Skip to content

Skip to table of contents

‘Buzuba Bupati Bwa Jehova Buli Afwaafwi’

‘Buzuba Bupati Bwa Jehova Buli Afwaafwi’

‘Buzuba Bupati Bwa Jehova Buli Afwaafwi’

“Buzuba bupati bwa-Jehova buli kufwaafwi, ncobeni buli afwaafwi, bulafwambaana loko kusika.”—ZEFANIYA 1:14.

1, 2. (a) Mbuzuba nzi bulibedelede mbobalindila Banakristo? (b) Mmibuzyo nzi njotweelede kubuzya alimwi nkaambo nzi?

MUKAINTU calukkomano ulangila kusika kwabuzuba bwamucado wakwe. Mukaintu uumisi ulangila buzuba bwakutumbuka mwana wakwe. Mubelesi uukatede ulombozya kapati kutalika kwamazuba aakulyookezya kumulimo. Ino bantu aaba beelene buti? Boonse balindila buzuba bulibedelede—buzuba ibuyoojatikizya buumi bwabo. Kuli nzyobalangila pele nzyobalangila ziliindene. Buzuba mbobalindila buyoosika, eelyo bwaakusika, balangila kuyoojanika kabalibambilide.

2 Banakristo bakasimpe mazuba aano mbubonya buyo balangila kusika kwabuzuba bulibedelede. ‘Mbuzuba bupati bwa Jehova.’ (Isaya 13:9; Joeli 2:1; 2 Petro 3:12) Ino oobu “buzuba bwa-Jehova” buboola ninzi, alimwi ino mbuti kusika kwabuzuba oobu mbokuyoobajatikizya bantu? Kunze lyaboobo, ino mbuti mbotunga twaba masimpe kuti tunoolibambilide kusika kwambubo? Cilayandika kapati kuti tujane bwiinguzi kumibuzyo eeyi lino nkaambo bumboni butondezya mbwaali aamasimpe majwi aaya aamu Bbaibbele aakuti: “Buzuba bupati bwa-Jehova buli kufwaafwi, ncobeni buli afwaafwi, bulafwambaana loko kusika.”—Zefaniya 1:14.

“Buzuba Bupati bwa-Jehova”

3. Ino “buzuba bupati bwa-Jehova” ninzi?

3 Ino “buzuba bupati bwa-Jehova” ninzi? Mumagwalo imajwi aakuti “buzuba bwa-Jehova” aamba ziindi zilibedelede eelyo Jehova naakaleta lubeta lwakunyonyoona basinkondonyina alimwi akulemeka zina lyakwe lipati. Ibantu batasyomeki bamu Juda alimwi a Jerusalemu kubikkilizya abana Babuloni alimwi abana Egepita basilunya boonse bakasikilwa ‘mazuba aa Jehova’ ciindi nobakanyonyoonwa a Jehova. (Isaya 2:1, 10-12; 13:1-6; Jeremiya 46:7-10) Nokuba boobo, “buzuba bwa-Jehova” bupati kapati bucili kumbele. Oobo ‘mbuzuba’ Jehova nayooleta lubeta lwakunyonyoona baabo basampaula zina lyakwe. Buyootalika akunyonyoonwa kwa “BABULONI MUPATI,” ibwami bwanyika yoonse bwabukombi bwakubeja alimwi buyoomana bwaakunyonyoonwa bukkale boonse bubyaabi bwamazuba aano lyankondo ya Armagedoni.—Ciyubunuzyo 16:14, 16; 17:5, 15-17; 19:11-21.

4. Nkaambo nzi ibunji bwabantu ncobeelede kuyoowa buzuba bwa Jehova buboola cakufwambaana?

4 Kufwumbwa naa balizi naa pe, ibunji bwabantu beelede kuyoowa buzuba oobu buboola cakufwambaana. Nkaambo nzi? Kwiinda mumusinsimi Zefaniya, Jehova wiingula kuti: “Buzuba obo mbuzuba bwabukali, mbuzuba bwamapenzi abwamafwabi, mbuzuba bwalupyopyongano abwalupilingano, mbuzuba bwamudima abwakusiya, mbuzuba bwamayoba busiya mbi.” Bulayoosya! Alimwi, musinsimi waamba kuti: “Njoopenzya bantu, . . . nkaambo babisizya Jehova.”—Zefaniya 1:15, 17.

