Skip to content

Skip to table of contents

Amweende Mulusyomo, Ikutali Mukubona!

Amweende Mulusyomo, Ikutali Mukubona!

Amweende Mulusyomo, Ikutali Mukubona!

“Nkulusyomo nkutweenda, takweensi kukubona pe.”—2 BA-KORINTO 5:7.

1. Ncinzi citondezya kuti mwaapostolo Paulo wakeenda mulusyomo, ikutali mukubona?

MMWAKA wa 55 C.E. Kwainda myaka iisika ku 20 kuzwa ciindi mwaalumi uutegwa Saulo iwakali kupenzya Banakristo naakaba Munakristo. Tanaalekela ciindi cainda kuti cimumanine lusyomo lwakwe muli Leza. Nokuba kuti takonzyi kubona zintu zili kujulu ameso aakwe, mmuyumu mulusyomo. Aboobo naakali kulembela Banakristo bananike, ibakajisi bulangizi bwakujulu, mwaapostolo Paulo wakati: “Nkulusyomo nkutweenda, takweensi kukubona pe.”—2 Ba-Korinto 5:7.

2, 3. (a) Mbuti mbotutondezya kuti tuli mukweenda mulusyomo? (b) Caamba nzi kweenda mukubona?

2 Ikutegwa tweende mulusyomo tuyandika kusyoma cakumaninina munguzu zya Leza zyakutusololela mubuumi. Tweelede kusyoma ncobeni kuti tulizyi kabotu-kabotu zintu zikonzya kutugwasya. (Intembauzyo 119:66) Mbotuzumanana kusala zyakucita mubuumi alimwi akuzitobela, tulabikkila maano “kuzintu nzyotutana kubona.” (Ba-Hebrayo 11:1) Eezi zibikkilizya “ijulu ipya anyika impya” zyakasyomezyegwa. (2 Petro 3:13) Kulubazu lumwi, kweenda mukubona, caamba kuba abukkale bweendelezyegwa azintu nzyotubona ameso. Kucita boobu kutubikka muntenda akaambo kakuti kulakonzya kutupa kutazibikkila maano zyoonse Leza nzyayanda.—Intembauzyo 81:12; Mukambausi 11:9.

3 Kufwumbwa naa tuli “[ba]katanga kaniini,” ibajisi bulangizi bwakujulu, antela iba “mbelele zimwi,” bajisi bulangizi bwaanyika, aumwi wesu weelede kukubikkila maano kukulwaizyigwa kweenda mulusyomo ikutali mukubona. (Luka 12:32; Johane 10:16) Atubone ikutobela lulayo oolu lwakasololelwa amuuya mbokuyootukwabilila kutegwa tukake “kubotelwa misalo iimana buyo,” tweelebe kakole kakuyandisya lubono, alimwi akutabikkila maano kumamanino aabukkale oobu buliko. Alimwi tulalanga-langa ntenda ziliko mukweenda mukubona.—Ba-Hebrayo 11:25.

Kukaka “Kubotelwa Misalo Iimana Buyo”

4. Nkusala kuli buti nkwaakacita Musa, alimwi nkaambo nzi?

4 Amweezeezye buyo buumi bwa Musa, mwana wa Amramu, mbwaakali kuyoopona. Mbwaanga wakakomezyegwa mumukwasyi wamwami mu Egepita yansiku, Musa wakali kukonzya kuba mubweendelezi, kuba muvwubi alimwi akuba anguzu zimwi. Musa naakayeeya kuti: ‘Ndakayiisyigwa kabotu-kabotu mubusongo bwaatala kapati bwamu Egepita alimwi ndilijisi nguzu zyakukonzya kwaamba akucita zintu. Ikuti ndazumanana mumukwasyi wabwami, ndilakonzya kubelesya cuuno ncondijisi ikugwasya bakwesu bana Hebrayo badyaaminidwe!’ (Incito 7:22) Pele, Musa wakasala “kupenzegwa antoomwe abantu ba-Leza.” Nkaambo nzi? Ino ncinzi cakakulwaizya Musa kuzikaka zintu zyoonse zyakali kujanika mu Egepita? Ibbaibbele liingula kuti: “Kukusyoma [Musa] wakapola mu-Egepita, taakwe naakayoowa bukali bwamwami wamumo, nkaambo wakalibilamine mbuli sikubona yooyo uutabonwa.” (Ba-Hebrayo 11:24-27) Lusyomo Musa ndwaakajisi kujatikizya cipego cini-cini ca Jehova cabululami kwakamugwasya kutantamuka cibi alimwi akutalinjizya mukulikondelezya kumana buyo.

