Skip to content

Skip to table of contents

Kusyomeka Kuli Kristo Akumuzike Wakwe Musyomesi

Kusyomeka Kuli Kristo Akumuzike Wakwe Musyomesi

Kusyomeka Kuli Kristo Akumuzike Wakwe Musyomesi

“Mwami wakwe . . . uzoomukazika kuti abe mupati wazintu zyoonse nzyajisi.”—MATAYO 24:45-47.

1, 2. (a) Ino Bbaibbele lyaamba kuti Musololi wesu nguni? (b) Ncinzi citondezya kuti Kristo nguusololela mbungano ya Banakristo cabusungu?

“ALIMWI mutaitwi kuti basololi, nkaambo mujisi musololi omwe, walo uuli ngo Munanike wa Leza.” (Mateyo 23:10, Ci) Kwiinda mumajwi aaya, Jesu wakacisalazya kuli basikumutobela ikuti kunyina muntu anyika uyooba musololi wabo. Musololi wabo omwe wakali kuyooba wakujulu, nkokuti Jesu Kristo. Jesu wakasalwa a Leza kuti abe Musololi. Jehova ‘wakamubusya kuzwa kubafwu alimwi wakamubika kuti abe simutwe wazintu zyoonse kumbungano.’—Ba-Efeso 1:20-23.

2 Mbwaanga Kristo ‘ngomutwe wazintu zyoonse’ mumbungano ya Banakristo, uleendelezya zintu zyoonse zicitika mumbungano. Ulabona zintu zyoonse zicitika mumbungano. Ulabikkila maano kubukkale bwakumuuya bwambungano aimwi. Eeci cilakonzya kubonwa muciyubunuzyo ncaakabona mwaapostolo Johane kumamanino kwamwaanda wamyaka wakusaanguna C.E. Kumbungano zili ciloba, Jesu wakaamba ziindi zyosanwe kuti wakaliizi milimo yabo mibotu amibi, eelyo wakabapa lulayo akubakulwaizya. (Ciyubunuzyo 2:2, 9, 13, 19; 3:1, 8, 15) Tulakonzya kusyoma kuti Kristo wakalibuzi bukkale bwakumuuya bwambungano azimbi zyaku Asia Minor, Palesitaini, Siliya, Babuloni, Gilisi, Italiya azyakali mumasena aambi. (Incito 1:8) Ino mbuti mazuba aano?

Muzike Musyomesi

3. Nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba kuti Kristo ngomutwe kakuli mbungano ngomubili?

3 Naakabusyigwa alimwi kakuceede buyo ciindi cisyoonto kuti aunke kujulu kuli bausyi, Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Ndapegwa bwami boonse nibuba bwakujulu nibuba bwaansi.” Alimwi wakati: “Amulange, ndaba anywe mazuba oonse nikuba kusikila kumamanino aaciindi.” (Matayo 28:18-20) Wakali kuyoozumanana kubasololela cabusungu. Mumagwalo ngaakalembela Banakristo baku Efeso alimwi aku Kolose, mwaapostolo Paulo wakakozyanisya mbungano ya Banakristo ku “mubili,” Kristo kali ngo Mutwe. (Ba-Efeso 1:22, 23; Ba-Kolose 1:18) Ibbuku litegwa The Cambridge Bible for Schools and Colleges lyaamba kuti maambilambali aaya “taapi buyo muzeezo wakuti kujatana kwamubili a Mutwe ncecipati, pele kuti Mutwe nguweendelezya mubili. Nzibelesyo zyakwe.” Ino ninkamu nzi Kristo njabelesya kuzwa ciindi naakapegwa Bwami mu 1914?—Daniele 7:13, 14.