5. Nkaambo nzi tuulunzuma twabantu ncotulangila buzuba bwa Jehova?

5 Pele tuulunzuma twabantu bambi, balangila kusika kwabuzuba bwa Jehova. Nkaambo nzi? Balizi kuti eeco nciindi calufwutuko alimwi akunununwa kwabaluleme, mbobuzuba Jehova lwakwe nayoosumpulwa kapati alimwi azina lyakwe lilemekwa noliyoosalazigwa. (Joeli 3:16, 17; Zefaniya 3:12-17) Kufwumbwa naa bantu balayoowa buzuba oobo naa kubulangila ciya buyo mbuli mbobapona ecino ciindi. Ino nywebo mububona buti buzuba oobo buboola? Sena mulilibambide? Sena ikuziba kuti buzuba bwa Jehova buli afwaafwi kulabujatikizya bukkale bwanu bwaabuzuba ecino ciindi?

“Kuyoosika Basabuzi . . . Bayoosabula”

6. Ino ibunji bwabantu babubona buti “buzuba bwa-Jehova,” alimwi nkaambo nzi Banakristo bakasimpe ncaatabagambyi makani aaya?

6 Nokuba kuti ecino nceciindi nokuyandika kubinda, ibunji bwabantu munyika tababikkilide maano ku “buzuba bwa Jehova” buboola. Balabafwubaazya akubasampaula aabo ibabacenjezya kuti buli afwaafwi kusika. Banakristo bakasimpe tabagambyi makani aaya. Balaibaluka ncenjezyo yakalembwa amwaapostolo Petro yakuti: “Kukusaanguna mulazibisya kuti kumazuba aakumamanino kuyoosika basabuzi beenda muzisusi zibi zyamyoyo yabo beni, bayoosabula cakwaamba kuti, Ino kuli kuli kuboola kwakwe ukwakasyomezegwa? Nkaambo kakuti kuzwa kuciindi nibakafwa mataateesu, zintu zyoonse zicili mbubonya mbozyakabede kuzwa kumalengelo.”—2 Petro 3:3, 4.

7. Ncinzi ciyootugwasya kuzumanana kupakamana?

7 Ino ncinzi ciyootugwasya kukazya mizeezo iili boobo yakudooneka mpoonya akuzumanana katupakamene? Petro utwaambila kuti: “Ndabusya kuyeeya kwanu kwinikwini kwakwiibaluka, kuti mukaibaluke makani aakaambwa kalekale kubasinsimi basalala amulao wa-Mwami Mufutuli ngomwaletelwa kubaapostolo banu.” (2 Petro 3:1, 2) Ikubikkila maano kuncenjezyo zyabusinsimi kuyootugwasya ‘kubusya kuyeeya kwesu kwinikwini.’ Ambweni twali kumvwa ziyeekezyo eezi cakwiinduluka-induluka, pele cilayandika lino kwiinda lyoonse kuti tuzumanane kubikkila maano kuncenjezyo eezi.—Isaya 34:1-4; Luka 21:34-36.

8. Nkaambo nzi ibanji ncobaunduluzya ziyeekezyo zyamu Bbaibbele?

8 Nkaambo nzi ibamwi ncobaunduluzya ziyeekezyo eezi? Petro ulazumanana ategwa: “Balilubya-lubya caali kuti, Ijulu lyakalengwa kalekale, ayalo nyika yakanunwa mumaanzi akuyobolwa akati kamaanzi, kujwi lya-Leza, alimwi eyo nyika yaciindi eciya yakanyonyoonwa kulingao, mboyakapayizigwa maanzi.” * (2 Petro 3:5, 6) Inzya, nkobali bantu batayandi kuti buzuba bwa Jehova busike. Tabayandi cintu cili coonse kunyonganya buumi bwabo. Tabayandi kuliinguda kuli Jehova akaambo kabukkale bwabo bwakuliyanda! Mbuli mbwaamba Petro, balapona kweelana ‘azisusi zibi zyamyoyo yabo beni.’

