Skip to content

Skip to table of contents

Ikuba Amakanze Aagwasya Mubuumi

Ikuba Amakanze Aagwasya Mubuumi

Ikuba Amakanze Aagwasya Mubuumi

“Kufumbwa zilenge ziyooya zitembaule Jehova!”—INTEMBAUZYO 150:6.

1. Amupandulule mwaalumi umwi uucili mwana mbwaakasoleka kuba amakanze aagwasya mubuumi.

SEUNG Jin iwakakomenena kucisi ca Korea wakaamba kuti: “Ndakaiya mulimo wabusilisi akaambo kakuti ndakali kuyanda kugwasya bantu. * Alimwi ndakali kuyeeya kuti ikuba dokotela akuvwola mali manji kwakali kukonzya kundikkomanisya. Nindakabona kuti lugwasyo ndwapa dokotela ndusyoonto, ndakatyompwa. Mpoona, ndakaiya mulimo wakuzekaula, pele zintu zindakali kupanga zyakabagwasya buyo asyoonto bantu. Ndakanjila mulimo wabwiiyi, pele ndakajana kuti ndakali kukonzya buyo kuyiisya buyo twaambo tutonkomene ikutali busolozi bukonzya kuleta lukkomano lwini-lwini.” Mbubonya mbuli banabunji, Seung Jin wakali kuyanda kuba amakanze aagwasya mubuumi.

2. (a) Ino kuba amakanze mubuumi caamba nzi? (b) Ino tuzi buti kuti mulengi wakalijisi makanze naakatubikka anyika?

2 Kuba amakanze menimeni mubuumi caamba kuziba ncotuponena, kuba ambaakani iigwasya alimwi akuba amulimo ngotubikkila maano. Sena bantu mubwini balakonzya kuba amakanze aali boobo? Inzya! Bwini bwakuti twakapegwa maano, kuyeeya amanjezeezya ncitondezyo cakuti Mulengi ulijisi makanze mabotu ncatubikkilide anyika. Aboobo, ncamaano kwaamba kuti tulakonzya kujana akupona buumi bujisi mpindu kwiinda mukupona kweelana amakanze aa Mulengi.

3. Ino makanze aa Leza kujatikizya bantu abikkilizya nzi?

3 Ibbaibbele lyaamba kuti makanze ngajisi Leza aajatikizya ndiswe ali mumbazu ziindene-indene. Mucikozyanyo, kulengwa kwesu munzila iigambya ncitondezyo caantangalala cakuti Leza ulijisi luyando lwini-lwini. (Intembauzyo 40:5; 139:14) Aboobo, ikupona kweelana amakanze aa Leza caamba kubayanda bamwi mbuli Leza mbwabayanda. (1 Johane 4:7-11) Alimwi caamba kumvwida malailile aa Leza, alo aatugwasya kupona buumi kweelana amakanze aakwe aaluyando.—Mukambausi 12:13; 1 Johane 5:3.

4. (a) Ino ncinzi ciyandika kutegwa tube amakanze menimeni mubuumi? (b) Ino makanze nzi mapati muntu uuli woonse ngakonzya kuba angayo?

4 Alimwi Leza wakakanzide kuti bantu kabapona calukkomano alimwi kabali muluumuno akati kabo alimwi azilenge zimwi. (Matalikilo 1:26; 2:15) Pele ino ncinzi ncotweelede kucita kutegwa katukkomene, katukwabilidwe akuti katuliibide mumizeezo? Mbubonya mbuli mwana mbwaliiba akukkomana ikuti kabwene kuti bazyali bakwe mpobali, andiswe tuyandika kuba aacilongwe cibotu a Taateesu wakujulu kutegwa tuzibe ncotuponena. (Ba-Hebrayo 12:9) Leza upa kuti cilongwe cili boobo anguwe cikonzyeke kwiinda mukutuzumizya kuswenenena kuli nguwe akuswiilila mipailo yesu. (Jakobo 4:8; 1 Johane 5:14, 15) Ikuti ‘katweenda a Leza’ mulusyomo akuba balongwe bakwe, tulakonzya kupa kuti Taateesu wakujulu akkomane akutembaulwa. (Matalikilo 6:9; Tusimpi 23:15, 16; Jakobo 2:23) Aayo ngamakanze mapati muntu uuli woonse ngakonzya kuba angayo. Sintembauzyo wakalemba kuti: “Kufumbwa zilenge ziyooya zitembaule Jehova!”—Intembauzyo 150:6.

