Skip to content

Skip to table of contents

Jehova ‘Uyoocita Ciluleme’

Jehova ‘Uyoocita Ciluleme’

Jehova ‘Uyoocita Ciluleme’

“Sena Leza takooyoobacitila ziluleme bantu bakwe basalidwe, bamukumbila sikati amasiku?”—LUKA 18:7, Ci.

1. Ino mbani bamukulwaizya nywebo lwanu, alimwi ino nkaambo nzi?

NYIKA yoonse mboizulwa, Bakamboni ba Jehova balakkomana kuyanzana abakwesu alimwi abacizi Banakristo ibabelekela Jehova cakusyomeka kwamyaka minji. Sena nywebo kumugama kuli mbomuzi akati kabayandwa aaba? Ambweni mulakonzya kuyeeya mucizi uucembeede, iwakabbapatizigwa kaindi alimwi uujanika lyoonse kumiswaangano ku Ŋanda ya Bwami. Naa mulakonzya kuyeeya mukwesu uucembeede uutola lubazu cakusyomeka mumulimo wamumuunda wambungano nsondo ansondo alimwi wali kucita oobo kwamyaka minji. Masimpe, ibunji bwabakwesu abacizi aaba basyomeka bali kuyeeya kuti ecino ciindi Armagedoni noyali citikide kale. Pele nokuba kuti nyika eeyi mbyaabi iciliko asunu, kunyina nobaleka kusyoma muzisyomezyo zya Jehova naa kujoka munsi akuleka ‘kuliyumya kusikila kumamanino.’ (Matayo 24:13) Masimpe, lusyomo luyumu ndobatondezya babelesi ba Jehova aaba ibasyomeka lupa kuti mbungano yoonse ikulwaizyigwe.—Intembauzyo 147:11.

2. Mbukkale nzi ibutupa kuusa?

2 Pele zimwi ziindi, inga tubona bukkale bwiindene. Bakamboni bamwi bakali kutola lubazu mumulimo kwamyaka iili mbwiibede, pele buce-buce lusyomo lwabo muli Jehova lwakali kuya bumana alimwi bakacileka kuyanzana ambungano ya Bunakristo. Citupa kuusa eelyo beenzuma nobamusiya Jehova alimwi ncotulombozya kapati nkugwasya “imbelele iiswekede” aimwi kuti ipiluke kubutanga. (Intembauzyo 119:176; Ba-Roma 15:1) Nokuba boobo, bukkale oobu bwiindene ibwakuti bamwi balazumanana kusyomeka kakuli bamwi lusyomo lwamana, cipa kubuzya mibuzyo. Ino ncinzi cigwasya Bakamboni banji kuzumanana kusyoma muzisyomezyo zya Jehova kakuli bamwi balaleka kusyoma? Ino ncinzi umwi aumwi wandiswe ncakonzya kucita kutegwa lusyomo ndotujisi ilwakuti “buzuba bupati bwa-Jehova” buli afwaafwi luzumanane kaluli luyumu? (Zefaniya 1:14) Atulange-lange cikozyanyo cijanwa mu Makani Mabotu aa Luka.

Incenjezyo Kuli Baabo Banoopona “Mwana a-Muntu Aakuboola”

3. Ikapati mbaani bakonzya kugwasyigwa acikozyanyo camukamufwu amubetesi, alimwi nkaambo nzi?

3 Kuli Luka caandano 18, tujana cikozyanyo ca Jesu camukamufwu amubetesi. Cilikozyenye acikozyanyo casimeenzu silukakatilo ncotwakabandika mucibalo camana. (Luka 11:5-13) Pele, twaambo tuzungulukide cibalo camu Bbaibbele icijisi cikozyanyo camukamufwu amubetesi tutondezya kuti cikozyanyo eeci cijatikizya kapati aabo bapona “Mwana a-Muntu aakuboola” mubweendelezi bwa Bwami, eco ciindi cakatalika mu 1914.—Luka 18:8. *

