Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulasyoma Mububuke?

Sena Mulasyoma Mububuke?

Sena Mulasyoma Mububuke?

‘Kuya kuba kubuka kwabafwu.’ —INCITO 24:15.

1. Nkaambo nzi lufwu ncolusyomeka?

“MUNYIKA ino taku cikkalilila ccita buyo lufwu amitelo.” Majwi aaya aakalembwa mu 1789 a Benjamin Franklin nkume-nkume yaku Amelika, akabakonda bamwi. Pele bantu banji ibatasyomeki tabateli mitelo, ikuti batela, batela mali aatakkwani. Lufwu lulibonya kuti lulainda kusyomeka. Ikuti kwabula uutugwasya, taku uukonzya kululeya lufwu. Lufwu taluccijigwi. Alimwi nyika taikkuti, ili bujisi kumena bamukwasyi abalongwe. (Tusimpi 27:20) Pele amulange-lange majwi aaumbulizya.

2, 3. (a) Mbuti lufwu mbolutakonzyi kubalobya bantu mbuli bamwi mbobayeeya? (b) Ncinzi ncotulaalange-lange mucibalo eeci?

2 Ijwi lya Jehova lilijisi bulangizi bwakubuka butali bwakweezyeezya. Eeci tacili ciloto buyo, alimwi taku muntu kujulu naa ansi uukonzya kumulesya Jehova kuti atazuzikizyi bulangizi oobu. Nokuba boobo, banji sunu tabayeeyi kuti lufwu kunyina ncolukonzya kucita kubantu bamwi. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti mweelwe uutabaliki wa “nkamu impati” uya kufwutuka ‘kumapenzi mapati’ aalangilwa kusika. (Ciyubunuzyo 7:9, 10, 14) Baya kuzumanana kupona kabajisi bulangizi bwabuumi butamani. Aboobo lufwu talukabasikili bamwi. Kunze lyaboobo, “sinkondonyina musyaalizi uuyoolobesegwa ndufu.”—1 Ba-Korinto 15:26.

3 Tweelede kubusyoma bulangizi bwabubuke mbuli bwakali kusyoma mwaapostolo Paulo iwakati: “[Kuya kuba] kubuka kwabafu, akwabaluleme akwabataluleme.” (Incito 24:15) Atulange-lange mibuzyo yotatwe yabubuke. Wakutaanguna, ino ncinzi cipa kuti bulangizi oobu kabutali bwakweezyeezya? Wabili, ino mbuti nywebo kumugama mbomukonzya kuumbulizyigwa abulangizi bwabubuke? Watatu, ino mbuti bulangizi oobu mbobukonzya kujatikizya mbomupona ino?

Bubuke Tabuli Bwakweezyeezya

4. Mbuti bubuke mbokali kaambo kapati mumakanze aa Jehova?

4 Kuli twaambo tunji tupa kuti bubuke butabi bwakweezyeezya buya. Kaambo kapati nkakuti bulayandika kumakanze aa Jehova. Amuyeeye kuti Saatani wakanjizya bantu mucibi, calo cakaleta lufwu. Aboobo, Jesu wakaamba Saatani kuti: “Walo wali mujayi kuzwa kumatalikilo.” (Johane 8:44) Pele Jehova wakasyomezya kuti “mwanakazi” wakwe naa mbunga yakwe yakujulu iikozyanyisyigwa amukaintu, yakali kukonzya kuzyala “lunyungu” lwakali kukonzya kupwaya “muzoka waciindi” nkwali kumutwe nkokuti kumulobya Saatani. (Matalikilo 3:1-6, 15; Ciyubunuzyo 12:9, 10; 20:10) Jehova mbwaakali kuyaabubikka aatuba makanze aakwe aa Lunyungu lwa Mesiya, cakalibonya kuti Lunyungu luya kucita zinji ikutali buyo kunyonyoona Saatani. Ijwi lya Leza lyaamba kuti: “Nkabela kaambo nkaakayubunwidwa Mwana a-Leza nkaaka, kuti ajaye milimo ya-Saatani.” (1 Johane 3:8) Lufwu ilwakaboola akaambo kacibi ncotwakajana kuli Adamu, luli akati kamilimo ya Saatani yalo Jehova njaya kumana kwiinda muli Jesu Kristo. Munzila eeyi cipaizyo ca Jesu alimwi abubuke nzintu ziyandika kapati.—Incito 2:22-24; Ba-Roma 6:23.

