Skip to content

Skip to table of contents

Kamukuzumina Lyoonse Kulaya kwa Jehova

Kamukuzumina Lyoonse Kulaya kwa Jehova

Kamukuzumina Lyoonse Kulaya kwa Jehova

‘Utasampauli Kulaya kwa Jehova.’—TUSIMPI 3:11.

1. Nkaambo nzi ncotuyandika kuzumina lulayo lwa Leza?

MWAMI Solomoni wa Israyeli yansiku ulatupa toonse kaambo kabotu ncotweelede kuzuminina lulayo lwa Leza. Solomoni wakati: “Mwanaangu, utasampauli [kulaya kwa] Jehova, nekuba kulikataazya kukutapatila kwakwe, nkaambo kufumbwa muntu ngwayanda Jehova, ulamweempya, alimwi [uloolola] mwana umwi aumwi ngwatambula.” (Tusimpi 3:11, 12) Inzya, Wisi wanu wakujulu ulamulaya nywebo kumugama nkaambo ulamuyanda.

2. Ino ‘kulaya’ kupanduludwe buti, alimwi ino mbuti muntu mbwakonzya kulaigwa?

2 ‘Kulaya’ cipandulula kusubula, koolola, kulailila alimwi akuyiisya. Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Kuciindi ncocuumwa-umwa tacitangazyi pe, cilausya, pele munsi, kukomwa oko kulatujanya micelo yakulikalila kabotu akululama.” (Ba-Hebrayo 12:11) Kuzumina alimwi akulubelesya lulayo lwa Leza kulakonzya kumugwasya kuzumanana kucita bululami calo cikonzya kumuswenya kuli Leza uusalala Jehova. (Intembauzyo 99:5) Koololwa kulakonzya kuzwa kubasyomima, kwiinda muzintu ziyiigwa kumiswaangano ya Bunakristo alimwi akwiinda mukuliyiisya Jwi lya Leza alimwi amumabbuku aazwa ‘kumubanzi uusyomeka.’ (Luka 12:42-44) Elo kaka inga mwalumba ikuti mwaambilwa cintu cimwi ciyandika kubambulula! Pele ino ndulayo nzi lukonzya kuyandika ikuti naa kwacitwa cibi cipati?

Ikaambo Bantu Ncobagusyilwa Mumbungano

3. Ino ndilili muntu nakonzya kugusyigwa mumbungano?

3 Babelesi ba Leza balaliyiisya Bbaibbele amabbuku aa Bunakristo. Zyeelelo zya Jehova zilayiigwa kumiswaangano yabo, kumiswaangano yaalubazu naa yabbazu alimwi akuli yacooko. Aboobo, Banakristo balizi Jehova ncayanda. Kugusya mumbungano kucitwa buyo leelyo umwi wabo nateempwi acita cibi cipati.

4, 5. Ino ncikozyanyo nzi cili mu Bbaibbele cijatikizya muntu wakagusyidwe mumbungano caambwa waawa, alimwi ino nkaambo nzi mbungano ncoyakakulwaizyigwa kumupilusya alimwi?

4 Amulange-lange cikozyanyo cili mu Bbaibbele cijatikizya muntu wakagusyigwa. Mbungano yaku Korinto yakali kulekelela ‘bwaamu akati kabo, ibwaamu bwatakali kucitwa nikuba kubantu bakunze nkaambo umwi muntu wakali kwete mukawisi.’ Paulo wakakulwaizya bana Korinto kuti “oyo simalweza uleelede kwaabwa mumaanza aa-Saatani, kuti nyama inyonyoonwe, amuuya wakwe ufutuke.” (1 Ba-Korinto 5:1-5) Naakali kuzoogusyigwa akwaabwa kuli Saatani, sikubisya ooyu wakali kuyooba wanyika ya Diabolosi. (1 Johane 5:19) Ikutandwa kwakwe mumbungano kwakagusya nkalilo mbyaabi yakumubili akukwabilila “muuya” wa Leza naa bukkale butondezya bube bwa Leza.—2 Timoteo 4:22; 1 Ba-Korinto 5:11-13.