9. Mbukkale nzi mbobakatondezya bantu mumazuba aa Nowa a Loti?

9 Akaambo kakuti bacita “caali,” basikasampusampu aaba balalilubya-lubya kuti Jehova wakabweza ntaamu mubukkale bwabantu kaindi. Boonse bobilo, Jesu Kristo alimwi amwaapostolo Petro baamba kujatikizya ziindi zili boobo zyobilo—‘mazuba aa-Nowa’ alimwi a ‘mazuba aa-Loti.’ (Luka 17:26-30; 2 Petro 2:5-9) Kalitanacitika Zambangulwe, bantu tiibakabikkila maano kuncenjezyo nzyakali kwaamba Nowa. Mbubonya buyo, kakuli afwaafwi kunyonyoonwa kwa Sodoma a Gomora, bakwe ba Loti bakali kumubona “mbuli sikusobana.”—Matalikilo 19:⁠14.

10. Ncinzi Jehova ncaacita kuli baabo batabikkili maano?

10 Ncimwi buyo amazuba aano. Pele, amubone ncaacita Jehova kuli baabo batabikkili maano: “Njoouma abo bantu bakede buyo mpobabede, baamba mumyoyo yabo kuti, Jehova taciti cintu niciba cibotu niciba cibi. Imbono zyabo ziyoosaalwa, amaanda aabo ayoonyonyoonwa. Bayooyaka maanda pele tabakooyookala mulingao, bayoobyala myuunda yamasaansa pele tabakooyoonywa waini wayo.” (Zefaniya 1:12, 13) Bantu balakonzya kuzumanana kucita milimo njobacita “lyoonse” abuzuba, pele kunyina nobayoojana mpindu ini-ini kuzwa kumilimo njobabeleka canguzu. Nkaambo nzi? Nkaambo buzuba bwa Jehova buyoosika ndilyonya cakutayeeyela, alimwi kufwumbwa lubono lwakumubili ndobaliyobweda kunyina noluyoobafwutula.—Zefaniya 1:18.

“Kocilindila”

11. Mmalailile aabuti ngotweelede kubikkila maano?

11 Mukwiimpana anyika mbyaabi iituzungulukide, swebo tweelede kwaabikkila maano malailile aakalembwa amusinsimi Habakuku aakuti: “Cilengano cilijisi ciindi caco cibikidwe. Cileza bukunkulika, nkabela kumamanino tacikooyoobeja pe. Na camuka, kocilindila, nkaambo ncobeni cilaza, tacikooyoocedelelwa pe.” (Habakuku 2:3) Nokuba kuti buzuba oobo bwabaanga bulaccelwa kweelana akuyeeya kwesu kutalondokede, tweelede kwiibaluka kuti Jehova tamuki. Buzuba bwakwe buyoosika aciindi ceelede, aciindi ncobatayeeyeli bantu.—Marko 13:33; 2 Petro 3:9, 10.

12. Ncinzi ncaakacenjezya Jesu, alimwi ino eeci ciindene buti anzyobacita basikumutobela Jesu basyomeka?

12 Ikukankaizya mbociyandika kulangila buzuba bwa Jehova, Jesu wakacenjezya kuti nobaba basikumutobela bamwi bakali kuyooleka kupakamana. Wakasinsima kujatikizya mbabo ategwa: “Kuti oyo muzike mubi ulaamba mumoyo wakwe kuti, Mwami wangu wamuka, nkabela ulasaanguna kuuma bazikenyina akulya akunywa aabo bakolwi, lino mwami wamuzike oyo uzoosika mubuzuba mbwatalangili akuciindi ncatezi, nkabela uzoomugonka.” (Matayo 24:48-51) Mukwiimpana, iciinga camuzike musyomesi uucenjede cakusyomeka cazumanana kupakamana. Iciinga eeci cazumanana kulangila alimwi akutondezya kuti cililibambilide. Jesu wacikkazika kuti cibe “mupati wazintu zyoonse nzyajisi” aano anyika.—Matayo 24:42-47.

