Skip to content

Skip to table of contents

Amukkale Muluyando Lwa Leza!

Amukkale Muluyando Lwa Leza!

Amukkale Muluyando Lwa Leza!

“Nomuyandwa, . . . amukkale muluyando lwa Leza nomulindila buumi butamani.”—JUDI 20, 21, Ci.

1, 2. Ino mbuti mbomukonzya kukkalilila muluyando lwa Leza?

JEHOVA ulabayanda bantu bali munyika cakunga wakabapa Mwanaakwe simuzyalwa alikke kutegwa aabo ibayoosyoma nguwe bakakonzye kujana buumi butamani. (Johane 3:16) Elo kaka cilakkomanisya ikuyandwa munzila iili boobu! Ikuti kamuli mubelesi wa Jehova, masimpe muliyandide kutondezyegwa luyando luli boobu mane kukabe kutamani.

2 Sikwiiya Juda wakaamba mbuli mbomukonzya kukkalilila muluyando lwa Leza. Juda wakalemba kuti: “Amuliyake mulusyomo lwanu lusalala. Amukombe mukugwasigwa a Muuya Uusalala. Amukkale muluyando lwa Leza nomulindila buumi butamani Mwami wesu Jesu Kilisito mbwayoomupa muluse lwakwe.” (Judi 20, 21, Ci) Kuliyiisya Jwi lya Leza alimwi akukambauka makani mabotu kulagwasya mukuyaka “lusyomo lwanu lusalala,” nkokuti ziyiisyo zya Bunakristo. Kutegwa muzumanane kukkala muluyando lwa Leza, muleelede kupaila kwiinda mukugwasyigwa a “muuya uusalala.” Ikutegwa mukajane buumi butamani, acimbi ciyandika nkutondezya lusyomo mucipaizyo cacinunuzyo ca Jesu Kristo.—1 Johane 4:10.

3. Ino nkaambo nzi bantu bamwi ncobatacili Bakamboni ba Jehova?

3 Ibamwi kaindi bakali kusyoma tiibakakkalilila muluyando lwa Leza pe. Akaambo kakuti bakazumanana kucita zibi, tabacili Bakamboni ba Jehova lino pe. Ino mbuti mbomukonzya kutantamuka bukkale buli boobu? Ikuzinzibala kuyeeya atwaambo ootu tutobela kulakonzya kumugwasya kuleka cibi, akukkala muluyando lwa Leza.

Kamutondezya Mbomumuyanda Leza

4. Ino kumvwida Leza kuyandika kapati buti?

4 Amutondezye kuti mulamuyanda Leza kwiinda mukumuswiilila. (Matayo 22:37) Mwaapostolo Johane wakalemba kuti: “Oku nkokuyanda Leza, kuti twabamba milazyo yakwe, alimwi milazyo yakwe tiili miyumu.” (1 Johane 5:3) Ikumvwida Leza kulakonzya kumuyumya mukulwana masunko alimwi kulakonzya kumupa kuti kamukkomana. Sintembauzyo wakaamba kuti: “[Ulikkomene] uuteendi mululayo lwababi, . . . pele ulakondelelwa Mulao wa-Jehova.”—Intembauzyo 1:1, 2.

5. Ino kuyanda Jehova nkomumuyanda kuyoomukulwaizya kucita nzi?

5 Ikuyanda Jehova nkomumuyanda, kuya kupa kuti mutaciti cibi cipati icinga casampuzya zina lyakwe. Aguri wakapaila kuti: “Utandipi bucete nanka buvubi; undisanine zilyo zyeelede, kuti ntakutisyi akukukaka cakwaamba kuti, Ma! Ngwani Jehova? Alimwi ntapengi mubucete akubba akusampaula izina lya-Leza wangu.” (Tusimpi 30:1, 8, 9) Atubone kuti ‘tiitwasampuzya zina lya Leza.’ Muciindi caboobo, lyoonse tweelede kusoleka kucita zintu ziluzi zimupa bulemu.—Intembauzyo 86:12.