4. Ncinzi Jesu ncaakaamba katanapa cikozyanyo cijanwa kuli Luka caandano 18?

4 Katanapa cikozyanyo, Jesu wakaamba kuti bumboni bwa kubako kwakwe mubweendelezi bwa Bwami bwakali kuyoolibonya kapati “mbuli lulabo” “ululaba kubbazu limwi lyejulu, lulamweka akubbazu limwi.” (Luka 17:24; 21:10, 29-33) Nokuba boobo, bantu banji bapona “kumamanino aaciindi” kunyina nobakali kuyoobikkila maano kubumboni oobo bulibonya. (Daniele 12:4) Nkaambo nzi? Nkaambo kakaambo nkamunya ikakapa kuti bantu bakumazuba aa Nowa a Loti baunduluzye ncenjezyo zya Jehova. Kuciindi eeco, bantu ‘bakali kulya, kunywa, kuula, kuuzya, kulima akuyaka mane buzuba mbobakanyonyoonwa.’ (Luka 17:26-29) Bakafwa akaambo kakuti bakajisi bubi kucita milimo eeyo yalyoonse cakunga tiibakabikkila maano kukucita kuyanda kwa Leza. (Matayo 24:39) Mazuba aano, mbubonya buyo bunji bwabantu bajisi bubi amilimo yalyoonse cakunga tababoni bumboni bwakuti mamanino anyika eeyi iitakombi Leza ali afwaafwi.—Luka 17:30.

5. (a) Mbaani mbaakali kucenjezya Jesu, alimwi nkaambo nzi? (b) Ncinzi capa kuti bamwi baleke kusyoma?

5 Cakutadooneka, Jesu wakalilibilikide kuti basikumutobela abalo bakali kukonzya kunyonganyizigwa anyika ya Saatani, mane kusika aciimo cipa kuti ‘bapiluke.’ (Luka 17:22, 31) Alimwi eeci cacitika ncobeni ku Banakristo bamwi. Kwamyaka iikubwene bantu aaba bali kuyandisya buzuba Jehova nayoonyonyoona nyika eeyi mbyaabi. Pele, Armagedoni noyatakacitika aciindi ncobakali kulangila, bakatyompwa. Ilusyomo ndobakajisi ilwakuti buzuba bwa Jehova bwalubeta buli afwaafwi lwakaceya. Bakaleka kubeleka mbubakali kubelaka kaindi alimwi buce-buce bakalinjizya mumilimo iitagwasyi yabuumi oobu cakunga bakacazya buyo ciindi ciniini cakucita zintu zyakumuuya. (Luka 8:11, 13, 14) Mukuya kwaciindi, ‘bakapiluka’ munsi—cilausisya kaka eeco!

Ncokuyandika “Kukomba Lyoonse”

6-8. (a) Amuluule cikozyanyo camukamufwu amubetesi. (b) Ino Jesu wakacibelesya buti cikozyanyo eeci?

6 Ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa lusyomo ndotujisi mukuzuzikizyigwa kwa zisyomezyo zya Jehova luzumanane kaluli luyumu? (Ba-Hebrayo 3:14) Jesu wakakalanganya kaambo aako mbwaakamanizyila buyo kucenjezya basikwiiya bakwe kutapilukila kunyika mbyaabi ya Saatani.

7 Luka uulula kuti Jesu “wakabaambila cikozyano cakuti baleelede kukomba lyoonse, batalengaali.” Jesu wakati: “Kumunzi umwi kwakali mubetesi uwatakali kuyoowa Leza, nokuba kulemya bantu. Alimwi kwakali mukamufu kumunzi oyo, walo wakaboola kulinguwe kanjikanji wakati, Ndikosweda mulandu kuluundisesa. Eno wakakaka kaindi, pele munsi wakalyaambya mucamba cakwe kuti, Nentayoowi Leza, nentalemeki muntu, nokubaboobo mukamufu oyo mbwaandikataazya ndamukosweda; na pe, unoondikataazya kwiindilila kukusika kwakwe lyoonse.”

8 Naakamanizya kuluula boobu, Jesu wakaamba ncocaamba, wakati: “Amumvwe oku nkwaamba mubetesi uutaluleme. Sena Leza [takooyoobacitila ziluleme, Ci] abo mbasalide, aboompolola kulinguwe isikati amasiku, anatola ciindi kulimbabo? Ndamwaambila kuti [uyoobacitila ziluleme cakufwambaana, Ci]. Kwalo Mwana a-Muntu aakuboola, sena uzoojana lusyomo ansi?”—Luka 18:1-8.