5. Nkaambo nzi bubuke ncobuya kusumpula zina lya Jehova?

5 Jehova uliyandide kusumpula zina lyakwe lisalala. Saatani walibisya zina lya Leza alimwi wasumpula bubeji. Cakubeja Saatani wakaamba kuti Adamu a Eva ‘tabakonzyi kufwa’ ikuti balya mucelo Leza ngwaakakasya. (Matalikilo 2:16, 17; 3:4) Kuzwa ciindi eeco, Saatani ulibujisi kulengelela twaambo, mbuli njiisyo yakubeja yakuti muntu afwa kuli cizumanana kupona. Nokuba boobo, kwiinda mububuke, Jehova uya kukubikka aatuba kubeja kwamusyobo uuli boobu. Ngonguyo alikke Uuponya kukabe akutamani alimwi Uupa kuti buumi buzumanane.

6, 7. Mbuti Jehova mbwalimvwa kumakani aakubusya bantu, alimwi mbuti mbotuzyi kuti oobu mbwalimvwa?

6 Jehova uliyandide kuti kube bubuke. Ibbaibbele lilacisalazya mbuli mbwalimvwa Jehova kumakani aaya. Mucikozyanyo, amulange-lange majwi aaya aakasololelwa amuuya aa Jobu aamuntu uusyomeka aakuti: “Kuti muntu wafwa, sena uyoopona alimwi? Mumazuba oonse aamulimo wangu noolindilila mane kusikila nkaangununwe. Waakundiita, njooingula, uyoondiyandisisya ndemulengwa wako.” (Jobo 14:14, 15, BT) Ino aaya majwi aamba nzi?

7 Jobu wakalizyi kuti aakufwa kuya kuba ciindi cakulindila kalede mucuumbwe. Ciindi eeco cakulindila wakacibona kuti “mulimo,” iciindi ncaakeelede kulindila kusikila waangululwa. Walo kwaangululwa ooko tiikwakali kwakweezyeezya. Jobu wakalizyi kuti uya kwaangululwa. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti wakalizyi Jehova mbwalimvwa. Jehova wakali ‘kuyandisisya’ kumubona alimwi mubelesi wakwe uusyomeka. Masimpe, Leza uliyandide kubabusya boonse bantu baluleme. Jehova alimwi uya kubapa bamwi coolwe cakupona kukabe akutamani mu Paradaiso anyika. (Luka 23:43; Johane 5:28, 29) Mbwaanga nkuyanda kwa Leza kuti makanze aaya azuzikizyigwe, mwati kuli muntu uukonzya kumulesya?

8. Mbuti Jehova ‘mbwaakabikka buzuba’ kumakani aabulangizi bwesu bwabuumi bwakumpela?

8 Bulangizi bwesu bwakumpela bulakonzyeka kwiinda mukubusyigwa kwa Jesu. Paulo naakaamba makani ku Atene, wakati: “[Leza] wabika buzuba mbwati kabeteke nyika mubululami, kumwaalumi oyo ngwasungwide. Wakabapa bantu boonse cisinizyo camakani ayo mbwaakamubusya kubafu.” (Incito 17:31) Bamwi ibakali kumuswiilila Paulo bakamufwubaazya nibakamvwa makani aabubuke. Nokuba boobo, mbasyoonto bakasyoma. Ambweni akaambo kamajwi aakuti bulangizi oobu bulasyomeka akabanjila. Jehova naakabusya Jesu, wakacita maleele aatalikomeneni. Wakamubusya Mwana wakwe kubafwu kali cilenge canguzu camuuya. (1 Petro 3:18) Jesu wakabusyigwa wakaba anguzu zinji ikwiinda nzyaakajisi kujulu katanaboola ansi kuba muntu wanyama. Katakonzyi kufwa alimwi kali nguuccilila Jehova kunguzu, lino Jesu ulilibambide kubeleka milimo iitalikomeneni njobamupa ba Swaabo. Jesu njenzila Jehova njabelesya kubusya bantu baya kujulu abaya kukkala anyika. Jesu kumugama wakati: “Ndime kubuka abuumi.” (Johane 5:25; 11:25) Kwiinda mukubusya Mwana wakwe, Jehova wakasyomezya bulangizi oobu kuli boonse basyomeka.