5 Tiikwakainda ciindi cilamfwu kapati pe, Paulo wakakulwaizya Banakristo ku Korinto kuti bamupilusye mumbungano muntu ooyo. Nkaambo nzi? Mwaapostolo wakaamba kuti ikutegwa ‘batacenjelelwi a Saatani.’ Kuboneka kuti sikubisya wakeempwa akutalika kulilemeka. (2 Ba-Korinto 2:8-11) Ikuti bana Korinto nobakaka kumupilusya mumbungano muntu ooyu sikubisya, Saatani naakabacenjelela mukuti nobakaba amyoyo miyumu akutamulekelela mbubwenya mbuli Diabolosi mbwaakali kuyanda kuti bacite. Kuboneka kuti tiilyakatanta pe, ‘bakamulekelela akumuumbulizya’ muntu ooyu wakeempwa.—2 Ba-Korinto 2:5-7.

6. Ino kugusya muntu mumbungano kugwasya buti?

6 Ino kugusya muntu mumbungano cigwasya buti? Cipa kuti zina lya Leza lisalala litasampuki alimwi kupa kuti mpuwo yabantu bakwe kiili mbotu lyoonse. (1 Petro 1:14-16) Ikugusya sikubisya uuteempwi mumbungano kusumpula zyeelelo zya Leza alimwi akukwabilila busalazi bwambungano ibwakumuuya. Alimwi cilakonzya kupa kuti sikubisya uuteempwi aliyeeye.

Ikweempwa Kulayandika

7. Ino ikutaamba zibi zyakwe kwakamukatazya buti Davida?

7 Ibunji bwabaabo ibacita zibi zipati baleempwa, aboobo tabagusyigwi mumbungano pe. Ibamwi tacibaubili kweempwa. Amulange-lange kujatikizya Mwami wa Israyeli Davida, iwakaanza Intembauzyo 32. Ilwiimbo oolu lutondezya kuti Davida tanaakaamba zibi zyakwe zipati nzyaakacita kwaciindi cili mbocibede, ambweni cijatikizya Bateseba. Cakatobela ncakuti kutyompwa akaambo kacibi cakwe cakamumanina nguzu, mbubwenya mbuli kupya kwacilimo mbokuyumya mume kubwizu. Davida wakapenga mumoyo amumizeezo, pele ‘naakalyaambilila milandu yakwe, Jehova wakamulekelela.’ (Intembauzyo 32:3-5) Eelyo Davida wakaimba kuti: “Uli acoolwe muntu oyo Jehova ngwatabiki kaambo.” (Intembauzyo 32:1, 2) Elo kaka cakali cintu cikondelezya ikufwidwa luzyalo a Leza!

8, 9. Ino kweempwa kutondezyegwa buti, alimwi ino kuyandika buti ikutegwa muntu wakagusyidwe mumbungano apilusyigwe?

8 Kaambo kalisalede, sikubisya weelede kweempwa ikuti kayanda kuti afwidwe luzyalo. Nokuba boobo, ikufwa nsoni naa kuyoowa kuti cibi cilazibwa abantu takuli kweempwa pe. Ikweempwa kujatikizya kucinca nkalilo akaambo kakuti tamukkomenyi acibi ncomwakacita. Muntu weempwa ‘ulapenga mumoyo’ alimwi ulayanda kuti ‘alulamike cintu cilubide,’ ikuti kakonzya.—Intembauzyo 51:17; 2 Ba-Korinto 7:11.

9 Ikweempwa kulayandika kapati ikutegwa muntu wakagusyidwe apilusyigwe alimwi mumbungano ya Bunakristo. Muntu uugusyidwe tacaambi kuti ulakonzya kupilusyigwa buna ciindi mbukwaindila buyo ciindi cili mbocibede pe. Katanapilusyigwa, moyo wakwe weelede kucinca kapati. Uleelede kuyeeya bupati bwacibi cakwe alimwi asampu ndyaakaletela Jehova ambungano. Sikubisya weelede kweempwa, kupaila camoyo woonse ikulomba kulekelelwa akupona cakululama kweelana ambwayanda Leza. Nalomba kuti apilusyigwe, uleelede kutondezya kuti weempwa alimwi “milimo iitondezya kuti [w]akasanduka ncobeni” ileelede kulibonya.—Milimo 26:20, Ci.

Nkaambo nzi Ncokuyandika Kuyubununa Cibi?

10, 11. Nkaambo nzi ncotuteelede kusola kusisa zibi?

