Skip to content

Skip to table of contents

Amube Abusongo—Amuyoowe Leza!

Amube Abusongo—Amuyoowe Leza!

Amube Abusongo—Amuyoowe Leza!

“Kuyoowa Jehova matalikilo aabusongo.”—TUSIMPI 9:10.

1. Ino nkaambo nzi banji ncoubakatazya kumvwa muzeezo wakuyoowa Leza?

ACIINDI cimwi ikwaamba muntu kuti uyoowa Leza kwakali kubonwa kuti nkulumbaizyigwa. Mazuba aano, kubantu banji muzeezo wakuyoowa Leza ubonwa kuba wakaindi alimwi uukatazya kumvwisya. Balakonzya kubuzya kuti: ‘Ikuti Leza nduyando, ino ndeelede kumuyoowela nzi?’ Kulimbabo, ikuyoowa ncintu citontozya mumazwi. Pele kuyoowa Leza kwini-kwini kujatikizya zintu zinji alimwi kweelana ambotulaabone takuli kulimvwa buyo mumoyo.

2, 3. Ino kuyoowa Leza kwini-kwini kujatikizya nzi?

2 Mu Bbaibbele, muzeezo wakuyoowa Leza ulabelesyegwa munzila iikulwaizya. (Isaya 11:3) Mbulemu bupati bupegwa kuli Leza, ikuyandisya kumukkomanisya. (Intembauzyo 115:11) Kulabikkilizya kuzumina akuzitobela kapati zyeelelo zya Leza zyabukkale buli kabotu alimwi akuyandisya kupona kweelana ancaamba Leza kuti cililuzi naa taciluzi. Ibbuku limwi lyaamba kuti ikuyoowa kuli boobu kutondezya “ciimo ciyandika kapati kuli Leza calo cipa kulilemeka akutatola lubazu muzibi zili zyoonse.” Aboobo, Ijwi lya Leza litwaambila kuti: “Kuyoowa Jehova matalikilo aabusongo.”—Tusimpi 9:10.

3 Masimpe, ikuyoowa Leza kujatikizya mbazu zinji zyabukkale bwabantu. Takujatikizyi buyo busongo, pele alukkomano, luumuno, buvwubi, koongola, bulangizi alusyomo. (Intembauzyo 2:11; Tusimpi 1:7; 10:27; 14:26; 22:4; 23:17, 18; Incito 9:31) Kuleendelana kapati alusyomo alimwi aluyando. Mubwini, kulajatikizya cilongwe ncotujisi a Leza alimwi abantuma. (Deuteronomo 10:12; Jobu 6:14; Ba-Hebrayo 11:7) Ikuyoowa Leza kubikkilizya lusyomo lwakuti Taateesu wakujulu ulamubikkila maano aumwi wesu alimwi ulilibambilide kutulekelela zibi zyesu. (Intembauzyo 130:4) Balikke basizibi bateempwi mbabeelede kuba abukandu kuli Leza. *Ba-Hebrayo 10:26-31.

Kwiiya Kuyoowa Jehova

4. Ino ncinzi cikonzya kutugwasya ‘kwiiya kuyoowa Jehova’?

4 Mbwaanga kuyoowa Leza kulayandika kapati mukusala zintu camaano akulongezyegwa a Leza, mbuti mbotukonzya ‘kwiiya kuyoowa Jehova’ munzila mbotu? (Deuteronomo 17:19) Zikozyanyo zinji zyabaalumi abanakazi zililembedwe mu Magwalo “kukwiiya kwesu.” (Ba-Roma 15:4) Kutegwa tugwasyigwe kumvwisya ncocaamba kuyoowa Leza, atulange-lange buumi bwacikozyanyo comwe cazyeezyo, Mwami Davida wamu Israyeli yansiku.

