‘Makani Aa Jehova’ Taakonzyi Kuwida Ansi

“Ndaluula makani. Jehova wandaambila kuti, Nduwe mwanaangu, . . . Kumbila kulindime, elyo njookupa masi kuti abe lukono lwako.”—INTEMBAUZYO 2:7, 8.

1. Ino nkwiindana kuli buti kuliko akati kamakanze aa Leza alimwi aabamasi?

JEHOVA LEZA ulijisi makanze kubantu alimwi anyika kwiigama. Abalo bamasi balijisi makanze. Pele kaka makanze aaya aliindenyi! Tweelede kukulangila ikwiindana ooku nkaambo Leza waamba kuti: “Mbuli ijulu mbulisumpwidwe kwiinda nyika, mbubonya obo inzila zyangu zilisumpwidwe kwiinda inzala zyanu amiyeeyo yangu kwiinda miyeeyo yanu.” Ikuzuzikizyigwa kwamakanze aa Leza takudoonekwi nkaambo walo waamba kuti: “Mbubonya mbuli imvula acivulamabwe mbuziloka kuzwa kujulu, alimwi tazipiluki nkuko, pele zilatilaila nyika akwiizyazya akwiisyusya, kuti ipe imbuto zyakubyala ansima yakulya, mbubonya obo mbuliyooba ijwi lyangu lizwa kumulomo wangu. Talikooyooboola kulindime cabuyo pe, liyoozuzikiya makanze aangu akucita kabotu makani ngendalitumina.”—Isaya 55:9-11.

2, 3. Ino nkaambo nzi kasalazyigwa muntembauzyo caandaano 2, alimwi ino mmibuzyo nzi yabuzyigwa?

² Imakanze aa Leza aajatikizya Bwami bwakwe bwabu Mesiya aya kuzuzikizyigwa kweelana ambokusalazyidwe ku Intembauzyo 2. Sikwaanza ntembauzyo, Mwami Davida wa Israyeli yansiku wakasololelwa a Leza kusinsima kuti kuya kuba ciindi bamasi nobaya kubonwa kuzanga. Bami babo bakali kuyoomubukila Jehova Leza a Munanike Wakwe. Pele alimwi sintembauzyo wakaimba kuti: “Ndaluula makani. Jehova wandaambila kuti, Nduwe mwanaangu, . . . Kumbila kulindime, elyo njookupa masi kuti abe lukono lwako.”—Intembauzyo 2:7, 8.

³ Ino ncinzi ‘makani aa Jehova’ ncaamba kuli bamasi? Ino mbuti mbwaabajatikizya bantu boonse? Ino mbuti makani aaya aabamasi mbwaabajatikizya aabo boonse bayoowa Leza ibabali bantembauzyo 2?

Bamasi Bazanga

4. Ino mbuti mbomukonzya kutwaamba mubufwiifwi twaambo tupati-pati twa Intembauzyo 2:1, 2?

⁴ Kaamba milimo yabamasi abami babo, sintembauzyo watalika kwiimba lwiimbo lwakwe kwiinda mukwiimba kuti: ‘Ino bamasi bazangila nzi? Ino baŋuŋunila nzi zyabuyo? Bami babamasi balibambilila kulwana, beendelezi balaambilana zyabuzangi zyakulwana Jehova a Munanike wakwe.’—Intembauzyo 2:1, 2, BT. *

5, 6. Ino nzintu “nzi zyabuyo” bamasi nzyobazumanana ‘kuŋuŋuna’?

⁵ Ino nzintu “nzi zyabuyo” bamasi nzyobazumanana ‘kuŋuŋuna’? Muciindi cakuzumina Munanike wa Leza—nkokuti Mesiya naa Kristo, bamasi bazumanana ‘kuŋuŋuna’ naa kubikkila maano kwiinda mukuzumanana kwabweendelezi bwabo. Imajwi aaya aantembauzyo 2 alimwi akazuzikizyigwa mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., nkume-nkume zyaba Juda azyaba Roma nizyakabelekela antoomwe kujaya Mwami Uusalidwe wa Leza, Jesu Kristo. Pele kuzuzikizyigwa kupati kwakatalika mu 1914 Jesu naakabikkwa kuba Mwami wakujulu. Kuzwa ciindi eeco, taku noiba yomwe mfwulumende yaansi yakazumina Mwami wa Leza ngwaakabikka acuuno.