Makanze nzi Ngomujisi Mubuumi?

5. Nkaambo nzi ncocitagwasyi kubikkila buyo maano kuzintu zyakumubili?

5 Makanze aa Leza kuli ndiswe alabikkilizya ikulilanganya akulanganya mikwasyi yesu. Eeci cijatikizya kulanganya zyakumubili azyakumuuya. Nokuba boobo, kuzilanga kabotu zintu kulayandika kutegwa zintu zyakumubili zitanyonganyi zintu ziyandika kapati zyakumuuya. (Matayo 4:4; 6:33) Cuusisya ncakuti bunji bwabantu bageme buyo kuyandaula zintu zyakumubili mubuumi bwabo. Pele kubikkila buyo maano zintu zyakumubili tacigwasyi pe. Buvwuntauzi bwakacitwa ino-ino kubantu bavwubide baku Asia bwakatondezya kuti bunji bwabo “tabaliibide alimwi balinyongene nokuba kuti balikupukide.”—Mukambausi 5:11.

6. Ino ndulayo nzi ndwaakapa Jesu kumakani aakuyandaula buvwubi?

6 Jesu wakaamba ‘mbuboongelezya buvubi.’ (Marko 4:19) Ino buvwubi boongelezya buti? Bulibonya kuti buleta lukkomano kumuntu, pele tabuciti oobo pe. Mwami musongo Solomoni wakalemba kuti: “Muntu uuyandisya mali takonzyi kukuta mali.” (Mukambausi 5:10) Pele sena cilakonzyeka kuba ambaakani yakuvwuba akubelekela Leza amoyo woonse? Tacikonzyeki pe. Jesu wakapandulula kuti: “Taakwe muntu uukonzya kumanina bami bobile milimo, nkaambo ulasula umwi, ulayanda umwi, na ulakakatila umwi, ulasampaula umwi. Tamukonzyi kubelekela Leza antoomwe alubono.” Jesu wakakulwaizya basikumutobela kuyobola lubono, ikutali lwazintu zyakumubili ansi aano, pele kuyobola “lubono kujulu.” Eeci cipandulula kubamba zina libotu a Leza walo uuzi “zintu nzimubula kamutana kumubuzya.”—Matayo 6:8, 19-25.

7. Ino mbuti mbotukonzya kuba a “buumi bwini-bwini”?

7 Mwaapostolo Paulo wakapa lulayo luyandika kapati kujatikizya makani aaya, naakalembela mubelesinyina Timoteo. Timoteo wakaambilwa kuti: “Kolaya aabo bavubi ansi ano, kuti tabeelede . . . kusyoma buvubi bwabo oobo butakkalilili. Pele beelede kusyoma Leza uutufonkweda zintu zyoonse kuti katuligwasya anzizyo. . . Kabapa amaanza obilo bayanda kwaabana zintu abamwi. Mukucita boobo balaliyakila ntalisyo njumu kulibambilila zyaziciboola kuti bakatambule buumi bwalo buli mbuumi bwini-bwini.”—1 Timoti 6:17-19, Ci.

Ino “Buumi Bwini-Bwini” Ninzi?

8. (a) Nkaambo nzi banji ncobafwundumana kuti bajane lubono? (b) Ino ncinzi ncobatazi bantu bali boobo?

8 Bunji bwabantu bayeeya kuti, mabala aakuti “buumi bwini-bwini” aamba buumi bwakulya bukkede. Magazini imwi yaku Asia yakaamba kuti: “Basikweebelela mabbasikopo naa cipekupeku balombozya kuba azintu nzyobabona alimwi nzezintu nzibalota.” Bantu banji bayanda kujana zintu eezi mubuumi. Banji tababubelesyi kabotu bukubusi bwabo, tabalilanganyi, tabalanganyi bamukwasyi azintu zyakumuuya akaambo kakuyandisya zintu eezyi. Mbasyoonto ibazi kuti zintu zitondezyegwa mucipekupeku zya “muuya waansi”—ibukkale budumide kapati ibuli mukuyunga zyuulu zyatuulunzuma twabantu kuba amuuya mubi uutendelani amakanze aa Leza. (1 Ba-Korinto 2:12; Ba-Efeso 2:2) Nkakaambo kaako ncokuli bantu banji batakkomene sunu.—Tusimpi 18:11; 23:4, 5.