9. Mbuti makani aalembedwe mu Bbaibbele mbwaasinizya kuti bubuke nkobuli ncobeni?

9 Kubuka kwakacitika kabalangilila bantu alimwi kulilembedwe mu Jwi lya Leza. Ibbaibbele lilijisi zibalo zyamakani aakubusyigwa zisika kulusele zyabantu bakabusyigwa akupona alimwi anyika. Maleele aaya tanaakali kucitwa cakusisikizya, pele akali kucitwa bantu kabalangilila. Jesu wakamubusya Lazaro iwakafwide kwamazuba aali one, wakacita oobo kabalangilila basidilwe, kubikkilizya abamukwasyi, balongwe abasimukobonyina. Eeci citondezyo cakuti Jesu wakatumwa a Leza cakaba cintu cakutadooneka, cakunga basinkondonyina a Jesu basizikombelo tiibakakazya kuti maleele akacitika. Pele bakatalika kulangaula nzila yakumujaya Jesu a Lazaro. (Johane 11:17-44, 53; 12:9-11) Inzya, tulakonzya kuba masimpe kuti bubuke nkobuli ncobeni. Leza watutondezya makani aamba bubuke bwakacitika kutegwa tuumbulizyigwe akuyumya lusyomo lwesu.

Kuumbulizyigwa Abulangizi Bwabubuke

10. Ncinzi ciya tugwasya kuti tuumbulizyigwe azibalo zyamu Bbaibbele zyabubuke?

10 Sena mulayanda kuumbulizyigwa ikuti lufwu lwaswena? Tulakonzya kuumbulizyigwa kwiinda muzibalo zyabubuke zilembedwe mu Bbaibbele. Kubala zibalo zili boobu, kukkala ansi kuyeeya, alimwi akuyeeyela mbocicitika, kulakonzya kupa kuti bulangizi bwabubuke bube bwini-bwini kuli ndinywe. (Ba-Roma 15:4) Eezyi tazili zyaano buyo. Zyakacitika ncobeni kubantu bali mbuli ndiswe, ibakapona ncobeni mubusena butali bwakweezyeezya buya. Atulange-lange mubufwiifwi cikozyanyo comwe, ibubuke bwakutaanguna mu Bbaibbele.

11, 12. (a) Mapenzi nzi aakamusikila mukamufwu waku Zarefati, alimwi mbuti mbwaakacita kukutaanguna? (b) Amupandulule Jehova mbwaakamupa nguzu Eliya kugwasya mukamufwu.

11 Amuyeeyele buyo bukkale oobu. Kwansondo zili mbozibede, musinsimi Eliya wali mweenzu wamukamufwu waku Zarefati uukkala muŋanda yamujulu. Kuli mapenzi. Mucilawo kuli ciyuma-yuma alimwi kuli nzala iilunzya kasuko. Banji bali bujisi kufwa. Jehova wamubelesya kale Eliya kucita maleele aakkala ciindi cilamfwu kutegwa ape bulumbu kuli mukamufwu akaambo kalusyomo lwakwe. Mukaintu amwana wakwe musankwa cakabamanina cakulya, kwakaceede buyo cakulya caciindi comwe Eliya naakamupa busu amafwuta camaleele zyalo zyatakamana. Aciindi aawa mukaintu wasikilwa mapenzi. Cakutayeeyelwa mwana wakaciswa kapati, mukaindi kaniini waleka kuyoya. Elo nkunyongana mukamufwu! Buumi mbuyumu ikuti kakutako mulumi uugwasyilizya, aciindi aawa wafwa mwana wakwe alikke ngwasyoma. Akaambo kakukopona ooku, wamutongooka Eliya a Jehova Leza kuti mbibaleta penzi eeli. Ino ncinzi musinsimi ncalaacite?

