Skip to content

Skip to table of contents

Mbwayelede Kusikilwa Ooyo ‘Uuswiilila Zikombyo’

Mbwayelede Kusikilwa Ooyo ‘Uuswiilila Zikombyo’

Mbwayelede Kusikilwa Ooyo ‘Uuswiilila Zikombyo’

“Webo ooswiilila zikombyo, bantu boonse bayoosika kulinduwe.”—INTEMBAUZYO 65:2.

1. Ncinzi caandaanya bantu kuzilenge zimwi zili anyika alimwi ino eeci cibapa coolwe nzi?

AKATI kazyuulu zyazilenge zili anyika, balikke bantu mbabakonzya kumukomba Mulengi wabo. Balikke bantu mbababikkila maano kuli nzyobayandika kumuuya akuyandisya kuzizuzikizya. Eeci citupa coolwe cakuba acilongwe a Taateesu wakujulu.

2. Ino cibi cakanyonganya buti cilongwe ncaakajisi muntu a Mulengi wakwe?

2 Leza wakalenga muntu kajisi luyando lwakubandika a Mulengi wakwe. Adamu a Eva bakalengwa kabalondokede. Aboobo bakalaangulukide kubandika a Leza mbubwenya mwana mbwabandika abausyi. Pele coolwe eco cakamana akaambo kacibi. Adamu a Eva tiibakamumvwida Leza aboobo cilongwe ncobakajisi anguwe cakamana. (Matalikilo 3:8-13, 17-24) Sena eco caamba kuti ibana ba Adamu batalondokede tabakonzyi kubandika a Leza? Peepe, Jehova ucibazumizya kubandika anguwe lilikke ikuti bazuzikizya zyeelelo zimwi. Ino nzyeelelo nzi eezyo?

Ziyandika Mukusikila Leza

3. Ino mbuti bantu batalondokede mbobeelede kumusikila Leza alimwi ncikozyanyo nzi citondezya oobo?

3 Cakacitika kujatikizya bana ba Adamu bobilo cilatugwasya kubona ncayanda Leza kumuntu uutalondokede uuyanda kubandika anguwe. Kaini a Abelo bakasoleka kusikila Leza kwiinda mukutuula zituuzyo kulinguwe. Cituuzyo ca Abelo cakatambulwa pele ca Kaini cakakakwa. (Matalikilo 4:3-5) Ncinzi cakapa kuti kube kwiindana kuli boobu? Ba-Hebrayo 11:4 yaamba kuti: “Lusyomo ndolwakatuuzya Abelo cituuzyo ciinda ca-Kaini. Mulincico mwaakalungulwidwa kuti uliluzi.” Cakutadooneka, lusyomo lulayandika kapati mukusikila Leza. Acimbi ciyandika cilabonwa mumajwi ngaakaamba Jehova kuli Kaini aakuti: “Na wacita kabotu, sa tokooyoonyampuzigwa na?” Inzya, Leza naakamutambula Kaini ikuti naakatalika kucita kabotu. Pele Kaini wakalukaka lulayo lwa Leza, wakamujaya Abelo mpoonya wakaba muzangalisi. (Matalikilo 4:7-12) Aboobo, kumatalikilo kwini, mbokuyandika kumusikila Leza mulusyomo kubikkilizya akucita milimo mibotu yakakankaizyigwa.

4. Ncinzi ncotweelede kuziba notusikila Leza?

4 Cilayandika kapati kuzumina kulubizya kwesu ikuti katuyanda kumusikila Leza. Bantu boonse bakabisya alimwi cibi cilabasinkila kubandika a Leza. Imusinsimi Jeremiya wakalemba boobu kujatikizya Israyeli: “Twabisya . . . Walivumbya ijoba kuti cikombyo cesu citasiki nkobede.” (Malilo 3:42, 44) Nokuba kuti bantu tabalondokede, Leza walisungula kuzwa kumatalikilo ikutambula mipailo yabaabo ibamusikila mulusyomo alimwi amoyo mubotu, ibatobela malailile aakwe. (Intembauzyo 119:145) Ino bantu aaba bakali bani alimwi ncinzi ncotukonzya kwiiya kumipailo yabo?

