Kristo ngaakalailila? Amubone mwiiyi uyiisya kweenzya mootokala mbwayiisya basikwiiya kuccilila malailile aamumugwagwa. Imwiiyi ulakonzya kubayiisya basikwiiya mucikolo imalailile aamumugwagwa. Pele ikutegwa akonzye kuyiisya basikwiiya aaba mbuli mbobeelede kuccilila malailile, weelede kubagwasya basikwiiya liya nobeenzya mumugwagwa muli myootokala minji eelyo nobajisi bubi kusoleka kubelesya zintu nzyobakaiya. Ncimwi buyo anotwiiya Bbaibbele abantu, tubayiisya malailile aa Kristo. Pele alimwi tweelede kubagwasya basikwiiya nobasoleka canguzu kubelesya malailile aa Kristo mubuumi bwabo bwaabuzuba abuzuba alimwi amumulimo. (Johane 14:15; 1 Johane 2:3) Inzya, ikutegwa malailile aa Kristo aakuyiisya bantu abelesyegwe kusikila aayandika, tweelede kuti katubapanduluda akubatondezya mbwaayelede kubelesyegwa. Munzila eeyi twiiya cikozyanyo ncaakaanza Jesu a Jehova kumugama.—Intembauzyo 48:14; Ciyubunuzyo 7:17.

5. Ino nkaambo nzi muntu ngotwiiya limwi Bbaibbele ncanga wawayawaya kuccilila malailile aa Kristo aakuyiisya bantu?

5 Ikuyiisya bantu kujatisya malailile aa Jesu kulabikkilizya akubagwasya kuccilila malailile aakuyiisya bantu. Kuli bamwi mbotwiiya limwi Bbaibbele, ooyu ulakonzya kuba mulimo uukatazya. Nokuba kuti kaindi bakali basungu nobakali muzikombelo zya Bunakristo Bwanyika, kulibonya kuti aabo bakali bamayi babo muzikombelo eezyi tiibakali kubayiisya kuti kabaunka mukuyiisya bantu. Bamwi basololi bazikombelo cakutainda mumbali balazumina caboola kumakani aakuyiisya mbelele zyabo kukambauka, zikombelo zya Bunakristo Bwanyika zilaalilwa citaambiki. Kaamba malailile aa Jesu aakuunka mumasena manji akugwasya bantu bamisyobo yoonse kuti babe basikwiiya, sikwiiya Bbaibbele John R. W. Stott wakati: “Ikutabikkila maano kwesu ikubona mbokayandika kaambo aaka kujatikizya malailile aaya, mbobulwazi bupati ku Banakristo sunu kumakani aakukambauka.” Wakayungizya kuti: “Kulibonya kuti mumulumbe wesu tatukkali ansi ikubandika abantu. Zimwi ziindi tulibonya mbuli bantu boongolola bapa malailile kubantu banyikila kuti bazabuke kakuli swebo tuli kutala aalwizi. Tatunjili mulwizi ikubavwuna. Tulayoowa kunyikila.”

6. (a) Notugwasya sikwiiya Bbaibbele, ino mbuti mbotukonzya kwiiya cikozyanyo ca Filipo? (b) Ino mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tulamubikkila maano sikwiiya Bbaibbele natalika kutola lubazu mumulimo wakukambauka?

6 Ikuti muntu ngotwiiya limwi Bbaibbele wakali umwi wacikombelo mwalo muli bantu bayoowa “kunyikila,” cilakonzya kumutolela ciindi kuleka kuyoowa akutalika kukambauka, nkokuti ikuccilila malailile aa Kristo aakuyiisya bantu. Inga wayandika lugwasyo. Aboobo, tweelede kumukkazyikila moyo notumupa malailile aali boobu alo aanga amugwasya kumvwisya akumupa kuti atalike kukambauka, mbweena mbuli kuyiisya kwa Filipo mbokwakamugwasya muna Etiopiya kwalo kwakamupa kuti abbapatizyigwe. (Johane 16:13; Incito 8:35-38) Kunze lyaboobo, luyando lwesu lwakuyiisya basikwiiya Bbaibbele kuti kabaccilila malailile aakuyiisya bantu, kutukulwaizya kubeleka ambabo kubagwasya nobatola lubazu kuciindi cakutaanguna mukukambauka Bwami.—Mukambusi 4:9, 10; Luka 6:40.

