Skip to content

Skip to table of contents

Kweenda A Leza Mumazuba Aaya Aamanyongwe

Kweenda A Leza Mumazuba Aaya Aamanyongwe

Kweenda A Leza Mumazuba Aaya Aamanyongwe

“Enoki wakali kweenda a-Leza mane lumwi kataciwo, nkaambo Leza wakamutola.”—MATALIKILO 5:24.

1. Ino nzintu nzi zimwi ziliko mazubaano izipa kuti bukkale buyume?

MAZUBA aamanyongwe! Majwi aaya alaipandulula kabotu myaka yamakondo bantu mobapona kuzwa ciindi lyakatalika kulela Bwami bwa Mesiya mu 1914. Kuzwa kuciindi eeci, bantu bali kupona “kumazuba aakumamanino.” Mapenzi mbuli nzala, malwazi, mizuzumo yanyika alimwi ankondo zyabapenzya bantu citaambiki. (2 Timoteo 3:1; Ciyubunuzyo 6:1-8) Abalo aabo babelekela Jehova balapenga mbumunya buyo. Tulaliyumya kumapenzi masyoonto naa mapati aatusikila mubukkale oobu bwamunyika bukatazyide. Kubula mali, kutakkalikila mutwaambo twacisi, milandu alimwi akuciswa nzezintu zimwi ziyumya buumi.

2. Ino mbuyumuyumu nzi babelesi ba Jehova mbobajana?

2 Kuyungizya waawo, bunji bwababelesi ba Jehova aabo “babamba milazyo ya-Leza akujata bumboni bwa-Jesu Kristo” balapenzyegwa ciindi aciindi nkaambo Saatani wazumanana kubalwana. (Ciyubunuzyo 12:17) Nokuba kuti tatunapenzyegwa cigaminina, Banakristo bakasimpe boonse beelede kumulwana Saatani Diabolosi alimwi amuuya ngwapa kubantu. (Ba-Efeso 2:2; 6:12) Kuyandika kupakamana lyoonse ikutegwa tutayungwi amuuya ooyu mbwaanga tulaujana kumilimo yakumubili, kucikolo alimwi akubusena kuli koonse kwalo nkotukonzya kuyanzana abantu batabikkili maano kubukombi busalala.

Amweende a Leza Kutali Anyika

3, 4. Ino muunzila nzi Banakristo mobaindene anyika?

3 Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, Banakristo bakaulwana canguzu muuya wanyika, eelyo eeci cakapa kuti baindane kapati abantu aabo ibatakali mumbungano ya Bunakristo. Paulo wakalupandulula lwiindano naakalemba kuti: “Lino makani ngiŋamba akulungulula mu-Mwami ngaaya. Kuzwa sunu mutanooendi mbuli mbubeenda bamasi mubufubafuba bwamyoyo yabo, ikuti balisizidwe mumiyeeyo yabo, balipambukide kubuumi bwa-Leza nkaambo kakutaziba kuli mulimbabo kuzwa kubuyumu bwamyoyo yabo. Aba baba zitiliba, aboobo balyaabilila kuzisusi zibi, kuti babeleke milimo yoonse iisofweede cakulikumbuzya.”—Ba-Efeso 4:17-19.

4 Elo kaka majwi aaya alapandulula cakusalazya mbuli nyika eeyi mbwiili mumudima kumuuya alimwi amumakani aakulilemeka, nkokuti mumazuba ngaakali kupona Paulo alimwi amuli eesu! Mbubwenya mbuli mbocakabede mumwaanda wamyaka wakusaanguna, Banakristo sunu ‘tabeendi mbuli bamasi.’ Muciindi caboobo, balacikkomanina coolwe cakweenda a Leza. Bantu bamwi baleezyeezya kuti naa cilagwasya kwaamba kuti bantususu batalondokede inga beenda a Jehova. Pele Ibbaibbele litondezya kuti inga bacita oobo. Alimwi buya Jehova uyanda kuti bacite oobo. Mumwaanda wamyaka walusele B.C.E., musinsimi Mika wakalemba majwi aaya aakasololelwa amuuya, ategwa: “Taakwe cintu cimbi Jehova ncayanda kulinduwe, pele kucita bululami akuyanda luzyalo akweenda cakulibombya a-Leza wako.Mika 6:8.

Mbuti Mbotukonzya Kweenda a Leza, Alimwi Nkaambo nzi Ncotweelede Kweenda a Leza?