9. Ino ncinzi bantu ncobatakonzyi kucita, alimwi nkaambo nzi?

9 Ino mbuti aabo balyaabide kugwasya bamwi kwiinda mukufwundumana kubeleka kutegwa bamanizye nzala, malwazi akutalulama? Milimo mibotu njobabeleka cakulyaaba kanji-kanji ilabagwasya banji. Nokuba kuti milimo njobacita mibotu, pele tabakakonzyi kubucinca akubululamika bukkale bwamazuba aano. Nkaambo nzi ncobatakonzyi kucita boobo? Akaambo kakuti mubwini “bantunsi boonse mba Mubi”—Saatani—alimwi walo tayandi kuti kube kucinca pe.—1 Joni 5:19, Ci.

10. Ino ndilili aabo basyomeka nobayookkomana “[a]buumi bwini-bwini”?

10 Cilausisya kapati ikuti umwi katajisi bulangizi bumbi kunze aabuumi buli munyika sunu! Paulo wakalemba kuti: “Kuti mubuumi obuno luzutu mutupangikide moyo ali-Kristo, tulafwidika insoni kwiinda bantu boonse.” Alimwi wakati: “Atulye akunywa buyo, nkaambo junza tulafwa,” mbobaamba oobu aabo basyoma kuti oobu mbobuumi bulikke buliko. (1 Ba-Korinto 15:19, 32) Pele kuli bulangizi bwa “julu ipya anyika impya, mbubonya mbuli [Leza] mbwaakatusyomezya. Mulinzizyo momukala bululami.” (2 Petro 3:13) Kuciindi eeco, Banakristo bayookkomana “[a]buumi bwini-bwini” nkokuti “buumi butagoli” bulondokede bwakujulu naa mubweendelezi bwamfwulumende ya Bwami bwa Leza!—1 Timoteo 6:12.

11. Nkaambo nzi kutolaambele makani aa Bwami bwa Leza ncokuyandika?

11 Mbwami bwa Leza bulikke ibuyoozwidilila mukumanizya mapenzi aabantu. Kucita mulimo wakutolaambele makani aa Bwami bwa Leza ngomulimo uuyandika kapati muntu uuli woonse ngwakonzya kucita. (Johane 4:34) Notutola lubazu mumulimo ooyo, tulakonzya kuba acilongwe cilibedelede a Taateesu wakujulu. Nkabela tulakkomana kubeleka antoomwe atuulunzuma twabakwesu abacizi, ibajisi makanze mbuli ngotujisi.

Kulyaaba Kuluzi

12. Amwaambe kwiindana kuliko akati kabuumi buliko sunu a “buumi bwini-bwini.”

12 Ibbaibbele lyaamba kuti eeyi nyika “ilamana, azisusi zyayo.” Ilubono azintu zyoonse izili munyika ya Saatani ziyakumana, “pele oyo uucita makanze aa-Taata ulakalilila kukabe kutamani.” (1 Johane 2:15-17) Kwiimpana abuvwubi butakkalilili, bulemu bumana buyo akulikondelezya kutagwasyi kwamunyika, bwalo “buumi bwini-bwini”—ibuumi butamani mubweendelezi bwa Bwami bwa Leza—mbwalyoonse alimwi kulyaaba kwesu takuli kwabuyo.

