Skip to content

Skip to table of contents

“Amulilingule Nubeni”

“Amulilingule Nubeni”

“Amulilingule Nubeni”

“Amulisukusye nubeni na muliimvwi mulusyomo, amulilingule nubeni.” —2 Ba-korinto 13:5.

1, 2. (a) Ino mbuti kudooneka nzyotusyoma mbokukonzya kutunyonganya? (b) Ino mbukkale nzi ibwakali mu Korinto yamumwaanda wamyaka wakusaanguna ibwakali kulangilwa kupa kuti bamwi badooneke nzila njobakeelede kutozya?

MULOMBWANA wakali kweendeenda muminzi wakasika asansaanina nzila. Mbwaatakazyi nzila yakali kugama kooko nkwaakali kuya, wakabuzya basimweenda nzila, pele malailile ngaakapegwa akalipilingene. Mbwaanga wakanyongana, lweendo lwakwe lwakafwa. Ikudooneka nzyotusyoma kulakonzya kutupa kuba muciimo cili boobu. Ikutazyiba bwini kuli boobu kulakonzya kunyonganya nguzu zyesu zyakulisalila, calo cikonzya kupa kuti tutabi masimpe anzila njotweelede kugama.

2 Kwakaba bukkale bwalo ibwakali kulangilwa kubanyonganya munzila iili boobo Banakristo bamumbungano yamumwaanda wamyaka wakusaanguna ku Korinto, mu Gilisi. “Baapostolo bapati cakwiinda” bakali kudooneka nguzu nzyaakajisi Paulo, kabati: “Magwalo aakwe alijisi bulemu anguzu, pele naaboneka kumeso, ulikompeme buyo, alimwi kwaamba kwakwe nkusampusi.” (2 Ba-Korinto 10:7-12; 11:5, 6) Ikuzilanga boobu zintu kulakonzya kuti kwakapa kuti ibamwi mumbungano yaku Korinto badooneke nzila njobakeelede kutozya.

3, 4. Nkaambo nzi lulayo Paulo ndwaakapa bana Korinto ncoluyandika kulindiswe?

3 Paulo ngowakatalisya mbungano yaku Korinto naakaswaya mu 50 C.E. Wakakkala mu Korinto “mwaaka emyeezi iili musanu muumwi, ulaiisya makani aa-Leza akati kabo.” Inzya, “banjibanji baba-Korinto abakaswiilide bakasyoma, babapatizigwa.” (Incito 18:5-11) Paulo wakaliyandide kapati kuti basyominyina baku Korinto kabali bayumu kumuuya. Kunze lyaboobo, bana Korinto bakali mulembelede lugwalo Paulo kuti abape malailile mutwaambo tumwi. (1 Ba-Korinto 7:1) Aboobo wakabapa lulayo lubotu kapati.

4 Paulo wakalemba kuti: “Amulisukusye nubeni na muliimvwi mulusyomo, amulilingule nubeni.” (2 Ba-Korinto 13:5) Ikubelesya lulayo oolu nokwakabagwasya bakwesu ku Korinto ikuba masimpe anzila njobakeelede kutozya. Andiswe lulakonzya kutugwasya mbubwenya mazubaano. Pele ino mbuti mbotukonzya kutobela lulayo lwa Paulo? Mbuti mbotukonzya kulisukusya naa kulisunka kuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo? Alimwi ino ncinzi cibikkilizyidwe mukulilingula?

“Amulisukusye Nubeni na Muliimvwi Mulusyomo”

5, 6. Ino nceelelo nzi ncotujisi cakutusunka ikuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo, alimwi nkaambo nzi eeci ncocili ceelelo ceelede?