5. Mbuti muntu uutalondokede mbwakonzya kweenda a Leza?

5 Mbuti mbotukonzya kweenda a Leza singuzu alimwi uutalibonyi? Aawa cilasalala kuti tacaambi kweenda mbotweenda abantu pe. Mu Bbaibbele, ibbala lyakuti “kweenda” lilakonzya kupandulula “kutobela bubambe bumwi.” * Mbotwazyiba bupanduluzi oobu, twazyiba kuti muntu weenda a Leza utobela nzila nzyabikkide Leza alimwi zimukkomanisya. Ikutobela nzila eeyo kupa kuti tube bantu baandeene kubantu banji mbotukkala limwi. Pele, ooku nkokusala camaano ku Munakristo. Nkaambo nzi? Kuli twaambo tunji.

6, 7. Nkaambo nzi kweenda a Leza ncokuli njenzila iinda kubota?

6 Cakusaanguna, Jehova Ngomulengi wesu, ikuzwa buumi alimwi Nguupa zyoonse nzyotuyandika kutegwa katupona. (Ciyubunuzyo 4:11) Aboobo, walo nguujisi nguzu zyaku twaambila mbotweelede kweenda. Kunze lyaboobo, kweenda a Leza ncintu cigwasya kapati. Kuli baabo beenda anguwe, Jehova wacita bubambe bwakulekelela zibi alimwi ulapa bulangizi bwini-bwini bwabuumi butamani. Taateesu wakujulu siluyando luteeli alimwi ulapa lulayo lugwasya baabo beenda anguwe kutegwa bakonzye kuzwidilila mubukkale bwabo sunu, nokuba kuti tabalondokede alimwi bapona munyika yeendelezyegwa a Saatani. (Johane 3:16; 2 Timoteo 3:15, 16; 1 Johane 1:8; 2:25; 5:19) Kaambo akambi katupa kweenda a Leza nkakuti ikucita boobo kugwasyilizya kuti kube lukamantano mumbungano.—Ba-Kolose 3:15, 16.

7 Ikaambo kapati, notweenda a Leza, tutondezya kulubazu nkotubede mukaambo kakaindi kakabuka mumuunda wa Edeni—ikaambo kajatikizya bweendelezi. (Matalikilo 3:1-6) Tulatondezya kwiinda munzila zyesu ikuti tuli kulubazu lwa Jehova alimwi akuti tulaambilizya cakutayoowa kuti walo alikke ngo Mweendelezi weelede. (Intembauzyo 83:18) Aboobo tulacita zintu kweelana amipailo yesu kuti zina lya Leza lisalazyigwe alimwi akuti luyando lwakwe lucitwe. (Matayo 6:9, 10) Elo kaka aabo beenda a Leza mbasongo! Beelede kusinizya kuti beenda munzila iiluzi, mbwaanga Jehova ngo “musongo alike.” Kunyina nalubizya pe.—Ba-Roma 16:27.

8. Mbuti mazuba aakali kupona Enoki alimwi a Nowa mbwaakozyene amazuba eesu?

8 Pele mbuti muntu mbwanga wacikonzya kupona buumi bwa Bunakristo mbwaanga bukkale bwamunyika buzwide mapenzi alimwi bantu banji tabayandi kubelekela Jehova? Tulajana bwiinguzi notulanga-langa balombwana bansiku basyomeka balo bakasyomeka muziindi zikatazya. Ikubanda buyo bobilo kuli Enoki alimwi a Nowa. Boonse bobilo bakapona kuciindi cikozyene ancotupona. Ibubi bwakali koonse-koonse. Mumazuba aa Nowa, nyika yakazwide nkondo alimwi akutalilemeka. Pele, Enoki alimwi a Nowa tiibakali kupona mbuli bantu bamunyika eeyo pe, balo bakali kweenda a Jehova. Ino bakacikonzya buti kucita boobo? Ikutegwa twiingule mubuzyo ooyu, mucibalo eeci tulabandika cikozyanyo ca Enoki. Mucibalo citobela, tulalanga-langa cikozyanyo ca Nowa.