⁶ Ino ncinzi ncaakali kwaamba sintembauzyo naakabuzya kuti nkaambo nzi bamasi bakali ‘kuŋuŋuna akucita zintu zyabuyo’? Mmakanze aabo aabuyo; aatagwasyi aatako ankwaaya.  Tabakonzyi kuleta luumuno alukamantano munyika eeyi. Nokuba kuti zintu zili boobu, balo bajisi bubi kukazya bulelo bwa Leza. Inzya, bakalala alimwi balibunga-bunga kulwana Mupatikampatila a Munanike Wakwe. Elo kaka nkufwubaala!

Ikuzunda kwa Mwami wa Jehova

7. Ino mbuti mumupailo basikwiiya ba Jesu bakusaanguna mbobakagamika Intembauzyo 2:1, 2 kuli Jesu?

⁷ Basikwiiya ba Jesu imajwi aali ku Intembauzyo 2:1, 2 bakaagamika kuli Jesu. Ikupenzyegwa akaambo kalusyomo lwabo, bakapaila kuti: “Osimatwangeesu [Jehova], owakaanza ijulu enyika alwizi, azyoonse izili mulindulo, owakaamba a-Muuya Uusalala kumulomo wamuzike wako Davida kuti, nkaambonzi ncobatingilala bamasi? Bantu bayeeyelanzi zyabuyo? Bami baansi bakalibamba. Beendelezi babungana antoomwe, kulwanya Jehova a-Kristo wakwe. Nkasimpe muluuno munzi kwakabungana ba-Heroda a-Ponto Pilato, antoomwe abamasi, abantu ba-Israyeli, kuti balwanye Jesu, Mwanaako Uusalala ngookananika.” (Incito 4:24-27; Luka 23:1-12) * Masimpe kwakaba kubweza ntaamu iitali kabotu kulwana Jesu mubelesi munanike wa Leza mumwaanda wamyaka wakusaanguna. Pele kwakali akumwi kuzuzikizyigwa kwantembauzyo eeyi kwakali kulangilwa kumpela kwamyaanda yamyaka.

8. Ino mbuti Intembauzyo 2:3 mboibaamba bamasi basunu?

⁸ Israyeli wansiku naakajisi mwami uulya maila, mbuli Davida, imasi aatakamuzyi Leza alimwi abami, bakalibunga-bunga kulwana Leza amunanike wakwe uubikkidwe acuuno. Pele ino mbuti muciindi cesu cino? Aalo masi aasunu taayandi kuccilila malailile aa Jehova a Mesiya. Aboobo, balibonya mbuli kuti baamba kuti: “Atudunsule zyaanzyo zyabo, tusowe inkole zyabo kuzwa kulindiswe.” (Intembauzyo 2:3) Kufwumbwa mulawo ngwaabikka Leza a Munanike Wakwe, bami abamasi balaukaka. Inzya, kufwumbwa kusoleka nkobaya kucita kwakuyanda kuzutula zyaanzyo akusowa inkoli, kuya kuba kwabuyo.

Jehova Ulabawela

9, 10. Ino nkaambo nzi Jehova ncabawelela bamasi?

⁹ Jehova taku mbokumunyonganya kusoleka kuli koonse nkobacita bami kwakuyanda kulilela beni. Intembauzyo 2 ilazumanana kwaamba kuti: “Oyo uukede kujulu ulaseka. Mwami ulabawela.” (Intembauzyo 2:4) Leza wazumanana kuya kumpela amakanze aakwe mbuli kuti bami bamukazya tabako munyika. Ulabaseka kubufwubafwuba bwabo alimwi ulabawela. Nkooko we abalitukumune kuli zyeezyo nzyobayanda kucita. Kuli Jehova cina kuli ncintu cakuseka. Ulabaseka kukazya kwabo kutagwasyi.

¹⁰ Alimwi muntembauzyo yakwe, Davida kaamba bantu basinkondo abamasi, wiimba kuti: “Webo, O Jehova Leza wamakamu, nduwe Leza wa-Israyeli. Buka, upe bamasi mulandu; abaabo bakanza bubi, utabafwidi insoni, naba omwe. Balaboola kumabbililo aazuba, balawuula mbuli babwa, balazyunguluka munzi. Bona! Balatutumuka amulomo wabo; mapanga ali mumilomo yabo. Balati, Ino ngwani uumvwa? Pele webo, O Jehova, ulabaseka, ulasampaula bamasi boonse.” (Intembauzyo 59:5-8) Jehova ulabaseka bamasi kukulitukumuna akukunyongana kwanzila zyabo zyabufwubafwuba zyakukazya nguwe.