5. Ino mbuti kweembela mbelele mbokwakamugwasya Davida kwiiya kuyoowa Jehova?

5 Jehova wakamukaka mwami wakusaanguna wa Israyeli, Saulo, akaambo kakuyoowa bantu alimwi akutayoowa Leza. (1 Samuel 15:24-26) Kulubazu lumwi, buumi bwa Davida acilongwe cakwe a Jehova zitondezya kuti wakali muntu uuyoowa Leza cini-cini. Naakali kukomena, Davida kanji-kanji wakali kujanika keembela mbelele zyabausyi. (1 Samuele 16:11) Masiku Davida naakali kweembela mbelele kakuli nyenyeezi ayelede kuti akamugwasya kumvwisya kuyoowa Jehova. Nokuba kuti Davida wakali kukonzya kubona buyo cibeela cisyoonto cabubumbo butalikomeneni, wakabona kuti masimpe Leza uyandika kulemekwa akukombwa. Wakazikulemba kuti: “Nembona majulu aako, milimo yaminwe yako, mwezi anyenyeezi nzowakalenga! Ino muntu ncinzi nowamwiibaluka? Amwana amuntu ncinzi, nomuswaya?”—Intembauzyo 8:3, 4.

6. Ino kumvwisya mbwali mupati Jehova kwakamupa kulimvwa buti Davida?

6 Masimpe, Davida wakakkomana naakalibona kuceya kweelana ajulu lizwide nyenyeezi. Muciindi cakumuyoosya, oolu luzibo lwakamugwasya kutembaula Jehova akwaamba kuti: “Kujulu kulaamba bulemu bwa-Jehova, mweenya uukwazeme ulatondezya milimo yamaanza aakwe.” (Intembauzyo 19:1) Ooku kulemeka Leza kwakapa Davida kuba acilongwe a Jehova akumupa kuyandisya kwiiya akutobela nzila zyakwe zilondokede. Amweezyeezye mbwaakalimvwa Davida naakaimbila Jehova kuti: “Yebo uli mupati, ulacita maleele. Nduwe Leza olike. Njiiyisya inzila yako, O Jehova, kuti njeende mulusinizyo lwako; mbe simoyo omwe kukulemeka izina lyako.”—Intembauzyo 86:10, 11.

7. Ino mbuti kuyoowa Leza mbokwakamugwasya Davida kulwana Goliati?

7 Bana Filisti nobakasaala cisi ca Israyeli, silumamba wabo singuzu uulampa zikokola zili musanu acimwi acisela, Goliati, wakasampaula bana Israyeli kaamba kuti: ‘Amulisalile mwaalumi ulaandilwane! Ikuti naa azunde, tuyoomubelekela.’ (1 Samuele 17:4-10) Saulo ampi yakwe bakayoowa—pele ikutali Davida. Wakalizi kuti Jehova nguwakeelede kuyoowegwa ikutali muntu, kunyina makani wakali anguzu zili buti. “Mebo ndeza kulinduwe muzina lya-Jehova wamakamu makamu,” Davida wakaambila Goliati, “abalo aba bantu boonse babungene ano bazoozibe kuti ipanga asumo tazyeensi nzyavunya Jehova pe, nkaambo inkondo njiya-Jehova.” Kajisi kwizo abbwe lyomwe—alimwi alugwasyo lwa Jehova—Davida wakamuusya mubbabbani uulya.—1 Samuele 17:45-47.

8. Ino zikozyanyo zyamu Bbaibbele zyabantu bayoowa Leza zituyiisya nzi?

8 Tulakonzya katujisi zisinkilizyo naa balwani bakatazya mbubwenya mbuli baabo Davida mbaakajisi. Ino ncinzi ncotukonzya kucita? Tulakonzya kucita munzila njeena Davida alimwi abamwi basyomeka bakaindi mbobakacita—ikuyoowa Leza. Ikuyoowa Leza kulakonzya kuzunda bukandu bwakuyoowa muntu. Mubelesi wa Leza uusyomeka Nehemiya wakakulwaizya bana Israyelinyina, ibakali kupenzyegwa abasikubakazya kati: “Mutabayoowi. Amwiingasile Mwami mupati uuyoosya.” (Nehemiya 4:14) Kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, Davida, Nehemiya alimwi ababelesi ba Leza bamwi basyomeka bakazwidilila mukucita milimo njaakabapa Leza. Kwiinda mukuyoowa Leza, andiswe tulakonzya kucita oobo.