4. Kweelana abusinsimi bwa Malaki, ino ncinzi Jehova a Kristo ncobakajana nobakalingula tempele yakumuuya?

4 Malaki wakasinsima kuti “Mwami” Jehova kali antoomwe a “mutumwa wacizuminano,” nkokuti Mwanaakwe Jesu Kristo wakazwaa kubikkwa acuuno wakali kuyooboola kuzoobeteka alimwi akulingula “tempele” yakwe naa ŋanda yakukombela yakumuuya. Kuboneka kuti “ciindi calubeteko” lwaŋanda ya Leza cakasika mu 1918. * (Malaki 3:1; 1 Petro 4:17) Aabo ibakali kulyaamba kuti bakali kwiiminina Leza abukombi bwakwe bwakasimpe anyika bakalingulwa. Zikombelo zya Bunakristo Bwanyika izyakali kuyiisya njiisyo zitalemeki Leza kwamyaka minji alimwi izyakajatikizyigwa mukujaya bantu kwakacitwa mu Nkondo Yanyika Yakusaanguna, zyakakakwa. Banakristo bananike basyomeka bakaceede bakasunkwa, kusalazyigwa akuzuminwa mpoonya bakaba bantu ‘baletela Jehova cituuzyo cabululami.’—Malaki 3:3.

5. Kweelana abusinsimi bwa Jesu bwaamba kubako kwakwe, ino nguni wakazooba “muzike” musyomesi?

5 Kweelana abusinsimi bwa Malaki, citondezyo ncaakapa Jesu kuli basikwiiya bakwe kutegwa bakonzye kuziba ciindi “[cakubako kwakwe, NW] acamamanino aaciindi” cakali kubikkilizya kuziba baabo ibali muciinga ca “muzike.” Jesu wakati: “Nguni muzike musyomesi uucenjede ngwaakakazika mwami wakwe kuti abe mwami wabo basiŋanda bakwe, abaabile zilyo zyabo kuciindi ceelede. Uli acoolwe muzike oyo, mwami wakwe asika, ngwazoojana ulacita obo. Ncobeni ndamwaambila kuti uzoomukazika kuti abe mupati wazintu zyoonse nzyajisi.” (Matayo 24:3, 45-47) ‘Naakasika’ kuzoolingula “muzike” mu 1918, Kristo wakajana basikwiiya bakwe bananike baceede alimwi basyomeka balo ikuzwa mu 1879 ibakali kubelesya magazini eeyi alimwi amabbuku amwi aamba zyamu Bbaibbele kupa cakulya cakumuuya “kuciindi ceelede.” Wakabazumina boonse kuti babe zibelesyo zyakwe naa “muzike.” Eelyo mu 1919 wakabapa mukuli wakweendelezya zintu zyakwe zyoonse zyaanyika.

Kweendelezya Zintu zya Kristo Zyaanyika

6, 7. (a) Ino ninzila nzi imbi Jesu mbwaakamwaamba “muzike” wakwe uusyomeka? (b) Ino ncinzi Jesu ncaakali kupandulula naakabelesya bbala lyakuti “mubanzi”?

6 Kakuceede buyo myezi misyoonto kuti Jesu asinsime zyakubako kwakwe, kubikkilizya akwaamba zyakuba kwa “muzike” uumwiiminina anyika, wakaamba “muzike” ooyu munzila imbi yalo iipandulula mikuli yamuzike. Jesu wakati: “Nguuli mubanzi uuzi uusyomekede, simalelaakwe ngwazoobika kubana bakwe, kuti abaabile zilyo zyabo kuciindi ceelede? Ncobeni ndamwaambila kuti, ulamubika bwami kulubono lwakwe loonse.”—Luka 12:42, 44.

7 Mucibalo eeci muzike wiitwa kuti mubanzi, ibbala lyakasandululwa kuzwa kubbala lya Chigiliki ilyaamba “mweendelezi waŋanda naa mpulazi.” Mubanzi ooyu kunyina naakali kuyooba nkamu yabasyaabusongo ibapandulula twaambo tukondelezya kuzwa mu Bbaibbele. Kunze lyakupa cakulya cakumuuya cijisi busani “kuciindi ceelede,” “mubanzi . . . uusyomekede” wakali kuyoosalwa kutegwa keendelezya basimilimo ba Kristo boonse alimwi akupegwa mukuli wakulanganya zintu zyoonse zya Kristo zili anyika, nkokuti “lubono lwakwe loonse.” Ino lubono lwa Kristo ninzi?

