Skip to content

Skip to table of contents

Imfwulumende Ya Bwami Bwa Leza–Nkwiili Ncobeni Sunu

Imfwulumende Ya Bwami Bwa Leza–Nkwiili Ncobeni Sunu

Imfwulumende Ya Bwami Bwa Leza–Nkwiili Ncobeni Sunu

“Ino mbuti izisi zinji alimwi iziindene kapati mumakani aabukkale akusumpuka mbozinga zyamvwana? Kwaambwa kuti kulikke ikulwanwa kuzwa kubusena bumbi butali anyika nkokunga kwabakamantanya bantu.”—Muteende waku Australia uutegwa The Age.

IKULWANWA kuzwa kubusena bumbi butali anyika? Nokuba kuti takuzizilwe naa ikulwanwa ooko inga kwaakamantanya ncobeni masi oonse, ibusinsimi bwamu Bbaibbele bulaamba kujatikizya mapenzi aalangilwa aayoopa masi oonse aamunyika kukamantana. Imapenzi aayo ayoocitwa ampi zizwa kubusena bumbi ibutali anyika.

Eeci cakali kuyoocitikila nyika Mwami Davida wa Israyeli yansiku wakacaamba mubusinsimi. Kwiinda mukusololelwa amuuya wa Leza wakalemba kuti: “Bami baansi balalibamba, abalo beendelezi balalayana, kukulwisya Jehova amunanike wakwe. Bati, Atudunsule zyaanzyo zyabo, tusowe inkole zyabo kuzwa kulindiswe.” (Intembauzyo 2:2, 3; Incito 4:25, 26) Amubone kuti beendelezi bamunyika bakali kuyoobungana kutegwa balwisye Jehova, Imulengi wajulu anyika alimwi akulwisya munanike wakwe, nkokuti Mwami ngwabikkide, Jesu Kristo. Ino eeco cakali kuyoocitika buti?

Ikweelana akutobelana kwazintu zyakacitika mu Bbaibbele alimwi abusinsimi bwakazuzikizyigwa, Bwami bwa Leza bwakatalisyigwa kujulu mumwaka wa 1914, Jesu Kristo kali Mwami. * Aciindi eeco imasi akajisi muzeezo omwe buyo. Muciindi cakulibombya kubweendelezi bwa Bwami bwa Leza bwakazwide aakutalisyigwa, akajatikizyigwa mukuzwangana kwakuyanda kwiinda bamwi nguzu mu Nkondo Mpati naa Nkondo Yanyika Yakusaanguna.

Ino Jehova Leza ulimvwa buti kujatikizya mbobacita beendelezi bantunsi? “Oyo uukede kujulu ulaseka. Mwami ulabawela. Lino ulabaambila cabukali, ulabapenzya mulunyemo lwakwe.” Mpoonya Jehova uyooambila Mwanaakwe, Imwami wa Bwami uunanikidwe kuti: “Kumbila kulindime, elyo njookupa masi kuti abe lukono lwako, amagolelo aanyika ukaavube. Uyoobavwinyauna amusako walubulo, uyoobapwaya mbuli zibumbwa zyamubumbi.”—Intembauzyo 2:4, 5, 8, 9.

Ikuzundwa kwamamanino ooku kwamasi aakazya amusako walubulo kuyoocitika lya Harmagedoni. Ibbuku lyamamanino mu Bbaibbele lya Ciyubunuzyo lipandulula ciyoocitika eeci cipati kuti “[ni]nkondo yabuzuba bupati bwa-Leza Singuzuzyoonse,” ooko kubunganisyigwa “bami boonse banyika.” (Ciyubunuzyo 16:14, 16) Kwiinda mukuyungwa amadaimona, imasi aamunyika ayookamantana kaajisi makanze omwe—ikulwisya Leza Singuzuzyoonse.

Iciindi bantu nobaya kulibunga kulwisya bweendelezi bwa Leza cili afwaafwi kapati. Icigambya ncakuti “ikukamantana” kwabo takukabagwasyi pe. Muciindi cakubagwasya, ncobayoocita anooli matalikilo aaluumuno ndobali kulindila banamaleya boonse. Munzila nzi? Mulumamba oolo lwamamanino, Bwami bwa Leza “buyoopwayaula akumanisya mami [aamunyika] aya oonse, alimwi bwalo buyooima nji kukabe kutamani.” (Daniele 2:44) Ibwami bwa Leza, ikutali mbunga iibambidwe abantu iili yoonse njemfwulumende iiyoozuzikizya kulombozya kwabanamaleya kwakuba aluumuno munyika yoonse.

Mweendelezi Mupati wa Mfwulumende ya Bwami

Oobo mbo Bwami ibantu banji bajisi luyandisisyo mbobali kupailila kuti: “Abuze Bwami bwako, alucitwe luyando lwako, ansi ano mbubonya mbuli kujulu.” (Matayo 6:10) Muciindi cakuba muzeezo buyo, Bwami bwa Leza nimfwulumende yini-yini iyacita zintu zibotu zinji kuzwa noyakatalisyigwa kujulu mu 1914. Atulange-lange mbazu ziyandika izitondezya kuti Bwami bwa Leza mbwancobeni alimwi buleendelezya sunu.