5 Mumusunko kanjikanji kuli muntu, naa cintu cimwi cisunkwa, alimwi kuli ciyandika icipa kuti musunko ucitwe. Mumakani aaya icisunkwa tazili zyeezyo nzyotusyoma pe. Icisunkwa ndiswe kutugama. Ikutegwa musunko ucitwe, tulijisi zyeelelo zilondokede. Ilwiimbo lwakaanzwa a sintembauzyo Davida lwaamba kuti: “Mulao wa-Jehova ulilondokede, ulabusya muuya; bukamboni bwa-Jehova bulasyomeka, bulasongwaazya batezi. Milao ya-Jehova ililuleme, ilatangaazya moyo; milumbe ya-Jehova ilasalala, ilamunikila meso.” (Intembauzyo 19:7, 8) Ibbaibbele lilijisi milawo ya Jehova iilondokede, bukamboni busyomeka alimwi amilumbe iisalala. Imulumbe uujanika mumo nciceelelo ceelede icibelesyegwa mukulisunka.

6 Kujatikizya mulumbe ooyu wakazwa kuli Leza, Paulo wakaamba kuti: “Ijwi lya-Leza lili abuumi, lili anguzu, lilabosya kwiinda iceba ilijisi mabemba obile, lilayasa mane kukwaanzaanya buumi amuuya, aalo maswaanganino aazifuwa amooma, alimwi lilabeteka kuyeeya akuyanda kwamoyo.” (Ba-Hebrayo 4:12) Masimpe, jwi lya Leza lilakonzya kusunka mbotubede ncobeni mumoyo. Ino mbuti mbotukonzya kubelesya mulumbe ooyu uujisi nguzu? Sintembauzyo wakasalazya kwaamba mbotukonzya kubelesya jwi lya Leza kuti lisunke mbotubede mumoyo. Wakaimba kuti: “Ngusicoolwe . . . [uukondelwa] Mulao wa-Jehova, amulao wakwe ulauyeeya lyoonse masiku asikati.” (Intembauzyo 1:1, 2) “Mulao wa-Jehova” ulajanika mu Jwi lya Leza lilembedwe, Ibbaibbele. Tuleelede kukukkomanina kubala Jwi lya Jehova. Inzya, tuleelede kujana ciindi cakulibala akuzinzibala kuyeeya zili mumo. Notucita boobu, tuleelede kuzumina kusunkwa azilembedwe mukati.

7. Ino ninzila nzi yakusaanguna mbotukonzya kulisunka kuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo?

7 Inzila yakusaanguna mbotukonzya kulisunka kuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo njeeyi: Amubale akuzinzibala kuyeeya zili mu Jwi lya Leza alimwi amulange-lange mbuli kulilemeka kwesu mbokweendelana azintu nzyotwiiya. Tulakonzya kukkomana kujana kuti twagwasyigwa kulimvwisya kabotu Jwi lya Leza.

8. Ino mbuti mabbuku aa “muzike musyomesi uucenjede” mbwaatugwasya kulisunka kuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo?

8 Jehova wayiisya akulailila kwiinda mumabbuku aa “muzike musyomesi uucenjede,” aapandulula Magwalo. (Matayo 24:45) Mucikozyanyo, amubone kabbokesi kajisi mutwe wakuti “Mibuzyo Yakuyeeya Cakuzinzibala” kumamanino aabunji bwaziiyo zyamubbuku lyakuti, Amubaa Cilongwe a Jehova. * Elo kaka cibeela cabbuku eeci cilapa coolwe cakuyeeyesya zintu zitugemi! Mitwe minji iibandikwa mumamagazini eesu mbuli Ngazi Yamulindizi alimwi a Awake! ayalo ilakonzya kutugwasya kulisunka kuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo. Kujatikizya zibalo zyamumamagazini aa Ngazi Yamulindizi aalino-lino izyakali kupandulula bbuku lya Tusimpi, Munakristo mukaintu umwi wakaamba kuti: “Ndijana kuti zibalo eezi zilagwasya kapati. Zilandigwasya kulilingula kuti ndibone naa ŋambaudo, kulilemeka alimwi aciimo cangu naa zileendelana azyeelelo zya Jehova ziluleme.”

9, 10. Ino mbubambe nzi Jehova mbwaapa ibwakutugwasya kulisunka kuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo?