11. Ino ncinzi cicitika bamasi nobasola kukazya makanze aa Leza?

¹¹ Imajwi aa Intembauzyo 2 alayumya lusyomo lwesu mukuti Leza ulakonzya kumana mapenzi kufwumbwa aali buti. Tulakonzya kuba alusyomo luyumu lwakuti lyoonse ulazwidilila mumakanze aakwe alimwi akuti taku nabaluba babelesi bakwe basyomeka. (Intembauzyo 94:14) Pele ino ncinzi cicitika bamasi nobasola kukazya makanze aa Jehova? Ikweelana antembauzyo eeyi, Leza “ulabaambila cabukali” mbuli kuti nimvwula iizuma kapati. Aboobo  “mulunyemo lwakwe” mbuli lulabo lumwekesya, eelyo “ulabapenzya.”—Intembauzyo 2:5.

Mwami wa Leza Wabikkwa

12. Ino nkubikkwa kuli buti ikwaambwa ku Intembauzyo 2:6?

¹² Makani amwi Jehova ngaamba muntembauzyo cakutadooneka alabakalazya bamasi. Leza ulati: “Ndime [ndakabikka] mwami wangu acilundu cisalala ca-Zioni.” (Intembauzyo 2:6) Cilundu ca Zioni cakali cilundu mu Jerusalemu Davida nkwaakali mwami wabana Israyeli boonse. Pele Mwami wabu Mesiya ooyu takakkali acuuno mumunzi ooyu naa mubusena buli boonse munyika. Mubwini, Jehova wakamubikka kale Jesu Kristo imusale wa Bwami bwakwe bwabu Mesiya a Cilundu ca Zioni cakujulu.—Ciyubunuzyo 14:1.

13. Ino ncizuminano nzi Jehova ncaakabikka kujatikizya Mwana wakwe?

¹³ Mwami wabulelo bwabu Mesiya lino mboobu mbwaamba: “Ndaluula makani. Jehova [walo wakabamba kale a Mwana wakwe cizuminano ca Bwami] wakandaambila kuti, Nduwe mwanaangu, ndime ndakuzyala mubuzuba obuno.” (Intembauzyo 2:7) Kristo kaambila baapostolo bakwe cizuminano ca Bwami wakati: “Pele nywebo ndinywe mwandiiminina mumapenzi aangu, eno ndamubika bwami mbubonya Taata mbwaakandibika.”—Luka 22:28, 29.

14. Ino nkaambo nzi ncokwaambwa kuti Jesu nguweelela kuba mwami?

¹⁴ Ikweelana ambokwakasinsimwa ku Intembauzyo 2:7, Jehova wakalitondezya kuti Jesu Mwana wakwe naakabbapatizyigwa alimwi akwiinda mukumubusya kubuumi bwakumuuya. (Marko 1:9-11; Ba-Roma 1:4; Ba-Hebrayo 1:5; 5:5) Ee, Mwami wa Bwami bwakujulu Mwana a Leza simuzyalwa aalikke. (Johane 3:16) Mbwali waluzubo lwa Mwami Davida, Jesu cakutadooneka cili mweelede kuba mwami. (2 Samuele 7:4-17; Matayo 1:6, 16) Ikweelana antembauzyo eeyi, Leza waambila Mwana wakwe kuti: “Kumbila kulindime, elyo njookupa masi kuti abe lukono lwako, amagolelo aanyika ukaavube.”—Intembauzyo 2:8.

15. Ino nkaambo nzi Jesu ncalombela masi kuti cibe cikono cakwe?

¹⁵ Imwami—Mwana wakwe Leza uutamuumyi musako, nguumuccilila Jehova kukomena mubulelo. Jesu ngonguwe Jehova ngwaakabona kuba weelela, uusyomeka. Kunze lyaboobo, Jesu ulijisi cikono cakuba Mutaanzi kuzyalwa wa Leza. Masimpe Jesu Kristo “ngonguwe cikozyano ca-Leza uutabonwi, mutaanzi kuzyalwa kuzilenge zyoonse.” (Ba-Kolose 1:15) Nceelede kucita, nkulomba Leza eelyo Leza ‘uya kumupa masi kuti abe cikono cakwe amagolelo aanyika kuti akaavwube.’ Jesu ulalomba nkaambo ‘ulabayandisya bana ba Adamu’ alimwi akuzuzikizya makanze aaba Wisi bakujulu kujatikizya nyika abantu.—Tusimpi 8:30, 31.

