Skip to content

Skip to table of contents

Mibuzyo Yabasikubala

Mibuzyo Yabasikubala

Mibuzyo Yabasikubala

Sena bbokesi lyacizuminano lyakajisi buyo mabwe obile, naa lyakalijisi azimwi zintu?

Aciindi cakwaabwa kwa tempele lya Solomoni mumwaka wa 1026 B.C.E., ‘teekwakali cintu mubbokesi cita buyo mabwe obile Musa ngaakabika mumo ku Horebu, Jehova nkwaakatangana cizuminano abana ba Israyeli nibakazwa ku Egepita.’ (2 Makani 5:10) Pele eeci tiicakali boobo ciindi coonse.

“Mumwezi watatu, bana ba-Israyeli kabazwide munyika ya-Egepita,” bakasika kunkanda ya Sinai. (Kulonga 19:1, 2) Mpoonya, Musa wakatanta a Cilundu ca Sinai akutambula mabwe obile aalembedwe Mulawo. Mboobu mbwaamba: “Elyo ndakafutatuka, ndaseluka kuzwa kucilundu, ndabika mabwe mubbokesi ndendakapangide, mwaacibede, mbubonya mbuli Jehova mbwaakandaambila.” (Deuteronomo 10:5) Eeci cakali ciyobwedo naa bbokesi yakaindi buyo kaniini, elyo Jehova ndyaakaambila Musa kupanga kuti cibe ciyobwedo camabwe aa Mulawo. (Deuteronomo 10:1) Bbokesi lyacizuminano tiilyaaninga talika kubelesyegwa mane kuzikusika kufwaafwi amamanino amwaka wa 1513 B.C.E.

Kwiinde buyo mazuba masyoonto nobakalubulwa kuzwa mu Egepita, bana Israyeli bakatalika kutongooka kujatikizya cakulya. Aboobo Jehova wakabapa mana. (Kulonga 12:17, 18; 16:1-5) Aciindi eeco ncoona, Musa wakalailila Aroni kuti: “Bweza cilongo, ucizuzye ceelekelo comwe ca-Mana, ucibike kunembo lya-Jehova, cibambilwe mazyalani aanu aaciza.” Cibalo caamba kuti: “Mbubonya mbuli Jehova mbwaakalailila Musa, Aroni wakacibika kunembo lyabbokesi lyacizuminano [muyobodwa zintu zilembedwe ziyandika kapati] cilondolwe.” (Kulonga 16:33, 34) Nokuba kuti Aroni wakabikka mana mucilongo aciindi ciya, ikucibikka kunembo lya Bbokesi lyacizuminano kwakali kuyoocitwa kusikila Musa naakali kuyoopanga Bbokesi akubikka mabwe muli ndilyo.

Mbuli mbokwaambwa kale, ibbokesi lyacizuminano lyakapangwa kumamanino amwaka wa 1513 B.C.E. Musako wa Aroni wakabikkwa mu Bbokesi eeli kakwiindide ciindi cilamfwu kuzwa Kora abamwi nobakazanga. Mwaapostolo Paulo waamba zya ‘bbokesi lya Mulongo . . . , mukati kalyo mwakali cibiya cangolida cakajisi mana, amusako wa Aroni uwakasonsa, amabwe aakulembela Mulongo.’—Ba-Hebrayo 9:4.

Mana akali cipego kuzwa kuli Leza kubana Israyeli iciindi nobakali kweenda munkanda kwamyaka iili 40. Tiibakapegwa mana ‘nobakatalika kulya micelo yanyika’ yakasyomezyedwe. (Joshua 5:11, 12) Kuli kaambo musako wa Aroni ncowakabikkilwa mubbokesi lyacizuminano—kuti ube citondezyo naa bumboni kuzyalani lyabasikuzanga. Eeci caamba kuti musako wakakkala kunembo kwa Bbokesi lyacizuminano kwaciindi cili mbocibede lyalweendo lwamunkanda. Aboobo, inga caba camaano kwaamba kuti, musako wa Aroni acibiya cangolida cakajisi mana zyakagwisyigwa mubbokesi lyacizuminano kakwiindide ciindi cili mbocibede bana Israyeli kabanjide kale Munyika Yakasyomezyegwa atempele lya Solomoni kalitana kwaabwa.