12 Eliya tanaamubwentela mukamufwu kumakani aaya aakubeja. Muciindi caboobo Eliya wati: “Ndipe mwanaako.” Naakamubweza mwana uufwide akumutola muŋanda yamujulu, Eliya wapaila cakwiinduluka-induluka kutegwa mwana abuke. Limwi Jehova wamuvwiila. Amuyeeya buyo Eliya mbwaakamweta-mweta naakabona kuti mwana wapempenuka. Zikoye zyamwana zyajaluka eelyo meso akatalika kumunikizya kutondezya kuti wabuka. Eliya wamuleta mwana kuli banyina kumane wati: “Bona! Mwanaako wapona!” Banyina lumwemwe lwasika kumakosi. Bakati: “Lino eci candizibya loko kuti uli muntu wa-Leza, ajwi lya-Jehova lyamumulomo wako ndyalusinizyo.” (1 Bami 17:8-24) Lusyomo lwakwe muli Jehova alimwi amuli Eliya lwayuma kapati.

13. Nkaambo nzi cibalo ca Eliya cakubusya mwana wamukamufwu ncocikonzya kutuumbulizya swebo sunu?

13 Ikukkala ansi kuyeeya kucibalo cili mbuli bwaceeci, masimpe kulakonzya kumuumbulizya kapati. Ncamasimpe kuti Jehova ulakonzya kuluzunda lufwu sinkondoma wesu. Amuyeeya buyo buzuba oobo lukkomano luli mbuli lwamukamufwu mboluya kuba kubantu munyika mubuzuba bwakubusyigwa kwabantu banji! Akwalo kujulu kuya kuba kukondwa kutanabonedwe Jehova calutangalo aakubelesya Mwana wakwe kubusya bantu munyika yoonse. (Johane 5:28, 29) Sena kuli muntu ngomuyanda wakafwa? Cilakkomanisya kuzyiba kuti Jehova ulakonzya alimwi akuti uya kubabusya bakafwa.

Bulangizi Bwanu Alimwi Ambomupona Ino

14. Mbuti bulangizi bwabubuke mbobukonzya kubujatikizya buumi bwanu?

14 Mbuti bulangizi bwabubuke mbobujatikizya mbomupona ino? Mulakonzya kukulwaizyigwa kubulangizi oobu nomujana buyumuyumu, mapenzi, kupenzyegwa naa ntenda. Saatani uyanda kuti kamuluyoowa kapati lufwu kutegwa kusyoma kwanu kucince akutalika kusyoma nzila zimbi zyabukwabilizi zitagwasyi. Amuyeeya kuti Saatani wakati kuli Jehova: “Muntu uyakupa zyoonse kuti akabe abuumi bwakwe mwini.” (Jobu 2:4) Naakali kwaamba kaambo aaka, Saatani wakatubejelezya toonse. Sena ncamasimpe kuti muya kucileka kumubelekela Leza ikuti mwasikilwa mapenzi? Ikwiinda mukuyeeya bulangizi bwabubuke, mulakonzya kuliyumya akuzumanana kucita kuyanda kwa Taateesu wakujulu.

15. Mbuti majwi aa Jesu aalembedwe ku Matayo 10:28 mbwaakonzya kutuumbulizya notuli mumapenzi?

15 Jesu wakati: “Mutabayoowi bajaya mubili pele tabakonzyi kujaya muuya, amuyoowe nguwe uukonzya kujaya mubili antoomwe amuuya mu-Gehena.” (Matayo 10:28) Tatweelede kumuyoowa Saatani alimwi abantu bakwe. Masimpe, bamwi balijisi nguzu zyakutucisa, nikuba kutujaya buya. Nokuba boobo, eeco ncobakonzya kucita ncakaindi buyo kasyoonto. Jehova ulakonzya alimwi uya kubambulula zintu zibi zyoonse zyakacitikila babelesi bakwe basyomeka, alimwi mane uya kubabusya. Ngu Jehova alikke ngotweelede kuyoowa, inzya tweelede kumulemeka kapati. Walo alikke ulijisi nguzu zyakumana buumi abulangizi boonse bwabuumi bwakumpela, alimwi ulakonzya kujaya mubili antoomwe amuuya mu Gehena. Cikkomanisya ncakuti, Jehova tayandi kuti cili boobu cikamucitikile. (2 Petro 3:9) Akaambo kabulangizi bwabubuke, swebo tobabelesi ba Leza lyoonse tulakonzya kuba masimpe kuti zintu zili kabotu. Buumi butamani mbubwesu kufwumbwa buyo kuti katusyomeka, alimwi taku Saatani naa babelesi bakwe ncobakonzya kucita kubulangizi oobu.—Intembauzyo 118:6; Ba-Hebrayo 13:6.