9 Alimwi tulapegwa busolozi akukulwaizyigwa kapati kumiswaangano yambungano, yabbazu ayaalubazu alimwi ayacooko. Eezi nzimwi akati kabubambe Leza mbwaacita kujatikizya baabo Isaya mbaakasinsima kuti: “Kumamanino aaciindi cilundu caŋanda ya-Jehova ciyooimikwa atala lyazilundu akusumpulwa kwiinda tulundulundu toonse, nkabela masi oonse anooya bukunka kulincico. Misyobo minji inooya bwaamba kuti, Atwiinke, tukaye kucilundu ca-Jehova, . . . elyo uyootwiisya inzila zyakwe, nkabela tuyooenda muziyanza zyakwe.” (Isaya 2:2, 3) Masimpe ncileleko ikuba amalailile aali boobu aajatikizya nzila zya Jehova.

10 Inzila aimbi mbotukonzya kulisunka nkwiinda mukubelesya lulayo luzwa kulibaabo bajisi luzibo lwakumuuya kubikkilizya abaalu Banakristo. Kujatikizya mbabo Ibbaibbele lyaamba kuti: “Bakwesu, kuti muntu wajanwa uli mukubisya, nywebo nomuli basimuuya muleelede kumuboozya, nkabela nimucita obo muleelede kuba amyoyo iibombede, ikuti umwi aumwi akati kanu uleelede kulilanga mwini, nkaambo inga ulatepaulwa alakwe.” (Ba-Galatiya 6:1) Elo kaka tulalumba akaambo kabubambe oobu bwakutugwasya kutegwa toololoke!

11. Ino kulisunka kuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo kuyandika nzi?

11 Imabbuku eesu, miswaangano ya Bunakristo alimwi abalombwana babikkidwe—oobu boonse mbubambe bubotu buzwa kuli Jehova. Pele kulisunka kuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo kuyandika kulilingula. Aboobo notubala mabbuku eesu naa kuswiilila lulayo lwamu Magwalo, tuleelede kulibuzya kuti: ‘Sena eeci cipandulula mbondibede? Sena ndilacicita caambwa aawa? Sena ndilazitobela zisyomwa a Banakristo?’ Mbotucita notupegwa ziyandika kwiinda mububambe oobu akwalo kulacijatikizya ciimo cesu cakumuuya. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Muntunsi tatambuli makani aa-Muuya wa-Leza, pe, nkaambo kumeso aakwe mbufubafuba buyo. . . . Anukuti muntu simuuya ulatweluka makani oonse.” (1 Ba-Korinto 2:14, 15) Sena tatweelede kulumba alimwi akuzilanga munzila yakumuuya zintu nzyotubala mumabbuku eesu, mumamagazini alimwi azeezyo nzyotumvwa kumiswaangano akubaalu?

“Amulilingule Nubeni”

12. Ino kulilingula kubikkilizya nzi?

12 Kulilingula kulabikkilizya akulilanga-langa. Inzya, tulakonzya kuti katuli mukasimpe, pele ino kasimpe kateene aali mulindiswe? Kulilingula kulabikkilizya akutondezya kuti tulisimide akulumba kwini-kwini kuzintu zyakumuuya.

13. Kweelana a Ba-Hebrayo 5:14, ino ncinzi citondezya kusima kwesu?

13 Ino ncitondezyo nzi cakuti tuli Banakristo basimide ncotukonzya kuyandaula swebo kutugama? Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Zilyo ziyumu nzyabantu bakakomena, nkokuti nzyabaabo abali a[nguzu zyakuyeeya zyakayiisigwa] kusala cibotu ecibi.” (Ba-Hebrayo 5:14) Tulatondezya kuti tulisimide kwiinda mukuyiisya nguzu zyesu zyakuyeeya. Mbubwenya mbuli milambi imwi yamumubili waasikulunduka mboiyandika kuyiisya kwiinda mukwiibelesya cakwiinduluka-induluka katanazwidilila mucisobano, ncimwi buyo andiswe nguzu zyesu zyakuyeeya zileelede kuyiisyigwa kwiinda mukuzibelesya mukucita njiisyo zyamu Bbaibbele.

