Skip to content

Skip to table of contents

Leza Ulabalanganya Bacembeede

Leza Ulabalanganya Bacembeede

Leza Ulabalanganya Bacembeede

TACIGAMBYI pe kuti mazuba aano kupenzya bacembeede kulidumide kapati. Kaindi, Bbaibbele lyakasinsima kuti “kumazuba aakumamanino” aabukkale oobu buteendelani anzyayanda Leza, bantu banooli “basikuliyanda, . . . basikancimwa.” (2 Timoteo 3:1-3) Ibbala lya Cigiliki lyakuti “basikancimwa” lilakonzya kubikkilizya baabo batajisi luyando ilujanika kanji-kanji akati kabanamukwasyi. Kweelana abusinsimi bwamu Bbaibbele, luyando luli boobo talujaniki-janiki mazuba aano.

Mukwiimpana kapati abaabo bapenzya bacembeede, Jehova Leza ulababikkila maano kapati alimwi akubalanganya bacembeede. Amulange-lange Bbaibbele mbolyaasinizya makani aaya.

‘Mubetesi Wabamukabafwu’

Mbwababikkila maano Jehova Leza bacembeede kulabonwa mu Magwalo aaci Hebrayo. Mucikozyanyo, ku Intembauzyo 68:5, Davida wakaamba kuti Leza ngo ‘mubetesi wabamukabafwu,’ bunji bwaziindi ibacembeede. * Muma Bbaibbele amwi, bbala lyakuti mubetesi lisanduludwe kuti “mugwasyi,” “mukwabilizi,” alimwi akuti “mucingilizi.” Cilasalala kuti Jehova ulabalanganya bamukabafwu. Kayi Bbaibbele lyaamba kuti, ikuti naa kabapenzegwa, bukali bwakwe bulabuka. (Kulonga 22:22-24) Bamukabafwu—kubikkilizya abacembeede boonse ibasyomeka—balayandwa kapati a Leza alimwi ababelesi bakwe. Tusimpi 16:31 tulaamba mbwalimvwa Jehova Leza alimwi abantu bakwe notuti: “Mutwe uuli amvwi munsini wabulemu, ulajanwa munzila yabululami.”

Nkakaambo kaako kulemeka bapati kwakali cibeela ciyandika kapati ca Mulawo ngwaakapede bana Israyeli Jehova. Bana Israyeli bakalaililwa kuti: “Buka kunembo lyabasimvwi akulemeka bapati. Amuyoowe Leza wanu. Ndime Jehova.” (Levitiko 19:32) Aboobo, mu Israyeli kulemeka bapati kwakali kucijatikizya kapati cilongwe camuntu a Jehova Leza. Taaku wakali kukonzya kwaamba kuti ulamuyanda Leza kakuli ulapenzya bacembeede.

Banakristo tabeendelezyegwi aa Mulawo wa Musa. Nokuba boobo, balatobela “mulao wa-Kristo,” walo uubakulwaizya kapati mukulilemeka, mukuyeeya, kubikkilizya akutondezya luyando akubikkila maano bazyali abacembeede. (Ba-Galatiya 6:2; Ba-Efeso 6:1-3; 1 Timoteo 5:1-3) Alimwi icipa kuti Banakristo kabatondezya luyando takuli buyo akaambo kakuti balaililwa kucita boobo, pele balayandisya kucita boobo kuzwa ansi amoyo. Mwaapostolo Petro wakakulwaizya kuti: “Amukayandane camyoyo acanguzu.”—1 Petro 1:22.

Sikwiiya Jakobo wakaamba kaambo akambi keelede kutukulwaizya kulanganya bacembeede. Wakalemba kuti: “Busyomi busalala butakwe kampenda mumeso aa-Leza Taateesu mbombubo obu, bwakuti muntu aswaye bamusyaala abamukabafu mumapenzi aabo, akuliyobola cakutaba akabala nikaba komwe kaansi.” (Jakobo 1:27) Jakobo wakaamba kaambo kapa kukkala ansi kuyeeya alimwi ikakulwaizya. Kaambo nkaakaamba katondezya mbobayandika bayandwa aaba kuli Jehova.

Aboobo, nzinji zijatikizyidwe kukutapenzya bacembeede. Tuyandika kubabikkila maano ncobeni kwiinda mukubacitila milimo iigwasya. (Amubone kabbokesi kakuti “Kutondezya Luyando Kwiinda Mumilimo,” amapeeji 6-7.) Jakobo wakalemba kuti: “Lusyomo lwaanzeene amilimo lulifwide.”—Jakobo 2:26.