Enoki Wakeenda a Leza Mumazuba Aamanyongwe

9. Ino makani nzi ngotujisi aajatikizya Enoki?

9 Enoki ngomuntu mutaanzi mu Magwalo kwaambwa kuti wakeenda a Leza. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Naakamana kuzyala Metusela, Enoki wakali kweenda a-Leza.” (Matalikilo 5:22) Icibalo nocimana kwaamba bulamfwu bwabuumi bwa Enoki—bwalo nokuba kuti bwakali bulamfwu kweelana abulamfwu bwabuumi mbotupona mazuba aano, bwakali bufwaafwi kuciindi eeco. Icibalo caamba kuti: “Enoki wakali kweenda a-Leza mane lumwi kataciwo, nkaambo Leza wakamutola.” (Matalikilo 5:24) Kulibonya kuti Jehova wakamulonzya Enoki kwiinda mukumulazyika mulufwu basikumukazya kabatanabweza ntaamo yakumujaya. (Ba-Hebrayo 11:5, 13, NW) Kunze lyatupango ootu tufwaafwi, kuli zibalo zisyoonto buyo zigama Enoki mu Bbaibbele. Pele, kweelana amakani ngotujisi alimwi azitondezyo zimwi, tulijisi twaambo tubotu twakwaambila kuti mazuba akali kupona Enoki akali aamanyongwe.

10, 11. (a) Ino kutasyomeka kwakasakana buti nobakazanga ba Adamu a Eva? (b) Ino mulumbe nzi wabusinsimi Enoki ngwaakakambauka, alimwi ino ncinzi cakatobela?

10 Mucikozyanyo, amulange-lange mbuli bubi mbobwakavwula mumusyobo wabantu kuzwa ciindi Adamu naakabisya. Ibbaibbele litwaambila kuti mwana mutaanzi wa Adamu uutegwa Kaini ngowakaba mujayi mutaanzi naakajaya munyina Abelo. (Matalikilo 4:8-10) Abelo naakajaigwa calunya, ba Adamu alimwi a Eva bakazyala mwana musankwa aumbi walo ngobakaulika kuti Seti. Tubala boobu kujatikizya nguwe: “Seti wakazyalilwa mwana, nkabela wakamuulika izina lya-Enosi. Mpoonya awo bantu bakatalika kukomba muzina lya-Jehova.” (Matalikilo 4:25, 26) Cuusisya ncakuti “kukomba muzina lya-Jehova” ooku kwakali kucitwa cabuzangi. * Nokwakainda myaka minji kuzwa naakazyalwa Enosi, Lameki waluzubo lwa Kaini wakaanzila bamakaintu bakwe bobilo lwiimbo kalibanda kuti wakajaya mukubusi iwakamuuma akumucisa. Alimwi wakacenjezya kuti: “Kaini ulatemwa mulandu ziindi zili musanu azibili. Sa Lameki takooyootemwa ziindi zili makumi aali musanu aabili amusanu azibili na?”—Matalikilo 4:10, 19, 23, 24.

11 Itwaambo ootu tufwaafwi itwaambwa kale tutondezya kuti kutasyomeka kwakaletwa a Saatani mumuunda wa Edeni kwakafwambaana kumwaya bubi kuluzubo lwa Adamu. Munyika iili boobo, Enoki wakali musinsimi wa Jehova iwakajisi majwi aanguzu aakasololelwa amuuya aaciyandika kapati asunu. Juda uluula kuti Enoki wakasinsima kuti: “Amubone! Jehova waboola abasalali bakwe abali myaanda yamyaanda weza kukubeteka boonse, akubapa mulandu boonse basikasampusampu, nkaambo kamasampu oonse ngobakasampaula amajwi mayumu oonse ngobakaamba aanguwe basizibi basikasampusampu.” (Juda 14, 15) Imajwi aaya ayoozuzikizyigwa camamanino ilya Harmagedoni. (Ciyubunuzyo 16:14, 16) Aboobo, tulakonzya kusinizya kuti nomuba mumazuba aa Enoki, kwakali bantu banji “basizibi basikasampusampu” bakali kucimwa abusinsimi bwa Enoki. Elo kaka Jehova wakatondezya luyando kwiinda mukulonzya musinsimi kuzwa akati kabo!

Ino Ncinzi Cakayumya Enoki Kuti Ayende a Leza?