“Makani Oonse”

7. Ino ikuyiisya bantu ‘kujatisya makani oonse’ kubikkilizya kubayiisya milawo nzi?

7 Tatuyiili buyo akuyiisya basikwiiya bapya ikuyiisya bantu. Jesu wakatulailila kuyiisya bantu kuti “bajatisye makani oonse” ngaakalailila. Nkokuti eeci cilabikkilizya amilawo yobilo mipati kapati yakuti—yanda Leza amweenzinyoko. (Matayo 22:37-39) Ino mbuti mbwanga sikwiiya mupya wayiisyigwa kuccilila malailile aaya?

8. Amupandulule sikwiiya mupya mbwakonzya kuyiisyigwa malailile aakutondezya luyando.

8 Amuyeeye alimwi cikozyanyo camwiiyi uyiisya sikwiiya kweenzya mootokala. Sikwiiya neenzya mootokala mumugwagwa muli myootokala minji amwiiyi kakkede ambali lyakwe, ulaiya ikutali buyo ikuswiilila malailile ngaamba uumuyiisya pele alimwi akwiinda mukubona bamwi mbobeenzya. Mucikozyanyo, imwiiyi ulakonzya kumutondezya umwi namutekenya calubomba mbwazumizya uumwi kunjila ampela lyakwe; naa namutekenya uumwi cabuuya uuzima malaiti aayaka kapati akubelesya aatayakisyi kutegwa atabatowi mbociyaana limwi; naa namutekenya walisungula kugwasya namutekenyanyina wafwidwa mootokala. Zikozyanyo zili boobo zilamuyiisya sikwiiya ziiyo ziyandika kapati nzyeelede kubelesya neenzya mootokala. Mbweena buyo, sikwiiya mupya iweenda munzila iitola kubuumi ulaiya ikutali buyo kuli sikumuyiisya pele alimwi akuzyikozyanyo zibotu nzyabona mumbungano.—Matayo 7:13, 14.

9. Ino mbuti sikwiiya mupya mbwaiya ncocaamba kuccilila malailile caboola kumakani aaluyando?

9 Mucikozyanyo, sikwiiya Bbaibbele ulakonzya kubona muzyali uuli alikke uusoleka canguzu uujanika ku Ŋanda ya Bwami abana bakwe. Alimwi ulakonzya kubona uumwi uuli mubuumba uusika lyoonse kumiswaangano nokuba kuti ulijisi penzi eeli, naa mukamufwu uucembade uuleta bacembelenyina amootokala kumiswaangano yambungano naa mukubusi uugwasyilizya kusalazya Ŋanda ya Bwami. Sikwiiya Bbaibbele ulakonzya kubona mwaalu mumbungano uubikkila maano alimwi uuba kumpela mumulimo wamumuunda nokuba kuti ulijisi mikuli minji yambungano. Ulakonzya kujana Kamboni mulema alimwi uutabukilwi bulo pele uyumya-yumya kumuuya aabo bamuswaya. Sikwiiya ulakonzya kubona banabukwetenyi bacinca buumi bwabo mukaindi kaniini ikutegwa balele bazyali babo bakomena. Ikwiinda mukubona Banakristo basiluzyalo bali boobu, ibagwasya alimwi ibasyomwa, sikwiiya mupya ulaiya kwiinda mucikozyanyo ncocaamba kuccilila malailile aa Kristo aakuyanda Leza abeenzinyina, ikapati basyominyina. (Tusimpi 24:32; Johane 13:35; Ba-Galatiya 6:10; 1 Timoteo 5:4, 8; 1 Petro 5:2, 3) Munzila eeyi, aumwi mumbungano ya Bunakristo ulakonzya—alimwi uleelede kuba mwiiyi asikugwasya.—Matayo 5:16.