14, 15. Ino nkaambo nzi ncotweelede kusolekesya kwiiya makani mapati aali mu Jwi lya Leza?

14 Nokuba boobo, katutana talika kuziyiisya nguzu zyesu zyakuyeeya, tuleelede kuba aluzibo. Ikutegwa tube anguzu zyakuyeeya, ikuliyiisya tobeni cabunkutwe kulayandika kapati. Notuliyiisya tobeni lyoonse—ikapati kujatikizya makani mapati aali mu Jwi lya Leza, nguzu zyesu zyakuyeeya zilasumpuka. Mumyaka yainda, mitwe minji iijisi makani mapati yabandikwa mu Ngazi Yamulindizi. Ino tucita buti notubona zibalo zijisi makani mapati aakasimpe? Sena tulazisotoka akaambo kakuti zijisi “makani amwi mayumu [kumvwa]”? (2 Petro 3:16) Tatweelede kucita boobo pe, tweelede kusoleka canguzu ikutegwa tucimvwisye caambwa.—Ba-Efeso 3:18.

15 Ino kuti kuliyiisya tobeni kacitukatazya? Cilayandika kapati kusoleka ikutegwa tukonzye kukukkomanina. * (1 Petro 2:2) Ikutegwa tusime tuyandika kujana busani kucakulya ciyumu, nkokuti kasimpe keni-keni kali mu Jwi lya Leza. Ikuti naa tiitwacita oobo, nguzu zyesu zyakuyeeya tazikasumpuki pe. Nokuba boobo, ikutondezya kuti tulisimide takumanini buyo akuba anguzu zyakuyeeya pe. Mubuumi bwesu bwaabuzuba tuleelede kulubelesya luzibo ndotujana kwiinda mukuliyiisya cabusungu.

16, 17. Ino ndulayo nzi sikwiiya Jakobo ndwapa lujatikizya kuba ‘basikucita makani’?

16 Icitondezyo citondezya mbotubede alimwi cilalibonya munzila mbotulumba kasimpe—imilimo yalusyomo lwesu. Kwiinda mukubelesya cikozyanyo ikutegwa apandulule cibeela eeci cakulilingula, sikwiiya Jakobo wakaamba kuti: “Amube basikucita makani, mutabi basikuswiilila buyo balyeena. Ikuti na muntu ngusikuswiilila buyo, pele tali sikucita makani, ulikozyene amuntu uulilanga mucimboni kubusyu mbwaakalengwa abo, nkaambo amana kulilanga, ulainka, elyo ulafwambaana kuluba mbwabede. Anukuti uusondela mumulao mulondosi wabulubusi, akukakatila kulinguwo, mbwaatali sikuswiilila amatwi buyo uuluba pele sikumana mulimo, ngonguwe uuti longezegwe mukucita kwakwe.”—Jakobo 1:22-25.

17 Jakobo uli mukwaamba kuti: ‘Amusondele mucimbonimboni cajwi lya Leza akulilanga-langa mbomubede. Amuzumanane kucita boobu akulilingula lwanu kweelana ancomubona mujwi lya Leza. Eelyo tamweelede kufwambaana kuluba ncomwabona. Amulilulamike oomo momuyandika.’ Ikutobela lulayo oolu ziindi zimwi cilakonzya kukatazya.

18. Ino nkaambo nzi kutobela lulayo lwa Jakobo ncokukonzya kukatazya?

18 Mucikozyanyo, amulange-lange makani aajatikizya kutola lubazu mumulimo wakukambauka makani aa Bwami. Paulo wakalemba kuti: “Kumoyo kulasyomwa kuti kube bululami, akumulomo kulazuminwa kuti kube lufutuko.” (Ba-Roma 10:10) Ikuzumina amulomo wesu kuti kube lufwutuko kuyandika kululamika zintu zinji. Ikutola lubazu mumulimo wakukambauka tacili cintu cuuba-uba kubunji bwesu. Ikuba basungu alimwi akuubikka kumbele mulimo wakukambauka mubuumi bwesu kuyandika kubambulula zintu zinji akuliimya. (Matayo 6:33) Pele ikuti naa twaba basikucita mulimo ooyu ngotwakapegwa a Leza, tuyookkomana akaambo kakuti Jehova uyootembaulwa. Aboobo sena tuli basikukambauka Bwami basungu?