Imakani Jehova Ngajisi Kuli Bamasi

16, 17. Ikweelana a Intembauzyo 2:9, ino ncinzi ciya kubacitikila bamasi?

¹⁶ Mbwaanga intembauzyo 2 ili bujisi kuzuzikizyigwa lino mumazuba aa Jesu Kristo  aakubako kwakwe kutalibonyi, ino ncinzi ciya kucitikila bamasi? Ino-ino Mwami uya kuzuzikizya kusinsima kwa Leza kwakuti: “Uyoobavwinyauna [bamasi] amusako walubulo, uyoobapwaya mbuli zibumbwa zyamubumbi.”—Intembauzyo 2:9.

¹⁷ Inkoli yabami bansiku yakali kutondezya nguzu zyabweendelezi. Zimwi nkoli zyakali kupangizyigwa alubulo lwabutale mbuli yeeyi yaambwa muntembauzyo eeyi. Ooku kwaamba kwacikozyanyo kubelesyedwe aawa, kutondezya Kristo Mwami mbociya kuba cintu cuuba-uba kunyonyoona bamasi. Ikuuma canguzu ankoli yalubulo kulakonzya kwiipwaya nongo yaasikubumba zibiya cakuti inga yaile kuba zyipaanzi-paanzi.

18, 19. Ino ncinzi bami bamunyika ncobeelede kucita ikutegwa batambulwe kuli Leza?

¹⁸ Sena bami bamasi basinikizyigwa kulibonena lunyonyooko luli boobu? Peepe, kayi sintembauzyo ulabakombelezya kwiinda mumajwi aaya aakuti: “Lino amucenjele, nubami. Amuswiilile, nubabetesi baansi.” (Intembauzyo 2:10) Ibami baambilwa kuti babikkile maano kapati kumakani aaya. Beelede kulanga-langa kubona mbwaatagwasyi makanze aabo alimwi alwiindano luliko kumakanze aa Bwami bwa Leza bwalo buya kuletela bantu mpindu.

¹⁹ Ikutegwa Leza abatambule, bami bamunyika beelede kucinca nzila zyabo. Baambilwa kuti “[ba]mukombe Jehova cakuyoowa, akusekelela cakukankama.” (Intembauzyo 2:11) Ino ncinzi cikonzya kuccilila ikuti bacita oobo? Muciindi cakukopana mumizeezo, balakonzya kutangala kububotu bwa Mwami wabu Mesiya mbwakonzya kubacitila. Ncibotu kuti bami bamunyika bacileka kulisumpula naa kulitukumuna nkobacita mubulelo bwabo. Kunze lyaboobo, beelede kucinca kakunyina kusowa ciindi akubikkila maano kubulelo bwa Jehova bwakoonse-koonse butakonzyi kweelanisyigwa abwami bumbi alimwi anguzu zya Leza zitakonzyi kulesyegwa alimwi a Bulelo bwakwe bwa Bwami bwabu Mesiya.

“Amumumyonte Mwana”

20, 21. Ino caamba nzi ‘kumyonta mwana’?

²⁰ Intembauzyo 2 lino ilabatamba bami bamunyika caluzyalo. Muciindi cakutalika kukwelana, baambilwa kuti: “Amumumyonte mwana wakwe, [Jehova Leza] kuti atamunyonyooli munzila, nkaambo bukali bwakwe bulafwamba kubuka.” (Intembauzyo 2:12a, NW) Mwami Mupati Jehova weelede kuccililwa ncaamba nabikka mulawo. Leza naakabikka Mwana wakwe acuuno, bami bamunyika bakeelede kucileka ‘kuŋuŋuna akuyeeya zyabuyo.’ Nceena ciindi ncaakabikkwa Mwami, bakeelede kubikkila maano akulibombya kulinguwe cakumaninina.

²¹ Ino nkaambo nzi ncobeelede ‘kumumyonta mwana’? Intembauzyo eeyi niyakaimbwa, kumyonta kwakali kwiiminina bulongwe alimwi kwakali kubelesyegwa kukutambula beenzu aŋanda kwalo kwakali kugwasya beenzu kuti bazyibe kuti batambulwa camaanza obilo. Alimwi kumyonta kulakonzya kwaamba kusyomeka. (1 Samuele 10:1) Mukapango aaka kantembauzyo 2, Leza ulailila bamasi kumyonta naa  kumutambula Mwana wakwe Mwami uunanikidwe.