“Kusikila Kumamanino Aaciindi”

10. (a) Ino nkusikila lili katuciyiisya bantu? (b) Ino ncikozyanyo nzi Jesu ncaakasiya kujatikizya mboyeelede kubelekwa milimo?

10 Ino nkusikila lili katuciyiisya bantu? Tunakubujisi mumazuba oonse aakumamanino aabweende oobu bubyaabi. (Matayo 28:20) Sena tuya kucikonzya kuluzuzikizya lubazu oolu lwamalailile aa Jesu? Mbotuli mbungano yomwe yamunyika yoonse, tulikanzide kucita boobo. Mumyaka yainda twakabelesya ciindi, nguzu alubono kujana baabo “basalidwe buumi butamani.” (Incito 13:48) Aciindi cino, Bakamboni ba Jehova balabeleka mweelwe wamawoola waakati-kati uusika kutuulunzuma tuli totatwe abuzuba mumulimo wakukambauka Bwami akuyiisya bantu nyika yoonse. Tulacita oobu akaambo kakuti tuccilila cikozyanyo ca Jesu. Wakati: “Icakulya cangu nkucita luyando lwayooyo uwakandituma, akulondola milimo yakwe.” (Johane 4:34) Andiswe mbweena ngamakanze ngotujisi. (Johane 20:21) Takuyandiki buyo kwiile kutalika mulimo ngotwakapegwa; tuyanda kuti tuubeleke cabulondo.—Matayo 24:13; Johane 17:4.

11. Ino ncinzi cacitika kubakwesu abacizyi bamwi Banakristo, alimwi ino ncinzi ncotweelede kulibuzya?

11 Pele tulausa kapati ikubona kuti bamwi basyomima bakompama kumuuya, akaambo kaceeci bajoka munsi naa kucilekelalyo kuccilila malailile aa Kristo aakuyiisya bantu. Sena kuli bumbi mbotukonzya kubagwasya kuti batalike alimwi kuba akati kambungano akutalika kutola lubazu mukuyiisya bantu? (Ba-Roma 15:1; Ba-Hebrayo 12:12) Inzila Jesu njaakabelesya kugwasya baapostolo nibakakompama kwakaindi kaniini, kutondezya mbuli mbotukonzya kucita sunu.

Amubikkile Maano

12. (a) Ino baapostolo bakacita nzi Jesu kayanda kufwa? (b) Ino Jesu wakababona buti baapostolo nokuba kuti bakakompama kapati?

12 Kumamanino aamulimo wa Jesu waanyika, kayanda kufwa, ibaapostolo “bakamumwaika, bacija.” Mbweena Jesu mbwaakasinsimide, ‘bakamwaikizyanya mwabo-mwabo.’ (Marko 14:50; Joni 16:32, Ci) Ino mbuti Jesu mbwaakababikkila maano ibeenzinyina bakakompama kumuuya? Kakutanainda ciindi cilamfwu kuzwa naakabuka, Jesu wakaambila basikwiiya bakwe bamwi kuti: “Mutayoowi! Kamuya, mwaambile bakwesu kuti baye ku-Galilaya, bayoondibona nkukonya.” (Matayo 28:10) Nokuba kuti baapostolo bakakompama kapati, Jesu wakazumanana kubaita kuti “bakwesu.” (Matayo 12:49) Tanaakatyompwa pe. Munzila eeyi Jesu wakaba aluzyalo alimwi wakeetezyegwa mbuli Jehova mbwali aluzyalo ambweetezyegwa. (2 Bami 13:23) Ino mbuti mbotukonzya kumwiiya Jesu?