Ncokuyandika Kubinda

13. Ino mbuti Jesu mbwaakakankaizya mbocakali kuyandika kupakamana?

13 Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakali kuyandika kupakamana. Bakeelede kubweza ntaamu mpoona-mpoona yakutija kuzwa mu Jerusalemu nobakabona kuti munzi uulya “wazinganwa mukati kempi.” (Luka 21:20, 21) Eeco cakacitika mumwaka wa 66 C.E. Amubone Jesu mbwaakakankaizya mbobakeelede kubindaana Banakristo eeco ciindi: “Oyo uuli atala alululi ataseluki kuti agwisye cintu cili muŋanda. Alakwe oyo uuli mumuunda atabooli kuzootola cikobela cakwe.” (Matayo 24:17, 18) Mbokunga makani aansiku atondezya kuti Jerusalemu wakazumanana kubako kwamyaka yone aimbi, ino nkaambo nzi Banakristo ncobakeelede kufwambaana kutobela majwi aa Jesu mu 66 C.E.?

14, 15. Nkaambo nzi ncocakali kuyandika ku Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna kubweza ntaamu mpoona-mpoona nobakabona kuti Jerusalemu wazingulukwa ampi?

14 Nokuba kuti ncobeni basikalumamba bana Roma tiibakanyonyoona Jerusalemu mane kusikila mu 70 C.E., eeyo myaka yone tiiyakali yaluumuno. Eeyo yakali myaka yamanyongwe! Yakazwide milandu alimwi akutila bulowa. Haazibwene mumakani ansiku umwi wakapandulula bukkale bwamu Jerusalemu kuti cakali ciindi “cakutila bulowa munkondo yamucisi alimwi amicito mibi yaluciso.” Ibakubusi bakali kunjila mulimo wakukwabilila munzi, kubelesya zilwanyo alimwi abusikalumamba. Abuzuba bakali kwiiya mbokulwanwa nkondo. Aabo batakali kugwasyilizya twaambo twabuzangi bakali kubonwa kuti mbasikwaaba. Ikuti Banakristo nobakawaya-waya mumunzi, nobakalijana mubukkale bubyaabi kapati.—Matayo 26:52; Marko 12:⁠17.

15 Jesu wakati “abo bali mu-Judaya,” ikutali buyo mu Jerusalemu, bakeelede kutalika kutija. Eeci cakali kuyandika nkaambo mumyezi buyo misyoonto kuzwa leelyo nobakazwide ku Jerusalemu, impi zyabana Roma zyakatalika alimwi kulwana nkondo. Kusaanguna, Galilaya wakazundwa mu 67 C.E., mpoona mumwaka wakatobela Judaya wakazundwa. Eeci cakapa kuti kube mapenzi mapati mucisi coonse. Alimwi cakali ciyumu kumu Juda uuli woonse kutija kuzwa mu Jerusalemu. Milyango yamunzi yakali kulindililwa alimwi kufwumbwa wakali kusola kutija wakali kubonwa kuti utijila kubana Roma.

16. Nciimo nzi ncobakali kuyandika kuba ancico Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna kutegwa bafwutuke kuciindi eciya camapenzi?

16 Katutuyeeyede twaambo ootu, tulakonzya kumvwisya ikaambo Jesu ncaakakankaizya mbocakali kuyandika kubindaana. Banakristo bakali kuyandika kulyaaba, kutazumizya zintu zyakumubili kubanyonganya. Bakeelede kulisungula ‘kuleka zyoonse nzyobakajisi’ kutegwa baccilile kucenjezya kwa Jesu. (Luka 14:33) Aabo ibakatobela cakutasowa ciindi alimwi akutijila kulubazu lumwi lwa Jordano bakafwutuka.

Kuzumanana Katupakamene

17. Nkaambo nzi ncotweelede kupakamana?

17 Businsimi bwamu Bbaibbele cakusalazya butondezya kuti tupona kwini kumamanino aaciindi. Kwiinda lyoonse, tweelede kupakamana. Nokuli luumuno sikalumamba inga katalibiliki akaambo kankondo. Nokuba boobo, ikuti akaambo kabukkale oobo wayeeya kuti tayandiki kupakamana alimwi ndilyonya waitwa kunkondo, inga katalibambilide, elyo ulakonzya kujaigwa. Ncimwi buyo ankondo yesu yakumuuya. Ikuti bucebuce twaleka kupakamana, inga twajanika katutalibambilide kutegwa tulicingilile kuzintu zitulwana alimwi buzuba bwa Jehova bwaakusika inga bwaakutugambya. (Luka 21:36; 1 Ba-Tesalonika 5:⁠4) Ikuti bamwi ‘bakacileka kutobela Jehova,’ ecino nceciindi cakuti bamuyandaule alimwi.—Zefaniya 1:3-6; 2 Ba-Tesalonika 1:8, 9.