22. Ino nkucenjezya kuli buti bami bamunyika nkobeelede kutobela?

²² Aabo bakaka nguzu zya Mwami walo Leza ngwaakasala, batukila Jehova. Nkokuti tabazumini kuti Jehova Leza nguweelela kuba muleli wakoonse-koonse alimwi akuba anguzu zyakusala Mwami weelela kulela bantu. Ibami bamunyika baya kujana kuti bukali bwa Leza bwabasikila cakutayeeyelwa eelyo nibacipapalisya kuzuzikizya makanze aabo. “Bukali bakwe bulafwamba kubuka,” tabukonzyi kulesyegwa. Bami bamunyika beelede kukuzumina kucenjezyegwa ooku alimwi akucita kweelana ambokwacenjezyegwa. Ikucita boobo inga caamba buumi.

23. Ino ciindi eeci ciciliko ncakuti bantu bacite nzi?

²³ Intembauzyo eeyi iijisi makani aakondelezya, ilamanizya amajwi aakuti: “Bali acoolwe boonse bamusyoma [Jehova].” (Intembauzyo 2:12b) Nkocicili ciindi kumuntu aumwi cakujana mayubilo. Ncimwi buyo akubami aabo ibali kugwasyilizya mumakanze aabamasi aakuba aluumuno. Balakonzya kuccijila kuli Jehova walo uupa mayubilo kwiinda mubulelo bwa Bwami. Pele beelede kucita oobo Bwami bwabu Mesiya kabutana nyonyoona masi aakazya.

24. Ino mbuti mbotukonzya kupona buumi bukkomanisya kapati nomuba munyika eeyi yamapenzi?

²⁴ Ikuti katwiiya Magwalo cabusungu akulubelesya lulayo mubuumi bwesu, tulakonzya kuba abuumi bukkomanisya kapati nomuba munyika eeyi yamapenzi. Ikubelesya lulayo lwamu Magwalo kulakonzya kuletela lukkomano mumukwasyi alimwi alwaanguluko kuzintu zinji zimana maano zili munyika eeyi. Ikuccilila malailile aa Bbaibbele kutupa lusyomo lwakuti tukkomanisya Mulengi. Taku uumbi kunze lya Mwami Wakoonse-koonse uukonzya kupa cisyomezyo ‘cabuumi bwasunu abwaciindi cicizya’ akumana kugusya bantu munyika aabo bakazya cintu ciluleme kwiinda mukukaka bulelo bwa Mwami.—1 Timoteo 4:8.

25. Mbwaanga ‘makani aa Jehova’ taakonzyi kuba aabuyo, ino ncinzi ncotukonzya kulangila kucitika mumazuba eesu aano?

²⁵ ‘Makani aa Jehova’ taakonzyi kuba aabuyo. Mbwali Mulengi wesu, Leza ulizyi ncobayandisya kapati bantu alimwi uya kuzwidilisya makanze aakwe aakulongezya bantu bamumvwida aluumuno, kabajisi zyoonse ziyandika mubuumi alucingililo lutamani mu Bwami bwa Mwana wakwe uuyandwa. Ikujatikizya mazuba eesu aano, musinsimi Daniele wakalemba kuti: “Mumazuba aabaami abo, Leza wakujulu uyoobusya bwami butakooyoonyonyoonwa abuniini. . . . Obo bwami buyoopwayaula akumanisya mami aya oonse, alimwi bwalo buyooima nji kukabe kutamani.” (Daniele 2:44) Aboobo eeci nciindi ciyandika kapati ‘cakumyonta mwana’ akubelekela Mwami Wakoonse-koonse, Jehova!

Bupanduluzi buyungizidwe

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino nzintu “nzi zyabuyo” bamasi nzyobazumanana ‘kuŋuŋuna’?

• Ino nkaambo nzi Jehova ncabawelela bamasi?

• Ino mmakani nzi Leza ngajisi kuli bamasi?

• Ino caamba nzi ‘kumyonta mwana’?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 15]

Bami abana Israyeli bakamubukila Jesu Kristo

[Cifwanikiso icili apeeji 16]

Kristo wakabikkwa kuba Mwami a Cilundu ca Zioni cakujulu