10 Bamwi ibakabisya balakonzya kuyeeya kuti: ‘Ikuti ndaambile muntu cibi ncindakacita, ambweni ulandibuzya mibuzyo iisampuzya alimwi ambweni inga ndagusyigwa mumbungano. Pele kuti ndaumuna buyo, kunyina nondikonzya kusampuka alimwi kunyina uyooziba mumbungano pe.’ Ikuyeeya kuli boobo, nkwaalilwa kulanga-langa twaambo tuyandika kapati tuliko. Ino ntwaambo nzi ooto?

11 Jehova ngu “Leza siluzyalo asibuuya uutafwambi kukalala, uuzwide luse alusyomo, uufwida bantu bali zyuulu luzyalo, uujatila milandu andeyo azibi.” Pele ulalulamika bantu bakwe “muciyanza ceelede.” (Kulonga 34:6, 7; Jeremiya 30:11) Ikuti naa mwacita cibi cipati, ino mbuti mbomukonzya kufwidwa luzyalo a Leza ikuti naa mulacisisa cibi eeco? Jehova ulicizi alimwi tazilangi buyo zibi pe.—Tusimpi 15:3; Habakuku 1:13.

12, 13. Ino ncinzi cikonzya kutobela akaambo kakusisa cibi?

12 Ikuti naa mwakacita cibi cipati, ikuciyubununa kulakonzya kumugwasya kuba amanjezeezya aali kabotu alimwi. (1 Timoteo 1:18-20) Ikutaciyubununa kulakonzya kupa kuti manjezeezya aanu anyongane calo cikonzya kupa kuti mucite zibi azimbi. Mutalubi kuti mwacita cibi tamubisyili buyo bantunyoko naa mbungano pe. Mwabisyila Leza. Sintembauzyo wakaimba kuti: “Cuuno ca-Jehova cili kujulu, meso aakwe alabonesya, zikoye zyakwe zilalingula bana babantu. Jehova ulalingula baluleme abasizibi.”—Intembauzyo 11:4, 5.

13 Jehova kunyina naya kuleleka muntu uusisa cibi akukkala mumbungano ya Bunakristo iisalala. (Jakobo 4:6) Aboobo, ikuti naa mwakacita cibi, eelyo muyanda kucita ciluzi, mutawayiwayi pe kuciyubununa cibi. Buyo-buyo manjezeezya aanu anoomukatazya, ikapati nomwabala naa kumvwa lulayo kujatikizya makani aali boobo. Ino kuti Jehova wagusya muuya wakwe alindinywe mbuli mbwaakacita ku Mwami Saulo? (1 Samuele 16:14) Ikuti Leza wagusya muuya wakwe, mulakonzya kucita zibi azimbi zipati.

Kamubasyoma Banyoko Basyomeka

14. Nkaambo nzi sikubisya nceelede kutobela lulayo luli kulugwalo lwa Jakobo 5:14, 15?

14 Aboobo ino ncinzi sikubisya weempwa nceelede kucita? “Oyu aite baalu bambungano, kuti bamukombele, bamunanike mafuta muzina lya-Mwami. Kukomba kwalusyomo kulamuponya mulwazi oyo, Mwami ulamubusya.” (Jakobo 5:14, 15) Kubonana abaalu njenzila imwi muntu “[mbwazyala] micelo yakweempwa kwinikwini.” (Matayo 3:8) Baalumi aaba basyomeka alimwi basiluyando ‘bayoomukombela akumunanika mafwuta muzina lya Jehova.’ Mbubwenya mbuli mafwuta aamusamu mbwaakonzya kucizinzibazya cicisa, ilulayo lwabo luzwa mu Bbaibbele luya kuumbulizya kufwumbwa muntu weempwa ncobeni.—Jeremiya 8:22.

15, 16. Ino mbuti baalu Banakristo mbobatobela cikozyanyo ca Leza cilembedwe kubbuku lya Ezekiele 34:15, 16?

15 Elo kaka cikozyanyo ncaakatondezya Mweembezi wesu Jehova ncibotu naakaangulula ba Juda kuzwa mubuzike bwaku Babuloni mu 537 B.C.E. alimwi anaakaangulula bana Israyeli bakumuuya kuzwa mu ‘Babuloni Mupati’ mu 1919 C.E.! (Ciyubunuzyo 17:3-5; Ba-Galatiya 6:16) Aboobo wakazuzikizya cisyomezyo cakwe cakuti: “Mebo njooembela imbelele zyangu akuzibutya, . . . Ziswekede njooziyandaula, zitandidwe njooziboozya, zityokede njoozyaanzya tusengele, zilebukide njooziyumya.”—Ezekiele 34:15, 16.