13. Ino mbuti mbotweelede kubabona aabo bakompama kumuuya?

13 Tuleelede kubabikkila maano kapati aabo bayozya-yozya naa baleka kutola lubazu mumulimo. Tuciyeeyede milimo mibotu aabo basyomima njobakacita kaindi—bamwi ambweni lino kwainda makumi aamyaka. (Ba-Hebrayo 6:10) Masimpe tulabayeeya. (Luka 15:4-7; 1 Ba-Tesalonika 2:17) Pele ino mbuti mbotukonzya kubabikkila maano?

14. Ikwiinda mukwiiya Jesu, ino mbuti mbotukonzya kugwasya muntu uukompeme?

14 Jesu wakaambila baapostolo bakompeme kuti beelede kuunka ku Galilaya akuti baya kumubona ooko. Alimwi cakubagama, Jesu wakabatamba kuti bakajanike kumuswaangano waalubazu. (Matayo 28:10) Mbweena buyo asunu, tulabakulwaizya aabo bakompeme kumuuya kujanika kumuswaangano wa Bunakristo wambungano, alimwi inga twayandika kubatamba ziindi zinji kumuswaangano. Kumakani aabaapostolo, ikutambwa kwabo kwakalibonya cakunga “basikwiiya bali ikumi aumwi bakaya ku-Galilaya kucilundu ncaakabaambila Jesu.” (Matayo 28:16) Elo kaka tulakkomana cakuti boola ubone ibakompeme kumuuya nobazumina kukutamba kwesu kwaluyando akutalika kuswaangana miswaangano ya Bunakristo!—Luka 15:6.

15. Ino mbuti mbotukonzya kuccilila cikozyanyo ca Jesu cakutambula bakompeme baboola nkotukombela?

15 Ino tuya kucita buti uukompeme Munakristo aakusika a Ŋanda ya Bwami? Ino mbuti Jesu mbwaakacita naakabona baapostolo bakakompama kwakaindi kaniini abusena bwakuswaanganina? ‘Jesu wakaunka wabaambauzya.’ (Matayo 28:18) Tanaakaile kubalanga buyo pe, pele wakaunka nkobakabede. Amuyeeye buyo baapostolo mbobakalimvwa Jesu naakabweza ntaamu eeyo! Atuswe mbweena atubabikkile maano akubatambula camoyo omwe bakompeme kumuuya ibajoka kumbungano ya Bunakristo.

16. (a) Ino ncinzi ncotukonzya kwiiya munzila Jesu mbwaakabalanganya basikwiiya bakwe? (b) Ino mbuti mbotukonzya kumwiiya Jesu mbwaakababona bakompeme? (Amubone bupanduluzi buyungizyidwe.)

16 Ino ncinzi acimwi Jesu ncaakacita? Kaambo kakutaanguna wakaambilizya kuti: “Ndapegwa nguzu zyoonse.” (Cizuminano Cipya) Kabili, wakapa mulimo naakati: “Kamuya mukabaiisye bantu.” Katatu, wakasyomezya cisyomezyo naakati: “Ndaba anywe mazuba oonse.” Pele sena mwabona Jesu ncaatakacita? Tanaakabafwubaazya basikwiiya akaambo kakwaalilwa kwabo akudooneka kwabo. (Matayo 28:17) Sena kwakali kugwasya oobu mbwaakanzyeenzya zintu? Inzya. Tiicakatola ciindi baapostolo alimwi bakatalika “kwiisya akukambauka Mulumbe Mubotu.” (Milimo 5:42, Ci) Ikwiinda mukuccilila cikozyanyo ca Jesu cakubona mbotukonzya kubabona bantu alimwi akubalanganya bakompeme, tulakonzya kulibonena andiswe bubotu bwakucita boobo mumbungano motubede. *Incito 20:35.

“Ndaba Anywe Mazuba Oonse”

17, 18. Ino ntwaambo nzi tubotu tuyumya-yumya tuli mumajwi aa Jesu aakuti, “Ndaba anywe mazuba oonse”?