“Kondikosweda Mulandu Wangu”

9. Makani nzi mapati aakankaizyidwe mucikozyanyo camukamufwu amubetesi?

9 Makani mapati aali mucikozyanyo eeci alamvwika. Akaambwa abantu bobilo bali mucikozyanyo kubikkilizya a Jesu. Mukamufwu wakalomba kuti: “Kondikosweda mulandu wangu.” Imubetesi wakati: “Ndilamukosweda buyo kaambo kakwe.” Jesu wakabuzya kuti: “Sena Leza takooyoobacitila ziluleme?” Alimwi kujatikizya Jehova, Jesu wakati: “Uyoobacitila ziluleme cakufwambaana.” (Luka 18:3, 5, 7, 8, Ci) Pele ndilili Leza ‘nayoocita ziluleme?’

10. (a) Ndilili bululami nobwakacitwa mumwaanda wamyaka wakusaanguna? (b) Ndilili alimwi munzila nzi bululami mobuyoocitwa kubabelesi ba Leza bamazuba aano?

10 Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, ‘mazuba aakubweedezya cibi’ akasika mu 70 C.E. ciindi Jerusalemu atempele lyakali mumo nozyakanyonyoonwa. (Luka 21:22) Kubantu ba Leza mazuba aano, bululami buyoocitwa mu “buzuba bupati bwa-Jehova.” (Zefaniya 1:14; Matayo 24:21) Aciindi eeco, Jehova ‘uyoobwedezya mapenzi kulibaabo bapenzya’ bantu bakwe ‘ciindi Jesu Kristo nayoobwedezya muliyano kulibaabo batamuzi Leza akutaswiilila Makani Mabotu aa-Mwami wesu Jesu.’—2 Ba-Tesalonika 1:6-8; Ba-Roma 12:19.

11. Munzila nzi bululami mobuyoosika ‘cakufwambaana’?

11 Pele ino mbuti mbotweelede kukuteelela kusyomezya kwa Jesu ikwakuti Jehova uyoocita bululami ‘cakufwambaana’? Ijwi lya Leza litondezya kuti nokuba kuti ‘Jehova ulatola ciindi,’ uyoofwambaana kucita bululami mbocitiikasikile buyo ciindi. (Luka 18:7, 8; 2 Petro 3:9, 10) Kumazuba aa Nowa, nolyakasika zambangulwe, basizibi bakanyonyoonwa mpoona mpoona. Mbubonya buyo, kumazuba aa Loti, imulilo nowakaloka kuzwa kujulu, basizibi bakazita. Jesu wakati: “Kuyooba mbubonya obo kubuzuba mbwati kalibonye Mwana a-Muntu.” (Luka 17:27-30) Alimwi, basizibi bayoosikilwa ‘lunyonyooko cakufwambaana.’ (1 Ba-Tesalonika 5:2, 3) Masimpe, tulakonzya kusyoma cakumaniina kuti Jehova kunyina nayoozumizya nyika ya Saatani kuzumanana kubako kwiinda waawo mpobujinkila bululami.

‘Uyoocita Ziluleme’

12, 13. (a) Ino cikozyanyo ca Jesu camukamufwu amubetesi ciyiisya buti? (b) Nkaambo nzi ncotukonzya kuba alusyomo lwakuti Jehova uyooswiilila mipailo yesu akutucitila bululami?

12 Cikozyanyo ca Jesu camukamufwu amubetesi alimwi cikankaizya twaambo atumbi tuyandika. Mukupandulula ncocaamba cikozyanyo, Jesu wakati: “Amumvwe oku nkwaamba mubetesi uutaluleme. Sena Leza [takooyoobacitila ziluleme, Ci] abo mbasalide?” Ncobeni, Jesu kunyina naakali kweelanya Jehova kumubetesi mbuli kuti Leza ulakonzya kweendelezya basyomi munzila njiyonya. Muciindi caboobo, Jesu wakayiisya basikumutobela ciiyo kujatikizya Jehova kwiinda mukukankaizya kwiindana akati kamubetesi a Leza. Ino baindene buti?

13 Mubetesi wamucikozyanyo ca Jesu wakali muntu “uutaluleme,” kakuli ‘Leza mmubetesi uululeme.’ (Intembauzyo 7:11; 33:5) Imubetesi kunyina naakali kumubikkila maano mukamufwu, pele Jehova ulijisi luyandisisyo kumuntu aumwi kumugama. (2 Makani 6:29, 30) Mubetesi kunyina naakalilisungude kugwasya mukamufwu, pele Jehova ulilisungude—ulayandisya—kugwasya babelesi bakwe. (Isaya 30:18, 19) Ino twiiya nzi kumakani aaya? Ikuti mubetesi uutaluleme wakaswiilila kulomba kwa mukamufwu alimwi akumucitila bululami, sena Jehova takooyooinda kuswiilila mipailo yabantu bakwe alimwi akubacitila bululami?—Tusimpi 15:29.