19. Ino milimo yesu yalusyomo yeelede kubikkilizya nzi?

19 Ino milimo yalusyomo lwesu yeelede kubikkilizya nzi? Paulo wakati: “Zintu zyoonse nzimwakaiya nanka kutambula nanka kumvwa nanka kubona kulindime, amuzicite, elyo luumuno lwa-Leza lulaba anywe.” (Ba-Filipi 4:9) Tulatondezya mbotubede kwiinda mukucita nzyotwakaiya, nzyotwakazumina, nzyotwakamvwa alimwi anzyotwakabona, nkokuti mbazu zyoonse zyakulyaaba kwa Bunakristo alimwi akuba sikwiiya. Kwiinda mukubelesya musinsimi Isaya, Jehova ulailila kuti: “Njeeyi inzila, amweende mulinjiyo.”—Isaya 30:21.

20. Ino mbantu bali buti ibaigwasya kapati mbungano?

20 Ibalombwana abamakaintu bankutwe mukwiiya Jwi lya Leza, basungu mukukambauka makani mabotu, ibasyomeka alimwi ibagwasya cakusyomeka caboola kumakani aa Bwami nzilongezyo kapati kumbungano. Ikujanika kwabo kupa kuti mbungano mobazulilwa ziyume. Batondezya kuti balagwasya kapati, ikapati akaambo kakuti kuli bapya banji ibayandika kulanganya. Ikuti naa twalubikkila maano lulayo lwa Paulo lujatikizya ‘kulilingula tobeni kuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo, akulisunka tobeni,’ andiswe tulakonzya kubagwasya kapati bamwi.

Amukukkomanine Kucita Kuyanda kwa Leza

21, 22. Ino mbuti mbotukonzya kukukkomanina kucita kuyanda kwa Leza?

21 Mwami Davida wamu Israyeli yansiku wakaimba kuti: “Ndakondwa kucita luyando lwako, O Leza wangu; mulao wako uli mumoyo wangu.” (Intembauzyo 40:8) Davida wakali kukukkomanina kucita kuyanda kwa Leza. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti mulawo wa Jehova wakali mumoyo wa Davida. Davida wakaliizyi kabotu nzila yakutozya.

22 Ikuti mulawo wa Leza kauli mumoyo wesu, tulakonzya kuzyiba nzila yakutozya. Tulakukkomanina kucita kuyanda kwa Leza. Aboobo, kweelana ambotukonzya, ‘atusolekesye’ mbotuya bubelekela Jehova amoyo woonse.—Luka 13:24.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 8 Lyakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova.

^ munc. 15 Ikutegwa mujane nzila zibotu mbomukonzya kuliyiisya, amubone mapeeji 27-32 mubbuku lyakuti, Amugwasyigwe Alwiiyo Lujanwa mu Cikolo Camulimo Weendelezyegwa a Leza, lyakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova.

Sena Muciyeeyede?

• Ino mbuti mbotukonzya kulisunka kuti tubone naa tuliimvwi mulusyomo?

• Ino ncinzi cibikkilizyidwe mukulilingula tobeni?

• Ino ncitondezyo nzi cakusima kwa Bunakristo ncotukonzya kutondezya?

• Ino mbuti milimo yesu yalusyomo mboitugwasya kulilingula?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 9]

Sena muliizyi nzila yakusaanguna yakulisunka kuti mubone naa muliimvwi mulusyomo?

[Cifwanikiso icili apeeji 10]

Tulatondezya kuti tuli Banakristo basimide kwiinda mukubelesya nguzu zyesu zyakuyeeya

[Cifwanikiso icili apeeji 11]

Tulalilingula kwiinda ‘mukutaba basikuswiilila baluba, pele basikucita makani’