Skip to content

Skip to table of contents

Twaambo Tupati-Pati Kuzwa Mubbuku Lyabili lya Intembauzyo

Twaambo Tupati-Pati Kuzwa Mubbuku Lyabili lya Intembauzyo

Ijwi lya Jehova Lili Abuumi

Twaambo Tupati-Pati Kuzwa Mubbuku Lyabili lya Intembauzyo

MBOTULI babelesi ba Jehova, tulizi kuti tuyoosikilwa masukusyo bumwi buzuba. “Boonse abo bayanda kupona cakululama muli-Kristo Jesu mbobayoopenzegwa,” mbwaakalemba oobo mwaapostolo Paulo. (2 Timoteo 3:12) Ncinzi ciyootugwasya kuliyumya mumasunko amumapenzi, akutondezya kusyomeka kwesu kuli Leza?

Cibeela cabili cazibeela zyantembauzyo zili musanu cilapa lugwasyo ndotuyandika. Intembauzyo 42 kusika ku 72 zitutondezya kuti ikuti katuyanda kuzwidilila mumasunko, tweelede kusyoma muli Jehova cakumaninina akukkazika moyo kuti atufwutule. Elo nciiyo ciyandika kapati kulindiswe eeco! Imulumbe uuli Mubbuku Lyabili lya Intembauzyo, mbuli mabbuku aambi aamu Jwi lya Leza, masimpe “lili abuumi, lili anguzu” naaba mazuba aano.—Ba-Hebrayo 4:12.

JEHOVA NGA “MACIJILO ESU ANGUZU ZYESU”

(Intembauzyo 42:1–50:23)

Muna Levi uli mubuzike. Kauside nkaambo takonzyi kuunka kucipaililo ca Jehova kuyookomba, waliyumya-yumya kati: “Walemenanzi, O moyo wangu? Utongelanzi mukati kangu? Syoma Leza.” (Intembauzyo 42:5, 11; 43:5) Aaka kapango kaindulukwa kaswaanganya zibeela zyotatwe zya Intembauzyo 42 a 43 kuba kweema komwe. Intembauzyo 44 nkulomba kucitilwa Juda—cisi cili mumapenzi, ambweni akaambo kakuyoowa kusaalwa abana Asuri kumazuba aa Mwami Hezekiya.

Intembauzyo 45, ndwiimbo lwamucado wa mwami, mbusinsimi bwa Mwami Mesiya. Intembauzyo zyotatwe eezi zitondezya Jehova kuti “macijilo . . . anguzu,” “Ngumwami mupati wanyika yoonse,” alimwi a “mayubilo.” (Intembauzyo 46:1; 47:2; 48:3) Elo Intembauzyo 49 ilatondezya kabotu-kabotu kuti kunyina muntu “uukonzya kunununa mweenzinyina”! (Intembauzyo 49:7) Intembauzyo zili lusele zyakusaanguna zyamucibeela cabili zyaambwa kuti mbana ba Kora bakazilemba. Intembauzyo yafwuka, Intembauzyo 50, yakalembwa a Asafu.

Mibuzyo Yamu Magwalo Iingulwa:

44:19—Ino “busena bwabamwaaba” bwakali busena buli buti? Sintembauzyo ambweni wakali kwaamba busena aakali kulwaninwa nkondo, ooko aabo bakajaigwa nkobakali kuligwa abamwaaba.

45:13, 14a—Ino “mwana musimbi wamwami” “uyootolwa kumwami” nguni? Mmwana musimbi wa “Mwami waciindi coonse,” Jehova Leza. (Ciyubunuzyo 15:3) Wiiminina mbungano iisumpwidwe ya Banakristo ibali 144,000 aabo Jehova mbaakabweza kuba bana bakwe kwiinda mukubananika amuuya wakwe. (Ba-Roma 8:16) Ooyu “mwana musimbi” wa Jehova, “ulibambidwe mbuli nabwiinga mbwalisakatizizya mulumi wakwe” uyooletwa kuli sibwiinga—Mwami Mesiya.—Ciyubunuzyo 21:2.

45:14b, 15—Ino “banakalindu” baiminina ni? Baiminina ba “nkamu impati” yabakombi bakasimpe ibasangana akugwasilizya bananike basyeede. Mbwaanga ‘bazwa mumapenzi ayo mapati’ kabali baumi, bayooba anyika cikwati ca Mwami Mesiya caakucitika kujulu. (Ciyubunuzyo 7:9, 13, 14) Aciindi eeco, bayooba “alutangalo akukondwa.”