5. Mbuti cikozyanyo ca Musa mbocitukulwaizya?

5 Aswebo ziindi zinji tulajanika mubukkale motweelede kusala zintu zipati mutwaambo tuli mbuli bwatootu: ‘Sena ndileelede kuleka micito imwi naa ziyanza ziteendelani anjiisyo zya Bbaibbele? Sena ndileelede kuuzumina mulimo uulibonya kuti uvwolwa mali manji pele uukonzya kundipa kutaunka ambele kumuuya?’ Cikozyanyo ca Musa citukulwaizya kutasala zintu zikonzya kutondezya kutabikkila maano kuli munyika eeyi; muciindi caboobo tweelede kutondezya lusyomo mubusongo bwakubona zili kumbele bwa “yooyo uutabonwa”—Jehova Leza. Mbuli Musa, tulakonzya kucikkomanina cilongwe ncotujisi a Jehova kwiinda cintu cili coonse cili munyika eeyi.

6, 7. (a) Mbuti Esau mbwaakatondezya kuti wakayanda kweenda mukubona? (b) Ncikozyanyo cili buti cakucenjezya ncotujana kuli Esau?

6 Amwiindanye Musa alimwi a Esau, imwana wasikale Izaka. Esau wakayanda kulikkomanisya kwampoonya-mpoonya. (Matalikilo 25:30-34) Akaambo ‘kakusampaula zya Leza’ Esau wakauzya bupati bwakwe “nkaambo kacilyo caciindi comwe buyo.” (Bahibulu 12:16, Ci) Kunyina naakalanga mbuli kusala kwakwe kwakuuzya bupati mbokwakali kuyoocijatikizya cilongwe cakwe a Jehova antela mucito wakwe mbowakali kuyoobajatikizya bana bakwe. Tanaakali kubona kumuuya. Esau tanaakabikkila maano kuzisyomezyo zitaliboteli zya Leza. Wakazibona kuti nzyabuyo. Wakali kweenda mukubona, ikutali mulusyomo.

7 Esau ncikozyanyo cakutucenjezya swebo mazubaano. (1 Ba-Korinto 10:11) Notuyanda kusala, kufwumbwa naa zintu zipati naa pe, tatweelede koongelezyegwa alweeno luli munyika ya Saatani, yalo yaamba kuti mweelede kujana ncomuyanda mpoonya-mpoonya. Tweelede kulibuzya kuti: ‘Sena muuya uuli mbuli wa Esau watalika kulibonya mukusala nkondicita? Sena kucita nzyondiyanda lino caamba kubikka zintu zyakumuuya mubusena bwabili? Sena zintu nzyondisala zibikka muntenda cilongwe cangu a Leza alimwi acipego cangu cili kumbele? Ino ndipa cikozyanyo cili buti kuli bamwi?’ Ikuti zintu nzyotusala kazitondezya kuti tulazilumba zintu zyakumuuya, Jehova uyootulongezya.—Tusimpi 10:22.

Ikutantamuka Kakole Kakuyandisya Lubono

8. Nkucenjezya nzi Banakristo baku Laodikeya nkobakapegwa, alimwi nkaambo nzi eeci ncociyandika kulindiswe?

8 Kuciyubunuzyo cakapegwa kumwaapostolo Johane kumamanino aamwaanda wamyaka wakusaanguna, Jesu Kristo uusumpwidwe wakapa mulumbe kumbungano yaku Laodikeya, ku Asia Minor. Wakali mulumbe wakubacenjezya kujatikizya kuyandisya lubono. Nokuba kuti bakali bavwubi kumubili, Banakristo baku Laodikeya bakali bacete kumuuya. Muciindi cakuti bazumanane kweenda mulusyomo, bakalekela zintu zyakumubili kubapa kutabikkila maano kuzintu zyakumuuya. (Ciyubunuzyo 3:14-18) Kuyandisya zintu zyakumubili mbokubede akwalo mazubaano. Kupa kuti lusyomo lwesu luyaansi alimwi akutulesya ‘mukubalika’ kugama kubuumi. (Ba-Hebrayo 12:1) Ikuti naa tiitwacenjela, “misobano yabuumi” ilakonzya kunyonganya zintu zyakumuuya cakunga buya zilakonzya ‘kufwundilizyigwa.’—Luka 8:14.