5, 6. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kujatikizya Abrahamu mbwaakamusikila Leza?

5 Umwi wabaabo wakali Abrahamu. Leza wakamutambula mbwaanga wakamwaamba kuti “muzolwani wangu.” (Isaya 41:8) Ncinzi ncotukonzya kwiiya munzila Abrahamu njaakasikila Leza? Ooyu sikale uusyomeka wakabuzya Jehova kujatikizya simulyazina, kati: “Uyoondipanzi? Nsijisi mwana.” (Matalikilo 15:2, 3; 17:18) Aciindi cimwi, wakalibilika kujatikizya ibakali kuyoofwutuka Leza naakabeteka babi mu Sodoma a Gomora. (Matalikilo 18:23-33) Abrahamu alimwi wakamulomba Leza kacita oobo kwiiminina bamwi. (Matalikilo 20:7, 17) Alimwi mbubwenya mbucakabede akuli Abelo, zimwi ziindi Abrahamu wakali kusikila Leza kajisi cituuzyo cakutuula kuli Jehova.—Matalikilo 22:9-14.

6 Aziindi zyoonse eezi, Abrahamu wakalaangulukide kubandika a Jehova. Pele ikwaanguluka kwakwe kwakali kweendelana akulicesya kweelana ambwaakali kulibona kujatikizya Mulengi wakwe. Amubone majwi aabulemu ngaakaamba aajanika ku Matalikilo 18:27 aakuti: “Bona! Ndalitakata kwaambaula a-Mwami wangu, mebo ndebulongo atwe buyo!” Ncikozyanyo cibotu cakulicesya eeci ncotweelede kutobela.

7. Ntwaambo nzi basikale ntobakali kumwaambila Jehova mumupailo?

7 Basikale bakapaila kujatikizya twaambo tunji alimwi Jehova wakabaswiilila. Jakobo wakapaila mupailo wakali mbuli cikonke. Naakalomba lugwasyo kuli Leza, wakasyomezya kuti: “Kufumbwa nzondipa, ncobeni njooboozya cipanzi cakumi cazyo kulinduwe.” (Matalikilo 28:20-22) Kumbele, naakali kuyanda kuyoobona munyina, Jakobo wakalomba Jehova kuti amukwabilile kati: “Wence kondivuna kuzwa kumaanza aamukulana wangu, kuzwa kumaanza aa-Esau, nkaambo ndamuyoowa.” (Matalikilo 32:9-12) Sikale Jobu wakamusikila Jehova kwiiminina mukwasyi wakwe, akutuula zituuzyo kujatikizya mbabo. Nobakalubizya mukwaamba beenzinyina ba Jobu, Jobu wakabapailila alimwi “Jehova wakatambula mupailo wa-Jobu.” (Jobu 1:5; 42:7-9) Zibalo eezi zilatugwasya kubona twaambo ntotukonzya kumwaambila Jehova mumupailo. Alimwi twabona kuti Jehova ulilibambilide kutambula mipailo yabaabo bamusikila munzila yeelede.

Kwiinda mu Cizuminano ca Mulawo

8. Kweelana acizuminano ca Mulawo, ino mbuti twaambo mbotwakali kutolwa kuli Jehova mukwiiminina bantu?

8 Jehova naakagusya cisi ca Israyeli mu Egepita, wakabapa cizuminano ca Mulawo. Mulawo wakapandulula bubambe bwambwakeelede kusikilwa Leza kwiinda mubapaizi babikkidwe. Ba Levi bamwi bakaambilwa kuba bapaizi kwiiminina bantu. Kwabuka twaambo tujatikizya cisi, sikwiiminina bantu—cimwi ciindi mwami naa musinsimi—wakali kwaambila Leza mumupailo. (1 Samuele 8:21, 22; 14:36-41; Jeremiya 42:1-3) Mucikozyanyo, tempele noyakali kwaabwa, Mwami Solomoni wakamusikila Jehova mumupailo. Awalo Jehova wakatondezya kuti wautambula mupailo wa Solomoni kwiinda mukuzuzya tempele abulemu bwakwe akwaamba kuti: “Matwi aangu alaswiilila, cikombyo cikombwa kubusena obuno.”—2 Makani 6:12–7:3, 15.