Kubaumbulizya Bacembeede “Mumapenzi Aabo”

Kuli kaambo akambi kakonzya kuyiigwa kumajwi aa Jakobo. Amubone kuti Jakobo wakaambila Banakristo kulanganya bamukabafwu “mumapenzi aabo.” Ibbala lya Cigiliki lisanduludwe kuti “mapenzi” lyaamba buumba, kutyompwa naa kupenga kuboola akaambo kamakatazyo mubuumi bwesu. Cakutadooneka bacembeede banji balacitikilwa mapenzi aali boobo. Bamwi balilendeledwe. Ibambi balityompedwe akaambo kakulezya kuboola akucembaala. Nobaba baabo ibatola lubazu kapati mukubelekela Leza balakonzya kutyompwa. Mucikozyanyo atwaambe ba John, * basikwaambilizya Bwami bwa Leza ibasyomeka kwamyaka yiinda ku 40, myaka yamamanino iili 30 balikubeleka mumulimo waciindi coonse waalubazu. Ba John lino ibajisi myaka isika kuma 80 baamba kuti zimwi ziindi balaakutyompwa. Bakati: “Kanji-kanji ndilaakuyeeya mbondakali kulubizya kapati musyule. Elyo lyoonse ndilaakulimvwa kuti nindakacita kabotu.”

Bantu bali boobu balakonzya kuumbulizyigwa kwiinda mukuziba kuti nokuba kuti Jehova ulilondokede, kunyina natulangila kucita zintu cakulondoka. Nokuba kuti ulaziba notulubizya, Ibbaibbele limwaamba kuti: “O Jehova, nowakabika moyo wako kuzibi zyesu, ngwani wakali kunoopona, O Mwami?” (Intembauzyo 130:3) Inzya, Jehova talangi buyo akulubizya kwesu pe, pele ulabona icili mumoyo. Ino tuzi buti oobo?

Nokuba kuti mwami Davida wakali kubisya alimwi taakalondokede, wakasololelwa a Leza kulemba majwi aatobela alembedwe ku Intembauzyo 139:1-3 aakuti: “O Jehova, ulandilingula, ulindizi. Ulizi kukala kwangu akubuka kwangu, ulibwene miyeeyo yangu noli kule. Kweenda kwangu akoona kwangu, zyoonse ulazilingula. Ulizi inzila zyangu zyoonse.” Eeli bbala lyakuti “ulazilingula” cacigaminina lyaamba “kuseba,” mbubwenya mulimi mbwagusya busenga akusiya busu. Kwiinda mukusololelwa a Leza, Davida utusyomezya kuti Jehova ulakonzya kwaandaanya milimo yesu mibotu amibi mpoona akuyeeya milimo mibotu.

Taateesu wakujulu siluzyalo ulaiyeeya alimwi ulaikkomanina kapati milimo yesu mibotu kufwumbwa buyo kuti twazumanana kusyomeka kulinguwe. Masimpe, Ibbaibbele lyaamba kuti inga kwaba kutalulama kuti waluba milimo yesu alimwi aluyando ndotwakatondezya kuzina lyakwe.—Ba-Hebrayo 6:10.

“Zintu Zyakale Zyamaninina”

Ibbaibbele litondezya kuti mapenzi aabucembele tanaakali ngamakanze ngaakajisi Leza kujatikizya bantu. Mapenzi aaya aaboola akucembaala akatalika kucitika ciindi bazyali besu bakusaanguna, mwaalumi amwanakazi bakusaanguna, nobakazangila Mulengi wabo. (Matalikilo 3:17-19; Ba-Roma 5:12) Nokuba boobo, mapenzi aaya taakazumanani kukabe kutamani.

Mbuli mbotwabona kale, bunji bwazintu zibyaabi zitucitikila mazuba aano—kubikkilizya akupenzya bacembeede—zitondezya kuti tupona “kumazuba aakumamanino” aabukkale oobu. (2 Timoteo 3:1) Makanze aa Leza ngakugusya ziletwa acibi, kubikkilizya amapenzi aabucembele alimwi alufwu. Ibbaibbele lyaamba kuti: “[Leza] uyoosindula misozi yoonse kumeso aabo, takukooyooba limbi lufu, nikuba kuomoka nikuba kulila nikuba kuciswa, nkaambo zintu zyakale zyamaninina.”—Ciyubunuzyo 21:4.