14. Nkaambo nzi ncotuteelede kuleka kusyoma ikuboola kwabuzuba bwa Leza bwalubeta?

14 Aboobo, aabo ibaleka kusyoma ikuboola kwabuzuba bwa Leza bwalubeta balalubizya kapati. Nkaambo nzi? Kwiinda mukuleka kusyoma kuti “buzuba bupati bwa-Jehova” buli afwaafwi, batondezya kuti baladooneka kuti Jehova ulakonzya kuzuzikizya zisyomezyo zyakwe. Pele kunyina muntu weelede kudooneka kusyomeka kwa Leza. (Jobu 9:12) Mubuzyo uuyandika ngwakuti, Sena swebo kutugama tunoosyomeka lyoonse? Aako nkakaambo nkaakatalisya Jesu kumamanino aacikozyanyo cakwe camukamufwu amubetesi.

“Sena Uzoojana Lusyomo [Oolu] Ansi?”

15. (a) Mmubuzyo nzi ngwaakabuzya Jesu, alimwi nkaambo nzi? (b) Ncinzi ncotuyandika kulibuzya?

15 Jesu wakabuzya mubuzyo upa kukkala ansi kuyeeya, iwakuti: “Mwana a-Muntu aakuboola, sena uzoojana lusyomo [oolu] ansi?” (Luka 18:8) Majwi aakuti “lusyomo [oolu]” atondezya kuti Jesu kunyina naakali kwaamba lusyomo lujatikizya zintu zinji, pele lusyomo lugaminide—lusyomo luli mbuli lwakajisi mukamufwu. Jesu kunyina naakawiingula mubuzyo wakwe. Wakabuzya mubuzyo ooyu kutegwa basikwiiya bakwe bayeeye mbolwakabede lusyomo lwabo. Sena lwakali kuya bumana, cakunga bakali kulangilwa kunjila muntenda yakupilukila kuzintu nzyobakasiya? Naa sena bakajisi lusyomo ndwaakatondezya mukamufwu? Mazuba aano, andiswe tuyandika kulibuzya kuti, ‘Ndusyomo nzi “Mwana a-Muntu” ndwajana mulindime?’

16. Ndusyomo luli buti ndwaakajisi mukamufwu?

16 Kutegwa tube akati kabaabo bayoocitilwa bululami bwa Jehova, tuyandika kutobela ncaakacita mukamufwu uulya. Ino wakajisi lusyomo luli buti? Wakatondezya lusyomo lwakwe kwiinda mukuzumanana ‘kuboola kumubetesi akwaamba kuti, Ndikosweda mulandu.’ Mukamufwu uulya wakazumanana kutegwa acitilwe bululami amwaalumi uutaluleme. Mbubonya buyo, babelesi ba Leza mazuba aano balakonzya kuba alusyomo lwakuti bayoocitilwa bululami bwa Jehova—nolilampa buti. Kunze lyaboobo, balatondezya lusyomo lwabo muzisyomezyo zya Leza kwiinda mukuzumanana kupaila, ‘ikoompolola kuli Jehova isikati amasiku.’ (Luka 18:7) Masimpe, ikuti Munakristo waleka kupaila kuti bululami bucitwe, inga watondezya kuti waleka kusyoma kuti Jehova uyoobavwuna babelesi bakwe.