12. Ino ncinzi cakapa kuti Enoki aindane abantu mbaakali kupona limwi?

12 Mumuunda wa Edeni, Adamu a Eva bakamumvwida Saatani, eelyo Adamu wakazangila Jehova. (Matalikilo 3:1-6) Mwanaabo Abelo wakacita cintu ciindene, aboobo Jehova wakamukkomanina. (Matalikilo 4:3, 4) Cuusisya ncakuti bunji bwaluzubo lwa Adamu tiibakali mbuli Abelo pe. Nokuba boobo, Enoki iwakazoozyalwa myaanda yamyaka iili mbwiibede kumbele wakacita mbuli Abelo. Ino Enoki alimwi abaluzubo lwa Adamu banji bakaindene buti? Mwaapostolo Paulo wakawiingula mubuzyo ooyu naakalemba kuti: “Awalo Enoki lusyomo ndolwakapa kuti agusyigwe munyika, kutegwa atajaigwi, nkabela taakwe naakajanwa, nkaambo Leza wakalimutolede. Eno naatakalina kutolwa wakalungululwa kuti wakali kukonda Leza.” (Ba-Hebrayo 11:5, NW) Enoki wakali cibeela ca “makamu makamu [babelesi ba Leza bakapona kabutana Bunakristo] bakamboni” banji ibajisi zikozyanyo zibotu zyalusyomo. (Ba-Hebrayo 12:1) Enoki lusyomo ndolwakamupa kuliyumya kumwi kalilemeka kabotu mubuumi bwakwe boonse kwamyaka iili 300—imyaka iinda kuziindi zyotatwe yabulamfwu bwabunji bwabuumi bwesu mazubaano!

13. Ino Enoki wakajisi lusyomo luli buti?

13 Paulo wakalupandulula lusyomo lwakajisi Enoki alimwi abakamboni bambi naakalemba kuti: “Eno lusyomo ndotupimine kuti luyootujanya ceeco ncotulangila, tulazumina kuzintu nzyotutana kubona.” (Ba-Hebrayo 11:1) Inzya, lusyomo ncisinizyo cabulangizi, iciyeeme azisyomezyo zyakuti zintu zilangilwa ziyoocitika ncobeni. Lulabikkilizya abulangizi buyumu cakuti bulabujatikizya kapati buumi bwesu. Ilusyomo luli boobo lwakapa kuti Enoki ayende a Leza nokuba kuti bantu mbaakali kukkala limwi tiibakacita oobo.

14. Ino kuboneka kuti nduzibo nzi luluzi aakayeeme lusyomo lwa Enoki?

14 Ilusyomo lwini-lwini luyeeme akuba aluzibo luluzi. Ino Enoki wakajisi luzibo nzi? (Ba-Roma 10:14, 17; 1 Timoteo 2:4) Kakunyina kudooneka, wakalizyi cakacitika mu Edeni. Alimwi kweelede kuti wakalizyi mbokwakali kuponwa mu Edeni—ambweni yakaciliko Edeni ciindi eeco, nokuba kuti bantu tiibakali kukonzya kuunka nkuko. (Matalikilo 3:23, 24) Alimwi wakalizyi makanze aa Leza aakuti bana ba Adamu bakali kuyoozuzya nyika akwiibamba kuba mbuli Paradaiso wakusaanguna. (Matalikilo 1:28) Kuyungizya waawo, Enoki wakaciyanda kapati cisyomezyo ca Jehova cakubamba Mbuto yakali kuyoopwayaula mutwe wa Saatani akuzibambulula zyoonse nzyaakapilinganya Saatani akaambo kalweeno lwakwe. (Matalikilo 3:15) Inzya, businsimi bwa Enoki bwakasololelwa amuuya, ibwakayobolwa mubbuku lya Juda bwakali kujatikizya kunyonyoona mbuto ya Saatani. Mbwaanga Enoki wakalijisi lusyomo, tulizyi kuti wakali kukomba Jehova kali yooyo “uupa cilumbo kulibaabo bamuyandaula.” (Ba-Hebrayo 11:6) Aboobo, nokuba kuti Enoki tanaakajisi luzibo loonse ndotujisi, ndwaakajisi lwakali kkwene cakuti lwakaba ngomusemo walusyomo lwakwe luyumu. Wakakonzya kuzumanana kusyomeka muziindi zyamanyongwe akaambo kalusyomo oolo.

Amwiiye Cikozyanyo ca Enoki

15, 16. Mbuti mbotukonzya kutobela cikozyanyo ca Enoki?

15 Mbwaanga mbubwenya mbuli Enoki tuyanda kukkomanisya Jehova muziindi eezi zyamanyongwe motupona, inga cainda kubota kuti twatobela cikozyanyo ca Enoki. Tuleelede kujana luzibo lwini-lwini lujatikizya Jehova alimwi amakanze aakwe. Pele nzinji nzyotuyanda. Iluzibo lwini-lwini oolo ndulweelede kutusololela. (Intembauzyo 119:101; 2 Petro 1:19) Tuleelede kusololelwa akuyeeya kwa Leza, lyoonse katusolekesya kumukkomanisya kwiinda mumizeezo alimwi amuzintu nzyotucita.