Kwiinda Mumapenzi Cakuyoowa Leza

9. Muubukkale buli buti Davida mwaakatondezya kuyoowa Leza?

9 Davida naakajaya Goliati, Jehova wakamugwasya kuzunda munkondo zinji. Pele Saulo simunyono, wakasoleka—kusaanguna cakutayeeya, mpoona cabucenjezu alimwi kumamanino ampi yakwe—kujaya Davida. Nokuba kuti Jehova wakamusyomezya Davida kuti wakali kuyooba mwami, kwamyaka minji Davida wakapona buumi bwakutija-tija, kulwana akulindila ciindi ncakabikkide Jehova cakumubikka kuba mwami. Kwiinda muzintu zyoonse ezi, Davida wakatondezya kuti wakali kuyoowa Leza mwini-mwini.—1 Samuele 18:9, 11, 17; 24:2.

10. Ino mbuti Davida mbwaakatondezya kuyoowa Leza naakali muntenda?

10 Aciindi cimwi, Davida wakalomba lukwabililo kuli Akisi, mwami wamumunzi wa Filisti wa Gati, imunzi mwazwa Goliati. (1 Samuele 21:10-15) Babelesi bamwami bakaamba Davida kuti ngusinkondo kucisi cabo. Ino mbuti Davida mbwaakacita mubukkale bubyaabi oobo? Wakaamba zyoonse zyakali kumoyo mumupailo kuli Jehova. (Intembauzyo 56:1-4, 11-13) Nokuba kuti wakalicengeezya kuti ulisondokede kutegwa atije, Davida wakalizi kuti ncobeni Jehova nguwakamuvwuna kwiinda mukumugwasya mukusoleka kwakwe. Kusyoma Jehova camoyo woonse nkwaakacita Davida kwakatondezya kuti wakali kuyoowa Leza.—Intembauzyo 34:4-6, 9-11.

11. Mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tulamuyoowa Leza notuli mumasunko mbubwenya bwakacita Davida?

11 Mbuli Davida, tulakonzya kutondezya kuti tulamuyoowa Leza kwiinda mukusyoma mucisyomezyo cakwe cakuti uyootugwasya kuliyumya mumapenzi eesu. Davida wakaamba kuti “Leka inzila yako mumaanza aa-Jehova; komusyoma, nkabela uyoocita.” (Intembauzyo 37:5) Eeci tacaambi kuti katwiile kutula mapenzi eesu kuli Jehova kakunyina akucita ncotukonzya akulangila buyo kuti walo atubambile mapenzi. Davida kunyina naakapaila kuli Leza kuti amugwasye mpoona akukkala buyo. Wakabelesya nguzu amaano nzyaakamupa Jehova akulanganya penzi ndyaakajisi. Pele Davida wakalizi kuti nguzu zyabuntu zilikke tiizyakali kukonzya kumugwasya. Mboceelede kuba akulindiswe. Twacita zyoonse nzyotukonzya, tweelede kusiya zyacaala mumaanza aa Jehova. Ikanji-kanji kunyina ncotukonzya kucita kunze lyakusyoma muli Jehova. Eeci nceciindi notutondezya kuti tulamuyoowa Leza. Majwi ngaakaamba Davida camoyo woonse alakonzya kutuumbulizya aakuti: “Lumvwano lwa-Jehova ndulwabo bamuyoowa.”—Intembauzyo 25:14.

12. Nkaambo nzi ncotweelede kwiibikkila maano kapati mipailo yesu alimwi nciimo cili buti ncotuteelede kuba ancico?

12 Aboobo, tweelede kuubikkila maano kapati mupailo alimwi acilongwe ncotujisi a Leza. Notumusikila Jehova, tweelede “kuzumina kuti Leza mpali akuti nguupa cilumbo kulibaabo bamuyandaula.” (Ba-Hebrayo 11:6; Jakobo 1:5-8) Alimwi natugwasya, tweelede ‘kuba bantu balumba,’ mbubwenya mbwaakatulaya mwaapostolo Paulo. (Ba-Kolose 3:15, 17) Tatweelede kuba mbuli baabo baambwa a Munakristo uunanikidwe uusimide nati: “Bayeeya kuti Leza kujulu uli mbuli mubelesi ngobakonzya kutuma. Nobayanda cimwi cintu, baile kusiba mulosi mpoona waboola. Bajana ncobali kuyanda, tabacimuyandi kabili.” Ibukkale buli boobu butondezya kutayoowa Leza.