8, 9. Ino ‘ndubono’ nzi muzike ndwaakapegwa kuti kalanganya?

8 Mikuli yamuzike ilabikkilizya kulanganya mayake ngobabelesya batobeli ba Kristo ikucita milimo ya Bunakristo, mbuli maofesi mapati alimwi amaofesi aamitabi aa Bakamboni ba Jehova alimwi amasena aakukombela mbuli Maanda aa Bwami alimwi a Maanda aa Miswaangano Mipati munyika yoonse. Mulimo mupati wamuzike ngwakulanganya bubambe bwakwiiya Bbaibbele bucitwa ansondo alimwi akumiswaangano misyoonto amipati bwalo buyumya lusyomo. Kumiswaangano eeyi, makani aamba kuzuzikizyigwa kwabusinsimi bwamu Bbaibbele alaambwa alimwi malailile aamba mbokubelesyegwa njiisyo zyamu Bbaibbele abuzuba alapegwa muciindi ceelede.

9 Mikuli aimwi yamubanzi ilabikkilizya kweendelezya mulimo uuyandika kapati wakukambauka “Makani Mabotu aa-Bwami” alimwi akuyiisya “bantu bamisyobo yoonse.” Eeci cilabikkilizya akuyiisya bantu kuti kabacita zintu zyoonse Kristo Mutwe wambungano nzyaakalailila kuti kazicitwa kuciindi cino camamanino. (Matayo 24:14; 28:19, 20; Ciyubunuzyo 12:17) Imulimo wakukambauka akuyiisya wapa kuti kube “inkamu impati” iisyomeka balo bali mbeenzinyina bananike. Masimpe “zintu [ezi] ziyandisi zyazisi zyoonse” zili akati ‘kalubono’ lwa Kristo lulanganizyigwa amuzike musyomesi.—Ciyubunuzyo 7:9; Hagai 2:7.

Kabunga Keendelezya Ikaiminina Ciinga Camuzike

10. Ino nkakamu nzi kakali kukosola makani mumwaanda wamyaka wakusaanguna, alimwi ino mbungano zyakajatikizyigwa buti?

10 Imikuli milemu yamuzike musyomesi yakali kuyoobikkilizya kukosola makani manji. Mumbungano ya Banakristo yakusaanguna, baapostolo alimwi abaalu baku Jerusalemu bakali kwiiminina ciinga camuzike kwiinda mukukosola makani aacitika mumbungano zya Banakristo zyoonse. (Incito 15:1, 2) Ikukosola makani kwakali kucitwa akabunga keendelezya kamumwaanda wamyaka wakusaanguna kwakali kutolwa kumbungano kwiinda mumagwalo alimwi abaiminizi beendeenda. Banakristo bakusaanguna bakali kukkomana ikutambula malailile aasalede alimwi ikulisungula kukamantana akabunga keendelezya kwakaleta luumuno alukamantano.—Incito 15:22-31; 16:4, 5; Ba-Filipi 2:2.

11. Ino mbaani Kristo mbabelesya mazuba aano kweendelezya mbungano yakwe, alimwi mbuti mbotweelede kwiibona nkamu eeyi ya Banakristo bananike?

11 Mbubwenya mbucakabede kumatalikilo aambungano ya Banakristo, kakamu kabalangizi bananike nkakabamba Kabunga Keendelezya kabatobeli ba Kristo anyika mazuba aano. Kwiinda mukubelesya “janza lyakwe lyalulyo” lyanguzu, Kristo Imutwe wambungano ulabasololela baalumi basyomeka nobeendelezya mulimo wa Bwami. (Ciyubunuzyo 1:16, 20) Mumakani aamba zyabukkale bwakwe, Albert Schroeder iwakabeleka kwaciindi cilamfwu mu Kabunga Keendelezya iwakafwa ino-ino wakalemba kuti: “Kabunga Keendelezya kalaswaangana lyoonse muli Bwatatu. Muswaangano ulatalika amupailo ikulomba kusololelwa amuuya wa Jehova. Kulaba kusolekesya ikutegwa twaambo toonse tulanganizyigwa alimwi akukosola koonse ikucitwa kweendelane a Jwi lya Leza Bbaibbele.” * Tulakonzya kubasyoma aaba Banakristo bananike ibasyomeka. Ikujatikizya mbabo, tuleelede kutobela malailile ngaakaamba mwaapostolo Paulo kuti: “Kamubaswiililisya baalu banu, mulitesye kulimbabo, nkaambo mbabalangilila myuuya yanu.”—Ba-Hebrayo 13:17.