9. Ncinzi cakali kuyandika mukusikila Jehova munzila iili kabotu mutempele?

9 Mu Mulawo wakapegwa Israyeli, Jehova wakabikkilizya ceelelo cakeelede kutobelwa nasikilwa mutempele lyakwe. Ino cakali ceelelo nzi eeco? Kunze lyakutuula zituuzyo zyanyama, mafwumofwumo amangolezya lyoonse, mupaizi mupati wakali kuyandika kuumpa tununkilizyo kuumpila Jehova. Kumbele, bapaizi basyoonto abalo bakali kucita mulimo ooyu kuleka buyo lya Buzuba Bwakumanya Milandu. Ikuti bapaizi tiibamupa bulemu buli boobu, Jehova tanaakali kuukkomanina mulimo wabo.—Kulonga 30:7, 8; 2 Makani 13:11.

10, 11. Mbumboni nzi mbotujisi bwakuti Jehova wakali kutambula mipailo njobakali kulipailila bantu?

10 Mu Israyeli yansiku, sena Leza wakali kukonzya kusikilwa kwiinda buyo mubaiminizi bakabikkidwe? Peepe, Imagwalo atondezya kuti Jehova wakalikkomene kutambula mipailo njobakali kulipailila bantu. Mumupailo ngwaakapaila Solomoni nokwakali kwaabwa tempele, wakakombelezya Jehova kati: “Na bakomba akukumbila, nkukuti bantu boonse nanka bantu bako ba-Israyel, . . . akutandabika maanza aakwe kuŋanda eyi, lino swiilila kujulu.” (2 Makani 6:29, 30) Cibalo ncaakalemba Luka citwaambila kuti Zekariya, bausyi Johane Mubbapatizi, nobakali kuumpa tununkilizyo mutempele, makamu aabakombi ba Jehova batakali bapaizi akali “kukombela anze.” Kuboneka kuti cakali ciyanza buya ibantu kuswaangana anze atempele kabapaila ciindi tununkilizyo notwakali kutuulwa kuli Jehova acipaililo cangolida.—Luka 1:8-10.

11 Aboobo, ikuti Jehova wasikilwa munzila iili kabotu, wakalikukkomana kutambula mipailo yabaabo ibakali kwiiminina cisi coonse alimwi abantu kubagama ibakali kuyanda kumusikila lwabo beni. Sunu tatuciyandiki kutobela cizuminano ca Mulawo. Nokuba boobo, tulakonzya kwiiya ziiyo ziyandika kapati kujatikizya mupailo kweelana abana Israyeli bansiku mbobakali kumusikila Leza.

Mububambe bwa Bunakristo

12. Mbubambe nzi bubikkidwe Banakristo mbobeelede kubelesya kusikila Jehova?

12 Lino tutobela bubambe bwa Bunakristo. Kunyina tempele libikkidwe buya oomo bapaizi mobaiminina bantu ba Leza boonse naa ooko nkotukonzya kulanga notupaila kuli Leza. Pele Jehova ulijisi bubambe mbotweelede kubelesya notumusikila. Mbubambe nzi? Kristo naakananikwa mu 29 C.E. akubikkwa kuba Mupaizi Mupati, tempele lyakumuuya lyakatalika kubeleka. * Eeli tempele lyakumuuya bwakali bubambe bupya bwakusikila Jehova mubukombi kwiinda mucituuzyo cakulunga mulandu Jesu Kristo ncaakapa.—Ba-Hebrayo 9:11, 12.