9. Mbuti kukkutila alimwi akutondezya kulumba kuzyakulya zyakumuuya mbokutukwabilila?

9 Icintu ciyandika kapati kutegwa tulikwabilile kumuuya nkukkutila azintu muciindi cakubelesya nyika eeyi cakumaninina akulivwubya tobeni kumubili. (1 Ba-Korinto 7:31; 1 Timoteo 6:6-8) Eelyo notweenda mulusyomo ikutali mukubona, tulajana lukkomano muparadaiso yakumuuya iiliko lino. Mbotuzumanana kulya cakulya cakumuuya cijisi busani bubotu, sena tatukulwaizyigwi ‘kwiimba cakukondwa mumoyo’? (Isaya 65:13, 14) Kuyungizya waawo, tulakukkomanina kuyanzana abaabo batondezya micelo yamuuya wa Leza. (Ba-Galatiya 5:22, 23) Elo kaka cilayandika kuti tujane kukkutila alimwi akukatalukwa muzintu Jehova nzyaabila munzila yakumuuya!

10. Mmibuzyo nzi njotweelede kulibuzya?

10 Mibuzyo imwi njotweelede kulibuzya njakuti: ‘Ino ziyandika kapati buti zintu zyakumubili mubuumi bwangu? Sena zintu zyakumubili nzyondijisi ndili mukuzibelesya kupona buumi bwakulikondelezya naa kusumpula bukombi bwakasimpe? Ino ncinzi cindikkomanisya kapati? Sena nkwiiya Bbaibbele akuyanzana amiswaangano ya Bunakristo, antela nkucita zimwi zintu kumamanino ansondo, izitaswaangene amilimo ya Bunakristo? Sena ndilabikka ambali mazuba manji aakumamanino aansondo kukulyookezya muciindi cakubelesya mazuba aayo mumulimo wamumuunda amilimo iimbi iiswaangene abukombi bwakasimpe?’ Ikweenda mulusyomo caamba kuti tweelede kujata bubi mumulimo wa Bwami, katusyomede cakumaninina muzisyomezyo zya Jehova.—1 Ba-Korinto 15:58.

Kwaabikkila Maano Mamanino

11. Mbuti kweenda mulusyomo mbokutugwasya kuyeeya mbwaali afwaafwi mamanino?

11 Kweenda mulusyomo kutugwasya kuleka kulanga zintu munzila yakumubili kuti mamanino acili kule naa kuti kunyina naaya kusika. Ikwiindana abantu babudooneka businsimi bwamu Bbaibbele, tulabona mbuli zintu zili mukucitika munyika mbozizuzikizya ncolyakasinsima Jwi lya Leza muciindi cesu. (2 Petro 3:3, 4) Mucikozyanyo, sena bube akulilemeka kwabantu banji takupi bumboni bwakuti tupona “kumazuba aakumamanino”? (2 Timoteo 3:1-5) Kwiinda mukubelesya meso aalusyomo, tulabona kuti zintu zili mukucitika munyika lino tazili zintu zyakaindi zili mukuliloolola. Pele, zipa “citondezyo cakuboola [kwa Kristo] acamamanino aaciindi.”—Matayo 24:1-14.

12. Mbuti majwi aa Jesu aalembedwe ku Luka 21:20, 21 mbwaakazuzikizyigwa mumwaanda wamyaka wakusaanguna?

12 Amulange cakacitika mumwaanda wamyaka wakusaanguna wamu Ciindi Cesu cikozyenye acintu cimwi cakacitika mumazuba eesu. Naakali anyika, Jesu Kristo wakacenjezya basikumutobela bakwe kuti: “[Mwa]bona kuti Jerusalemu wazinganwa mukati kempi, amukazibe kuti kusaalwa kwawo kuli afwaafwi. Ndilyonya abo abali mu-Judaya abacijile mumalundu, abali mukati kawo abazwe.” (Luka 21:20, 21) Ikuzuzikizya businsimi oobu, basikalumamba bana Roma kabasololelwa a Cestius Gallus bakausaala Jerusalemu mu 66 C.E. Pele kabatayeeyelwi basikalumamba bakapiluka, calo cakatondezya alimwi akupa Banakristo coolwe ‘cakuccijila mumalundu.’ Mu 70 C.E., basikalumamba bana Roma bakapiluka, bakauzunda munzi wa Jerusalemu akunyonyoona tempele lyawo. Josephus uluula kuti iba Juda bainda kukaulunzuma bakajaigwa alimwi ibali 97,000 bakatolwa mubuzike. Lubeta lwa Leza lwakabusikila bukkale oobo bwaci Juda. Aabo ibakali kweenda mulusyomo alimwi ibakatobela kucenjezya kwa Jesu bakafwutuka.

13, 14. (a) Zintu nzi zilangilwa kucitika lino-lino? (b) Nkaambo nzi ncotweelede kupakamana kukuzuzikizyigwa kwabusinsimi bwamu Bbaibbele?