Kumulemeka Bweelede Muzike Musyomesi

12, 13. Ino ntwaambo nzi twamu Magwalo tupandulula ncotulemekela ciinga camuzike?

12 Ikaambo kapati ncotweelede kulemeka ciinga camuzike musyomesi nkakuti, kwiinda mukucita boobo tulemeka Simalelo Jesu Kristo. Paulo wakalembela bananike kuti: “Iwakali mulubusi kuciindi ncaakaitwa ngumuzike wa-Kristo. Mwakaulwa muulo.” (1 Ba-Korinto 7:22, 23; Ba-Efeso 6:6) Aboobo notulitesya kubusolozi bwamuzike musyomesi aku Kabunga Keendelezya, tulibombya kuli Kristo Simalelo wamuzike. Ikulemeka baabo mbabelesya Kristo kulanganya zintu zyakwe zyaanyika ninzila imwi “[mbotuzumina] kuti Jesu Kristo ngu-Mwami cakulemeka Leza Taateesu.”—Ba-Filipi 2:11.

13 Ikaambo akambi kamu Magwalo ncotweelede kumulemeka muzike musyomesi nkakuti mu Bbaibbele Banakristo bananike baambwa kuti “[ni]tempele” mwakkala Jehova ‘mumuuya.’ Aboobo ‘balasalala.’ (1 Ba-Korinto 3:16, 17; Ba-Efeso 2:19-22) Jesu wakapa zintu zyakwe zyaanyika kunkamu eeyi yaambwa kuti nitempele iisalala, icipandulula kuti mikuli imwi iicitwa mumbungano ya Banakristo njamuzike ooyu alikke. Aboobo, boonse bali mumbungano bazi kuti mmulimo wabo uusetekene ikutobela malailile aazwa kumuzike musyomesi aku Kabunga Keendelezya kamwiiminina. Ncobeni “mbelele zimwi” zicibona kuti ncoolwe cipati ikugwasyilizya ciinga camuzike mukulanganya zintu zya Simalelo.—Johane 10:16.

Kugwasyilizya Bananike Cakusyomeka

14. Kweelana ambwaakasinsima Isaya, ino mbuti mbelele zimwi mbozitobela musule lyaciinga camuzike akubeleka kabali “basimilimo batabbadalwi”?

14 Ikulitesya kwambelele zimwi kubana Israyeli bakumuuya kwakasinsimwa a Isaya kuti: “Mbuboobu mbwaamba Jehova. [Basimilimo batabbadalwi baku, NW] Egepita, azisambalo zya-Etiopiya, aba-Seba bantu balamfu, zyoonse ziyooinda kulindinywe, ziyooba zyanu. Bayoomutobela, bayooinda balaangidwe ankeetani akumukotamina. Bayoomukombelezya cakwaamba kuti, Leza uli kulindinywe luzutu, alimwi taakwe umbi, taakwe ba-Leza bambi pe.” (Isaya 45:14) Munzila yacikozyanyo, mazuba aano mbelele zimwi zilatobela kusule lyaciinga camuzike a Kabunga Keendelezya kaiminina ciinga eeci. Kabali “basimilimo batabbadalwi,” imbelele zimwi zililisungude kubeleka cabunkutwe akubelesya mbono zyabo mukutola ambele mulimo wakukambauka ucitwa munyika yoonse Kristo ngwaakapa kubatobeli bakwe bananike bali anyika.—Incito 1:8; Ciyubunuzyo 12:17.

15. Ino mbuti businsimi buli kubbuku lya Isaya 61:5, 6 mbobusinsima cilongwe ciliko akati kambelele zimwi abana Israyeli bakumuuya?