6. Ino ncinzi cikonzya kucitika ikuti mwacita cibi acaali?

6 Lyoonse kamupaila kuli Bausyi banu basiluyando bakujulu kutegwa bamugwasye kulwana musunko uukonzya kumupa kucita cibi. (Matayo 6:13; Ba-Roma 12:12) Amuzumanane kutobela lulayo lwa Leza ikutegwa mipailo yanu itasinkilwi. (1 Petro 3:7) Ikuti naa mwacita cibi acaali, zikonzya kutobela zibi kapati, nkaambo munzila yacikozyanyo Jehova ulaisinkila mipailo yabantu bazangi ajoba demu ikutegwa itasiki kulinguwe. (Malilo 3:42-44) Aboobo amube babombe akupailila kuti mutaciti cintu icikonzya kupa kuti mipailo yanu itasiki kuli Leza.—2 Ba-Korinto 13:7.

Kamumuyanda Mwana a Leza

7, 8. Ino mbuti kutobela lulayo lwa Jesu mbokukonzya kugwasya kutantamuka zibi?

7 Kamutondezya kuti mulamuyanda Jesu Kristo kwiinda mukutobela milazyo yakwe, nkaambo eeci ciyoomugwasya kutegwa mutabisyi. Jesu wakaamba kuti: “Mwanoobamba milao yangu, munookalilila muluyando lwangu, mbubonya mbwembamba milao ya-Taata, akukalilila muluyando lwakwe.” (Johane 15:10) Ino mbuti kutobela majwi aa Jesu mbokukonzya kumugwasya kukkalilila muluyando lwa Leza?

8 Kwaabikkila maano majwi aa Jesu kulakonzya kumugwasya kuti mube bantu batobela njiisyo zyakulilemeka. Mulawo Leza ngwaakapa bana Israyeli wakati: “Utaciti bumambi.” (Kulonga 20:14) Pele Jesu wakaibikka atuba njiisyo yakali mumulawo ooyu kwiinda mukwaamba kuti: “Umwi aumwi uulangilila mwanakazi cakumusukama ulimucitide kale bumambi mumoyo wakwe.” (Matayo 5:27, 28) Mwaapostolo Petro wakaamba kuti bamwi ibakali mumbungano yamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakajisi ‘meso azwide bumambi’ alimwi ‘bakali koongelezya batasimide.’ (2 Petro 2:14) Nokuba boobo, kwiindana ambabo mulakonzya kutantamuka zibi zijatikizya koonana ikuti kamumuyanda akumumvwida Leza a Kristo akuti kamuyanda kuba acilongwe ambabo.

Amusololelwe Amuuya wa Jehova

9. Ino ncinzi cinga cacitika kumuuya uusalala ikuti muntu umwi kazumanana kucita cibi?

9 Amupailile muuya uusalala wa Leza akuzumina kusololelwa anguwe. (Luka 11:13; Ba-Galatiya 5:19-25) Ikuti mwazumanana kucita cibi, Leza ulakonzya kugusya muuya wakwe alindinywe. Davida naakabisya kuli Bateseba, wakalomba Leza kuti: “Utandisowi kuzwa kubusyu bwako; utandinyanzyi Muuya wako uusalala.” (Intembauzyo 51:11) Akaambo kakuti Mwami Saulo wakali sizibi uuteempwi, muuya wa Leza wakagusyigwa ali nguwe. Saulo wakabisya kwiinda mukutuula cipaizyo cakuumpa alimwi akutajaya matanga aambele, mpongo, ŋombe alimwi akutamujaya mwami waba Amaleki. Kumane boobo Jehova wakaugusya muuya wakwe ali Saulo.—1 Samuele 13:1-14; 15:1-35; 16:14-23.

10. Nkaambo nzi ncomuteelede kuyeeya kucita cibi?

10 Mutabi amuzeezo wakucita cibi. Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Kuti twabisya acaali munsi lyakumana kutambula kuziba kwinikwini, takucipailwa limbi cipaizyo cazibi.” (Ba-Hebrayo 10:26-31) Elo kaka cinjizya mumapenzi ikuti kamucita cibi acaali!

Amube Aluyando Lwini-Lwini Kubantu

11, 12. Ino mmuunzila nzi luyando alimwi akulemeka mbokukonzya kupa kuti muntu ataciti micito yakutalilemeka?

11 Ikuyanda bantunyoko kuyoopa kuti muleke micito yakoonana kutali kwamumulawo. (Matayo 22:39) Iluyando luli boobu luyoomupa kuti mulijate kutegwa muteenwi akutalika kuyanda mukamuntu naa mulumi wamuntu. Nkaambo kucita boobo kulakonzya kupa kucita bumambi. (Tusimpi 4:23; Jeremiya 4:14; 17:9, 10) Amube mbuli Jobu wakaluleme, walo watakaba amizeezo yakuyanda bamakaintu bambi kunze lyamukaintu wakwe.—Jobu 31:1.