16 Jehova wakazisanina mbelele zyakwe munzila yacikozyanyo, zilabuwa kazikwabilidwe alimwi wakayandaula zyakasweekede. Mbubwenya buyo, beembezi Banakristo balabona kuti butanga bwa Leza bwasaninwa kabotu kumuuya alimwi bulikwabilidwe. Ibaalu balayandaula mbelele zisweekede mumbungano. Mbubwenya mbuli Leza ‘mbwaanga mbelele zityokede,’ balangizi ‘balaanga’ mbelele zicisidwe amajwi aabantu naa akaambo kakubisya kwazyo. Mbubwenya mbuli Leza ‘mbwaakayumya uucisidwe,’ ibaalu balabagwasya aabo ibaciswa kumuuya, ambweni akaambo kakucita cibi.

Beembezi Mbobagwasya

17. Nkaambo nzi ncotuteelede kuwayawaya kubona baalu kutegwa batugwasye kumuuya?

17 Ibaalu balalutobela lulayo oolu lwakuti: “Amubeetelele [lyoonse] cakuyoowa.” (Juda 23) Banakristo bamwi bacita cibi cipati kwiinda mukoonana. Pele ikuti beempwa ncobeni, balakonzya kusinizya kuti bayoofwidwa luzyalo, kulanganizigwa kabotu abaalu balisungude kubagwasya kumuuya. Kalibikkilizya awalo, Paulo wakaamba boobu kujatikizya baalu: “Takweensi kwaamba kuti tulaba abwami kulusyomo lwanu pe, pele tulagwasyanya anywebo kuti mube akukondwa.” (2 Ba-Korinto 1:24) Aboobo, mutawayiwayi kubabona kutegwa bamugwasye kumuuya.

18. Ino baalu babalanganya buti basyominyina babisya?

18 Ikuti naa mwabisya kapati, nkaambo nzi ncomweelede kusyoma baalu? Nkaambo kakuti mbabeembezi babutanga bwa Leza. (1 Petro 5:1-4) Kunyina mweembezi uuma mwanaambelele uubombede uulila akaambo kakuti walicisa. Aboobo, ibaalu nobalanganya twaambo tujatikizya basyominyina ibabisya, tabayandauli buyo cisubulo cimweelede wabisya pe, pele balanga kujatikizya cibi cacitwa akumupilusya muciimo cakwe cakumuuya ikuti kacikonzyeka. (Jakobo 5:13-20) Ibaalu beelede kubeteka cakululama alimwi “beelede kubulanganya calweetelelo butanga.” (Incito 20:29, 30, NW; Isaya 32:1, 2) Mbubwenya mbuli Banakristo bambi, baalu beelede ‘kucita bululami akuyanda luzyalo akweenda cakulibombya a Leza.’ (Mika 6:8) Ibube buli boobu bulayandika kapati nokusalwa kujatikizya buumi alimwi amulimo uusetekene iwa ‘mbelele zyamubutanga bwa Jehova’.—Intembauzyo 100:3, BT.

19. Ino baalu Banakristo beelede kuba muciimo cili buti nobalulamika muntu?

19 Beembezi Banakristo basalwa amuuya uusalala alimwi bayanda kuti kaubasololela nguwe. Ikuti “muntu wajanwa uli mukubisya [katazyi ncacita],”—mbuli kuti wacegwa kakole nkaatabwene—baalumi basimide kumuuya baleelede kusoleka ‘kumuboozya kabacita oobo amoyo uubombede.’ (Ba-Galatiya 6:1; Incito 20:28) Myoyo yabaalu kiibombede pele kabatobela zyeelelo zya Leza, balamululamika mukuyeeya mbubwenya mbuli musilisi mbwazinunganya kabotu-kabotu zifwuwa zyacibeela camubili catyoka ikutegwa atamutoneki, pele ulacita oobo kutegwa amane penzi. (Ba-Kolose 3:12) Mbwaanga baalu balapaila alimwi akulanga-langa Magwalo kutegwa babone naa kufwida luzyalo kulayandika, ikusala kwabo kuyootondezya Leza mbwaabona makani aayo.—Matayo 18:18.