13. Kujatikizya mupailo, ncinzi cikozyenye akati katempele lyakali mu Jerusalemu atempele lyakumuuya?

13 Zibeela zinji zyatempele yamu Jerusalemu ziiminina zibeela zyatempele yakumuuya, kubikkilizya azyeezyo zijatikizya mupailo. (Ba-Hebrayo 9:1-10) Mucikozyanyo, ncinzi cakali kwiimininwa atununkilizyo twakali kutuulwa, mafwumofwumo amangolezya, acipaililo catununkilizyo mucibeela Cisalala catempele? Kweelana abbuku lya Ciyubunuzyo, ‘tununkilizyo oto ninkombyo zyabasalali.’ (Ciyubunuzyo 5:8; 8:3, 4) Davida wakasololelwa amuuya kulemba kuti: “Cikombyo cangu cibe mbuli tununkilizyo kubusyu bwako.” (Intembauzyo 141:2) Aboobo, mububambe bwa Bunakristo, tununkilizyo tununkila kabotu twiiminina mipailo antembauzyo nzyatambula Jehova.—1 Ba-Tesalonika 3:10.

14, 15. Ncinzi cikonzya kwaambwa kujatikizya mbobamusikila Jehova (a) Banakristo bananike? (b) iba “mbelele zimwi”?

14 Ino nguni weelede kumusikila Leza mutempele eeli lyakumuuya? Mutempele lini, bapaizi aba Levi bakajisi coolwe cakubelekela mulubuwa lwamukati, pele bapaizi balikke mbabakali kukonzya kunjila mubusena Busalala. Banakristo bananike ibajisi bulangizi bwakujulu bali muciimo cakumuuya cilibedelede cakali kwiimininwa alubuwa lwamukati alimwi abusena Busalala, calo cibagwasya kugamika mipailo antembauzyo zyabo kuli Leza.

15 Ino mbuti aabo bajisi bulangizi bwaanyika, iba “mbelele zimwi”? (Johane 10:16) Imusinsimi Isaya wakatondezya kuti bantu bamuzisi zinji bakali kuyooboola kuzikukomba Jehova “kumamanino aaciindi.” (Isaya 2:2, 3) Alimwi wakalemba kuti “bazwakule” bakali kuyooliswaanganya a Jehova. Katondezya kuti ulilibambilide kubatambula, Leza wakati: “Nzoobaleta . . . akubasekelezya muŋanda yangu yakukomba.” (Isaya 56:6, 7) Ciyubunuzyo 7:9-15 cijisi twaambo tuyungizidwe, caamba “inkamu impati” iizwa “kuzisi zyoonse” iswaangana kukomba akupaila kuli Leza “isikati amasiku” kaiimvwi mulubuwa lwakunze kwatempele yakumuuya. Elo cilayumya-yumya kuziba kuti babelesi ba Leza boonse mazuba aano balakonzya kumusikila Leza kabajisi lusyomo lwakuti ulabaswiilila!

Ino Mipailo Iili Buti Iitambulwa?

16. Ncinzi ncotukonzya kwiiya ku Banakristo bakusaanguna kujatikizya mupailo?

16 Banakristo bakusaanguna bakali kuyandisya kupaila. Ino ntwaambo nzi ntobakali kupailila? Baalu Banakristo bakalomba busolozi mukusala baalumi bakeelede kupegwa mikuli mumbunga. (Incito 1:24, 25; 6:5, 6) Epafra wakapailila basyominyina. (Ba-Kolose 4:12) Bamumbungano yaku Jerusalemu bakamupailila Petro ciindi naakali muntolongo. (Incito 12:5) Banakristo bakusaanguna bakalomba Leza kuti abagwasye kuba acamba nobakali kukazyigwa, kabati: “Mwami, kobona oobu mbobatukonga, aboobo tuzumizye tobabelesi bako, kwaamba makani aako cabusicamba.” (Milimo 4:23-30, Ci) Sikwiiya Jakobo wakakulwaizya Banakristo kupaila kuli Leza kutegwa abape busongo nobali mumasukusyo. (Jakobo 1:5) Sena mulabikkilizya twaambo tuli boobo mumipailo njomupaila kuli Jehova?