18, 19. Ncinzi ciyootugwasya kuyandisya “buzuba bwakusika kwa-Leza”?

18 Anu mwaapostolo Petro ncatulailila kuyandisya “buzuba bwakusika kwa-Leza”! Ino mbuti mbotunga twacita oobo? Nzila imwi nkwiinda “mukweenda munzila iisalala amukulemeka Leza.” (2 Petro 3:11, 12) Ikujata bubi mumilimo iili boobo kuyootugwasya kulangila kusika kwa ‘buzuba bwa Jehova.’ Ibbala lya Cigiliki lisanduludwe kuti ‘kuyandisya’ munzila yacigaminina lyaamba “kubinzya.” Mubwini tatukonzyi kubinzya ciindi cisyeede kabutanasika buzuba bwa Jehova. Pele, mbotulindila buzuba oobo, ciindi eeco tacikooyoobonwa kumuka ikuti twajata bubi mumulimo wa Leza.—1 Ba-Korinto 15:⁠58.

19 Ikuzinzibala kuyeeya a Jwi lya Leza alimwi aziyeekezyo zijanika mumo mbubonya buyo kuyootugwasya kucita kuti ‘tubinzye’ alimwi “akuyandisya” kusika kwabuzuba oobo. (2 Petro 3:12) Zibikkilizyidwe muziyeekezyo eezi mbusinsimi bunji ibwaamba kutali buyo kusika kwabuzuba bwa Jehova pele alimwi azilongezyo zinji nzyobayoopegwa aabo ‘balindila Jehova.’—Zefaniya 3:⁠8.

20. Nkukulwaizya nzi nkotweelede kutobela?

20 Masimpe ecino nceciindi cakuti toonse tutobele kukulwaizya kupedwe kwiinda mumusinsimi Zefaniya ikwakuti: “Bukali bupati bwa-Jehova nibutana kumusikila, buzuba bwakunyema kwa-Jehova nibutana kumusikila. Amuyandaule Jehova, nyoonse nobabombede baansi nomubambide imbeta zyakwe. Amuyandaule bululami, amuyandaule lubombo, elyo ambweni muyoosiswa mubuzuba bwabukali bwa-Jehova.”—Zefaniya 2:2, 3.

21. Makanze nzi ngobanoojisi bantu ba Leza mu 2007?

21 Aboobo, cileelela kuti lugwalo lusalidwe lwamwaka wa 2007 ndwakuti: “Buzuba bupati bwa-Jehova buli kufwaafwi.” Bantu ba Leza bajisi lusyomo lwakuti ‘ncobeni buli afwaafwi, bulafwambaana loko kusika.’ (Zefaniya 1:14) “Tacikooyoocedelelwa pe.” (Habakuku 2:3) Aboobo, mbwaanga tulangila buzuba oobo, lyoonse atupakamane akaambo kaciindi ncotupona, katuzi kuti ikuzuzikizyigwa kwamamanino kwabusinsimi oobu kuli afwaafwi!

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 8 Ndiswe twasendeka mabala aaya.

Sena Inga Mwaingula?

• Ino “buzuba bupati bwa-Jehova” ninzi?

• Ino nkaambo nzi ibanji ncobaunduluzya kubindaana kwaciindi?

• Nkaambo nzi Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna ncobakeelede kubinda?

• Mbuti mbotunga twazumanana kupakamana?

[Mibuzyo yaciiyo]

Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 12]

Lugwalo lwamwaka wa 2007 lunooli lwakuti: “Buzuba bupati bwa-Jehova buli kufwaafwi.” —Zefaniya 1:14.

[Zifwanikiso izili apeeji 9]

Mbuli kumazuba aa Nowa, Jehova aakubweza ntaamu basikasampusampu bayoogambwa

[Cifwanikiso icili apeeji 10]

Banakristo bakeelede kubweza ntaamu cakufwambaana nobakabona kuti Jerusalemu “wazinganwa mukati kempi”