45:16—Muunzila nzi mokuyooba bana mucibaka cabamawisi bamwami? Naakazyalwa Jesu anyika, wakajisi bamawisi baanyika. Bayooba bana bakwe aakubabusya kuzwa kubafwu mu Bulelo Bwamyaka Iili Cuulu. Bamwi bambabo bayooba akati kabaabo bayoobikkwa kuba “bami munyika yoonse.”

50:2—Nkaambo nzi Jerusalemu ncaambwa kuti “busena butaindwi mububotu”? Eeci tiicakali akaambo kambowakali kuboneka munzi. Pele cakali akaambo kakuti Jehova wakaubelesya akuubotya munzi ooyo kwiinda mukuucita kuti bube busena bwatempele yakwe alimwi amunzi mupati wabami bakwe bananikidwe.

Ziiyo Kulindiswe:

42:1-3. Mbuli insya mbwiiyandisya maanzi nokuli cimpayuma, muna Levi wakali kuyandisya Jehova. Wakaluuside kapati mwaalumi ooyu akaambo kakuti tanaakali kukonzya kukomba Jehova mutempele Lyakwe cakuti ‘misozi yakwe ncecakali cilyo cakwe isikati amasiku’—wakanyina nzala yacakulya. Sena tatweelede kukuyandisya kapati kukomba Jehova antoomwe abasyomima?

42:4, 5, 11; 43:3-5. Ikuti akaambo kakaambo kamwi twaandaanizyigwa kumbungano ya Bunakristo, ikuyeeya buyo lukkomano lujanika mukusangana kuli boobo nkotwali kucita musyule kulakonzya kutugwasya kuliyumya. Nokuba kuti kumatalikilo eeci inga catupa kulendelelwa, alimwi cilakonzya kutuyeezya kuti Leza ngamacijilo esu akuti tuyandika kusyoma mulinguwe kuti atugwasye.

46:1-3. Kufwumbwa mapenzi ayakutusikila, tweelede kusyoma cakumaninina kuti “Leza macijilo esu anguzu zyesu.”

50:16-19. Kufwumbwa waamba zyakubeja akucita zintu zisesemya tayelede kwiiminina Leza pe.

50:20. Muciindi cakusungwaalila kwaambilizya kulubizya kwabamwi, tatweelede kukubikkila maano.—Ba-Kolose 3:13.

“MOYO WANGU, ULITONTOZYE KULI-LEZA ALIKE”

(Intembauzyo 51:1–71:24)

Eeci cibeela cantembauzyo citalika amupailo wa Davida uuzwa mumoyo ngwaakapaila kuzwa naakabisya a Bateseba. Intembauzyo 52 kusika ku 57 zitondezya kuti Jehova uyoobanununa aabo ibabikka makani aabo oonse mumaanza aakwe akusyoma mulinguwe kuti abafwutule. Mbubwenya mbokwaambwa mu Intembauzyo 58-64, mumapenzi aakwe oonse, Davida wakabona Jehova kuba macijilo aakwe. Ulaimba kati: “Moyo wangu, ulitontonzye kuli-Leza alike, nkaambo mulinguwe muli bulangizi bwangu.”—Intembauzyo 62:5.

Cilongwe cini-cini a Sikutufwutula ceelede kutukulwaizya ‘kumutembaula akaambo kabulemu bwazina lyakwe.’ (Intembauzyo 66:2) Jehova ulatembaulwa kuti mmwaabi ku Intembauzyo 65, ngu Leza walufwutuko ku Intembauzyo 67 a 68, alimwi akuti Muvwuni ku Intembauzyo 70 a 71.

Mibuzyo Yamu Magwalo Iingulwa:

51:12—Ino “moyo wabusungu” wani Davida ngwaakali kulomba kuti umuyumye? Aka kaambo takaambi moyo wa Leza kuti nguwakeelede kugwasya Davida naa muuya uusalala wa Jehova pele kaamba busungu bwa Davida mwini—mbwaakali kulimvwa mumoyo. Ulomba Leza kuti amugwasye kuba aluyandisisyo lwakucita cintu ciluzi.