13. Ino mbuti banabukwetene bamwi mbobakalyaaba munzila iiluzi?

13 Atulange makani aajatikizya ba Henry a Suzanne. Balijisi lusyomo mucisyomezyo ca Leza cakuti aabo boonse babikka Bwami mubusena bwakutaanguna bayoogwasigwa a Leza. (Matayo 6:33) Aboobo, bakasala kukkala muŋanda iitaduli kutegwa omwe buyo kabeleka mulimo wakumubili, akuti babe aciindi cinji cakubeleka milimo yakumuuya antoomwe abana babo basimbi bobilo. (Ba-Hebrayo 13:15, 16) Mulongwe wabo umwi wakakatazigwa mumizeezo kukusala kwabo. Wakati kuli Suzanne: “Musa, ikuti koyanda kukkala muŋanda mbotu, weelede kulyaaba nkokuti nkutela niidula.” Nokuba boobo, ba Henry a Suzanne bakalizi kuti kuyandaula bwami bwa Jehova kutaanguna “kulijisi cisyomezyo casunu acaciindi ciciza.” (1 Timoteo 4:8; Tito 2:12) Bana babo bakakomena akuba bakambausi baciindi coonse. Mukwasyi woonse ulimvwa kuti taku ncobakaindwa, pele bakagwasyigwa kapati kwiinda mukubika ampela “buumi bwini-bwini.”—Ba-Filipi 3:8; 1 Timoteo 6:6-8.

Mutabelesyi ‘Zintu Zyaansi Cakumaninina’

14. Ino mapenzi nzi aboola akaambo kakuluba makanze eni-eni ngotujisi?

14 Tulakonzya kulinjizya muntenda ikuti naa twaaluba makanze eni-eni ngotujisi akutabubikkila maano “buumi bwini-bwini.” Nkulibikka muntenda ‘yakuya bufundilizigwa amakataazyo, lubono amisobano yabuumi.’ (Luka 8:14) Kuyandisisya lubono kwakutalyeendelezya “amakataazyo aabuumi” zilakonzya kutupakasya mububambe oobu bwazintu. (Luka 21:34) Cuusisya ncakuti bamwi bakwelelezyegwa amuuya uuliko wakuyandisisya kuvwuba mane limwi ‘baleya kulusyomo, elyo zyabajaya insoni zinjizinji,’ aboobo baleka kuvwana a Jehova. Elyo nkusweekelwa kupati kaka ooko ikucitika akaambo ‘kakutajatisya buumi butagoli’!—1 Timoteo 6:9, 10, 12; Tusimpi 28:20.

15. Mbuti mukwasyi umwi mbuwakagwasyigwa akaambo ‘kakutabelesya zintu zyaansi cakumaninina’?

15 Paulo wakalailila “baabo babelesya zintu zyaansi [kuti] batapangiki moyo kukubelesya nzizyo.” (1 Ba-Korinto 7:31) Ba Keith a Bonnie bakalutobela lulayo oolu. Ba Keith baamba kuti: “Ndakaba umwi wa Bakamboni ba Jehova nindakali mumwaka wamamanino walwiiyo lwabusilisi lwamenyo. Ndakeelede kusala. Ndakali kukonzya kusilika balwazi banji akujana mali manji, pele kumuuya twakaya ansi. Ndakayeeya kuti kandisilika buyo balwazi basyoonto kutegwa kandijana ciindi cinji cakulanganya zintu zyakumuuya amukwasyi wangu mwakali bana basimbi bosanwe. Nokuba kuti bunji bwaziindi taaku nitwakajisi mali manji, twakaziba kwaabelesya kabotu mali alimwi tiitwakali kubula zintu ziyandika. Toonse twakali kkomene mumukwasyi. Mukuya kwaciindi, toonse twakanjila mulimo waciindi coonse. Bana besu ecino ciindi balikwetwe kabotu alimwi botatwe bali abana. Mikwasyi yabo ayalo ilikkomene akaambo kakuti babikkide makanze aa Jehova kumbele.”

Kubikka Makanze aa Leza Kumbele Mubuumi Bwenu

16, 17. Nzikozyanyo nzi zyabantu bakajisi luzibo zijanika mu Bbaibbele, alimwi mbuti mbubazibidwe?

16 Ibbaibbele lilaamba zikozyanyo zyabantu ibakatobela makanze aa Leza mubuumi bwabo abaabo ibatakacita boobo. Nzyotwiiya muzibalo eezyi zilabeleka kumisela yoonse, mubukkale boonse amuzilawo zyoonse. (Ba-Roma 15:4; 1 Ba-Korinto 10:6, 11) Nimrodi wakayaka minzi minji, pele kucita boobu kwakali kukazyanya a Jehova. (Matalikilo 10:8, 9) Nokuba boobo, ibanji bakali zikozyanyo zibotu. Mucikozyanyo, Musa tanaakayanda kuti bulemu mbwaakajisi mucisi ca Egepita bube mbobuumi bwakwe. Muciindi caboobo, wakabikkila maano kumulimo ngwaakapegwa aa Leza akuubona kuti “mbobuvubi bwiinda lubono loonse lwamu-Egepita.” (Ba-Hebrayo 11:26) Imusilisi Luka kweelede kuti wakali kusilika Paulo abantu bamwi mumalwazi aabo. Pele mulimo mupati ngwaakacita Luka ngwakukambauka akulemba Bbaibbele. Walo Paulo tazizilwe kuba haazibwene wa Mulawo, pele uzizilwe kuba misyinali, “apostolo wabamasi.”—Ba-Roma 11:13.