17 Majwi aamamanino aa Jesu aamulimo aakuti, “Ndaba anywe mazuba oonse” alakulwaizya kapati kuli boonse babeleka canguzu kuzuzikizya malailile aa Kristo aakuyiisya bantu. Kufwumbwa naa basinkondoma balautyambilila mulimo wesu wakukambauka Bwami alimwi naa ninzila nzi njobakonzya kubelesya kutulesya, taku cikonzya kutupa kuyoowa. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti Jesu Mwami wesu ‘uupedwe nguzu kujulu alimwi aansi’ uli andiswe.

18 Cisyomezyo ca Jesu cakuti: “Ndaba anywe mazuba oonse” ninzila aimwi yuumbulizya kapati. Mbotubeleka canguzu kuccilila malailile aa Kristo aakuyiisya bantu, takuli kuti mazuba oonse anakuli kabotu, pele kuna kuli amapenzi. (2 Makani 6:29) Tobamwi tulaba mubuumba notoomoka kulila muyandwa wesu watusiya. (Matalikilo 23:2; Johane 11:33-36) Ibamwi baliyumya mumapenzi aaboola akaambo kakucembala. (Mukambausi 12:1-6) Pele alimwi kuli abamwi batongela ziindi zimwi akaambo kakutyompwa. (1 Ba-Tesalonika 5:14) Alimwi ibunji bwesu tuli mupenzi lyamali lyalo liya kumpela. Nokuba kuti kuli mapenzi aaya oonse, tulazwidilila mumulimo wesu akaambo kakuti Jesu uli andiswe “mazuba oonse,” ikubikkilizya amazuba mabi kapati aamubuumi bwesu.—Matayo 11:28-30.

19. (a) Ino imulimo wa Jesu wakuyiisya bantu ujisi malailile nzi? (b) Ino ncinzi citupa kuti tucikonzye kuzuzikizya mulimo wa Kristo?

19 Mbuli mbotwabona mucibalo eeci acakamana, malailile aa Jesu aakuyiisya bantu alajatikizya mbazu zyoonse. Jesu watwaambila kaambo ankotweelede kuubelekela mulimo ooyu. Alimwi watwaambila ncotweelede kuyiisya alimwi kusikila lili katuciyiisya bantu. Masimpe, ikuzuzikizya mulimo mupati boobu kuyandika kuyuma. Pele kwiinda munguzu zya Kristo zitugwasyilizya akuti awalo kumugama uli andiswe, tulakonzya kuwoonda mulimo! Sena tamwaazumini makani aaya?

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 3 Ikweelana abuvwuntauzi bumwi bwaamba kuti Jesu wakati, “mukabaiisye . . . akubabapatizya,” ikutali ‘kubabbapatizya alimwi akubayiisya.’ Aboobo, “kubabbapatizya akuyiisya tacaambi kuti kubbapatizya kweelede kucitwa katanayiisyigwa muntu.” Muciindi caboobo, “kuyiisya ncintu cizumanana, munzila imwi inga twaamba kuti ncecitaanguna lubbapatizyo kalutanacitwa.”

^ munc. 16 Imakani aamwi aambuli mbokulanganizyigwa akugwasya bakompeme alajanika mu Ngazi Yamulindizi yamu February 1, 2003 peeji 23-26.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino mbuti mbotuyiisya bantu ikuccilila nzyaakalailila Jesu?

• Ino ziiyo nzi sikwiiya mupya nzyakonzya kwiiya kuli bamwi mumbungano?

• Ino mbuti mbotunga twacita ikugwasya baabo bakompama kumuuya?

• Ino nkuyumizyigwa kuli buti alimwi nkuumbulizyigwa kuli buti nkotujana kucisyomezyo ca Jesu cakuti, “Ndaba anywe mazuba oonse”?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 26]

Tweelede kuti katuli bamayi abagwasyi

[Zifwanikiso izili apeeji 28]

Sikwiiya mupya ulaiya ziiyo ziyandika kapati kwiinda muzikozyanyo nzyobatondezya bamwi