13 Kuli cintu cikozyenye cili afwaafwi kucitika mumazuba eesu. Nkamu zili mu United Nations ziyoogwasyilizya mukunyonyoona nkwayoocita Leza. Mbubwenya basikalumamba bana Roma bamu mwaanda wamyaka wakusaanguna mbobakakanzide kubamba ncobakali kwiita kuti Pax Romana (naa Luumuno lwabana Roma), mbunga ya United Nations sunu ibambilidwe kuleta luumuno. Nokuba kuti basikalumamba bana Roma bakasolekesya kubona kuti kuli luumuno luli mbolubede munyika aciindi eeco, mbabakanyonyoona Jerusalemu. Ncimwi buyo amazubaano, businsimi bwamu Bbaibbele butondezya kuti nkamu zyabasikalumamba izili mu United Nations ziyoobona bukombi kuti ncintu cinyonganya aboobo ziyoobweza ntaamu kunyonyoona Jerusalemu wamazubaano, nkokuti Bunakristo bwanyika kubikkilizya azibeela zimwi zya Babuloni Mupati. (Ciyubunuzyo 17:12-17) Ee, bukombi boonse bwakubeja buli afwaafwi kunyonyoonwa.

14 Ikunyonyoonwa kwabukombi bwakubeja ciyooba citondezyo camatalikilo aamapenzi mapati. Kumamanino aamapenzi mapati, zibeela ziyoosyaala zyabukkale oobu bubyaabi ziyoonyonyoonwa. (Matayo 24:29, 30; Ciyubunuzyo 16:14, 16) Ikweenda mulusyomo kulatugwasya kuzumanana kupakamana kukuzuzikizyigwa kwabusinsimi bwamu Bbaibbele. Tatukonzyi kucengwa akutalika kuyeeya kuti kufwumbwa mbunga yakapangwa abantu mbuli United Nations ninzila ya Leza yakuleta luumuno akuliiba. Aboobo, sena bukkale bwesu tabweelede kutondezya mbotusinizizye kuti “buzuba bupati bwa-Jehova buli kufwaafwi”?—Zefaniya 1:14.

Kweenda Mukubona—Mbuti Mbokuli Kubyaabi?

15. Nokuba kuti bakalibonena zilongezyo zya Leza, ino muukakole nzi mobakawida bana Israyeli?

15 Izintu zyakacitikila Israyeli yansiku zitondezya ntenda iiliko mukulekela kweenda mukubona kunyonganya lusyomo lwaumwi. Nokuba kuti bakalibonena zipenzyo zili kkumi izyakapa kuti baleza bakubeja baku Egepita basampuke akufwutulwa munzila iikankamanisya kwiinda mukuzabuka Lwizi Lusalala, bana Israyeli cakutamvwa bakabamba moombe wangolida akutalikka kuukomba. Bakaalilwa kukkazika moyo alimwi bakaminwa kulindila Musa, walo “wa[a]muka kuseluka kuzwa kucilundu.” (Kulonga 32:1-4) Kutakkazika moyo kwakabapa kutalika kukomba mutuni ngobakali kubona ameso. Ikweenda mukubona nkobakatondezya kwakamusampaula Jehova alimwi cakapa kuti ibali “zyuulu zyotatwe” bajaigwe. (Kulonga 32:25-29) Elo kaka cilatyompya mukombi wa Jehova mazubaano nasala cintu citondezya kutasyoma Jehova alimwi akubula lusyomo munguzu zyakwe zyakuzuzikizya zisyomezyo zyakwe!

16. Mbuti bana Israyeli mbobakajatikizyigwa kwiinda mukuzilanga caatala-tala zintu?

16 Kuzilangila caatala-tala zintu kwakabajatikizya bana Israyeli munzila mbyaabi mumbazu zimwi. Ikweenda mukubona kwakabapa kubimba kuli basinkondonyina. (Myeelwe 13:28, 32; Deuteronomo 1:28) Kwakabapa kulwana bweendelezi Musa mbwaakapegwa a Leza alimwi akutongooka kujatikizya buumi mbobakali kupona. Ikubula lusyomo ooku kwakabapa kuyanda Egepita iyakali kweendelezyegwa amadaimona muciindi cakuyanda Nyika Yakasyomezyegwa (Myeelwe 14:1-4; Intembauzyo 106:24) Elo kaka cakamucima Jehova kulangilila kubula bulemu bantu bakwe nkobakatondezya ku Mwami wabo uutalibonyi!