17 Nokuba kuti Davida wakali mupati wabasikalumamba, sikwiimba asikulemba, pele uzibidwe kapati kuti ‘muntu wakali kukkomanisya moyo wa Leza.’ (1 Samuele 13:14) Daniele ujisi mpuwo mumulimo wakwe wakuba musinsimi uusyomeka wa Jehova, ikutali mulimo wakwe wabusilutwe mumfwulumende yaku Babuloni; Esita wakapa cikozyanyo cibotu cabusicamba alusyomo, nokuba kuti wakali namalelo mubwami bwa Persia; Petro, Andreya, Jakobo a Johane bazizilwe kuti mbaapostolo ba Jesu, nokuba kuti bakali bazubi banswi bacibwene kumutwe. Cikozyanyo citaliboteli nca Jesu ngotuzi kuti ngu “Kristo,” ikutali “mubezi.” (Marko 6:3; Matayo 16:16) Boonse aaba bakalizi kabotu-kabotu kuti nokuba kuti bakalijisi luzibo, lubono naa cuuno cipati buti, mulimo wa Leza nguwakali mulimo mupati mubuumi bwabo ikutali mulimo wakumubili pe. Bakalizi kuti kuba mwaalumi naa mukaintu uyoowa Leza mbobuumi bweelede alimwi ibujisi mpindu.

18. Ino mbuti Munakristo umwi uucili mwana mbwaakasala kubelesya buumi bwakwe, alimwi ncinzi ncaakabona?

18 Seung Jin, iwaambwa kumatalikilo, awalo wakakabona kaambo aaka. Wakaamba kuti: “Muciindi cakubelesya nguzu zyangu zyoonse mumulimo wabusilisi, wakuzekaula naa wakwiisya, ndakasala kubelesya buumi bwangu kweelana akulyaaba kwangu kuli Leza. Eno ndibelekela kubusena kubulide basikuiisya Bbaibbele, ikugwasya bantu kujana nzila iitola kubuumi butamani. Ndakali kuyeeya kuti kuba mubelesi waciindi coonse ncuuba-uba. Ibuumi bwangu bulibonya kuti bwayuma nkaambo ndeelede kucinca nkalilo anjiisyo yangu kutegwa ndikonzye kwiisya bantu bajisi zilengwa zisiyene-siyene. Ndabona kuti kucita makanze aa Jehova nenzila ilikke ilaampindu mubuumi.”

19. Mbuti mbotukonzya kuba amakanze meni-meni mubuumi?

19 Mbotuli Banakristo, tulilelekedwe kuba aluzibo lufwutula alimwi abulangizi bwalufwutuko. (Johane 17:3) Aboobo, “luzyalo lwa-Leza ndumutambwide lutabi lwabuyo.” (2 Ba-Korinto 6:1) Muciindi caboobo, atubelesye mazuba oonse ngotupedwe kutembaula Jehova. Atulumwaye luzibo lupa lukkomano lwini-lwini ecino ciindi alimwi lutola kubuumi butamani. Kwiinda mukucita boobo, tuyoojana nzyakaamba Jesu kuti: “Kupa kuli coolwe kwiinda kupegwa.” (Incito 20:35) Alimwi tunoojisi makanze meni-meni mubuumi.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 1 Mazina amwi acincwa.

Sena Inga Mwapandulula?

• Ino makanze nzi aainda kubota mubuumi?

• Nkaambo nzi ncocitali camaano kusyoma zintu zyakumubili?

• Ino “buumi bwini-bwini” mbwasyomezya Leza ninzi?

• Mbuti mbotukonzya kubelesya buumi bwesu kucita makanze aa Leza?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 20]

Banakristo beelede kulyaaba munzila iiluzi