16. Mbuti bulangizi bwabubuke mbobujatikizya zintu nzyotubikka ampela?

16 Ikuti bulangizi bwabubuke kabuli bwini-bwini kuli ndiswe, bulakonzya kutugwasya kupona kabotu. Tulizyi kuti ‘kufwumbwa twapona naa twafwa, tuli ba Jehova.’ (Ba-Roma 14:7, 8) Notubikka zintu ampela ziyandika kapati, tweelede kuccilila lulayo lwa Paulo lwakuti: “Alimwi mutakozyanizigwi aziyanza zyaciindi ecino, pele amusanduke kukucitululwa kwamyoyo yanu, kuti mukasimpikile makani ngaayanda Leza, makani mabotu aatambulika aalondokede.” (Ba-Roma 12:2) Bantu banji balibindide kuyanda kucita kufwumbwa caboola kumoyo. Akaambo kakuti buumi babubona kuti mbufwiifwi, balibonya kujata maanka-maanka kumilimo yabo yakulikondelezya, alimwi ikuti naa balakomba, kukomba kwabo takweendelani a “makani mabotu aatambulika aalondokede” aa Leza.

17, 18. (a) Mbuti Jwi lya Jehova mbolyaamba kumakani aakufwiimpa kwabuumi, pele ino ncinzi Leza ncayanda kuti tukacitilwe? (b) Nkaambo nzi ncotuyandila kutembaula Jehova abuzuba?

17 Masimpe buumi mbufwiifwi. Tupona buyo ambweni myaka iili 70 naa 80, “ilafwambaana kumana, swebo tulazimaana, twafwidilila.” (Intembauzyo 90:10, BT) Bantu bazyalwa bakkala buyo kaindi kaniini mbuli bwizu, antela cinzemweemwe cimana buyo, mbuli kuyoya muya kuti fwaa. (Intembauzyo 103:15; 144:3, 4) Pele Leza tanaakayanda kuti katupona buyo myaka misyoonto yakukomena akuba abusongo aluzibo, kwamana boobo myaka yakwelekana, zyamana nguzu kwasika bulwazi alufwu. Jehova wakabalenga bantu kabajisi bulangizi bwakupona kukabe kutamani. Ibbaibbele litwaambila kuti: “Wabika bulangizi bwabuumi buteeli mumyoyo yabo.” (Mukambausi 3:11) Sena Leza mubi moyo cakuti wabikka bulangizi oobu mumyoyo yesu kwamana wapa kuti twaalilwe kuzumanana kupona? Nee, nkaambo “Leza nduluyando.” (1 Johane 4:8) Uya kubabusya aabo bakafwa kutegwa bakabe abuumi butamani.

18 Akaambo kabulangizi bwabubuke tulakonzya kuba masimpe kuti tuyooba abuumi kumpela. Tatweelede kukopana kapati akuyanda kubelesya busongo bwesu boonse ciindi cino. Tatweelede kwiibelesya nyika eeyi “kusika mpoceela,” iiya kumana kufwumbwa ciindi. (1 Ba-Korinto 7:29-31, NW; 1 Johane 2:17) Tatuli mbuli baabo batajisi bulangizi bwini-bwini, swebo tulijisi cipego citaliboteli cakuzyiba kuti, naa twazumanana kusyomeka kuli Jehova Leza, tuya kupona kukabe akutamani katumutembaula akuba abuumi bubotu. Mbwaanga cili boobo, atumutembaule Jehova abuzuba uupa bulangizi bwabubuke kuba bwini-bwini!

Mbuti Mbomukonzya Kwiingula?

• Mbuti mbotweelede kulimvwa kujatikizya bubuke?

• Ntwaambo nzi tupa kuti bulangizi bwabubuke bube bwancobeni?

• Mbuti mbomukonzya kuumbulizyigwa abulangizi bwabubuke?

• Mbuti bulangizi bwabubuke mbobukonzya kubujatikizya buumi mbomupona lino?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 20]

Jobu wakalizyi kuti Jehova ulayandisya kubusya baluleme

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

“Bona! Mwanaako wapona”