17. Ntwaambo nzi itweelede kutupa kuzumanana kupaila akusyoma kuti buzuba bwa Jehova bwalubeta bulaboola ncobeni?

17 Ibukkale bwamukamufwu uulya butondezya kuti tulijisi twaambo atumbi tuyandika kutupa kuzumanana kupaila. Atulange-lange kwiindana kumwi kuliko kujatikizya bukkale bwakwe abwesu. Mukamufwu wakazumanana kumusikila mubetesi nokuba kuti kunyina wakali kumukulwaizya kucita boobo, pele Jwi lya Leza litukulwaizya ‘kujatisya kukomba.’ (Ba-Roma 12:12) Mukamufwu kunyina naakasyomezyegwa kuti uyoocitilwa ncaakali kulomba, pele Jehova utusyomezya kuti bululami buyoocitwa. Kwiinda mumusinsimi wakwe, Jehova wakati: “Na camuka, kocilindila, nkaambo ncobeni cilaza, tacikooyoocedelelwa pe.” (Habakuku 2:3; Intembauzyo 97:10) Mukamufwu tanaakajisi mugwasyi wakumukombelezezya kutegwa azwidilile. Pele swebo tulijisi mugwasyi ulaanguzu, Jesu, “nkwali kululyo lwa-Leza, ulakombelezezya ndiswe.” (Ba-Roma 8:34; Ba-Hebrayo 7:25) Aboobo, ikuti mukamufwu uulya nokuba kuti wakali mubuyumuyumu wakazumanana kukumbila mubetesi kajisi lusyomo lwakucitilwa bululami, nkokuti swebo tweelede kwiinda kusyoma kuti buzuba bwa Jehova bwalubeta bulaboola ncobeni!

18. Ino mbuti mupailo mbounga wayumya lusyomo lwesu akutugwasya kuti tukacitilwe bululami?

18 Cikozyanyo camukamufwu cituyiisya kuti mupailo uliswaangene kapati alusyomo alimwi akuti ikuzumanana kupaila kulakonzya kupa kuti tulwane zintu zikonzya kunyonganya lusyomo lwesu. Masimpe, eeci tacaambi kuti ikwiile kupaila kutegwa tubonwe ngomusamu wakuzumanana kuba alusyomo. (Matayo 6:7, 8) Notukulwaizyigwa kupaila akaambo kakuziba kuti tuyandika lugwasyo lwa Leza, mupailo uyoopa kuti tube acilongwe a Leza alimwi akuyumya lusyomo lwesu. Alimwi mbwaanga lusyomo lulayandika kutegwa muntu afwutuke, nkakaambo kaako Jesu ncaakakulwaizya basikwiiya bakwe kuti “baleelede kukomba lyoonse, batalengaali.” (Luka 18:1; 2 Ba-Tesalonika 3:13) Ncobeni, kuboola kwa “buzuba bupati bwa-Jehova” takuyeeme amipailo yesu—buyooboola kufwumbwa tubupailile naa pe. Pele kufwumbwa naa swebo kutugama tuyoocitilwa bululami akufwutuka nkondo ya Leza naa pe ciyeeme alusyomo alimwi akweenda munzila iiluleme kubikkilizya akupaila.

19. Mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tulasyoma cakumaniina kuti Leza ‘uyoocita ziluleme’?

19 Tulayeeya kuti, Jesu wakabuzya kuti: “Mwana a-Muntu aakuboola, sena uzoojana lusyomo [oolu] ansi?” Ino mubuzyo ooyu upa kukkala ansi kuyeeya ngwaakabuzya inga waingulwa buti? Elo cilatukkomanisya kaka kuti tuulunzuma twababelesi basyomeka ba Jehova nyika yoonse mazuba aano balatondezya kwiinda mumipailo yabo, kukkazika moyo alukakatilo kuti balijisi lusyomo oolu! Aboobo, mubuzyo wa Jesu ulakonzya kwiingulwa kuti inzya. Ee, kunyina makani akutalulama nkoitucitila nyika ya Saatani, tulasyoma cakumaniina kuti Leza ‘uyoobacitila ziluleme bantu bakwe basalidwe.’

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 3 Kutegwa mumvwisye ncocaamba cikozyanyo eeci, amubale Luka 17:22-33. Amubone majwi aakuti “Mwana a-Muntu” kuli Luka 17:22, 24, 30 mbwaaswaangene amubuzyo ubuzyigwa kuli Luka 18:8.

Sena Mulayeeya?

• Ncinzi capa kuti Banakristo bamwi baleke kusyoma?

• Nkaambo nzi ncotukonzya kuba alusyomo luyumu mukuboola kwabuzuba bwa Jehova bwalubeta?

• Ntwaambo nzi itweelede kutupa kuzumanana kupaila?

• Ino mbuti kuzumanana kupaila mbokuyootugwasya kuti tutaleki kusyoma?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 19]

Ncinzi cikankaizyidwe mucikozyanyo camukamufwu amubetesi?

[Cifwanikiso icili apeeji 21]

Tuulunzuma twabantu mazuba aano balasyoma cakumaniina kuti Leza ‘uyoocita ziluleme’