Cakusaanguna, ilijisi cibeela ceendelezya zyoonse cabeendelezi basinguzu alimwi bacibwene icisololelwa a Mwami uubikkidwe, Jesu Kristo. Mu 33 C.E., Jehova Leza wakabikka Jesu Kristo kuba Simutwe wambungano ya Banakristo. (Ba-Efeso 1:22) Kuzwa ciindi eeco, Jesu wali kubeleka kali simutwe, katondezya kuti mmweendelezi mubotu. Mucikozyanyo, ikutegwa balanganye nzala mpati yakacitika ku Judaya mumwaanda wamyaka wakusaanguna, imbungano ya Banakristo cakufwambaana yakabweza ntaamu yakugwasya basimbungano. Imulimo wakugwasya bakapengede wakatalisyigwa, eelyo ba Barnaba a Saulo bakatumwa kuzwa ku Antiokeya kabajisi cakugwasya bapengede.—Incito 11:27-30.

Lino inga twalangila zinji kwiinda waawo kuzwa kuli Jesu Kristo mbwaanga Bwami bwamfwulumende buleendelezya. Lyoonse nokucitika ntenda—ikuzungaana kwanyika, inzala, kupaya kwamaanzi, iguwo naa kwaanduka kwazilundu zizwa mulilo, imbungano ya Banakristo ya Bakamboni ba Jehova ilafwambaana kubweza ntaamu ikugwasya basyominyina alimwi abambi mumasena mozicitikila ntenda. Mucikozyanyo, ikuzungaana kwanyika kupati nokwakacitika ku El Salvador mu January a February 2001, imilimo yakugwasya bakajatikizyidwe yakatalisyigwa mumasena oonse mucisi eeco alimwi itukamu twa Bakamboni ba Jehova kuzwa ku Canada, Guatemala alimwi aku United States twakagwasilizya. Imasena aakukombela otatwe alimwi amaanda aayinda ku 500 akayakululwa muciindi cisyoonto buyo.

Balelwa ba Mfwulumende ya Bwami bwa Leza

Kuzwa ciindi nobwakatalisyigwa mu 1914, Bwami bwa Leza bwakujulu bwali kuyobolola akweendelezya balelwa kuzwa mubanamaleya nyika yoonse mbwiibede. Eeci cizuzikizya businsimi bugambya ibwakalembwa a Isaya bwakuti: “Kumamanino aaciindi cilundu caŋanda ya-Jehova [bukombi bwakwe bwakasimpe busumpukide] ciyooimikwa atala lyazilundu, . . . nkabela masi oonse anooya bukunka kulincico.” Ibusinsimi bwaamba kuti “misyobo minji” yakali kuyoounka kucilundu eeco akutobela malailile amilawo ya Jehova.—Isaya 2:2, 3.

Imulimo ooyu wapa kuti kube bantu balibambilide kapati mazubaano—nkokuti ibukwesu bwamasi bwa Banakristo bainda ku 6,000,000 mumasi aayinda ku 230. Lyamiswaangano yamasi ya Bakamboni ba Jehova, ibalangilila lyoonse balagambwa nobalibonena luyando, luumuno alukamantano luli akati kamakamu-makamu aabantu batasinkililwi acisi muzwa beenzinyina, ibukkale naa mwaambo. (Incito 10:34, 35) Sena tamuzumini kuti ikutegwa mfwulumende icikonzye kukamantanya misyobo yabantu yiindene-yindene muluumuno—yeelede kuti kayeendelezya kabotu, kiisyomwa—alimwi kiili yini-yini?

Bwami bwa Leza a Lwiiyo

Imfwulumende aimwi ilijisi zyeelelo izyeelede kutobelwa abalelwa boonse, alimwi woonse uuyanda kweendelezyegwa amfwulumende eeyo weelede kuzitobela zyeelelo eezyo. Mbubwenya buyo, Bwami bwa Leza bulijisi zyeelelo boonse beelela kuba balelwa nzyobeelede kutobela. Nokuba boobo, ikutegwa ibantu banji alimwi ibaindene-indene bazumine akupona kweelana azyeelelo nzimunya, mmulimo mupati cini-cini. Aboobo oolu ndubazu lumbi ilusinizya kuti Bwami bwa Leza mbwancobeni—nkokuti ibubambe bwabo bwalwiiyo ibukulwaizya akusandula mizeezo alimwi amyoyo yabantu.