53:1—Ino mbuti muntu uukazya kubako kwa Leza mbwali “mufubafuba”? Ibufwubafwuba bwaambwa aawa tabujatikizi kubula maano. Bwaamba muntu mufwubafwuba mukulilemeka mbubwenya mbotubona ikuti twalanga-langa zicitika akaambo kakutalilemeka kweelana ambokupanduludwe ku Intembauzyo 53:1-4.

58:3-5—Muunzila nzi basizibi mbobali mbuli nzoka? Ikubeja nkobabejelezya bamwi kuli mbuli buyoka bwanzoka. Babisya mpuwo mbotu yabantu mbobabejelezya mbubwenya mbuli buyoka bwanzoka mbobucisa mumubili wamuntu. “Mbuli cipile cimpamya musinkematwi,” basizibi kunyina nobaswiilila lulayo.

58:7—Ino mbuti basizibi ‘mbobamaninina mbuli maanzi aafwamba kuyuminina?’ Davida ambweni wakali kuyeeya maanzi aamutulonga tumwi twakali kwiinda mumakkuti twakali Munyika Yakasyomezyegwa. Nokuba kuti imvwula mpati yakali kuzuzya kkuti iili boobu amaanzi, maanzi aaya akali kufwambaana kuyuminina. Davida wakali kupailila kugusyigwa kwabasizibi cakufwambaana.

68:13—Ino mbuti mababa ‘aanziba mbwaakavumbilidwe insiliva, amapepe aayo mbwaakali angolida iibalangala’? Nziba zimwi zijisi musyobo wacatwe uubalangala mumapepe amwi. Mapepe aayo alaakuboneka mbuli ngolida. Ambweni Davida wakali kukozyanisya basikalumamba bana Israyeli bakazunda munkondo nobakali kuzwa kunkondo kunziba—ijisi mababa mayumu alimwi aabalangala. Kweelana ambobaamba basikwiiya Bbaibbele bamwi, ibupanduluzi oobu bulakonzya kweelela cintu cimwi cibambidwe, nkomeki, yakabwezyegwa mukusaala nkobakacita. Kufwumbwa naa cakali cinzi, Davida wakali kwaamba zyankondo nzyobakazundide nzyaakabapede Jehova bantu bakwe nobakali kulwana abasinkondonyina.

68:18—Ino “zipo kubantu” bakali bani? Aaba bakali bantu bakazwa akati kabaange noyakazundwa Nyika Yakasyomezyegwa. Baalumi aaba kumbele bakapedwe mulimo wakugwasya bana Levi mumulimo wabo.—Ezara 8:20.

68:30—Ino kulomba kwakuti “tapatila zinyama zikede kumatete” kwaamba nzi? Kabelesya maambilambali kwaamba basinkondonyina babantu ba Jehova kuti nzinyama, Davida wakalomba Leza kuti abatapatile naa kubakasya kutegwa batabanyonyooni.

69:23—Ino kaambo kakuti ‘zikungu zyabasinkondo zikankame’ kapandulula nzi? Milambi yamuzikungu ilayandika kapati ikutegwa muntu acite mulimo muyumu, mbuli kunyamuna mpasya zilema. Zikungu zikankama zitondezya kubula nguzu. Davida wakapaila kuti basinkondonyina banyangwe nguzu.

Ziiyo Kulindiswe:

51:1-4, 17. Ikucita cibi takweelede kutwaandaanya a Jehova Leza. Ikuti tweempwa, tulakonzya kuba alusyomo lwakuti uyakutufwida luzyalo.

51:5, 7-10. Ikuti naa twabisya, tulakonzya kumulomba kuti atulekelele Jehova akaambo kakutalondoka nkotwakakona. Alimwi tweelede kupaila kulinguwe kutegwa atusalazye, atuboozye, akutugwasya kugusya tumpenda tubi mumyoyo yesu alimwi akutugwasya kutazungaana.

51:18. Zibi zyakacita Davida zyakabikka bukkale bwacisi coonse muntenda. Aboobo wakapailila bubotu bwa Leza ali Zioni. Notwacita cibi cipati, ikanji-kanji inga cibisya mpuwo ya Jehova alimwi ayambungano. Tuyandika kupaila kuli Leza kutegwa tubambulule aawo mpotwabisya.

52:8. Tulakonzya kuba “mbuli musamu uusonsede muŋanda ya-Leza”—kuba balongwe ba Jehova alimwi akuzyala micelo mumulimo wakwe—kwiinda mukumumvwida alimwi akutobela lulayo lwakwe.—Ba-Hebrayo 12:5, 6.