12 Ikulemeka kusetekana kwalukwatano kulakonzya kumugwasya kutegwa mutaciti cibi. Makanze aa Leza ngakuti lukwatano lwamumulawo alimwi akuyaana kwabantu bobilo nenzila yakuzyalila bana. (Matalikilo 1:26-28) Kamuyeeya kuti zizo zyamubili zibelesyegwa mukuyaana, mulimo wazyo ngwakuti kube buumi, icintu cisetekene. Basikucita bwaamu alimwi abumambi tabalemeki Leza alimwi tabakulemeki koonana, nkokuti ikusetekana kwalukwatano, aboobo babisyila mubili wabo. (1 Ba-Korinto 6:18) Pele kuyanda Leza alimwi abantuma kubikkilizya akumvwida Leza kuyoopa kuti muntu atantamuke micito iikonzya kumupa kugusyigwa mumbungano ya Bunakristo.

13. Ino muntu uutalilemeki ‘usowaila buti lubono’?

13 Tatweelede kuyeeya mizeezo yakucita zibi ikutegwa tutacisizyi bantu bamwi myoyo. Bbuku lya Tusimpi 29:3 lyaamba kuti: “Uuenda abasikuvuula ulasowaila imbono.” Simamambi uuteempwi ulanyonganya cilongwe cakwe a Leza alimwi acamukwasyi. Imukaintu wasimamambi uuteempwi ulakonzya kuzwa muŋanda. (Matayo 19:9) Kufwumbwa naa mmulumi naa mmukaintu wabisya, kulekana kulakonzya kupenzya yooyo uusyomeka, ibana alimwi abantu buyo bambi. Ikuziba mapenzi aboola akaambo kakutalilemeka kuyootupa kulijata ikutegwa tutaciti micito yakutalilemeka.

14. Ino nciiyo nzi cikonzya kuyiigwa mubbuku lya Tusimpi 6:30-35 kujatikizya kubisya?

14 Ikuziba kuti kunyina mbocikonzya kujokololwa ikuti muntu wacita bumambi, kweelede kutupa kutantamuka mucito ooyu wakuliyanda. Bbuku lya Tusimpi 6:30-35 litondezya kuti bantu balakonzya kumulekelela mubbi iwabba akaambo kakuti wafwa nzala, pele balamusulaika simamambi nkaambo makanze aakwe mabi. “Ulalinyonyoona” mwini. Nowakacili kutobelwa Mulawo wa Musa, simamambi uleelede kujaigwa. (Levitiko 20:10) Muntu uucita bumambi ulabacisizya myoyo bantu akaambo kakuyanda kujana ncalombozya, alimwi simamambi uuteempwi ulatandwa mumbungano ya Bunakristo.

Amube Amanjezeezya Mabotu Lyoonse

15. Ino ali muciimo nzi manjezeezya aali mbuli mbwiilemba “nsimbi ipya”?

15 Ikutegwa tukkalilile muluyando lwa Leza, manjezeezya eesu taayelede kuba yaayo aazumizya kucita zibi pe. Kakunyina kudooneka tatweelede kutobela zyeelelo zyakulilemeka izyanyika izilaansi kapati, alimwi tweelede kubikkila maano kapati kuzintu mbuli balongwe mbotusala, mabbuku ngotubala alimwi anzyotubelesya mukulikondelezya. Paulo wakacenjezya kuti: “Kuti kuciindi ciciza bamwi bayookuzwa kulusyomo, bakagame kumvwa myuuya yakweena amafundisyo aabadaimona, nkaambo kakuupaupa ameso kwabantu baamba twakubeja, bali amyoyo iyakalembwa mbuli mbwiilemba insimbi ipya.” (1 Timoteo 4:1, 2) Manjezeezya aali mbuli mbwiilemba “nsimbi ipya” ngayaayo aali mbuli lubata lutakonzyi kumvwa kucisa. Manjezeezya aali boobo taacicikonzyi kutucenjezya kujatikizya buzangi alimwi abukkale bwalo bukonzya kupa kuti tuleye kukasimpe.