Munyika mpya ya Leza, macise aabucembele alimwi akupenzya bacembeede ziyooba zintu zyakale. (Mika 4:4) Nobaba baabo ibakafwa alimwi mbaciyeeya Leza bayoobusyigwa kutegwa abalo bakabe acoolwe cakupona kukabe kutamani mu Paradaiso anyika. (Johane 5:28, 29) Kuciindi eeco, kwiinda lyoonse ciyoolibonya antangalala kuti Jehova Leza ulabalanganya bacembeede kubikkilizya abaabo boonse bamumvwida.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 5 Masimpe bamukabafwu bamwi tabacembeede pe. Nokuba boobo, bumboni bwakuti Leza ulabalanganya bamukabafwu bacili bana bulitondezyedwe kuli Levitiko 22:13.

^ munc. 11 Talili zina lyabo lini.

Kabbokesi/[Zifwanikiso izili apeeji 6, 7]

Kutondezya Luyando Kwiinda Mumilimo

Akati ka Bakamboni ba Jehova, baalu mumbungano balasololela mukulanganya bacembeede. Balaabikkila maano kapati malailile aamwaapostolo Petro aakuti: “Amweembele butanga bwa-Leza buli akati kanu.” (1 Petro 5:2) Kulanganya bacembeede kwiinda mukupa lugwasyo lwakumubili ncibeela cakulanganya butanga bwa Leza. Ino ncinzi cijatikizyidwe mukucita boobo?

Kuyandika kukkazika moyo alimwi ambweni akubaswaya ziindi zili mbozibede kubikkilizya akubandika kutegwa muzibe zini nzyobayandika bacembeede. Ambweni bayandika kugwasyigwa mumbazu zimwi mbuli kuula alimwi akusalazya zintu, kutolwa kumiswaangano ya Bunakristo, kubala Bbaibbele amabbuku aa Bunakristo alimwi azintu zimwi. Ikuti kacikonzyeka bubambe bugwasya alimwi busyomeka bweelede kubikkwa alimwi akucitwa. *

Ino mbuti kuti mukwesu naa mucizi uucembeede mumbungano wasikilwa penzi limwi ambweni kayandika kugwasyigwa amali? Kusaanguna, inga cabota kubona naa kuli bana naa basazinyina bamwi bakonzya kugwasya. Kucita boobo kuleendelana acaambwa ku 1 Timoteo 5:4 kuti: “Kuti umwi mukamufu kajisi bana na bazukulu, elyo kusaanguna aba abafunde kulemeka basazinyina akutontomeka baabo abakabazyala, nkaambo eci ncecikonda Leza.”

Ambweni bacembeede aabo bayandika kugwasyigwa kubona naa baleelela kutambula lugwasyo luli loonse lukonzya kupegwa amfwulumende. Antela ibamwi mumbungano balakonzya kugwasya. Ikuti kacitakonzyeki kujana lugwasyo munzila eezi, baalu balakonzya kubona naa muntu ooyo uleelela kugwasyigwa ambungano. Mubukkale bumwi, eeci cakali kuzumizyigwa mumbungano yamumwaanda wamyaka wakusaanguna, nkaambo mwaapostolo Paulo wakalembela similimonyina Timoteo kuti: “Mukaintu woonse uutanasika kumyaaka iili makumi aali musanu muumwi, atanoolembwi kuti ngumukamufu. Ulakonzya kulembwa anooli taakwe naakakwetwe kumbi mbwaakafwida mwaalumi akwe, kuti na walumbaizizigwa milimo mibotu kuti na wakakomezya bana, kuti na wali kusamausya beenzu, kuti na wali kusanzya maulu aabasalali, akugwasya bapengede, akuya bucita milimo mibotu yoonse.”—1 Timoteo 5:9, 10.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 25 Kutegwa mujane nzila azimbi, amubone cibalo cakuti “Kukwaniritsa Zosowa za Okalamba Athu—Chitokoso cha Mkristu,” mu Ngazi Yamulindizi ya July 15, 1988 yamu Chichewa.

[Cifwanikiso icili apeeji 5]

Dorika wakali kubalanganya bamukabafwu bapengede.—Incito 9:36-39