55:4, 5, 12-14, 16-18. Ikuzanga nkwaakacita mwanaakwe Abisalomu alimwi akwaabwa asikumulaya Ahitofeli kwakamucisizya moyo Davida. Pele, eeco Davida tiicakamupa kubula lusyomo muli Jehova. Tatweelede kucileka kumusyoma Leza akaambo kakumvwa moyo kucisa.

55:22. Ino mbuti mbotusiya makani eesu mumaanza aa Jehova? Tulacita oobo (1) kwiinda mukumwaambila mumupailo kaambo katukatazya, (2) kwiinda mukusyoma Ijwi ambunga yakwe kutegwa zitusololele akutugwasya alimwi (3) akwiinda mukucita nzyotukonzya kucita kutegwa tukatalukwe mubukkale motubede.—Tusimpi 3:5, 6; 11:14; 15:22; Ba-Filipi 4:6, 7.

56:8. Jehova ulizi ikutali buyo bukkale bwesu pele ambotulimvwa akaambo kabukkale oobo.

62:11. Leza kunyina nalangila kumbi kutegwa ajane nguzu. Ngonguwe uujisi nguzu. ‘Nguzu nzizyakwe.’

63:3. “Luzyalo lwa [Leza] ndubotu kwiinda buumi” nkaambo ikuti kalutako, buumi bunyina mpindu. Ncamaano kuti tube acilongwe a Jehova.

63:6. Masiku—ciindi nokutakwe cisabila alimwi acili coonse cinyonganya—nceciindi cibotu cakuzinzibala kuyeeya.

64:2-4. Kuvwiya kulakonzya kumunyonganizizya mpuwo mbotu muntu. Tatweelede kuswiilila makani aali boobu naa kwaamwaya.

69:4. Ikutegwa tuzumanane kuba muluumuno, zimwi ziindi inga ncamaano ‘kupilusya’ kwiinda mukulilekelela nokuba kuti tulizi kuti kunyina notwalubizide.

70:1-5. Jehova ulamvwa notumulomba kutegwa atugwasye. (1 Ba-Tesalonika 5:17; Jakobo 1:13; 2 Petro 2:9) Leza ulakonzya kulekela masunko kuzumanana, pele ulatupa busongo kujatikizya ncotweelede kucita mubukkale buli boobo alimwi anguzu zyakuliyumya. Takatulekeli kusunkwa kwiinda nguzu zyesu.—1 Ba-Korinto 10:13; Ba-Hebrayo 10:36; Jakobo 1:5-8.

71:5, 17. Davida wakaba acamba anguzu kwiinda mukusyoma Jehova mubukubusi bwakwe—noliba leelyo katanalwana amubbabbani muna Filisti Goliati. (1 Samuele 17:34-37) Bana inga bacita kabotu kusyoma muli Jehova muzintu zyoonse nzyobacita.

“Anyika Yoonse Izule Bulemu Bwakwe”

Inyimbo yamamanino mucibeela cabili cantembauzyo, Intembauzyo 72, ijatikizya bulelo bwa Solomoni, ikwiiminina mboziyooba zintu mubulelo bwa Mesiya. Elo mbukkale bukkomanisya bwaambwa oomo—luumuno lunji, kumanizyigwa kwakudyaamininwa alunya, zyakulya zinji anyika! Sena tuyooba akati kabaabo ibayoolongezyegwa munzila eeyi azilongezyo zimbi zya Bwami? Tulakonzya kuba ikuti, mbuli sintembauzyo, twakkazika moyo kulindila Jehova, kumubona kuba macijilo anguzu zyesu.

“Zikombyo zya-Davida” “zyamana” amajwi aakuti: “Alumbwe Jehova Leza, Leza wa-Israyeli; ngonguwe alike uucita malele. Izina lyakwe lyabulemu lilumbwe lyoonse, anyika yoonse izule bulemu bwakwe. Akube boobo! Akube boobo!” (Intembauzyo 72:18-20) Andiswe atumulumbe Jehova camoyo woonse akutembaula zina lyakwe lyabulemu.

[Cifwanikiso icili apeeji 9]

Sena mulimuzi “mwana musimbi wamwami” ngwaiminina?

[Cifwanikiso icili apeeji 10, 11]

Jerusalemu waambwa kuti “busena butaindwi mububotu.” Sena mulizi ncowiitilwa boobo?