16. Nkaambo nzi ncociyandika kuba amanjezeezya mabotu?

16 Lufwutuko lwesu luyeeme akuba amanjezeezya mabotu. (1 Petro 3:21) Akaambo kalusyomo mubulowa bwa Jesu bwakatilwa, manjezeezya eesu akasalazigwa kumilimo iletela lufwu “kuti [t]umumanine milimo Leza muumi.” (Ba-Hebrayo 9:13, 14) Ikuti twabisya acaali, manjezeezya eesu alasofwaala alimwi tulaleka kuba bantu beelela kucita mulimo wa Leza. (Tito 1:15) Pele kwiinda mulugwasyo lwa Jehova, tulakonzya kuba amanjezeezya mabotu.

Nzila Zimbi Zikonzya Kumugwasya Kutantamuka Bukkale Bubyaabi

17. Ino ‘kutobela Jehova camoyo woonse’ kujisi mpindu nzi?

17 ‘Amumutobele Jehova amoyo woonse’ mbuli bwakacita Kalebe wamu Israyeli yansiku. (Deuteronomo 1:34-36) Amucite Leza nzyayanda alimwi kutabi nomuyeeya kulida “kuntafule yabadaimona.” (1 Ba-Korinto 10:21) Mutaleyi pe. Amulye cakulya cakumuuya icijanika buyo atafwule lya Jehova, eelyo kunyina nomuya kunyonganisyigwa abamayi babeji naa myuuya mibi. (Ba-Efeso 6:12; Juda 3, 4) Amubikkile maano kuzintu zyakumuuya, mbuli kuliyiisya Bbaibbele, kujanika kumiswaangano alimwi akuunka mumulimo wamumuunda. Muyookkomana masimpe kuti mwatobela Jehova camoyo woonse alimwi akujata bubi mukucita mulimo wa Mwami.—1 Ba-Korinto 15:58.

18. Mbuti kuyoowa Jehova mbokukonzya kukujatikizya kulilemeka kwanu?

18 Amukanze “kumanina Leza milimo mibotu yakumubotezya, cakulemeka acakuyoowa.” (Ba-Hebrayo 12:28) Ikuyoowa Jehova kuyoomupa kuti mutatoli nzila ili yoonse yabuzangi. Kuyoomugwasya kulilemeka kweelana alulayo lwa Petro ndwaakapa bananikenyina lwakuti: “Mbumumwaamba kuti ngu-Taateesu, uutalangi ciimo pele kufumbwa muntu ulamubeteka acamilimo yakwe, amukaende cakuyoowa ciindi coonse cabweenzu bwanu bwaansi ano.”—1 Petro 1:17.

19. Ino nkaambo nzi ncomweelede kuzibelesya lyoonse zintu nzyomwiiya mu Jwi lya Leza?

19 Kamuzibelesya lyoonse nzyomwiiya mu Jwi lya Leza. Eeci ciyoomugwasya kutantamuka kucita zibi zipati akaambo kakuti muyooba “baabo abali amiyeeyo iyakaiisigwa kusala cibotu ecibi.” (Ba-Hebrayo 5:14) Muciindi cakuba muntu uutasali cakwaamba alimwi uutalilemeki, amucenjele kutegwa mweende cabusongo, “mujatisye loko ciindi canu coonse” mumazuba aaya mabi. “Muleelede kumvwisya mbulubede luyando lwa-Mwami” akuzumanana kulucita.—Ba-Efeso 5:15-17; 2 Petro 3:17.

20. Nkaambo nzi ncotweelede kukutantamuka kunyonokela?

20 Mutasoli kunyonokela zintu zyabeenzinyoko. Umwi wa Milawo iili Kkumi waamba kuti: “Utanyonokeli ŋanda yamweenzinyoko. Utanyonokeli mukamweenzinyoko, na mubelesi wakwe mwaalumi, naba mubelesi wakwe mukaintu, naa musune wakwe, naa mbongolo yakwe, niciba cimwi cakwe.” (Kulonga 20:17, BT) Mulawo ooyu wakali kukwabilila zintu nzyajisi muntu mbuli ŋanda, mukaintu, babelesi, zivwubwa azimbi buyo. Pele kaambo kapati mmajwi ngaakaamba Jesu aakuti kunyonokela kulasofwaazya muntu.—Marko 7:20-23.

21, 22. Ino ninzila nzi zyakulikwabilila Munakristo nzyakonzya kubelesya ikutegwa atabisyi?

