Kuzyiba Ncozyaamba Zitondezyo, Mmakani Mapati!

Mutumbu waku Germany wazina lya Gertrud wakati: “Kumatalikilo ndakali kuyeeya kuti mwana wangu musankwa Andreas mmutwe buyo wakali kucisa. Pele kwakasiya kumoyo alimwi mubili wakapya kapati. Mutwe wakaindilila kucisa cakuti ndakakopana ndebanyina. Bamunakesu nibakajoka nkobakabede, twakamutola kumusilisi. Wakamulanga-langa zitondezyo, cakutasowa ciindi wakamutumizya kucibbadela. Tiiwakali buyo mutwe wakali kucisa. Andreas wakali kuciswa bulwazi bwiitwa kuti meningitis (bulwazi bunyonganya bongo). Wakasilikwa eelyo wakaba kabotu alimwi.”

CAKAMUCITIKILA Gertrud inga kacikonzyenyi acakabacitikila bazyali banji. Balabona zitondezyo zitondezya kuti mwana wabo ulalangilwa kuciswa. Nikuba kuti malwazi aamwi taali mapati, bazyali tabakonzyi kwiile kuzyilanga buyo zitondezyo zili amwana wabo zitondezya kuciswa. Kuzyiba zitondezyo ncozitondezya akubweza ntaamu yeelede, inga cagwasya kapati. Aya makani mapati.

Ncimwi buyo amumakani aamwi kulayandika kubikkila maano. Cikozyanyo cimwi ncakunyonyoona kwa tsunami, ikupaya kwameenda kwakacitika akaambo kakuzungaana kwanyika mu December 2004 mumasena aali mumbali-mbali aalwizi lwa Indian Ocean. Ibabelesi bamfwulumende baku Australia abaku a Hawaii, bakazyiba kucili kooko izyakuzungaana kwanyika kupati ku Sumatra nkoili kunyika, alimwi antenda yakali kukonzya kucitika. Aboobo taku nzila yakaliko yakukonzya kucenjezya bantu bakali mumasena aakali muntenda kutegwa bakonzye kuzwa. Akaambo kapenzi eeli, bantu bainda ku 220,000 bakafwa.

Zitondezyo Ziinda Kuyandika

Jesu Kristo naakali anyika, wakabayiisya ciiyo bakali kumuswiilila mbobakeelede kubikkila maano kuzitondezyo, akubweza ntaamu iigwasya. Wakali kwaamba cintu ciinda kuyandika kapati. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Ba-Farisi aba-Saduki bakeza, bamusunka, bamukumbila kuti abatondezye citondezyo cizwa kujulu. Nkabela wakavuwa, wabaambila kuti, Nikwakaba kumazuba mulaamba kuti, Bulaca kabotu, nkaambo kujulu kulasalala. Alimwi cifumofumo mulaamba kuti, Sunu bwaca bubi,  nkaambo kujulu kulasalala cakusia. Mulizi kupandulula busyu bwajulu, pele tamukonzyi kupandulula zitondezyo zyaziindi.”—Matayo 16:1-3.

Naakaamba “zitondezyo zyaziindi,” Jesu wakabatondezya bakali kumuswiilila iba Juda bamumwaanda wakutaanguna kuti bakeelede kuzyiba kumana kwamazuba ngobakali kupona. Buumi bwaba Juda bwakali kulangilwa kucinca kapati, ooku kwakali kunyonyooka kwanyika kwalo kwakali kuyoobajatikizya boonse. Kakuceede mazuba maniini kuti afwe, Jesu wakabaambila basikwiiya bakwe acimwi citondezyo, eeci ncitondezyo cakuba kwakwe. Eeco ncaakaamba buzuba oobo, cilayandika kapati kumuntu aumwi sunu.