Naakaleka Kuyoowa Leza

13. Ndilili Davida naakabula bulemu kujatikizya Mulawo wa Leza?

13 Ikugwasyigwa a Jehova ciindi naakali mumapenzi kwakamupa kumuyoowa kapati Leza Davida alimwi kwakayumya lusyomo ndwaakajisi mulinguwe. (Intembauzyo 31:22-24) Pele ziindi zyotatwe, Davida wakalilekede kuyoowa Leza calo cakamuletela mapenzi kumbele. Kusaanguna wakabikka bubambe bwakuti bbokesi lyacizuminano ca Jehova lilonzyegwe kuya ku Jerusalemu kwiinda mukubelesya ŋola muciindi cakuti bana Levi bainyamune agwezyo, kweelana ambowakalailila Mulawo wa Leza. Uza iwakali kusololela ŋola naakaijata Bbokesi kutegwa aikwabe, wakafwa mpoona aawo akaambo “kakuluba kwakwe.” Inzya, Uza wakalubizya kapati, pele mubwini, Davida nguwatakalemeka Mulawo wa Leza, aboobo ngowakapa kuti zintu zicitike mbuzyakacitika. Kuyoowa Leza caamba kucita zintu kweelana abubambe bwakwe.—2 Samuele 6:2-9; Myeelwe 4:15; 7:9.

14. Ncinzi cakatobela akaambo kakubala bana Israyeli nkwaakacita Davida?

14 Kumbele, kwiinda mukukulwaizyigwa a Saatani, Davida wakabala baalumi bana Israyeli basilumamba. (1 Makani 21:1) Kwiinda mukucita boobo, Davida wakalilekede kuyoowa Leza, calo cakapa kuti bana Israyeli bali 70,000 bafwe. Nokuba kuti Davida wakeempwa kuli Jehova, walo ambaakali limwi bakapenga kapati.—2 Samuele 24:1-16.

15. Ncinzi cakapa kuti Davida anjile mucibi cijatikizya koonana?

15 Aciindi cimwi naakaleka kuyoowa Leza, Davida wakacita cimambe a Bateseba, mukaintu wa Uriya. Davida wakalizi kuti bumambe nokuba kulombozya mukamweenzinyoko ncibi. (Kulonga 20:14, 17) Ipenzi lyakatalika Davida naakabona Bateseba kasamba. Ikuyoowa Leza nokwakamukulwaizya Davida kulanga kumbi cakufwambaana akuyeeya zimbi. Pele kuboneka kuti Davida ‘wakazumanana kulangilila’ kusikila mane kuyoowa Leza kwanjililwa busena akunyomenena. (Matayo 5:28; 2 Samuele 11:1-4) Davida wakalilubide kuti Jehova wakalijatikizyidwe mubuumi bwakwe boonse.—Intembauzyo 139:1-7.

16. Mapenzi aali buti akamusikila Davida akaambo kakulubizya?

16 Mubumambe bwa Davida a Bateseba mwakazwa mwana. Kuzwa waawo, Jehova wakatuma musinsimi wakwe Natani kuti ayubunune cibi ca Davida. Naakagwasyigwa kuba amaano alimwi, Davida wakatalika kumuyoowa Leza alimwi wakeempwa. Wakakombelezya Jehova kuti atamulubi naa kumunyanga muuya wakwe uusalala. (Intembauzyo 51:7, 11) Jehova wakamulekelela Davida akucesya cisubulo cakwe, pele kunyina naakamukwabilila kuzibi zyakatobela akaambo kakubisya kwakwe. Mwana wa Davida wakafwa, kuzwa waawo, mukwasyi wakwe wakanjililwa mapenzi. Masimpe wakasweekelwa kapati akaambo kakutayoowa Leza!—2 Samuele 12:10-14; 13:10-14; 15:14.

17. Amwaambe buumba buboola amicito mibi.

17 Mazuba aano, akaambo kakutayoowa Leza kumakani aakulilemeka akwalo kulakonzya kuleta mapenzi mapati. Amweezyeezye buyo mbocakamucisa mumoyo umwi mukaintu mwana-mwana naakaziba kuti mulumaakwe Munakristo tanaakali kusyomeka kulinguwe naakali kubelekela kumasi aakunze. Kakoteme kumwi kagambidwe alimwi akupya moyo, wakalijata kumeso akutalika kulila. Ino ciyootola ciindi cilamfwu buti kuti atalike kumusyoma alimwi mulumaakwe akumulemeka? Imapenzi aali boobu alakonzya kutantamukwa kwiinda mukuyoowa Leza.—1 Ba-Korinto 6:18.