21 Amulikwabilile kutegwa kulombozya kukonzya kumupa kubisya kutajaniki mulindunywe. Sikwiiya Jakobo wakalemba kuti: “Muntu ulatepaulwa na alengawidwa akoongwa kuzisusi zyakwe mwini. Eno zisusi zyamita buyo, zilazyala zibi, azyalo zibi zyakomena zilatumbuka lufu.” (Jakobo 1:14, 15) Mucikozyanyo, ikuti naa muntu wakalijisi penzi lyakukolwa kaindi, ulakonzya kusala kutaleta bukoko muŋanda. Ikutegwa atasikilwi musunko kuzwa kumusimbi naa musankwa ngobabeleka limwi, Munakristo ulakonzya kucinca busena mpabelekela naa kucinca mulimo buya.—Tusimpi 6:23-28.

22 Mutabwezi niiba ntaamu yomwe iikonzya kumupa kubisya. Ikuyeeya zintu zijatikizya kutalilemeka kulakonzya kumupa kucita bwaamu naa bumambi. Ikwaamba twaambo tuuba-uba twakubeja kulakonzya kupa kuti muntu atalike kubeja makani mapati calo cikonzya kumupa kuba acibi cakubeja. Ikubba tuntu tuniini-niini kulakonzya kupa kuti manjezeezya aleke kubeleka calo cikonzya kupa kuti atalike kubba zintu zipati. Ikuba amizeezo yakuleya asyoonto buyo kulakonzya kupa kuti muntu akabe siluleyo uutaambiki.—Tusimpi 11:9; Ciyubunuzyo 21:8.

Ino Ncinzi Ncomweelede Kucita Kuti Mwabisya?

23, 24. Ino nduumbulizyo nzi lukonzya kujanika kubbuku lya 2 Makani 6:29, 30 alimwi alya Tusimpi 28:13?

23 Bantu boonse tabalondokede. (Mukambausi 7:20) Ikuti naa mwacita cibi cipati, mulakonzya kuumbulizyigwa amupailo wa Mwami Solomoni naakali kwaaba tempele ya Jehova. Solomoni wakapaila kuli Leza ategwa: “Na bakomba akukumbila, nkukuti bantu boonse nanka bantu bako ba-Israyeli, umwi aumwi mbuli mbwazi mapenzi aamumoyo wakwe, akutandabika maanza aakwe kuŋanda eyi, lino swiilila kujulu kumakalilo aako nkokede, ulekelele, akuboozezya umwi aumwi bulumbu bwanzila zyakwe, mbubonya mbobwene moyo wakwe (nkaambo nduwe olike uubwene myoyo yabantu boonse baansi.)”—2 Makani 6:29, 30.

24 Inzya, Leza ulizi moyo alimwi ulalekelela. Bbuku lya Tusimpi 28:13 lyaamba kuti: “Uusisa milandu yakwe takooyooba acoolwe pe, pele oyo uulyaambawida akuleka ulafwidwa luzyalo.” Ikuti muntu weempwa akwaamba zibi zyakwe alimwi akuzileka, ulakonzya kufwidwa luzyalo a Leza. Pele ikuti kamuunkide ansi kumuuya, ino ncinzi acimbi cikonzya kumugwasya kuzumanana muluyando lwa Leza?

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino mbuti mbotukonzya kukkala muluyando lwa Leza?

• Ino mbuti kuyanda Leza alimwi a Kristo mbokutugwasya kutantamuka zibi?

• Nkaambo nzi luyando lwini-lwini kubantu mbolukonzya kutulesya kucita micito yakoonana kutali kwamumulawo?

• Ino ninzila nzi zimwi zikonzya kutugwasya kutantamuka micito yakutalilemeka?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 8]

Juda ulatutondezya mbotukonzya kuzumanana kukkala muluyando lwa Leza

[Cifwanikiso icili apeeji 9]

Kumana kwalukwatano kulakonzya kupa kuti uusyomeka mulukwatano kubikkilizya abana bapenge kapati mumoyo

[Cifwanikiso icili apeeji 10]

Sena muliyandide ‘kutobela Jehova camoyo woonse’ mbubwenya mbuli bwakacita Kalebe?

[Cifwanikiso icili apeeji 11]

Lyoonse kamupaila kutegwa mugwasyigwe kutantamuka musunko