16 Kunyina makani aalembedwe aajatikizya muntu uumbi wakali kubelekela Jehova mumazuba ngaakali kupona Enoki, pele cilasalala kuti wakali alikke naa kuti wakali akati kabantu basyoonto buyo bakali kucita oobo. Andiswe tuli buyo basyoonto munyika, pele eeci taceelede kututyompya. Jehova uyootuvwuna kufwumbwa naa nguni uukonzya kutulwana. (Ba-Roma 8:31) Enoki wakacenjezya cabusungu kujatikizya zyakunyonyoonwa kwabantu batakombi Leza. Andiswe tuli basungu notukambauka “aya Makani Mabotu aa-Bwami” nokuba kuti tulafwubaazyigwa, kukazyigwa alimwi akupenzyegwa. (Matayo 24:14) Enoki kunyina naakapona myaka minji mbuli bwakacita bamisela yakwe. Nokuba boobo, bulangizi bwakwe tiibwakali bwamunyika iilya. Wakalibikkilide maano kucintu cimbi ciinda kubota. (Ba-Hebrayo 11:10, 35) Andiswe tubikkilide kapati maano kukuzuzikizyigwa kwamakanze aa Jehova. Aboobo, tatoongwi kapati azintu zyamunyika eeyi. (1 Ba-Korinto 7:31) Muciindi caboobo, tubelesya nguzu zyesu alimwi alubono lwesu mumulimo wa Jehova.

17. Ino nduzibo nzi ndotujisi Enoki ndwaatakajisi, aboobo ncinzi ncotweelede kucita?

17 Enoki wakalisyomede kuti Mbuto yakasyomezyegwa a Leza yakali kuyoolibonya muciindi Jehova ncabikkide. Lino kwainda myaka iitandila ku 2,000 kuzwa ciindi Mbuto eeyo, nkokuti Jesu Kristo naakaboneka. Wakapa cinunuzyo akutubambila nzila swebo alimwi abakamboni bansiku basyomeka mbuli Enoki kutegwa bakabe abuumi butamani. Imbuto eeyo lino iibikkidwe kaili Mwami wa Bwami bwa Leza, yakatanda Saatani kuzwa kujulu akumulosyela anyika. Nkakaambo kaako ncotubona manyongwe koonse-koonse. (Ciyubunuzyo 12:12) Kuli luzibo lunji kapati mazubaano kwiinda loolo ndwaakajisi Enoki. Aboobo, atube alusyomo luyumu mbuli ndwaakajisi. Ikusyoma mukuzuzikizyigwa kwazisyomezyo zya Leza akutweendelezye muzintu zyoonse nzyotucita. Aboobo, mbubwenya mbuli Enoki atweende a Leza nokuba kuti tupona mumazuba aamanyongwe.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 5 Amubone bbuku lya Insight on the Scriptures Volume 1, peeji 220, muncali 6, lyakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova.

^ munc. 10 Katanazyalwa Enosi, Jehova wakaambaula a Adamu. Abelo wakapa cipaizyo ncaakakonzya kutambula Jehova. Leza wakaambaula a Kaini ibukali bwa Kaini akaambo kamunyono kabutana mupa kuti ajaye muntu. Aboobo, ooku kutalika “kukomba muzina lya-Jehova” kweelede kuti kwakali kumbi, tiikwakali kukomba munzila iisalala pe.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino kweenda a Leza caamba nzi?

• Ino nkaambo nzi kweenda a Leza ncocili cintu ciinda kubota?

• Ino ncinzi cakagwasya Enoki kuti ayende a Leza nokuba kuti mazuba akali aamanyongwe?

• Mbuti mbotukonzya kwiiya Enoki?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 25]

Akaambo kalusyomo, “Enoki wakeenda a-Leza”

[Cifwanikiso icili apeeji 26]

Tulisinizyide kuti zisyomezyo zya Jehova ziyoozuzikizyigwa

Nkotwakajana zifwanikiso izili apeeji 23]

Mwanakazi uuli kululyo: FAO photo/B. Imevbore; iŋanda iili mukuwa: San Hong R-C Picture Company