Kuyoowa Leza Kutugwasya Kutabisya

18. Ino Saatani ujisi mbaakani iili buti alimwi ninzila zili buti nzyabelesya?

18 Saatani uyabusofwaazya bukkale bwamunyika cakufwambaana alimwi ikapati uyandisya kusofwaazya Banakristo bakasimpe. Ikutegwa acite oobo, ubelesya nzila iigaminide moyo alimwi amiyeeyo yesu—kwiinda mumiyeeyo yesu, ikapati meso alimwi amatwi eesu. (Ba-Efeso 4:17-19) Ino muyoocita buti cakutayeeyela mwaakujana zifwanikiso, mabala naa bantu ibasofweede?

19. Ino mbuti kuyoowa Leza mbokwakamugwasya Munakristo umwi kutacegwa mumusunko?

19 Amulange-lange cikozyanyo ca André, * mwaalu Munakristo, muzyali alimwi dokotela ku Europe. André naakali kubeleka masiku kucibbadela, bamakaintu mbaakali kubeleka limwi cakwiinduluka-induluka bakali kusiya tupepa—tulembedwe majwi aaluyando—acilitulisyo cakwe, twakumutamba kuti oone ambabo. André kunyina naakazumina mizeezo yabo eeyo. Kunze lyaboobo, ikutegwa azwe mubukkale bwatakali kabotu, wakajana mulimo kumbi. Kuyoowa Leza kwakali nenzila mbotu alimwi kwakamugwasya kapati, nkaambo sunu André ulaakubeleka mazuba amwi kuofesi yamutabi wa Bakamboni ba Jehova mucisi mwazwa.

20, 21. (a) Ino mbuti kuyoowa Leza mbokukonzya kutugwasya kutanjila mucibi? (b) Ncinzi ciyoolangwa-langwa mucibalo citobela?

20 Ikuyeeya zintu zibi kulakonzya kunjizya muntu muciimo mwakonzya kulisungula kubula cilongwe cibotu ncajisi a Jehova akaambo kacintu cimwi ncatazumizidwe kucita. (Jakobo 1:14, 15) Kulubazu lumwi, ikuti katumuyoowa Jehova, tatukajaniki—nokuba kuzwa buya—aali bantu, abusena, mumilimo amuzyakulikondelezya zikonzya kutupa kunjila mucibi. (Tusimpi 22:3) Kufwumbwa naa cilakonzya kumupa kuba ansoni naa kuyandika kuliimya munzila imwi, mbubo kwiinda kutakkomaninwa a Leza. (Matayo 5:29, 30) Ikuyoowa Leza masimpe takubikkilizyi kulinjizya caali mubukkale butali kabotu alimwi akweebelela naa kubala zintu ziletela muzeezo wakoonana, pele kulabikkilizya kugusya ‘meso eesu kukulangilila zyabuyo.’ Ikuti twacita oobo, tulakonzya kuba alusyomo lwakuti Jehova ‘uyootupa buumi’ azintu zyoonse nzyotuyanda.—Intembauzyo 84:11; 119:37.

21 Masimpe, ikucita zintu cakuyoowa Leza lyoonse nenzila yabusongo. Alimwi kuletela lukkomano lwini-lwini. (Intembauzyo 34:9) Eeci ciyoopandululwa kabotu mucibalo citobela.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 3 Amubone cibalo cakuti “Lingaliro la Baibulo: Kodi Mungamuope Bwanji Mulungu Wachikondi?” mu Galamukani! ya January 8, 1998 ya Chichewa yakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova.

^ munc. 19 Lyacincwa zina.

Sena Inga Mwapandulula?

• Mbube buli buti bwa Bunakristo bubikkilizyidwe mukuyoowa Leza?

• Ino mbuti kuyoowa Leza mbokugwasya kutayoowa muntu?

• Ino mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tuubona munzila yeelede mupailo?

• Ino mbuti kuyoowa Leza mbokukonzya kutukwabilila kutanjila mucibi?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 25]

Davida wakaiya kuyoowa Leza naakali kulangilila milimo ya Jehova

[Zifwanikiso izili apeeji 26]

Ino muyoocita nzi mwaakujanika mubukkale bumusunka mbomwatali kuyeeyela?