Ino mbuti mfwulumende ya Bwami mboyaukonzya mulimo ooyu uukatazya? Nkwiinda mukutobela nzila yabaapostolo yakukambauka “mumaanda” alimwi akuyiisya Jwi lya Leza kubantu cacigaminina. (Incito 5:42; 20:20) Ino lwiiyo oolu lwagwasya buti? Jacques Johnson, mupaizi waba Katolika umwi wakalemba mumuteende uulembwa amvwiki ku Canada mbwaakasoleka kutyompya mwanakazi umwi ikwiiya a Bakamboni ba Jehova. Wakati: “Ndakatyompwa kapati nindakazyiba kuti ndakali kulwana nkondo njindatakali kukonzya kuzunda. Ndakazyiba kuti kwamyezi iili mbwiibede aaba banakazi Bakamboni ba Jehova bakatalisyide kale cilongwe ciyumu amutumbu wakacili mwana-mwana watakali kubukilwa bulo. Bakamvwana kwiinda mukumugwasya amukuba balongwe bakwe beni-beni. Ndilyonya wakaba sicikombelo cabo musungu alimwi kunyina ncindakali kunga ndacita kutegwa ndimulesye.” Mbubwenya mbuli moyo wayooyu wakali Katolika mbuwakakulwaizyigwa kwiinda mumulumbe wa Bbaibbele uuyiisyigwa a Bakamboni ba Jehova alimwi akwiinda mukulilemeka kwabo kwa Bunakristo, ayalo myoyo yatuulunzuma twabantu nyika yoonse ili mukukulwaizyigwa.

Ilwiiyo luli boobu—nkokuti ilwiiyo lwa Bwami—iluyeeme aa Bbaibbele, lusumpula njiisyo azyeelelo zyalyo zyabukkale. Luyiisya bantu kuti kabayandana akulemekana kunyina makani ambobakakomena. (Johane 13:34, 35) Alimwi lugwasya bantu kutobela malailile aakuti: “Mutakozyanizigwi aziyanza zyaciindi ecino, pele amusanduke kukucitululwa kwamyoyo yanu, kuti mukasimpikile makani ngaayanda Leza, makani mabotu aatambulika aalondokede.” (Ba-Roma 12:2) Kwiinda mukuleka bukkale bwabo bwakaindi alimwi akutobela milawo anjiisyo zyamfwulumende ya Bwami, ituulunzuma twabantu bajana luumuno alukkomano lino alimwi balijisi bulangizi bwabukkale bubotu kumbele.—Ba-Kolose 3:9-11.

Icibelesyo cigwasya mukuba alukamantano oolu lwanyika yoonse nimagazini eeyi ya Ngazi Yamulindizi. Kwiinda munzila zyakusandulula izyeendelezyegwa kabotu alimwi amincini iigwasya kumwaya mumyaambo minji, izibalo zipati-pati mu Ngazi Yamulindizi zilamwaigwa aciindi comwe mumyaambo iili 135 alimwi ibunji bwabantu ibaibala nyika yoonse balakonzya kwiiya zili mumo mumyaambo yabo beni aciindi comwe.

Imulembi umwi wacikombelo citegwa Church of Jesus Christ of Latter-day Saints wakalemba mulongo wakuzwidilila kupati kwamulimo wabamisyinali batali bacikombelo cakwe. Wakaamba Ngazi Yamulindizi alimwi a Awake!, imamagazini aamwaigwa a Bakamboni ba Jehova kuti ngamamagazini aayinda oonse mumulimo wabukambausi, amane wakati: “Kunyina uunga wataminina kuti Ngazi Yamulindizi naa Awake! zisumpula butolo—muciindi caboobo, zipa kupakamana kutakonzyi kujanwa mumabbuku aabukombi aambi ngendakabala. Mamagazini aa Ngazi Yamulindizi alimwi a Awake! ajisi makani aakatalusya nkaambo ngakasimpe, aavwuntauzyidwe kapati alimwi aalanganya zintu zicitika ncobeni munyika sunu.”

Ibumboni bwakuti Bwami bwa Leza mbwancobeni alimwi bulabeleka mbunji kapati. Bakamboni ba Jehova balatola lubazu cakukondwa alimwi cabusungu mukukambauka “aya Makani Mabotu aa-Bwami” kuli basimukobonyina, ikubatamba kuti babe balelwa bambubo. (Matayo 24:14) Sena mulabukkomanina bulangizi buli boobo? Mulakonzya kujana zilongezyo iziboola kwiinda mukuyanzana abaabo ibali mukuyiisyigwa alimwi ibasoleka kupona kweelana azyeelelo zya Bwami. Ikwiinda waawo, mulakonzya kuba abulangizi bwakupona mubweendelezi bwa Bwami munyika mpya yakasyomezyegwa oomo ‘munooli bululami.’—2 Petro 3:13.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 5 Ikuti kamuyanda kubala mubandi wamakani aaya, amubone caandaano 10 cakuti “Bwami bwa Leza Bulalela,” apeeji 90-7 mubbuku lyakuti Luzibo Lutola Kubuumi Butamani ilyakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova.

[Cifwanikiso icili apeeji 4, 5]

Mu 1914, imasi akajatikizyigwa mumanyongwe aankondo yanyika

[Zifwanikiso izili apeeji 6]

Imulimo wakulisungula wakugwasya baabo bacitikilwa ntenda mbumboni bwambolucitwa luyando lwa Bunakristo

[Cifwanikiso icili apeeji 7]

Nyika yoonse mbwiizulwa Bakamboni ba Jehova balagwasyigwa apulogilamu yomwe yalwiiyo