17. Ino ncinzi cakapa bana Israyeli kubukaka busolozi bwa Jehova naakali kupona Samuele?

17 Alimwi ciindi naakali kupona musinsimi Samuele, musyobo wabana Israyeli iwakali kuyandwa kapati, wakoongelezyegwa kweenda mukubona. Bantu bakatalika kulombozya mwami ngobakali kukonzya kubona. Nokuba kuti Jehova wakalitondezya kuti ngowakali Mwami wabo, eeci kunyina nocakabapa kweenda mulusyomo. (1 Samuele 8:4-9) Cakulinyonyoona beni, bakabukaka busolozi bwa Jehova bunyina kampenda. Muciindi caboobo, bakayanda kuba mbuli masi aakabazungulukide.—1 Samuele 8:19, 20.

18. Nziiyo nzi nzyotukonzya kwiiya kujatikizya ntenda yakweenda mukubona?

18 Mbotuli babelesi ba Jehova bamazubaano, tulacibikkila maano cilongwe citaliboteli ncotujisi a Leza. Tuliyandide kwiiya akuzibelesya mubuumi bwesu ziiyo ziyandika zyansiku. (Ba-Roma 15:4) Bana Israyeli nobakali kweenda mukubona, bakaluba kuti Leza wakali kubasololela kwiinda muli Musa. Ikuti twatabikkila maano, andiswe tulakonzya kuluba kuti Jehova Leza alimwi a Musa Mupati, Jesu Kristo, mbabali mukusololela mbungano ya Bunakristo mazubaano. (Ciyubunuzyo 1:12-16) Tweelede kucenjela kutegwa mbunga ya Jehova yaanyika tutailangi munzila yabuntu. Ikucita boobo kulakonzya kupa kuba amuuya wakutongooka akutababikkila maano baiminizi ba Jehova kubikkilizya acakulya cakumuuya cipegwa a “muzike musyomesi uucenjede.”—Matayo 24:45.

Amukanze Kweenda Mulusyomo

19, 20. Ncinzi ncomukanzide kucita, alimwi nkaambo nzi?

19 Ibbaibbele lyaamba kuti: “Inkondo njitulwa tiiensi yakulwana abantu balya maila, pe, njakulwana abeendelezi abami abasinguzu bamumudima waansi ano, tulalwana amyuuya yabubi iili mumyeenya yakujulu.” (Ba-Efeso 6:12) Sinkondoma mupati ngu Saatani Diabolosi. Makanze aakwe ngakuyanda kumana lusyomo lwesu muli Jehova. Uyoobelesya nzila iili yoonse kutuyunga kutegwa tuleye kumakanze eesu aakubelekela Leza. (1 Petro 5:8) Ino ncinzi ciyootukwabilila kutegwa tutacengwi abubotu bwatala-tala buyo mubukkale bwa Saatani? Nkweenda mulusyomo, ikutali mukubona! Ikusyoma zisyomezyo zya Jehova kuyootukwabilila kutegwa ‘tutasweekelwi lusyomo lwesu.’ (1 Timoteo 1:19) Aboobo, atube bakanzide kuzumanana kweenda mulusyomo, katusyomede cakumaninina muzilongezyo zya Jehova. Alimwi atuzumanane kupaila kutegwa tukakonzye kufwutuka kuzintu zyoonse zilangilwa kucitika lino-lino aawa.—Luka 21:36.

20 Mukweenda kwesu mulusyomo, ikutali mukubona, tulijisi Cikozyanyo citaliboteli. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Kristo alakwe wakamucisilwa, wakamusiila cibonesyo, kuti mukatobele mumikondo yakwe.” (1 Petro 2:21) Cibalo citobela cilabandika mbotukonzya kuzumanana kweenda mbwaakali kweenda walo.

Sena Muciyeeyede?

• Ncinzi ncotwaiya kucikozyanyo ca Musa alimwi a Esau kujatikizya kweenda mulusyomo, ikutali mukubona?

• Ncinzi cikonzya kugwasya kapati kweeleba kuyandisya lubono?

• Mbuti kweenda mulusyomo mbokutugwasya kuleka kuba amuzeezo wakuti mamanino acili kule?

• Nkaambo nzi ncokuli kulibikka muntenda kweenda mukubona?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 9]

Musa wakeenda mulusyomo

[Cifwanikiso icili apeeji 10]

Sena kulikondelezya ziindi zinji kumupa kutatola lubazu mumilimo iicitwa mumbunga yeendelezyegwa a Leza?

[Cifwanikiso icili apeeji 12]

Mbuti kubikkila maano ku Jwi lya Leza mbokumukwabilila?