20. Ino ndilili nokukonzya kuyandika kwaambilizya kumbungano kuti muntu umwi wasinswa?

20 Ikuti naa cibi cilizibidwe kapati naa kuti cilalangilwa kuzibwa, ikwaambilizya kulakonzya kucitwa kumbungano kutegwa mpuwo mbotu yambungano izumanane. Alimwi kwaambilizya kulakonzya kucitwa ikutegwa mbungano izibe. Iciindi eeco muntu wasinswa alubeta nali mukuya bupona kumuuya, ulakonzya kukozyanisyigwa kumuntu uuyaabupona kumacise, calo eeco cipa kuti milimo yakwe kaicita buyo asyoonto. Kwaciindi cili mbocibede, kuboneka kuti inga cagwasya ikuti muntu weempwa kaswiilila buyo muciindi cakuti awalo kaingula lyamiswaangano. Ibaalu balakonzya kucita bubambe bwakuti umwi muntu kaunka kukwiiya anguwe Bbaibbele kucitila kuti ayume mpakompeme ikutegwa ‘lusyomo lwakwe luyume’ alimwi. (Tito 2:2) Zyoonse eezi zilacitwa caluyando, tazicitilwi kusubula sikubisya pe.

21. Ino mbuti milandu imwi mbwiilangwa-langwa?

21 Ibaalu balakonzya kugwasya kumuuya munzila ziindene. Mucikozyanyo, atwaambe kuti mukwesu wakajisi penzi lyakunywa bukoko kapati kaindi wainduluka kwaciindi comwe naa zyobilo kunywa cakwiindilizya kali kuŋanda alikke. Ambweni muntu wakacilekede kufweba kaindi alimwi wafweba ciindi comwe naa zyobilo cakusisikizya akaambo kakukompama. Nokuba kuti wapaila kuli Leza alimwi ulisyomede kuti Leza wamulekelela, uleelede kubonana amwaalu ikutegwa amugwasye ikutegwa citabi cilengwa. Mwaalu omwe naa bobilo baleelede kukalanga kaambo aako. Nokuba boobo, baalu baleelede kumwaambila mulangizi weendelezya nkaambo ambweni inga kakuli atumbi twaambo tuyandika kulanga.

Amuzumanane Kuzumina Lulayo lwa Leza

22, 23. Ino nkaambo nzi ncomweelede kuzumanana kuzumina lulayo lwa Leza?

22 Munakristo aumwi uleelede kubikkila maano kululayo lwa Jehova ikutegwa azuminwe anguwe. (1 Timoteo 5:20) Aboobo amukubelesye kululamikwa kucitwa ciindi nomuliyiisya Magwalo alimwi ankomujana mumabbuku aa Bunakristo antela lulayo ndomumvwa kumiswaangano yambungano, yaalubazu ayabbazu alimwi ayacooko iicitwa abantu ba Jehova. Amupakamane kutegwa mucite zintu kweelana akuyanda kwa Jehova. Eelyo lulayo lwa Leza luyoomugwasya kuba acikwabilizyo cakumuuya ciyumu—intobo njumu kapati yakukwabya cibi.

23 Ikuzumina lulayo lwa Leza kuyoomupa kuti mukkalilile muluyando lwa Leza. Masimpe, ibamwi bagusyigwa mumbungano ya Bunakristo, pele eeci inga tacimucitikili ikuti ‘mwaubamba moyo wanu’ alimwi ‘akweenda mbuli muntu musongo.’ (Tusimpi 4:23; Ba-Efeso 5:15) Ikuti naa muligusyidwe mumbungano, sena tamukonzyi kubweza ntaamu ikutegwa mupilusyigwe? Leza uyanda kuti boonse balyaabide kulinguwe bamukombe cakusyomeka alimwi “cakukondwa acamoyo mubotu.” (Deuteronomo 28:47) Mulakonzya kucita oobo kukabe kutamani ikuti lyoonse kamuzumina lulayo lwa Jehova.—Intembauzyo 100:2.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino nkaambo nzi bamwi bantu ncobagusyilwa mumbungano ya Bunakristo?

• Ino kweempwa kwini-kwini kubikkilizya nzi?

• Nkaambo nzi cibi cipati ncoceelede kuyubununwa?

• Ino muunzila nzi baalu Banakristo mbobagwasya basikubisya beempwa?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 13]

Nkaambo nzi mwaapostolo Paulo ncaakatumina malailile kumbungano yaku Korinto aajatikizya kugusya mumbungano?

[Cifwanikiso icili apeeji 16]

Mbubwenya bwakali kucita beembezi bansiku, baalu Banakristo ‘balaanga’ mbelele zya Leza zicisidwe