17. Ino mipailo yabani Jehova njatambula?

17 Leza tatambuli mipailo yoonse. Ino lino mbuti mbotukonzya kupaila katujisi lusyomo lwakuti mipailo yesu iyootambulwa? Bantu basyomeka aabo Leza mbaakaswiilila musyule bakali kumusikila amoyo woonse alimwi amoyo mubotu. Bakatondezya lusyomo lwabo kwiinda mukucita milimo mibotu. Tulakonzya kuba alusyomo lwakuti Jehova uyoobaswiilila aabo ibamusikila munzila njeena asunu.

18. Ikutegwa mipailo yabo imvwugwe, nceelelo cili buti Banakristo ncobeelede kuzuzikizya?

18 Kuli ceelelo acimbi ciyandika. Imwaapostolo Paulo wakacipandulula boobu eeci, kati: “Mulinguwe toonse . . . mutujene lusweno mu-Muuya omwe kuli-Taata.” Nguni ngwaakali kwaamba Paulo naakalemba kuti, “mulinguwe”? Ngu Jesu Kristo. (Ba-Efeso 2:13, 18) Inzya, tulakonzya kwaanguluka kumusikila Taata kwiinda buyo muli Jesu.—Johane 14:6; 15:16; 16:23, 24.

19. (a) Ndilili kutuula tununkilizyo nokwakatalika kumusesemya Jehova mu Israyeli? (b) Ino mbuti mbotunga twabona kuti mipailo yesu ili mbuli tununkilizyo tununkila kabotu kuli Jehova?

19 Mbuli mbokwaambwa kale, tununkilizyo twakali kutuulwa abapaizi bana Israyeli twakali kwiiminina mipailo iitambulwa yababelesi ba Leza basyomeka. Pele zimwi ziindi, tununkilizyo ntobakali kutuula bana Israyeli twakali kumusesemya Jehova. Mbocakabede oobo bana Israyeli nobakali kuumpa tununkilizyo mutempele pele kumwi kabakotamina mituni. (Ezekiele 8:10, 11) Mbubwenya asunu, mipailo yabaabo ibaamba kuti babelekela Jehova pele ibacicita zintu ziteendelani amilawo yakwe, ili mbuli tununkilizyo tusesemya kulinguwe. (Tusimpi 15:8) Nkokuti, atuzumanane kusalala mumbazu zyoonse zyabuumi bwesu kucita kuti mipailo yesu kaili mbuli tununkilizyo tununkila kabotu kuli Leza. Jehova ulaikkomanina mipailo yabaabo ibatobela nzila zyakwe ziluleme. (Johane 9:31) Pele kucili mibuzyo iiyandika kwiingulwa. Ino mbuti mbotweelede kupaila? Ino nzinzi nzyotukonzya kupailila? Alimwi ino mbuti Leza mbwaingula mipailo yesu? Cibalo cesu citobela ciyooilanga-langa mibuzyo eeyi aimbi.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 12 Amubone Ngazi Yamulindizi, yamu Chichewa ya May 15, 2001, peeji 27.

Sena Inga Mwapandulula?

• Ino mbuti bantu batalondokede mbobakonzya kusikila Leza munzila njayanda?

• Mumipailo yesu, mbuti mbotukonzya kwiiya basikale?

• Ncinzi ncotwiiya kumipailo ya Banakristo bakusaanguna?

• Ndilili mipailo yesu noiba mbuli tununkilizyo tununkila kabotu kuli Leza?

[Mibuzyo yaciiyo]

Cifwanikiso apeeji 23]

Ino nkaambo nzi Leza ncaakatambuda cituuzyo ca Abelo ikutali ca Kaini?

[Cifwanikiso icili apeeji 24]

“Mebo ndebulongo atwe buyo!”

[Cifwanikiso icili apeeji 25]

“Ncobeni njooboozya cipanzi cakumi cazyo kulinduwe”

[Cifwanikiso icili apeeji 26]

Sena mipailo yanu ili mbuli tununkilizyo tununkila kabotu kuli Jehova?