15 Mbelele zimwi zilikkomene alimwi zilalumba akaambo kakubelekela Jehova kabalanganizyigwa aciinga camuzike alimwi a Kabunga Keendelezya ikaiminina ciinga eeci. Balizi kuti bananike mbana “Israyeli ba-Leza.” (Ba-Galatiya 6:16) Kabali mbuli “beenzu” alimwi “abazwakule” ibayanzana abana Israyeli bakumuuya, balakukkomanina kubeleka kabali “basikulima” alimwi “abasimuunda” beendelezyegwa abananike, “bapaizi ba-Jehova” alimwi “basimilimo ba-Leza.” (Isaya 61:5, 6) Balatola lubazu cabusungu mumulimo wakukambauka makani mabotu aa Bwami alimwi akugwasya bantu bamisyobo yoonse ikuba basikwiiya. Balacigwasyilizya camoyo woonse ciinga camuzike mukweembela ibapya bali mbuli mbelele.

16. Ino ncinzi cikulwaizya mbelele zimwi kuti kazigwasya muzike musyomesi uucenjede cakusyomeka?

16 Imbelele zimwi zilizi kuti zilagwasyigwa amilimo iicitwa amuzike musyomesi iyakubapa cakulya cakumuuya muciindi ceelede. Balazumina kuti, ikuti nokwatali muzike musyomesi uucenjede, nobatakaziba antela nobalijisi buyo luzibo lusyoonto mumakani aakasimpe ikali mu Bbaibbele, atwaambe mbuli bweendelezi bwa Jehova, kusalazyigwa kwazina lyakwe, Ibwami, julu mpya anyika mpya, buumi, ciimo cabafwide alimwi akuziba Jehova, Mwanaakwe amuuya uusalala. Akaambo kakulumba alimwi akusyomeka, mbelele zimwi zilabagwasya camoyo woonse “bakwesu” bananike anyika muciindi eeci camamanino.—Matayo 25:40.

17. Ino ncinzi Kabunga Keendelezya ncokabona kuti inga cagwasya, alimwi ino ncinzi ciyoobandikwa mucibalo citobela?

17 Akaambo kakuti mweelwe wabo uyaabuceya, bananike tabakonzyi kujanika mumbungano zyoonse kutegwa beendelezye zintu zya Kristo. Aboobo, Kabunga Keendelezya kalasala baalumi akati kambelele zimwi kutegwa balanganye maofesi aamitabi, zyooko, mabazu alimwi ambungano zya Bakamboni ba Jehova. Sena kusyomeka kwesu kuli Kristo akumuzike wakwe uusyomeka kuli mbokujatikizyidwe ambotubabona beembezi aaba beendelezyegwa a Kristo? Makani aaya ayoolangwa-langwa mucibalo citobela.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 4 Ikuti kamuyanda twaambo atumbi kumakani aaya, amubone Ngazi Yamulindizi, ya March 1, 2004, mapeeji 26 kusikila ku 31, aya December 1, 1992 yamu Chichewa apeeji 13.

^ munc. 11 Makani aaya akamwaigwa mu Ngazi Yamulindizi ya March 1, 1988 yamu Chingisi mapeeji 10 kusikila ku 17.

Kwiinduluka

• Ino Musololi wesu nguni, alimwi ncinzi citondezya kuti ulibuzi bukkale buli mumbungano zyoonse?

• Noyakalingulwa “tempele,” ino mbaani bakajanika kababeleka mbuli muzike musyomesi, alimwi ino nzintu nzi zyakabikkwa mumaanza aabo?

• Ino ntwaambo nzi twamu Magwalo twaamba ncotweelede kumugwasyilizya cakusyomeka muzike?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 25]

“Zintu” zyeendelezyegwa a “mubanzi” zilabikkilizya amayake aabelesyegwa, bubambe bwakumuuya amulimo wakukambauka

[Cifwanikiso icili apeeji 26]

Mbelele zimwi zilacigwasyilizya ciinga camuzike musyomesi kwiinda mukukambauka cabusungu